Ο ελληνικής καταγωγής Αμερικανός ναυάρχου εν αποστρατεία Τζέιμς Σταυρίδη, σε άρθρο του στο Bloomberg προειδοποιεί ότι η απόσυρση των ρωσικών στρατευμάτων από τα σύνορα με την Ουκρανία είναι πρόσκαιρη και πως ο Πούτιν θα επιστρέψει δριμύτερος.
Ειδικότερα ο πρώην ανώτατος συμμαχικός διοικητής Ευρώπης του ΝΑΤΟ σημειώνει ότι η τακτική της υποχώρησης δεν ταιριάζει στο προφίλ του Ρώσου Προέδρου και προβλέπει ότι αν τελικά η Ρωσία κινηθεί εναντίον της Ουκρανίας αυτό θα γίνει μέσω της θάλασσας και όχι της ξηράς.
Αναλυτικά το άρθρο του κ. Σταυρίδη στο Bloomberg:
Οι Ουκρανοί ανέπνευσαν με ανακούφιση τον περασμένο μήνα, όταν ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν δήλωσε ότι θα αποσύρει το μεγαλύτερο μέρος των περισσότερων από 100.000 Ρώσων στρατιωτών που είχαν μεταφερθεί στα σύνορα Ρωσίας - Ουκρανίας. Το ίδιο έπραξαν και οι ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ και η υπόλοιπη Ευρώπη.
Ωστόσο κανείς δεν πρέπει να εφησυχάζετε: ο Πούτιν δεν είναι ο τύπος του ανθρώπου ο οποίος μένει για πολύ καιρό σε φάση αναμονής. Πού λοιπόν θα πρέπει να περιμένουμε την επόμενη πρόκλησή του; Πολύ πιθανόν στα ύδατα της Μαύρης Θάλασσας.
Η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία το 2014 και απέκοψε τη στρατηγικά ζωτικής σημασίας χερσόνησο της Κριμαίας, στη μεγαλύτερη αρπαγή εδάφους από κυρίαρχο κράτος ανά τον κόσμο στον 21ο αιώνα. Έκτοτε, έχει προσφέρει χρήματα, εκπαίδευση, όπλα και στρατιωτικούς συμβούλους σε αποσχιστικές δυνάμεις στην περιοχή Ντονμπάς της νοτιοανατολικής Ουκρανίας.
Η πρόσφατη συσσώρευση δυνάμεων ήταν πιθανώς ένα μήνυμα του Πούτιν προς τη Δύση για το πόσο αδυσώπητα θα πιέσει την Ουκρανία και πόσο πολύ διαφωνεί με την ένταξη της στο ΝΑΤΟ. Αποτέλεσε επίσης αντιπερισπασμό για να απομακρύνει τα φώτα της δημοσιότητας από το «κυνήγι» του ηγέτη της αντιπολίτευσης, Αλεξέι Ναβάλνι, ενώ συσπείρωσε τους ψηφοφόρους του Πούτιν, του οποίου υπενθυμίζεται ότι τα ποσοστά δημοτικότητας είχαν αυξηθεί την περίοδο της προσάρτησης της Κριμαίας.
Τέλος, η συγκέντρωση στρατιωτικών δυνάμεων έδωσε την ευκαιρία στον ρωσικό στρατό να κάνει μια «πρόβα τζενεράλε» σε περίπτωση που ο Πούτιν αποφασίσει τελικώς να τζογάρει και να εισβάλει στα σύνορα της Ουκρανίας.
Μολονότι κανείς δεν πρέπει ποτέ να υποτιμά την ικανότητα του Πούτιν να εκπλήσσει τους γεωπολιτικούς του αντιπάλους, δεν φαίνεται να είναι η στιγμή για μια "ολοκληρωτικού τύπου" χερσαία εισβολή. Ο Πούτιν έχει ήδη υπερεκταθεί οικονομικά με τις περιπέτειες του στο εξωτερικό. Η ανασυγκρότηση της Συρίας θα στοιχίσει πολλά λεφτά. Η υποστήριξη στους Ουκρανούς αποσχιστές έχει αποδειχθεί δαπανηρή. Ο πρόεδρος της Ρωσίας δείχνει ιδιαίτερη προτίμηση σε ακριβά νέα όπλα (για παράδειγμα, στρατιωτικοποίηση του διαστήματος). Και όλα αυτά ενώ παραμένει υπό σημαντικές κυρώσεις από τη Δύση.
Αυτό που μπορεί να επιλέξει να κάνει, αντίθετα, είναι να κοιτάξει προς τη θάλασσα και να εδραιώσει τον έλεγχό του στα νερά της Μαύρης Θάλασσας.
Έχω ταξιδέψει, μέσω των τουρκικών Στενών του Βοσπόρου, αρκετές φορές στην Μαύρη Θάλασσα και πάντα με εντυπωσίαζε η στρατηγική της σημασία. Η Μαύρη Θάλασσα, που είναι περίπου το ένα τρίτο του μεγέθους του Κόλπου του Μεξικού, εφάπτεται με τη Βουλγαρία, τη Γεωργία, τη Ρουμανία, τη Ρωσία, την Τουρκία και την Ουκρανία. Ο συνδυασμός γλωσσών, πολιτισμών, συμμετοχών σε συμμαχίες και οικονομικών μεγεθών μεταξύ αυτών των κρατών είναι εντυπωσιακός - όπως και η μακρά ιστορία της περιοχής.
Σύμφωνα με τους αρχαίους Έλληνες, ο Ιάσονας και οι Αργοναύτες έπλευσαν σε αυτά τα νερά και μερικοί βιβλικοί μελετητές και επιστήμονες πιστεύουν ότι ταξίδεψε εκεί και η Κιβωτός του Νώε.
Το ΝΑΤΟ έχει τρία πλήρη μέλη συμμαχίας μεταξύ αυτής της ομάδας (Τουρκία, Ρουμανία και Βουλγαρία) και δύο στενούς εταίρους, την Ουκρανία και τη Γεωργία (η Ρωσία κατέχει εδάφη και των δύο). Όπως συμβαίνει και με τη Θάλασσα της Νότιας Κίνας, πρόκειται για ένα πιθανό θαλάσσιο "σημείο ανάφλεξης". Επιπλέον, είναι πιθανό να καταστεί και μια πλούσια πηγή υδρογονανθράκων, κάτι που μόνον να επιδεινώσει μπορεί τις εντάσεις στην περιοχή, όπως περιγράφεται σε πρόσφατη μελέτη του Ατλαντικού Συμβουλίου.
Η Ρωσία ήθελε την Κριμαία κυρίως επειδή έχει εξαιρετικά λιμάνια - ήταν ο βασικός ναύσταθμος του ουκρανικού πολεμικού ναυτικού όταν την επισκέφτηκα κατά τη διάρκεια της θητείας μου ως στρατιωτικός διοικητής στο ΝΑΤΟ - και ελέγχει τις θαλάσσιες διαδρομές μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας.
Σε μια προεπισκόπηση του τι θα μπορούσε να πυροδοτήσει μια θαλάσσια σύγκρουση, στα τέλη του 2018, το ρωσικό πολεμικό ναυτικό και η ακτοφυλακή κατέσχεσαν τρία ουκρανικά στρατιωτικά σκάφη, καθώς αυτά προσπαθούσαν να εισέλθουν στη Μαύρη Θάλασσα μέσω του στενού του Κερτς, ένα πέρασμα που χωρίζει την ηπειρωτική Ρωσία και την ουκρανική χερσόνησο της Κριμαίας.
Αυτό το επίπεδο έντασης έχει επιστρέψει. Στα μέσα Απριλίου, το Πεντάγωνο ανακοίνωσε ότι θα έστελνε δύο αντιτορπιλικά κατευθυνόμενων βλημάτων στη Μαύρη Θάλασσα, κάτι το οποίο ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας Σεργκέι Ριάμπκοφ χαρακτήρισε "εξαιρετικά προκλητικό". Αν και οι ΗΠΑ ανέβαλαν ξαφνικά την ανάπτυξη των πλοίων, το Κρεμλίνο κλείνει παράκτιες περιοχές κοντά στην Κριμαία σε ξένα πολεμικά πλοία.
Όταν η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία το 2014, ο στρατός του Πούτιν χρησιμοποίησε ένα μείγμα τακτικών και πρακτικών. Επιθέσεις στον κυβερνοχώρο, ειδικές δυνάμεις χωρίς διακριτικά (τα λεγόμενα "μικρά πράσινα ανθρωπάκια"), παράνομες επιθέσεις σε κόμβους μεταφορών, προπαγάνδα μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και αστραπιαία συμβατικά πλήγματα ήταν μέρος του μίγματος. Χωρίς αμφιβολία, ο Πούτιν διαθέτει και μια ναυτική έκδοση αυτού του εγχειριδίου δράσης.
Μια επίθεση θα περιλαμβάνει πιθανώς την ανάπτυξη ενός συνδυασμού ταχύπλοων περιπολικών σκαφών με πυραύλους εδάφους - εδάφους και πυραύλους κρουζ, ελικόπτερα που θα έχουν τη βάση τους σε αμφίβια πλεούμενα για τη μεταφορά ειδικών δυνάμεων, υποβρύχια ντίζελ για επιθετικά πλήγματα σε στρατιωτικούς και πολιτικούς στόχους της Ουκρανίας, κυβερνοεπιθέσεις για να αποδιοργανώσει πλήρως την ουκρανική κεντρική διοίκηση, καθώς και αμφίβιες επιθέσεις σε βασικούς στρατηγικούς κόμβους πίσω από τις ουκρανικές γραμμές. Οι Ρώσοι θα υπερφαλαγγίσουν τους Ουκρανούς και το ΝΑΤΟ δεν θα μπορεί να φτάσει εκεί αρκετά γρήγορα, ακόμη και αν δεχθούμε ότι θα ήταν πρόθυμο να το κάνει.
Ο στόχος θα ήταν η εξουδετέρωση των ουκρανικών ναυτικών δυνάμεων, η απόκτηση πλήρους ελέγχου στο βόρειο τμήμα της Μαύρης Θάλασσας, η αποκοπή των ουκρανικών στρατιωτικών δυνάμεων από τις γραμμές εφοδιασμού τους και η κυριαρχία σε ένα τμήμα της γης που θα μπορούσε να συνδέσει τη Ρωσία με την Κριμαία (αυτή τη στιγμή υπάρχει ένα μεγάλο κομμάτι ουκρανικής επικράτειας ανάμεσά τους).
Οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ θα αντιταχθούν έντονα κάτι που φαίνεται και από την επικείμενη επίσκεψη του ΥΠΕΞ των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν στο Κίεβο, που σκοπό έχει να καθησυχάσει τους Ουκρανούς. Ωστόσο η Ουκρανία δεν καλύπτεται από το αμυντικό δόγμα του ΝΑΤΟ "επίθεση σε ένα μέλος συνιστά επίθεση σε όλα".
Εάν ο Πούτιν αποφασίσει να κινηθεί εναντίον της Ουκρανίας, τότε ποντάρω τα λεφτά μου ότι αυτό θα γίνει μέσω θάλασσας και όχι ξηράς.