Τα μέλη του ΝΑΤΟ συμφώνησαν την Τετάρτη (3 Ιουλίου) να συνεχίσουν να προμηθεύουν την Ουκρανία με στρατιωτική βοήθεια ύψους 40 δισεκατομμυρίων ευρώ για το επόμενο έτος, σε μια προσπάθεια να δώσουν στη χώρα μακροπρόθεσμα διαπιστευτήρια.
Η απόφαση λαμβάνεται μία εβδομάδα πριν από τη συνάντηση των ηγετών του ΝΑΤΟ στην Ουάσινγκτον για την ετήσια σύνοδο κορυφής τους. Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι αναμένεται να παραστεί στη σύνοδο για να ζητήσει περισσότερη βοήθεια, καθώς η χώρα του αντιμετωπίζει ελλείψεις σε πυρομαχικά και την αεράμυνα.
Τα τελευταία δύο χρόνια, τα μέλη του ΝΑΤΟ δαπανούν περίπου 40 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως για να στηρίξουν στρατιωτικά την Ουκρανία, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της στρατιωτικής συμμαχίας.
Αφού ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ πρότεινε αρχικά μια πολυετή πρόταση 100 δισεκατομμυρίων ευρώ, το σχέδιο συζητήθηκε, αναθεωρήθηκε και άλλαξε λόγω της απροθυμίας να δοθούν πολυετείς δεσμεύσεις αλλά και λόγω των ερωτημάτων που εγείρονται ως προς την κατανομή των βαρών μεταξύ των μελών του ΝΑΤΟ.
Την Τετάρτη, οι χώρες του ΝΑΤΟ κατέληξαν σε συμφωνία να συνεισφέρουν στη συνολική βοήθεια των 40 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως, με βάση το ακαθάριστο εθνικό εισόδημα (ΑΕΕ) κάθε χώρας, σύμφωνα με πηγή που μίλησε στο Euractiv.
Σε αντίθεση με την αρχική πρόταση Στόλτενμπεργκ, τα χρήματα δεν θα δεσμευτούν για πολλά χρόνια, αλλά μόνο για ένα έτος. Μετά από αυτό, το ΝΑΤΟ θα το επανεξετάζει ετησίως με βάση το γεγονός ότι πρόκειται για μη δεσμευτική δέσμευση.
Η υπόσχεση πιθανότατα δεν θα περιέχει νέα χρηματοδότηση, δήλωσαν τρεις διπλωμάτες του ΝΑΤΟ στο Euractiv.
Δεν ανταποκρίνεται, επομένως, στον αρχικό στόχο του Στόλτενμπεργκ να διασφαλίσει την υποστήριξη των μελών του ΝΑΤΟ προς την Ουκρανία από τυχόν αλλαγές εντός των εθνικών κυβερνήσεων μακροπρόθεσμα.
Οι ανησυχίες αυτές έχουν αναδυθεί ιδιαίτερα μετά τις πρόσφατες εκλογές στη Σλοβακία, μετά τη στάση βέτο της Ουγγαρίας και τις επερχόμενες προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ τον Νοέμβριο.
Οι Ευρωπαίοι ανησυχούν ιδιαίτερα ότι με την επιστροφή του Τραμπ στον Λευκό Οίκο, η βοήθεια προς την Ουκρανία θα αλλάξει ή πιθανόν και να ανασταλεί εντελώς, σύμφωνα με τον πολύμηνο αποκλεισμό της στήριξης από τους Ρεπουμπλικανούς.
Με αυτό, η υπόσχεση της Τετάρτης είναι κυρίως «πολιτική», όπως δήλωσαν αρκετοί διπλωμάτες του ΝΑΤΟ στο Euractiv.
Πριν από τη συμφωνία, ένας αξιωματούχος του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών τη συνέκρινε με τη δέσμευση της συνόδου κορυφής της Ουαλίας, στην οποία τα μέλη του ΝΑΤΟ συμφώνησαν συλλογικά να προσπαθήσουν να δαπανήσουν το 2% του ΑΕΠ για την άμυνα.
Ένας άλλος διπλωμάτης της συμμαχίας δήλωσε, κάνοντας επίσης σύγκριση με την δέσμευση της Ουαλίας, ότι η πολιτική πίεση προς όλους θα μπορούσε να αναγκάσει τις πιο απρόθυμες κυβερνήσεις να συνεχίσουν τη ροή της βοήθειας και να συμβαδίσουν με το δικό τους μερίδιο του βάρους.
Αρκετοί διπλωμάτες του ΝΑΤΟ, ωστόσο, κατέκριναν έντονα την έλλειψη μακροπρόθεσμης προοπτικής και προβλεψιμότητας της χρηματοδότησης.
«Για πολλές χώρες γύρω από το τραπέζι, εξαρτάται από το σύστημα διακυβέρνησής τους το να κάνουν μια πολυετή δέσμευση για το μέλλον», δήλωσε αξιωματούχος του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών.
Ο στόχος είναι να δείξουν στον Πούτιν ότι η στρατηγική της αναμονής των υποστηρικτών της Ουκρανίας «δεν θα πετύχει», πρόσθεσαν.
Το ταμείο θεωρείται μέρος των προσπαθειών του ΝΑΤΟ να «θωρακίσει» τον Τραμπ για στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία, και αυτό που τα μέλη αναμένεται να δουν ως «γέφυρα» για την ενταξιακή πορεία της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ.
Έρχεται παράλληλα με άλλα στοιχεία του πακέτου, όπως η μετακίνηση του μηχανισμού συντονισμού όλων των δυτικών παραδόσεων βοήθειας και εκπαίδευσης από μια ad hoc δομή στο ΝΑΤΟ, και ο διορισμός ενός απεσταλμένου στο Κίεβο.