Ο ηγέτης της αντιπολίτευσης της Μοζαμβίκης, Βενάνσιο Μοντλάνε, επέστρεψε από την αυτοεξορία του την Πέμπτη, κρατώντας μια Βίβλο και δήλωσε ότι εξακολουθεί να απορρίπτει τα αποτελέσματα των αμφισβητούμενων εκλογών του προηγούμενου έτους, οι οποίες προκάλεσαν πάνω από δύο μήνες διαδηλώσεων και μια βίαιη καταστολή από τις δυνάμεις ασφαλείας.
Καθώς ο Βενάνσιο Μοντλάνε κατέβαινε από το αεροπλάνο, η αστυνομία έριξε δακρυγόνα σε εκατοντάδες υποστηρικτές του που είχαν συγκεντρωθεί κοντά στο διεθνές αεροδρόμιο για να τον υποδεχθούν. Ο Μοντλάνε έφτασε στο διεθνές αεροδρόμιο Μαβαλάνε στην πρωτεύουσα Μαπούτο, όπου έγινε δεκτός με χειροκροτήματα από ορισμένους εργαζόμενους στο αεροδρόμιο. Αμέσως μετά γονάτισε στο χώρο αφίξεων, κρατώντας μια Βίβλο στο αριστερό του χέρι.
«Θέλω να πολεμήσω μέσα σε αυτή τη χώρα και θα συνεχίσω να πολεμώ μέχρι το τέλος για αυτή τη χώρα», είπε ο Μοντλάνε. «Δεν είμαι διατεθειμένος να αποδεχθώ τα αποτελέσματα των εκλογών, αν είναι τα ίδια με αυτά που ανακοινώθηκαν μέχρι τώρα».
Ο Μοντλάνε είχε εγκαταλείψει τη χώρα τον Οκτώβριο μετά τις εκλογές, οι οποίες επισκιάστηκαν από κατηγορίες για νοθεία εις βάρος του κυβερνώντος κόμματος Φρελίμο. Το κόμμα αυτό βρίσκεται στην εξουσία από τότε που η Μοζαμβίκη απέκτησε την ανεξαρτησία της από την Πορτογαλία το 1975.
Περισσότεροι από 100 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί από τις δυνάμεις ασφαλείας, σύμφωνα με διεθνείς οργανώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα, τότε που ξεκίνησαν οι διαμαρτυρίες, μετά την ανακοίνωση της νίκης του Φρελίμο στις εκλογές της 9ης Οκτωβρίου. Τοπικές ομάδες εκτιμούν ότι ο αριθμός των νεκρών είναι πάνω από 200. Ο Μοντλάνε είχε καλέσει τους ανθρώπους να διαμαρτυρηθούν για τα αποτελέσματα.
Ο Μοντλάνε δήλωσε ότι εγκατέλειψε τη Μοζαμβίκη φοβούμενος για τη ζωή του, μετά τη δολοφονία δύο ανώτατων μελών του κόμματος της αντιπολίτευσης σε νυχτερινή επίθεση από άγνωστους δράστες στο Μαπούτο μετά τις εκλογές. Το κόμμα του χαρακτήρισε τις δολοφονίες ως “πολιτικές εκτελέσεις”.
Την Πέμπτη, οι αστυνομικές δυνάμεις έκλεισαν τους δρόμους που οδηγούσαν στο αεροδρόμιο, μετά την ανακοίνωση του Μοντλάνε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για την επιστροφή του στη χώρα. Δακρυγόνα διαπέρασαν την περιοχή του αεροδρομίου και τους γύρω δρόμους, ενώ ένα ελικόπτερο πετούσε πάνω από την περιοχή. Μετά την άφιξή του, ο Μοντλάνε ταξίδεψε με αυτοκίνητο σε μια δημόσια πλατεία στο κέντρο του Μαπούτο, συνοδευόμενος από μεγάλους όχλους υποστηρικτών.
Χιλιάδες υποστηρικτές του Μοντλάνε αναμενόταν να συγκεντρωθούν στο Μαπούτο για την επιστροφή του, γεγονός που οδήγησε σε καταστολή από τις δυνάμεις ασφαλείας. Οι οργανώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα κατηγορούν τις αρχές για υπερβολική βία, ενώ αναφέρουν ότι παιδιά ήταν μεταξύ των θυμάτων. Οι αρχές υποστηρίζουν ότι οι διαμαρτυρίες ήταν βίαιες και έπρεπε να κατασταλούν.
Ο Μοντλάνε κατηγορεί τις αρχές για την απαγωγή και τη δολοφονία ορισμένων αντικυβερνητικών διαδηλωτών, αλλά δήλωσε διατεθειμένος να μπει σε διαπραγματεύσεις με το Φρελίμο για να τερματιστεί η κρίση. «Είμαι εδώ σάρκα και οστά για να πω ότι αν θέλετε να διαπραγματευτείτε, αν θέλετε να μιλήσετε μαζί μου, αν θέλετε να έρθετε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, είμαι εδώ», είπε ο Μοντλάνε.
Ο Μοντλάνε και άλλοι υποψήφιοι της αντιπολίτευσης κατηγόρησαν το Φρελίμο για νοθεία στις εκλογές. Διεθνείς παρατηρητές επιβεβαίωσαν ανωμαλίες στη διαδικασία. Παρά τις καταγγελίες, το Συνταγματικό Συμβούλιο της Μοζαμβίκης επικύρωσε τη νίκη του Φρελίμο, καθιστώντας τον Ντάνιελ Τσάπο τον εκλεγμένο πρόεδρο. Ο Τσάπο θα ορκιστεί την επόμενη εβδομάδα, διαδεχόμενος τον Πρόεδρο Φελίπε Νιούσι, ο οποίος ολοκλήρωσε το ανώτατο όριο των δύο θητειών.
Η μεταεκλογική αναταραχή έχει επεκταθεί και σε γειτονικές χώρες, με αναφορές ότι χιλιάδες Μοζαμβικανοί έχουν διαφύγει στο Μαλάουι. Η Νότια Αφρική έκλεισε τα σύνορά της με τη Μοζαμβίκη για μερικές μέρες πέρυσι μετά από πυρπολήσεις οχημάτων κοντά στη διάβαση.
Η Κοινότητα Ανάπτυξης της Νότιας Αφρικής (SADC), έχει δηλώσει ότι θα στείλει αντιπροσωπεία στη Μοζαμβίκη για την εξεύρεση λύσης ώστε να τερματιστούν οι αναταραχές. Το Φρελίμο, συχνά κατηγορούμενο για εκλογική νοθεία από την έναρξη της δημοκρατίας το 1994, αντιμετωπίζει τώρα τη μεγαλύτερη πρόκληση του από τον εμφύλιο πόλεμο (1977-1992), που πολέμησε ενάντια στην αντάρτικη ομάδα Ρενάμο, η οποία είναι σήμερα πολιτικό κόμμα, στην οποία ανήκε παλιότερα ο Μοντλάνε.
Πηγή: Associated Press