Όταν προσπαθείτε να διατηρήσετε ένα σταθερό πρόγραμμα ύπνου, μια πολυάσχολη εβδομάδα μπορεί να ανατρέψει τα πάντα, ακόμη και όταν έχετε τις καλύτερες προθέσεις. Φυσικά, το να κοιμάστε περισσότερο το Σαββατοκύριακο είναι συχνά η λύση.
Μια νέα έρευνα υποδηλώνει ότι αυτό μπορεί ακόμη και να ωφελήσει την υγεία της καρδιάς σας, μειώνοντας τον κίνδυνο καρδιακής νόσου κατά 19%. «Η συσχέτιση γίνεται ακόμη πιο έντονη μεταξύ των ατόμων που τακτικά υποφέρουν από έλλειψη ύπνου κατά τις καθημερινές», δήλωσε ο συν-συγγραφέας της μελέτης Yanjun Song του State Key Laboratory of Infectious Disease of the National Center for Cardiovascular Disease at Fuwai Hospital στο Πεκίνο, σε ένα δελτίο τύπου.
Οι συγγραφείς χρησιμοποίησαν δεδομένα από 90.903 συμμετέχοντες στη μελέτη UK Biobank, η οποία παρακολουθεί την κατάσταση της υγείας περισσότερων από 500.000 ατόμων γενικά ηλικίας 40 έως 69 στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Η αναπλήρωση του χαμένου ύπνου τα Σαββατοκύριακα
Τα δεδομένα για την ποσότητα ύπνου των συμμετεχόντων μετρήθηκαν χρησιμοποιώντας ρολόγια παρακολούθησης δραστηριότητας και χωρίστηκαν σε τέσσερις ομάδες, από αυτούς που αντιστάθμιζαν τον χαμένο ύπνο τα Σαββατοκύριακα ελάχιστα έως αυτούς που το έκαναν περισσότερο. Η Ομάδα Νο. 1 κοιμόταν 0,26 έως 16,05 λιγότερες ώρες τα Σαββατοκύριακα, ενώ από την άλλη πλευρά, η Ομάδα Νο. 4 κοιμόταν 1,28 έως περίπου 16 περισσότερες ώρες τα Σαββατοκύριακα σε σύγκριση με τις καθημερινές.
Μετά από μια περίοδο παρακολούθησης σχεδόν 14 ετών κατά μέσο όρο, η ομάδα που αναπλήρωνε τον Σαββατοκύριακα ήταν 19% λιγότερο πιθανό να αναπτύξει καρδιαγγειακές παθήσεις όπως καρδιακή νόσο, καρδιακή ανεπάρκεια, κολπική μαρμαρυγή και εγκεφαλικό επεισόδιο, σε σύγκριση με εκείνη που κοιμόταν λιγότερο τα Σαββατοκύριακα.
Στην υποομάδα των συμμετεχόντων με καθημερινή στέρηση ύπνου (λιγότερες από 7 ώρες ύπνου ανά νύχτα), εκείνοι με την περισσότερη αντιστάθμιση του ύπνου είχαν 20% χαμηλότερο κίνδυνο καρδιακής νόσου σε σύγκριση με τους συμμετέχοντες που αναπλήρωναν με μικρότερο βαθμό τον ύπνο τα Σαββατοκύριακα. Κανένα από τα ευρήματα δεν διαφοροποιήθηκε ανάλογα με το φύλο.
«Αν και η μελέτη έχει περιορισμούς, όπως ότι αφορούσε αποκλειστικά τον πληθυσμό του Ηνωμένου Βασιλείου, τα ευρήματά της υπογραμμίζουν τον αρνητικό αντίκτυπο της χρόνιας στέρησης ύπνου στην καρδιαγγειακή υγεία», δήλωσε η Dr. Nieca Goldberg, ιατρική διευθύντρια του Atria New York City και κλινική αναπληρώτρια καθηγήτρια ιατρικής στο Grossman School of Medicine του New York University. Η Goldberg δεν συμμετείχε στην έρευνα.
Προηγούμενες έρευνες σχετικά με την ανάκτηση του ύπνου το Σαββατοκύριακο έχουν επίσης δείξει ανάμεικτα αποτελέσματα. Συγκεκριμένα έχουν διαπιστώσει ότι οι διαφορές στη διάρκεια και τον χρόνο του ύπνου μεταξύ των καθημερινών και των Σαββατοκύριακων – γνωστές ως κοινωνικό jet lag – συνδέονται με τον κίνδυνο καρδιακής νόσου, δήλωσε ο Dr. Nour Makarem, επίκουρος καθηγητής επιδημιολογίας στο Mailman School of Public Health του Columbia University, ο οποίος δεν συμμετείχε στην έρευνα.
«Μια άλλη μελέτη έδειξε ότι η προσπάθεια να αναπληρωθεί η στέρηση ύπνου δεν ήταν αποτελεσματική και στην πραγματικότητα επιδείνωσε τη διατροφή, προκάλεσε αύξηση βάρους και μείωση της ευαισθησίας στην ινσουλίνη», δήλωσε η Dr. Martha Gulati, διευθυντής προληπτικής καρδιολογίας στο Cedars-Sinai Medical Center στο Λος Άντζελες και αναπληρωτής διευθυντής καρδιολογίας στο Barbra Streisand Women’s Heart Center. «Επομένως, δεν είναι απολύτως σαφές, ακόμη και με αυτή τη μελέτη, ποια είναι πραγματικά η περίπτωση».
Για το λόγο αυτό, τα πιο τακτικά πρότυπα ύπνου κάθε μέρα της εβδομάδας είναι καλύτερα για την βέλτιστη υγεία της καρδιάς, δήλωσε ο Makarem. Ωστόσο, τα ευρήματα της τελευταίας έρευνας δείχνουν ότι «όταν αυτό δεν είναι δυνατό και ένα άτομο στερείται ύπνου κατά τη διάρκεια της εβδομάδας, η αναπλήρωση του χαμένου ύπνου το Σαββατοκύριακο μπορεί να είναι προστατευτική», πρόσθεσε.
Πώς ο ύπνος υποστηρίζει την υγεία της καρδιάς
Ενώ η έρευνα εξακολουθεί να βρίσκεται σε αφηρημένη μορφή, είναι «ασαφές ποιοι άλλοι παράγοντες κινδύνου για καρδιακές παθήσεις ή άλλες πτυχές του ύπνου ελήφθησαν υπόψη στην ανάλυση», δήλωσε η Makarem μέσω email.
Οι συγγραφείς ωστόσο έλαβαν υπόψη τους τον γενετικό κίνδυνο, κάτι που αποτελεί ένα πλεονέκτημα της έρευνας, πρόσθεσε και ελπιδοφόρα νέα για άτομα με γνωστούς γενετικούς παράγοντες κινδύνου, καθώς η σχέση μεταξύ του αντισταθμιστικού ύπνου και του χαμηλότερου κινδύνου καρδιακών παθήσεων παρέμεινε ανεξάρτητα από αυτό.
Τα προβλήματα που προκαλεί η έλλειψη ύπνου
Τα ευρήματα θα μπορούσαν να εξηγηθούν εν μέρει από τη σχέση του ύπνου με τα πιο υγιή επίπεδα γλυκόζης και αρτηριακής πίεσης, τις καλύτερες διατροφικές επιλογές και τον χαμηλότερο κίνδυνο παχυσαρκίας, δήλωσε η Makarem. «Η έλλειψη ύπνου μπορεί να οδηγήσει σε πολλά καρδιακά προβλήματα, όπως υψηλή αρτηριακή πίεση, υψηλή χοληστερόλη, καρδιακή προσβολή, παχυσαρκία, διαβήτη και εγκεφαλικό επεισόδιο», δήλωσε ο Goldberg. «Επιπλέον, ο διακεκομμένος ύπνος μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο υψηλής αρτηριακής πίεσης και αρρυθμιών».
Ο επαρκής ύπνος συνδέεται επίσης με καλύτερη ψυχολογική υγεία, η οποία με τη σειρά της σχετίζεται με χαμηλότερο κίνδυνο καρδιακών παθήσεων, δήλωσε η Makarem. «Ο ύπνος είναι αναζωογονητικός και ένα βασικό στοιχείο για τη διατήρηση της υγείας της καρδιάς».
Πόσες ώρες πρέπει να κοιμόμαστε κάθε βράδυ
Υπάρχουν ακόμα άλλα αναπάντητα ερωτήματα, δήλωσε ο Gulati: Υπάρχει ένα όριο υπερβολικού ύπνου το Σαββατοκύριακο; Υπάρχει μια ελάχιστη διάρκεια ύπνου που πρέπει να κοιμάστε καθημερινά και δεν μπορείτε να το αναπληρώσετε; Και για όσους κοιμούνται σωστά, έχουν ακόμα μεγαλύτερη πιθανότητα να μην αναπτύξουν καρδιακές παθήσεις;
«Ίσως ο μηχανισμός αυτών των ευρημάτων είναι ότι το να το αναπληρώνεις τον ύπνο είναι καλύτερο από το να μην κοιμάσαι καθόλου», δήλωσε ο Gulati. «Για την προώθηση της υγείας της καρδιάς, συνιστάται να στοχεύετε σε τουλάχιστον 7 ώρες ύπνου κάθε βράδυ και να διατηρείτε ένα συνεπές πρόγραμμα ύπνου», δήλωσε ο Goldberg. Αυτό περιλαμβάνει το να κοιμάστε και να ξυπνάτε την ίδια ώρα κάθε μέρα όσο είναι δυνατόν, δήλωσε η Makarem. «Εάν (έχετε) προβλήματα ύπνου, μπορείτε να το συζητήσετε με τον γιατρό σας», δήλωσε ο Goldberg. «Να θυμάστε, είστε ο καλύτερος συνήγορος της υγείας σας».