Με την ακρόαση των πρώην, τέως και νυν υπουργών Υποδομών και Μεταφορών σχετικά με την πορεία και την εξέλιξη των έργων της σύμβασης 717 για την τηλεδιοίκηση - σηματοδότηση των σιδηροδρόμων, συνεδριάζει η Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας, με αφορμή την τραγωδία των Τεμπών.
Στην Επιτροπή έχουν κληθεί ο τέως υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Κωνσταντίνος Αχ. Καραμανλής, οι πρώην υπουργοί Χρήστος Σπίρτζης και Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, καθώς ο υπουργός Επικρατείας αρμόδιος και για ζητήματα Υποδομών και Μεταφορών Γιώργος Γεραπετρίτης, κατά τα άρθρα 43Α και 41Α του Κανονισμού της Βουλής.
Κατά την έναρξη της συνεδρίασης, οι τέσσερις τέως, πρώην και νυν υπουργοί κάθισαν στις θέσεις των υπουργικών εδράνων της Γερουσίας.
Επί της οργάνωσης της συνεδρίασης, ο πρόεδρος της Επιτροπής Αθανάσιος Μπούρας πρότεινε η ακρόαση των τεσσάρων να αρχίσει με τη σειρά που διαχειρίστηκαν τη σύμβαση με αριθμό 717 κατά την άσκηση των καθηκόντων τους.
Σχετικά με τις κλητεύσεις και άλλων προσώπων για ακρόαση φορέων που έχουν ζητηθεί και από τα κόμματα της Αντιπολίτευσης, ο κ. Μπούρας πρότεινε αυτό να απασχολήσει την Επιτροπή στο τέλος της σημερινής συνεδρίασης.
Ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ, Γιώργος Κατρούγκαλος, ανέφερε ότι τα κόμματα της αντιπολίτευσης είχαν ζητήσει η σημερινή συνεδρίαση να αφιερωθεί των αιτιών που οδήγησαν στο τραγικό δυστύχημα με την ακρόαση των τεσσάρων παριστάμενων υπουργών, αλλά και άλλων προσώπων. Είναι αυτονόητο ότι θα πρέπει να αξιοποιήσουμε την παρουσία στην Επιτροπή των κυρίων Καραμανλή και Γεραπετρίτη για τη σύμβαση 717, αλλά και για τα όλα τα υπόλοιπα θέματα και εμείς θα το πράξουμε. Ζήτησε -επειδή η σημερινή δεν έχει συγκληθεί με την δυνατότητα που δίνει ο ΚτΒ στην Αντιπολίτευση αλλά ήταν ομόφωνη απόφαση- η επόμενη συνεδρίαση της Επιτροπής για την ακρόαση και άλλων προσώπων να γίνει εντός του μήνα και να μη χρειαστεί η πάροδος ενός μήνα για να συγκληθεί η Επιτροπή εκ νέου με τη διαδικασία της χρήσης του αιτήματος των 2/5 από τα κόμματα της Αντιπολίτευσης.
Ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ- ΚΙΝΑΛ, Χάρης Καστανίδης, υπενθύμισε ότι το κόμμα του είχε ζητήσει να κληθούν στην Επιτροπή και άλλα πρόσωπα και θεσμοί για να διερευνηθεί το σιδηροδρομικό δυστύχημα, όπως η ΡΑΣ, οι εκπρόσωποι εργαζομένων, διευθύνοντες και πρώην διοικητές του ΟΣΕ και της ΕΡΓΟΣΕ και της Hellenic Train. Σωστά εκκλήθηκαν, εν αρχή αυτών των συνεδριάσεων είναι η ακρόαση των τεσσάρων πρώην Υπουργών αλλά δεν μπορεί να μην υπάρξουν και άλλες ακροάσεις. Πρόκειται για τεράστιο ζήτημα. Η σημερινή μας συνεδρίαση να θεωρηθεί η αρχή μιας συνεχιζόμενης διαδικασίας, προκειμένου μετά από λίγες ημέρες να έχουμε προσκλήσεις για νέες ακροάσεις για το θέμα σύμφωνα με τα αιτήματα που έχουν καταθέσει τα κόμματα.
Ο βουλευτής του ΚΚΕ, Χρήστος Κατσώτης, ανέφερε ότι εμείς έχουμε ζητήσει να κληθούν όλοι οι υπουργοί Μεταφορών από το 2007 που άρχισε η απελευθέρωση των σιδηροδρομικών μεταφορών, όπως επίσης και οι διοικήσεις του ΟΣΕ από τότε της Hellenic Train και οι εκπρόσωποι των εργαζομένων.
Ο βουλευτής της Ελληνικής Λύσης, Γιώργος Μυλωνάκης, συμφώνησε με την συνέχιση της διαδικασίας λέγοντας ότι θα πρέπει στην Επιτροπή να κληθούν και οι υφυπουργού Υποδομών , υπεύθυνοι για τους σιδηροδρόμους και οι γενικοί γραμματείς και όχι μόνο η συζήτηση να περιοριστεί στην σύμβαση 717 αλλά και στις υπόλοιπες συμβάσεις. Η εθνική αυτή τραγωδία είπε «θα μας στοιχειώνει όλους»
Η βουλευτής του ΜέΡΑ 25, Σοφία Σακοράφα, ανέφερε ότι το κόμμα της πιστεύει ότι θα πρέπει να κληθούν οι αρμόδιοι υφυπουργοί του Υπουργείου Μεταφορών, την ΕΡΓΟΣΕ, την ΓΕΟΣΕ, η ΡΑΣ , οι εκπρόσωποι των σωματείων εργαζομένων.
Ο πρώην πρόεδρος της Βουλής Νίκος Βούτσης ζήτησε να διεξαχθούν όσες συνεδριάσεις χρειάζονται και να μην ακολουθεί η διαδικασία των αιτημάτων της Αντιπολίτευσης (των 2/5) ώστε εντός του μήνα η Βουλή σε επίπεδο Επιτροπής να έχει ολοκληρώσει το έργο της πριν από την έκδοση του πορίσματος των Εμπειρογνωμόνων. Θα πρέπει είπε να μην μείνουμε στο στενός γράμμα του ΚτΒ ώστε το Κοινοβούλιο να ολοκληρώσει τις ακροάσεις του
Ο πρόεδρος της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας, Αθανάσιος Μπούρας, έκλεισε τον κύκλο των παρεμβάσεων επί της διαδικασίας λέγοντας ότι «μετά το πέρας της σημερινής συνεδρίασης θα επεξεργαστώ όλα όσα αναφέρθηκαν αλλά και τυχόν άλλα που μπορεί να προκύψουν. Καθώς σήμερα ξεκινάμε αυτή την διαδικασία με την σύμβαση 717.Και θα σας ενημερώσω σύμφωνα με τον ΚτΒ»
Παραιτήθηκα γιατί στον τομέα εποπτείας μου συνέβη μια τραγωδία
Με αναφορές στην απόφασή του να παραιτηθεί από τη θέση του υπουργού Μεταφορών μετά τη σύγκρουση τρένων στα Τέμπη ξεκίνησε την τοποθέτησή του στην επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας στη Βουλή, ο Κώστας Καραμανλής.
«Παραιτήθηκα γιατί στον τομέα της πολιτικής μου εποπτείας συνέβη μια ανείπωτη τραγωδία, γιατί σέβομαι τον ανθρώπινο πόνο. Ούτε είχα, ούτε έχω εξάρτηση από κυβερνητική θέση. Παραιτήθηκα κόντρα στην πολιτική πεπατημένη που θέλει να ζητούνται παραιτήσεις υφισταμένων. Δεν το ακολούθησα. Παραιτήθηκα από τον τόπο της τραγωδίας. Η ανάληψη της πολιτικής ευθύνης θα μείνει, όμως, κενό γράμμα χωρίς έρευνα για τις πραγματικές ευθύνες και την αντιμετώπιση των σφαλμάτων ώστε να μην ξαναγίνουν τέτοιες τραγωδίες. Είναι χρέος μας να φωτιστεί η αλήθεια και σε αυτό το ιερό χρέος θέλω να συμβάλω σήμερα εδώ και στν δημόσιο διάλογο» είπε ο κ. Καραμανλής.
«Παραλάβαμε το έργο της σύμβασης 717 βαλτωμένο και το προχωρήσαμε από το 18% στο 70%. Δεν παραδόθηκε ποτέ το 67%, ποτέ το 33%, παραδόθηκε λειτουργικό το 18%»
Όπως είπε ο κ. Καραμανλής «η τραγωδία Τεμπών συγκλόνισε την χώρα μας» προσθέτοντας ότι «δεν πρέπει να ξεχαστεί η άδικη απώλεια συνανθρώπων μας».
«Αυτή την ώρα όσοι βρισκόμαστε στην αίθουσα της Βουλής έχουμε απέναντί μας τις οικογένειες των θυμάτων και μια κοινωνία που πενθεί και γι αυτό έχουμε ιερές υποχρεώσεις: Να αναλάβουμε ο καθένας τις ευθύνες του. Να πούμε όλη την αλήθεια και να αφήσουμε έξω από ένα τέτοιο θέμα τις όποιες μικροπολιτικές σκοπιμότητες» συνέχισε ο πρώην υπουργός Μεταφορών και Υποδομών.
«Χρέος μας να δούμε όλα τα λάθη για να μην επαναληφθούν. Αυτή είναι η αρχή που διέπει την σημερινή μου τοποθέτηση. Οι περιστάσεις δεν μας επιτρέπουν να κάνουμε επιλεκτικές επιλογές εγγράφων. Ελπίζω αυτό να το σεβαστούμε» συνέχισε ο κ. Καραμανλής.
Αφού εξήγησε, δε, ότι η τοποθέτησή του στη Βουλή, η πρώτη μετά την παραίτησή του «λογοδοτεί στην πολιτική και προσωπική του επιλογή» στη συνέχεια είπε ότι «σιώπησα σεβόμενος τα θύματα. Ηταν χρέος μου να μιλήσω εδώ στην Βουλή. Οι περισσότεροι που μίλησαν ενέδωσαν στην σκοπιμότητα και τη μικροπολιτική συγκυρία».
«Λειτουργούσε η τηλεδιοίκηση μία ώρα πριν από την τραγωδία»
Οπως είπε, μεταξύ των σταθμών που παραδόθηκαν τα τελευταία τρία χρόνια με το σύστημα τηλεδιοίκησης είναι και ο σταθμός της Λάρισας (τον Νοέμβριο του 2022).
Προς επίρρωση των λεγόμενών του, ο Κ. Καραμανλής επικαλέστηκε έγγραφο του ΟΣΕ, με ημερομηνία 23/12/2022, το οποίο αναφέρει ότι στο τμήμα ανόδου από Λάρισα προς Θεσσαλονίκη οι σταθμάρχες πρέπει υποχρεωτικά να χαράσσουν αυτόματα τη διαδρομή στον πίνακα τηλεδιοίκησης και ότι η χειροκίνητη χάραξη επιτρέπεται μόνο όταν δεν λειτουργεί το σύστημα.
Μάλιστα, ο πρώην υπουργός ανέφερε ότι στις 22:12 της μοιραίας νύχτας, μία ώρα πριν από την τραγωδία, ήταν κανονικά σε λειτουργία το σύστημα. Επομένως, όπως είπε, ο σταθμάρχης Λάρισας και μπορούσε και έπρεπε να χαράξει ηλεκτρονικά τη διαδρομή εκείνη την ώρα. «Επί 12 λεπτά μπορούσε να δει στον πίνακα ότι το τρένο βρισκόταν σε λανθασμένη πορεία», υπογράμμισε.
Στη συνέχεια παρουσίασε τις φωτογραφίες αναφέροντας ότι το 2019 ο σταθμός της Λάρισας δεν ήταν λειτουργικός με το σύστημα της τηλεδιοίκησης.
Μιλώντας για άλλα «ψέματα» που έχουν ακουστεί αυτές τις μέρες, ο Κώστας Καραμανλής επισήμανε τα εξής:
Το σύστημα ηχητικής ραδιοκάλυψης GSMR τέθηκε σε λειτουργία το 2022 και μέσω αυτού έγιναν οι διάλογοι που έχουν δει το «φως» της δημοσιότητας.
Για τις κατηγορίες του ΣΥΡΙΖΑ για απουσία «πύργου ελέγχου», υποστήριξε ότι υπάρχει ένα άτυπο κέντρο τηλεφωνικής παρακολούθησης δρομολογίων στην οδό Καρόλου, που λειτουργεί πλέον χωρίς εκπροσώπους της Hellenic Train.
Για το γεγονός ότι καταργήθηκε επί Ν.Δ. η παρουσία δύο σταθμαρχών στη βραδινή βάρδια, κατέθεσε στα πρακτικά βάρδιες από τις χρονιές 2017-2019 που δείχνουν ότι υπήρχε ένα σταθμάρχης το βράδυ.
Συνοψίζοντας, ο πρώην υπουργός Μεταφορών κατέθεσε ότι υπήρχαν δικλείδες ασφαλείας, αλλά δεν χρησιμοποιήθηκαν. Οι δικλείδες αυτές ήταν: το τοπικό σύστημα τηλεδιοίκησης, ο δεύτερος και ο τρίτος σταθμάρχης, ο γενικός κανονισμός κινήσεως του ΟΣΕ, τα πρωτόκολλα για αναγγελίες (επικοινωνίες) για τα δρομολόγια μεταξύ σταθμαρχών και οδηγών.
Για την Hellenic Train
Απαντώντας στις κατηγορίες για υποχρηματοδότηση του ΟΣΕ από την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, ο Κώστας Καραμανλής είπε ότι: «Αυξήσαμε από 45 σε 75 εκατ. ευρώ την χρηματοδότηση του ΟΣΕ, ενώ προβλέψαμε κονδύλια 250 εκατ. ευρώ από το Ταμέιο Ανάκαμψης».
Για την υποστελέχωση του ΟΣΕ, είπε ότι πράγματι, από το 2019 υπήρξε μείωση του αριθμού των εργαζομένων, κυρίως λόγω συνταξιοδοτήσεων. Ωστόσο, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ δεν προέβλεψε να κάνει προσλήψεις, ενώ το διάστημα 2015-2019 έγιναν 24 προσλήψεις (εκ των οποίων 13 θέσεις για σταθμάρχες). Αντίθετα, το 2022 και το 2023 η κυβέρνηση της Ν.Δ. προχώρησε με διαγωνισμούς ΑΣΕΠ για 227 υπαλλήλους (58 σταθμάρχες), ενώ έγιναν και 200 προσλήψεις (73 σταθμάρχες) με δελτίο παροχής υπηρεσιών).
Οσον αφορά τη σύμβαση με τη Hellenic Train, ο κ. Καραμανλής εξήγησε ότι «το 2017 η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ αποφασίζει να διαγράψει χρέη της ΤΡΑΙΝΟΣΕ προς το Δημόσιο ύψους 700 εκατ. ευρώ και στη συνέχεια να την πωλήσει έναντι 45 εκατ. ευρώ. Το 2022 υποχρεώνουμε την ΤΡΑΙΝΟΣΕ να επιβεβαιώνει τα δρομολόγια που εκτελεί, να πληρώνει για τη χρήση της υποδομής που χρησιμοποιεί (με το Δημόσιο να έχει 20% στη συμμετοχή των κερδών) και να κάνει επενδύσεις 600 εκατ. ευρώ», ανέφερε.
Χρ. Σπίρτζης: Δεν είμαστε όλοι ίδιοι - Υπάρχουν πολιτικές ευθύνες
Ο πρώην υπουργός Υποδομών και Μεταφορών επί κυβερνήσεως ΣΥΡΙΖΑ, Χρήστος Σπίρτζης μίλησε στη βουλή και την Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας για το τραγικό σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη, την εθνική τραγωδία που έχει κλονίσει όλο τον ελληνικό λαό και εμάς, λέγοντας ότι όσα θα πει θα τεκμηριώνονται με στοιχεία και όχι με συμπεράσματα.
«Επειδή 57 οικογένειες που ζουν το δράμα της απώλειας των παιδιών τους και ολόκληρος ο ελληνικός λαός περιμένει απαντήσεις απ’ όλους μας για το τι έγινε και τι δεν έγινε νομίζω ότι είναι χρέος όλων μας να εισφέρουμε σε αυτό με αλήθεια. Από την άλλη μέρα του δυστυχήματος υπήρχε η μεθόδευση να διαχυθούν ευθύνες πριν καν ταφούν οι 57 αδικοχαμένοι συμπολίτες μας, νέα παιδιά, εργαζόμενοι», είπε καταγγέλοντας τα δημοσιεύματα εις βάρος του για το ότι δεν είχε μιλήσει.
Η σημερινή συνδεδρίαση, με μόνο θέμα την σύμβαση 717 του 2014 για τη σηματοδότηση, με ευθύνη των βουλευτών της ΝΔ, πιστεύω ότι αδικεί το Κοινοβούλιο και την Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας. Θέλω να πιστεύω ότι οι συνάδελφοι της ΝΔ δεν υπηρετούν λογικές σκοπιμότητας, της λογικής όλοι είμαστε ίδιοι.[…] Η λογική του όλοι είναι ίδιοι, όλοι έχουν ευθύνη σημαίνει ότι κανείς δεν θα έχει στο τέλος την ευθύνη. Επειδή υπάρχουν πολιτικές ευθύνες, κατά τη γνώμη μου είναι οι συντηρητικές πολιτικές που έχουν οδηγήσει τον σιδηρόδρομο, σε όλη την Ευρώπη, σε μια κακή πορεία. Υπάρχουν διαχρονικές παθογένειες στη χώρα μας που πρέπει να τις συζητήσουμε και να τις αντιμετωπίσουμε, όμως, υπάρχουν και ευθύνες που είναι προσωποποιημένες».
Ο πρώην υπουργός κάλεσε την Επιτροπή να καλέσει ειδικούς – για το σύνολο των θεμάτων- που μπορούν σε εισφέρουν με τις γνώσεις τους για λάθη και παραλείψεις κάθε διοίκησης και κυβέρνησης.
Αναφορικά με την σύμβαση 717 που εξετάζεται τόνισε ότι πάρα πολλά από όσα ακούγονται αυτές τις ημέρες περισσότερο παραπληροφορούν παρά φωτίζουν την υπόθεση, κυρίως στα τεχνικά ζητήματα και σε ψέματα που λέγονται είτε από άγνοια, είτε από ημιμάθεια, είτε από σκοπιμότητα υποστηρίζοντας, ταυτόχρονα, ότι όταν αυτά ακούγονται από επίσημα χείλη είναι ακόμα χειρότερο.
«Ότι πω θα τεκμηριώνεται με έγγραφα και όχι με προσεγγίσεις ή εκτιμήσεις δικές μου» είπε ο πρώην υπουργός ο οποίος μιλώντας για το συνολικό σύστημα σηματοδότησης που πρέπει να λειτουργεί υποχρεωτικά σημείωσε ότι έχει δύο σταθμούς το 2023 και το 2003.
Όπως είπε, «τo συνολικό σύστημα που πρέπει να λειτουργεί υποχρεωτικά, σύμφωνα με τον ευρωπαϊκό κανονισμό για τις κύριες γραμμές ήταν το 2023 , Πάτρα – Αθήνα – Θεσσαλονίκη – Εύζωνοι. Tο συνολικό σύστημα ERTMS (European Rail Traffic Management System) έχει δύο μέρη: το GSMR και το ETCS . To GSMR που είναι η κινητή τηλεφωνία του σιδηροδρόμου τον Ιούλιο 2019 παραδόθηκε εγκατεστημένο. Προφανώς, είχαν γίνει όλες οι δοκιμές και είχαν εκπαιδευτεί όλοι οι εργαζόμενοι. Έμενε η πιστοποίηση και οι απολήξεις του μέχρι το Ικόνιο. Δυστυχώς μέχρι σήμερα δεν είχε μπει σε λειτουργία και ο μηχανοδηγός που έψαχνε να βρει τους συναδέλφους του θα το είχε καταφέρει καθώς θα τον άκουγαν και οι υπόλοιποι σταθμάρχες και μηχανοδηγός».
«Η υποχρέωση της χώρας αφορά μόνο τις κύριες γραμμές και όχι όλο το δίκτυο», πρόσθεσε ο κ. Σπίρτζης. Αναφερόμενος στη δήλωση από επίσημα χείλη ότι μόνο τρεις χώρες έχουν το σύστημα ETCS (European Train Control System) ανέφερε ότι σύμφωνα με έγγραφο της ΕΕ που προσκόμισε μόνο σε δέκα χώρες δεν είναι σε λειτουργία.
Επομένως, όπως είπε, πρώτον το σύστημα υπάρχει σε 17 χώρες και τα μεγαλύτερα τμήματα του δικτύου δεν προβλέπεται να έχουν μέχρι το 2030 του ETCS. Άποψη που όπως τόνισε, δείχνει ότι ότι δεν επηρεάζει την ασφάλεια. Αυτός είναι ο λόγος που εκσυγχρονίστηκε ο μηχανισμός κίνησης με τη συμμετοχή όλων των αρμοδίων.
«Η ασφάλεια των μεταφορών πρέπει να είναι διασφαλισμένη. Ο λόγος που μπαίνουν αυτά τα συστήματα δεν είναι μόνο η ασφάλεια […] αλλά ότι ο έλεγχος της γραμμής αυξάνει τη χωρητικότητα της γραμμής, την ταχύτητα των τρένων. Με το ETCS έχουμε τη δυνατότητα περισσότερων δρομολογίων στις επιβατικές μεταφορές με ασφάλεια».
Όσον αφορά το σύστημα σηματοδότησης, υποστήριξε ότι η σύμβαση 717 του 2014 είναι απαραίτητη προυπόθεση για να εγκατασταθεί το ETCS, εστιάζοντας ότι δεν είναι τηλεδιοίκηση το ETCS. Και όπως είπε, ο διαγωνισμός υπογράφηκε το 2007, επί υπουργίας Κωστή Χατζηδάκη.
«Το κέντρο τηλεδιοίκησης λειτουργούσε μέχρι το 2019. Υπέστη βλάβη από πυρκαγιά και έκτοτε δεν λειτούργησε και ούτε αποκαταστάθηκε» ισχυρίστηκε ο κ. Σπίρτζης μιλώντας στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας. Και όπως είπε, «δεν υπήρχε ασφαλιστική δικλείδα στο σταθμό της Λάρισας ώστε να μπορεί να διορθωθεί».
Ο κ. Σπίρτζης αναφέρθηκε σε έγγραφα που κατέθεσε ο κ. Γεραπετρίτης και έκανε μια αναδρομή στο 2014 και στα στελέχη που ήταν στο υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών. «Αυτή είναι μια σύμβαση που την χειρίστηκαν αυτοί οι άνθρωποι και θα ήταν χρήσιμο να είναι εδώ», πρόσθεσε λέγοντας ότι είναι πολύ ενδιαφέρον να ακούσουμε τι έλεγαν για το σύστημα ανάταξης.
«Πολλά έργα είχαν ήδη χρηματοδοτηθεί και δεν μπορούσαν να χρηματοδοτηθούν εκ νέου», πρόσθεσε ο κ. Σπίρτζης περιγράφοντας το πώς φτάσαμε στη σύμβαση 717.
«Τι κάναμε το 2015 με την 717 και για τον σιδηρόδρομο; Τελειώσαμε έργα πολλών δις ευρώ για τον σιδηρόδρομο που ούτε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν πίστευε ότι θα τα ολοκληρώσουμε» σημείωσε στη συνέχεια ο κ. Σπίρτζης αναφερόμενος στα έργα των δικών του ημερών για να προσθέσει «Η πορεία της 717 την περίοδο 2015-19 δεν μπορούσε να είναι διαφορετική γιατί η σύμβαση ήταν κακή και πλημμελής. Δημιούργησε ανάγκη να γίνει ανακεφαλαιωτικός πίνακας και συμπληρωματική σύμβαση. Δεν τα λέω εγώ αυτα. Εχουμε αποδείξει στον δημόσιο διάλογο ότι το ποσοστό υλοποίησης της 717 ήταν πάνω από 72% και η αρχική σύμβαση ήταν σχεδόν στο 0% τον Φεβρουάριο 2015. Αυτό λένε τα επίσημα έγγραφα της ΕΡΓΟΣΕ που λένε Σεπτέμβριο 2018 είναι 68% , έχουμε έγγραφο της κοινοπραξίας που ζητούν μείωση εγγυητικών στο 72% που σημαίνει ότι δεν μπορεί να μην έχουν υλοποιήσει το έργο για να το ζητούν αυτό. Αν απομειωθούν εγγυητικές περισσότερο από το ποσοστό του έργου που έχει υλοποιηθεί είναι για να πάνε φυλακή.
Εχουμε έγγραφο του 2023 που λέει ότι το ποσοστό υλοποίησης της αρχικής σύμβασης είναι στο 77%, δηλαδή 5% πρόοδος. Και η συμπληρωματική που υπογράφηκε το 2023 είχε υλοποιηθεί σε ποσοστό 17%».
Ο κ. Σπίρτζης αν και παραδέχθηκε ότι είχε το πόρισμα της ΕΔΕΛ από το 2018 και θα μπορούσε να προχωρήσει σε συμπληρωματική σύμβαση δεν το έκανε.
«Συμπερασματικά» υποστήριξε ο πρώην υπουργός: «η ΕΡΓΟΣΕ κατά την άποψή μου δεν μπορεί να κανει τίποτα άλλο από το να υλοποιεί την σύμβαση που είχε και να περνά με νομιμότητα την συμπληρωματική γιατί αν τελείωνε την 717 χωρίς συμπληρωματική θα είχαμε έργο μη λειτουργικό. Θα έχανε η χώρα τα λεφτά και θα συνέχιζε ότι γινόταν στο παρελθόν. Διαγωνισμοί που δήθεν υλοποιούνταν αλλά δεν είχαμε συστήματα».
Ο κ. Σπίρτζης τοποθετήθηκε και για την κριτική που δέχεται από την πλειοψηφία σύμφωνα με την οποία τα ποσοστά που επικαλείται ο ΣΥΡΙΖΑ για την σύμβαση 717 δεν αφορούν την υλοποίηση του έργου αλλά την απορρόφηση των κονδυλίων.
«Η απορρόφηση χρημάτων είναι πάντα ίση ή λιγότερη από το υλοποιημένο έργο. Εμείς μιλούμε για υλοποιημένο έργο σύμβασης με μετρήσεις και πρωτόκολλα αφανών εργασιών. Οι απορροφήσεις για την 717 το 2016 ήταν 11,56% και το 2018 5,54% που δείχνει ότι το έργο δεν είχε σταματήσει. Σταμάτησε να υλοποιείται από τον ανάδοχο μετά τον Φεβρουάριο 2019 και μπορούσε να ξεκινήσει μετά την παράδοση μελετών», συμπλήρωσε.
Μ. Χρυσοχοΐδης: Η σύμβαση 717 υπεγράφη το 2014 και είχε χρόνο ολοκλήρωσης δύο έτη
«Θρηνούμε όλοι και αποτελεί καθήκον η διερεύνηση της αλήθειας», ανέφερε ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, ο οποίος διετέλεσε υπουργός Μεταφορών επί 18 μήνες, από το δεύτερο ήμισυ του 2013 έως το 2015, κατά την αρχική τοποθέτησή του για τη σύμβαση 717 στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας.
Ο κ. Χρυσοχοΐδης σημείωσε ότι «από το 2010 συγκροτήθηκαν ομάδες εργασίας στην ΕΡΓΟΣΕ με σκοπό την αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης της σηματοδότησης και της τηλεδιοίκησης καθώς και της ηλεκτροκίνησης του σιδηροδρόμου. Συγκεκριμένα, το 2010 συγκροτήθηκαν δύο ομάδες εμπειρογνώμων της ΕΡΓΟΣΕ. Το 2011 παρέδωσαν τα πορίσματά τους και το ίδιο έτος συγκροτήθηκε ομάδα εργασίας της ΕΡΓΟΣΕ για τη σύνταξη των τευχών δημοπράτησης του έργου που αφορούσε την ανάταξη και αναβάθμιση του συστήματος σηματοδότησης και τηλεδιοίκησης. Το 2012 η ΕΡΓΟΣΕ συνέταξε τα τεύχη δημοπράτησης και τα υπέβαλλε για παρατηρήσεις στον ΟΣΕ που ήταν ο διαχειριστής της γραμμής και τα ενέκρινε. Ακολούθησε η έγκριση σκοπιμότητας του έργου από την αντίστοιχη Αρχή Μεταφορών και την αντίστοιχη διεύθυνση της ΕΕ με ταυτόχρονη έγκριση της χρηματοδότησης του έργου από το Ταμείο Συνοχής. Το έργο εγκρίθηκε για τη σκοπιμότητά του από όλα τα καθ' ύλην εθνικά και ευρωπαϊκά όργανα και πήρε τον δρόμο της δημοπράτησης το 2014 με προϋπολογισμό 52.753.300 ευρώ, χωρίς αναθεώρηση και ΦΠΑ».
«Στον διαγωνισμό που ακολούθησε ανάδοχος αναδείχθηκε ο υποψήφιος με τη χαμηλότερη προσφορά και μετά την έκπτωση το ύψος του έργου διαμορφώθηκε στο ποσό των 41.297.147ευρώ, χωρίς αναθεώρηση και ΦΠΑ. Ακολουθήθηκε η ενημέρωση της Βουλής και ο έλεγχος νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο που ενέκρινε τη σύμβαση. Έτσι, τέλη Σεπτεμβρίου 2014 η διοίκηση της ΕΡΓΟΣΕ υπέγραψε τη σύμβαση για ανάταξη και αναβάθμιση του συστήματος σηματοδότησης και τηλεδιοίκησης του άξονα Αθήνα-Θεσσαλονίκη-Προμαχώνας. Ο χρόνος υλοποίησης ήταν 2 έτη, δηλαδή παράδοση τέλος Σεπτεμβρίου 2016. Η πρώτη δουλειά του αναδόχου, σύμφωνα με τη σύμβαση και την ειδική συγγραφή υποχρεώσεων, ήταν να κάνει λεπτομερή καταγραφή του υφιστάμενου δικτύου, του εξοπλισμού, ώστε στη συνέχει να μπορεί να γίνει ο προγραμματισμός για την ανάταξη και αναβάθμιση του δικτύου», πρόσθεσε.
Ο κ. Χρυσοχοΐδης, τόνισε ότι «το έργο ήταν απόλυτα αναγκαίο, διότι εν μέσω μνημονίων και κρίσης η Ελλάδα, σε συνεργασία με την ΕΕ, αποφάσισε τον εκσυγχρονισμό του δικτύου από το Ρίο έως τον Προμαχώνα». Σύμφωνα με τον ίδιο, είναι γνωστό ότι «το σύστημα του σιδηροδρομικού δικτύου είχε υποστεί δολιοφθορές σε συστήματα που είχαν τοποθετηθεί, δημιουργώντας σημαντικά έργα ασφάλειας και λειτουργικότητας που έπρεπε να αντιμετωπιστούν. Για αυτό από ΟΣΕ και ΕΡΓΟΣΕ αποφασίστηκε να γίνουν οι γρηγορότερες εργασίες στα συστήματα ασφαλείας του δικτύου. Το έργο έπρεπε να ολοκληρωθεί το συντομότερο δυνατόν».
Ο πρώην υπουργός διευκρίνισε πως «ανάταξη σημαίνει ότι έχουμε πάνω στη γραμμή πολλά διαφορετικά συστήματα από διαφορετικούς παρόχους, εκ των οποίων ορισμένα είναι εκτός λειτουργίας, είτε εξαιτίας βλαβών είτε κλοπής υλικών, που πρέπει να γίνουν και πάλι λειτουργικά και σε μία ενιαία λειτουργία τους. Αναβάθμιση σημαίνει ότι μετά την ανάταξή τους, ο ανάδοχος θα πρέπει να τα ανατάξει και να λειτουργούν και σε επίπεδο ασφαλείας σύμφωνα με τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς και οδηγίες. Τα παλαιά συστήματα σηματοδότησης, είναι προφανές ότι δεν είχαν πιστοποίηση όπως απαιτούσαν οι πιο σύγχρονοι κανονισμοί της ΕΕ». Η δε τηλεδιοίκηση, σύμφωνα με τον ίδιο, «είναι η απεικόνιση και οι εξ αποστάσεως χειρισμοί των συστημάτων λειτουργίας και ασφαλείας».
Ο κ. Χρυσοχοΐδης επεσήμανε ότι «τον Γενάρη του 2015 ανέλαβε η νέα κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝΕΛ για να υλοποιήσει εντός του συμβατικού χρόνου την εκτέλεση της σύμβαση με χρόνο ολοκλήρωσης τον Σεπτέμβριο του 2016». Στη συνέχεια κατέθεσε στα πρακτικά χρονολόγιο όλων των γεγονότων που προανέφερε.