Στις 12 Σεπτεμβρίου 1829 σημειώθηκε η Μάχη της Πέτρας στη Βοιωτία, μεταξύ Θήβας και Λιβαδειάς, η τελευταία μάχη της Επαναστάσεως του 1821, μεταξύ των Ελλήνων του Δημητρίου Υψηλάντη και των Τουρκαλβανών του Ασλάν Μπέη.
Έτσι έχουμε την ιστορική «σύμπτωση», ένας Υψηλάντης, ο Αλέξανδρος, να ξεκίνησε στις 24 Φεβρουαρίου 1821 τον αγώνα της Ανεξαρτησίας με τη διάβαση του ποταμού Προύθου, και ένας άλλος, ο αδελφός του Δημήτριος, στις 12 Σεπτεμβρίου 1829, στη Μάχη της Πέτρας να τον τελειώσει, την ίδια ώρα που η Πελοπόννησος με τα νησιά και μεγάλο μέρος της Στερεάς Ελλάδος να έχουν απελευθερωθεί.
Όσα τμήματα της μόλις απελευθερωμένης Ελλάδος είχαν αποτινάξει την Οθωμανική σκλαβιά αιώνων, τελούσαν – μετά από σχετική απόφαση της Εθνοσυνελεύσεως, υπό την διακυβέρνηση του Κόμη και πρώην Υπουργού Εξωτερικών του Τσάρου, Ιωάννη Καποδίστρια, του οποίου η κύρια έγνοια ήταν η δημιουργία τακτικού στρατού και η πλήρης εκκαθάριση της Στερεάς Ελλάδος από τα υπολείμματα της εκεί παρουσίας των Οθωμανών.
Στο πλαίσιο αυτό λοιπόν θυμίζουμε ότι στις 21 Δεκεμβρίου 1828 είχε ξεκινήσει η επίσημη λειτουργία της σημερινής Στρατιωτικής Σχολής Ευελπίδων, ως «Σχολείον Ευελπίδων» τότε, για την εκπαίδευση των νέων αξιωματικών του νέου – υπό συγκρότηση – Ελληνικού τακτικού στρατού.
Την εποχή αυτή, η Ελληνική κυβέρνηση ήταν απογοητευμένη με τη Συνθήκη του Λονδίνου (10 Μαρτίου 1829), τη συνθήκη δηλαδή με την οποία συγκροτείτο ανεξάρτητο ελληνικό κράτος, του οποίου τα σύνορα είχαν χαραχθεί στη γραμμή Παγασητικού – Αμβρακικού, υπό την επικυριαρχία του σουλτάνου. Το γεγονός αυτό θα είχε μία τύποις ανεξαρτησία, που θα τελούσε διαρκώς υπό τις κάθε φορά «διαθέσεις» του Σουλτάνου, που αναμφιβόλως θα μείωνε σε σημαντικό βαθμό την ελληνική ανεξαρτησία!
Τότε όμως ξέσπασε ο Ρωσοτουρκικός πόλεμος, γεγονός που θεωρήθηκε πως θα είχε άμεσο ενδιαφέρον για τους Έλληνες, που πίστευαν ότι η εξέλιξη των γεγονότων θα ήταν διαφορετική και η πραγματική εθνική ανεξαρτησία δεν θα καθυστερούσε έτι περαιτέρω. Τότε έφτασε στον Καποδίστρια, που ως πρώην ΥΠΕΞ του Τσάρου είχε πολιτικές και διπλωματικές προσβάσεις στο εσωτερικό της Ρωσικής κυβερνήσεως, ότι στο μελλοντικό ελληνικό κράτος θα συμπεριλαμβάνονταν όλες οι περιοχές που θα απελευθερώνονταν «δι’ ιδίων δυνάμεων».
Έτσι λοιπόν, τον Αύγουστο του 1829, ο Τουρκαλβανός Ασλάν Μπέης Μουχουρδάρης, έφυγε από τη Λάρισα με 4000 άνδρες, με κατεύθυνση προς νότο και χωρίς να ενοχληθεί από κανέναν, πέρασε από τη Λαμία και τη Θήβα, με τελικό αντικειμενικό σκοπό να φτάσει στην Αθήνα, για να ανεφοδιάσει τη φρουρά της Ακροπόλεως. Ακολούθως, θα έπαιρνε μαζί του όλη την φρουρά αλλά και κάθε άλλη μικρή Οθωμανική φρουρά που θα υπήρχε στην περιοχή για να την οδηγήσει προς βορρά, στη Θράκη, ώστε με όλες τις διαθέσιμες δυνάμεις, περί τους 7.000 άνδρες συνολικώς, να αντιμετωπίσουν τους Ρώσους.
Στο μεταξύ ο Δ.Υψηλάντης είχε πληροφορηθεί τα σχέδια του Τουρκαλβανού και για το σκοπό αυτόν επέλεξε να τους αντιμετωπίσει στη στενή δίοδο της Πέτρας.
Στις 28 Αυγούστου 1829, δύναμη περίπου 3.000 Ελλήνων εμφανίσθηκε στην περιοχή χωρισμένη σε 4 χιλιαρχίες. Αυτή ήταν και η πρώτη εμφάνιση τακτικού Ελληνικού Στρατού, που οφειλόταν στις υλοποιούμενες στρατιωτικές μεταρρυθμίσεις του Καποδίστρια που προελέχθησαν. Ο Υψηλάντης διέταξε να κατασκευαστούν πρόχειρα «ταμπούρια», μέσα από τα οποία ανέμενε την εμφάνιση του Οθωμανικού στρατού.
Στις 10 Σεπτεμβρίου 1829, το απόγευμα, εμφανίστηκε ο Οθωμανικός στρατός, ο οποίος στρατοπέδευσε και έλαβε θέση σε μικρή απόσταση από το ελληνικό στρατόπεδο.
Στις 12 Σεπτεμβρίου 1829, το απόγευμα, το σύνολο των Οθωμανικών δυνάμεων ξεκίνησε να βαδίζει κατά των Ελληνικών θέσεων, σε πολύ μικρή απόσταση από τις οποίες δέχτηκαν τα καταιγιστικά πυρά των Ελλήνων, που με ψυχραιμία πυρός τους ανέμεναν. Τα πρώτα «πλεονεκτήματα» ενός τακτικού στρατού άρχισαν να φαίνονται επί του πεδίου. Προτού οι Τουρκαλβανοί συνέλθουν από τα πυρά, οι Έλληνες άφησαν τα καρυοφύλλια τους, έβγαλαν τα γιαταγάνια τους, πήδησαν πάνω από τα ταμπούρια τους και πήραν στο κυνήγι τους εχθρούς! Οι Τουρκαλβανοί άτακτοι, αιφνιδιασθέντες, άρχισαν να υποχωρούν, παρασύροντας και τους υπόλοιπους Τούρκους, οι οποίοι βρέθηκαν προ του ορατού κινδύνου της περικυκλώσεώς τους!
Συμπερασματικώς, η Μάχη της Πέτρας, αν και δεν προκάλεσε μία πλήρη νίκη σε βάρος των Οθωμανών, εντούτοις είχε ως αποτέλεσμα το ηθικό των εχθρών να καταρρακωθεί και να θεωρηθεί μία εξαιρετική νίκη των ελληνικών όπλων. Οι απώλειες για μεν τους Έλληνες ήταν 3 νεκροί και 12 τραυματίες, για δε τους Τούρκους περίπου 100 νεκροί και 4 από τις Πολεμικές τους σημαίες.
Την επομένη, 13 Σεπτεμβρίου, οι Οθωμανοί ζήτησαν να συνθηκολογήσουν για να διέλθουν χωρίς άλλα προβλήματα τα στενά της Πέτρας, πρόταση που οι Έλληνες δέχτηκαν, υπό τον όρο οι Οθωμανοί να τους παραδώσουν όλη την περιοχή από τη Λιβαδειά ως τις Θερμοπύλες και την Αλαμάνα. Οι σχετικές διαπραγματεύσεις διήρκεσαν μία ολόκληρη μέρα και τελικώς η σχετική συμφωνία μεταξύ των δύο πλευρών υπογράφηκε τη νύχτα 13 προς τη 14 Σεπτεμβρίου 1829, βάσει της οποίας οι Οθωμανοί θα παραχωρούσαν όλη την Ανατολική Στερεά Ελλάδα, εκτός από την Αθήνα και τη Χαλκίδα, με τους έλληνες να αφήσουν τη διέλευση των Οθωμανών από το στενό της Πέτρας. Η συμφωνία μεταξύ των εμπολέμων τηρήθηκε στο ακέραιο και από τις δύο πλευρές.
Στις 14 Σεπτεμβρίου 1829, οι Τούρκοι, οι οποίοι ηττήθηκαν κατά τον πόλεμό τους με τη Ρωσία, υπέγραφαν τη συνθήκη της Ανδριανουπόλεως, βάσει της οποίας αναγνωριζόταν ουσιαστικώς η πλήρης ανεξαρτησία της Ελλάδος.