Τον ακριβή τόπο και την ημερομηνία κατά την οποία η Αγκυρα θα προχωρήσει στο επόμενο βήμα κλιμάκωσης της έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο, πραγματοποιώντας αποστολή ερευνητικού σκάφους σε περιοχή ελληνικών συμφερόντων, επιχειρεί να προσδιορίσει η Αθήνα. Μόλις την Παρασκευή ο υπουργός Ενέργειας, Φατίχ Ντονμέζ, προανήγγειλε έρευνες στην περιοχή που οριοθετήθηκε ανάμεσα στις κυβερνήσεις Αγκυρας και Λιβύης, μετά την Πρωτοχρονιά. Ωστόσο, στην Αθήνα εξετάζονται διάφορα σενάρια, τα οποία προκύπτουν από ροή πληροφοριών των τελευταίων εβδομάδων, καθώς επίσης και με βάση τον υφιστάμενο σχεδιασμό της τουρκικής εταιρείας πετρελαίων (ΤΡΑΟ). Από την ανάλυση όλων αυτών των πληροφοριών προκύπτει ότι πλέον η Αγκυρα αντιμετωπίζει την περιοχή από τα ανοιχτά της Κύπρου έως τα νότια της Κρήτης ως ενοποιημένο επιχειρησιακό χώρο τόσο για το τουρκικό ναυτικό όσο και για την ΤΡΑΟ.
Στην Αθήνα υπάρχει εγρήγορση και για την περίοδο από τις 21 Δεκεμβρίου και μετά, όταν το ερευνητικό πλοίο «Μπαρμπαρός» θα ολοκληρώσει τις σεισμικές έρευνες που διεξάγει στα νότια της Κύπρου. Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, ο υφιστάμενος σχεδιασμός προβλέπει την επιστροφή του «Μπαρμπαρός» στο λιμάνι της Τασουτσού (νότια Τουρκία, έναντι της κυπριακής χερσονήσου της Καρπασίας) αμέσως μετά τη λήξη των σεισμικών ερευνών στα νότια της Κύπρου. Ενδιαμέσως ανοίγεται ένα χρονικό «παράθυρο», το οποίο η Αγκυρα θα μπορούσε να εκμεταλλευθεί προκειμένου να δοκιμάσει τα ελληνικά αντανακλαστικά εντός της εορταστικής περιόδου. Οι ακριβείς συντεταγμένες στις οποίες αναμένεται να κινηθεί το «Μπαρμπαρός» δεν είναι γνωστές, ωστόσο στην Αθήνα υπάρχει πληθώρα υπολογισμών.
Ενα από τα πλέον βασικά σενάρια που εξετάζεται από την Αθήνα εστιάζεται στην πρόβλεψη ότι η πολιορκούμενη κυβέρνηση του Φαγέζ αλ Σαράζ στην Τρίπολη θα παραχωρήσει στην τουρκική ΤΡΑΟ κάποιο θαλάσσιο οικόπεδο εντός της αποκαλούμενης λιβυκής υφαλοκρηπίδας, όπως αυτή προέκυψε μετά το μνημόνιο της 27ης Νοεμβρίου με την Αγκυρα. Με βάση αυτή την ανάλυση, θα επιχειρηθεί η δημιουργία τετελεσμένου εντός της αποκαλούμενης λιβυκής ΑΟΖ, η οποία στο μεγαλύτερο μέρος της, σύμφωνα με την ελληνική άποψη, βρίσκεται ουσιαστικά πάνω από την υφαλοκρηπίδα της Κρήτης. Αν τελικά η ΤΡΑΟ, με τη συνοδεία του τουρκικού πολεμικού ναυτικού, επιχειρήσει να πραγματοποιήσει έρευνες βορειότερα και δη στην περιοχή από την Κάσο και την Κάρπαθο μέχρι τη Ρόδο και το Καστελλόριζο, καθίσταται σαφές ότι η Αγκυρα επιθυμεί άμεση κλιμάκωση και περαιτέρω πίεση προς την Αθήνα για στρατιωτικοποίηση της κρίσης.
Σε οποιασδήποτε μορφής κλιμάκωση και αν επιλέξει η Αγκυρα στην περιοχή ανάμεσα στα νότια της Κρήτης και στο Καστελλόριζο, εγείρονται ερωτήματα σχετικά με το είδος αντίδρασης που θα επιλέξει η Αθήνα. Η πλέον πρόσφατη εμπειρία, μεταξύ 18ης Οκτωβρίου και αρχών Νοεμβρίου 2018, έδειξε ότι η αποτροπή ενός ερευνητικού πλοίου όπως το «Μπαρμπαρός», είτε αυτό συνοδεύεται από τον τουρκικό στόλο είτε όχι, είναι μια εξαιρετικά περίπλοκη διαδικασία. Τότε το «Μπαρμπαρός» διεξήγε σεισμικές έρευνες στο ανατολικότερο άκρο της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, σε μια έκταση περίπου 600 τετραγωνικών χιλιομέτρων, συνοδεία δύο τουρκικών φρεγατών. Το Πολεμικό Ναυτικό (ΠΝ) αντιμετώπισε τότε τις τουρκικές ενέργειες με τη διαδοχική ανάπτυξη δύο φρεγατών («Νικηφόρος Φωκάς» και «Σαλαμίς»), οι οποίες και ανέλαβαν τη μέσω ασυρμάτου ειδοποίηση για την τελούμενη παραβίαση της ελληνικής υφαλοκρηπίδας από το ερευνητικό «Μπαρμπαρός», που έσυρε στον βυθό καλώδιο μήκους πέντε χιλιομέτρων. Ολα αυτά τυγχάνουν της απαιτούμενης ανάλυσης στα υπουργεία Εξωτερικών και Εθνικής Αμυνας, όπου επικαιροποιούνται και καταρτίζονται τα σχετικά σχέδια αντιμετώπισης.
Παράλληλα, είναι σε εξέλιξη προσπάθεια δημιουργίας μιας διπλωματικής «υγειονομικής ζώνης» γύρω από τη βιωσιμότητα της συμφωνίας ανάμεσα στην Αγκυρα και στην κυβέρνηση της Τρίπολης. Και τούτο διότι η εγκυρότητα μιας διμερούς συμφωνίας ανάμεσα σε δύο διεθνώς αναγνωρισμένες κυβερνήσεις είναι εξαιρετικά δύσκολο να αμφισβητηθεί με νομικούς όρους. Σε αυτό το πλαίσιο, ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας θα αποδυθεί σε έναν διπλωματικό μαραθώνιο από αύριο, καθώς θα συναντηθεί με τον γ.γ. του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες και εν συνεχεία θα μεταβεί στη Σαουδική Αραβία, στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, στην Ιορδανία και στην Ιταλία, χώρες οι οποίες είναι ανοιχτά εχθρικές στο καθεστώς της Τρίπολης λόγω των ισλαμιστών υποστηρικτών του. Μια από τις ευνοϊκές για την Αθήνα συγκυρίες είναι η σφοδρότατη αντίθεση της Μόσχας σε οποιονδήποτε επιχειρησιακό ρόλο της Τουρκίας στο λιβυκό έδαφος. Ο πρόεδρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας, Βλαντιμίρ Πούτιν, φέρεται, από ορισμένες πηγές, να αρνήθηκε στον Τούρκο ομόλογό του την ενίσχυση των υφιστάμενων στρατιωτικών τουρκικών δυνάμεων στη Λιβύη και την ένταξή τους σε ένα ευρύτερο «ειρηνευτικό σώμα».
Ο λιβυκός εμφύλιος
Την ίδια ώρα, αναμένεται να φανεί ποια θα είναι η εξέλιξη του στρατιωτικού μετώπου στη Λιβύη, το οποίο ενεργοποιήθηκε ξανά μετά την εντολή του στρατηγού Χαλίφα Χάφταρ για ανανέωση της επίθεσης στα προάστια της Τρίπολης. Ηδη την Παρασκευή καταγράφηκαν υλικές ζημιές στον στρατό του αλ Σαράζ, οι οποίες περιλάμβαναν τουρκικά UAV και οχήματα που παραχώρησε η Αγκυρα στο καθεστώς της Τρίπολης. Είναι απολύτως σαφές ότι η πορεία και η κατάληξη της συγκεκριμένης σύγκρουσης τις επόμενες τρεις εβδομάδες θα διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη των συνομιλιών που θα έχει ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, στις 7 Ιανουαρίου.
Τα εξοπλιστικά και οι φρεγάτες
Ευλόγως, η εκτράχυνση της τουρκικής συμπεριφοράς έχει επιταχύνει τις προσπάθειες της Αθήνας για ανανέωση του οπλοστασίου των Ενόπλων Δυνάμεων. Δίνεται βάση στην ανανέωση υφιστάμενου εξοπλισμού, όπως τα μαχητικά F-16 και Μιράζ-2000, αλλά και στην απόκτηση και εγχώρια ανάπτυξη μη επανδρωμένων αεροχημάτων (UAV). Οι διαπραγματεύσεις με το Παρίσι για τις φρεγάτες τύπου Belh@rra δεν έχουν διακοπεί, ωστόσο εσχάτως επανήλθε στο προσκήνιο η συζήτηση για την απόκτηση πλοίου ενδιάμεσης λύσης, το οποίο θα καλύψει τις ανάγκες του Π.Ν. μέχρι το 2025, όταν αναμένεται να παραδοθεί η πρώτη φρεγάτα τύπου Belh@rra, εφόσον, βεβαίως, οριστικοποιηθεί η σχετική συμφωνία. Στο υπουργείο Εθνικής Αμυνας αναζητούνται και «έξυπνες» λύσεις, με σκοπό τη μείωση του κόστους και τη σταδιακή ανάπτυξη τεχνογνωσίας, αρχικά με τη βοήθεια παικτών οι οποίοι ήδη τη διαθέτουν, όπως οι ΗΠΑ, αλλά και το Ισραήλ.
Πηγή: Καθημερινή