Διαβάζοντας ένα άρθρο (New York Times, αναδημοσίευση Καθημερινή 6/7) με προβλημάτισε ο τίτλος: ”Η νίκη των Εργατικών δεν είναι θρίαμβος του Κέντρου”!
Τι είναι επιτέλους αυτό το περιβόητο ”Κέντρο”, ποιους εκφράζει; Με άλλα λόγια τι ”πουλάει το μαγαζί”, σε ποία ”πελατεία” απευθύνεται; Ο αρθρογράφος Ρόρι Στιούαρτ (υπήρξε υφυπουργός σε κυβέρνηση των Τόρις) σημειώνει ότι ”Αν δεν μπορέσουν να βελτιώσουν τις ζωές των Βρετανών, οι εκλογές του 2024 θα είναι η τελευταία ανάπαυλα σε ταξίδι προς τον λαϊκισμό”.
Τι εμποδίζει Συντηρητικούς και Εργατικούς να βελτιώσουν τις συνθήκες ζωής των Βρετανών; Τι εμποδίζει κεντροδεξιούς και κεντροαριστερούς να βελτιώσουν τη ζωή των Ευρωπαίων; Ποιοι οδηγούν στο δίλημμα Τραμπ ή Μπάιντεν;
Θεωρητικά, από οικονομική σκοπιά, το ”Κέντρο” θα έπρεπε να εκφράζει την μεσαία τάξη. Οι ”κολασμένοι” αυτού του κόσμου να αναζητούν ελπίδα στην Αριστερά, στις διάφορες εκφάνσεις της ενώ η οικονομική ολιγαρχία να στηρίζει τα προνόμια της στην Δεξιά. Από την πλευρά της λειτουργίας του πολιτεύματος επίσης το ”Κέντρο” λογικά έπρεπε να εκφράζει τους πολίτες με τις μεγαλύτερες δημοκρατικές ευαισθησίες οι οποίοι απεχθάνονται και αντιπαλεύουν τον περιορισμό των ελευθεριών και της ισότητας, είτε στο όνομα του ”προλεταριάτου”, είτε στο όνομα ενός κοινωνικά αποδομητικού νεοφιλελευθερισμού. Με άλλα λόγια εκφράζει εκείνους που αποδοκιμάζουν τον κύριο Τζόουνς (ιδιοκτήτη της ”Φάρμας”) αλλά και τον Ναπολέοντα που διοικεί την ”Φάρμα” υποτίθεται προς όφελος των ζώων αλλά στην πραγματικότητα σε βάρος τους.
Στην μεταπολεμική δημοκρατική Ευρώπη το ”Κέντρο” ευδοκίμησε επειδή η μεσαία τάξη αναπτυσσόταν. Το ”ταγκό” της δημοκρατίας και της ανάπτυξης, όπως το χόρευαν εναλλάξ οι ”συντηρητικοί” και ”προοδευτικοί”, οι δύο εκφάνσεις του ”Κέντρου”, δημιουργούσε ευημερία για όλους περιορίζοντας τους αποκλεισμούς. Όσο το ”αντίπαλο δέος” της Αριστεράς ήταν υπαρκτό, η ανάπτυξη της μεσαίας τάξης ήταν συνεχής περιορίζοντας τις ανισότητες, τον κοινωνικό αποκλεισμό και την φτώχια. Το πρότυπο του κοινωνικού κράτους, της ευημερίας για όλους, της ελευθερίας και της ισονομίας υπήρξε ο καταλύτης που οδήγησε στην ανατροπή του Σοβιετικού μοντέλου κοινωνικής και οικονομικής οργάνωσης. Η Φάρμα των Ζώων (σοσιαλισμός) έπαψε να τροφοδοτεί την φαντασία των ονειροπόλων. Ταυτόχρονα όμως έπαψε να λειτουργεί και αποτρεπτικά για τους παράγοντες που είχαν οδηγήσει στην γένεσή της.
Οι ανισότητες τις τελευταίες δεκαετίες έχουν απογειωθεί οδηγώντας στην Δημοκρατική αποσύνθεση. Είναι χαρακτηριστική η δήλωση του Carl Henric Svanberg, (CEO της Volvo): «Νομίζω ότι αν η ανισότητα εξακολουθήσει να αυξάνεται, σε βάθος χρόνου θα γυρίσει και θα τους δαγκώσει». Καθώς και η αντίστοιχη της Κριστίν Λαγκάρντ ότι: ”αν δεν προσέξουμε, τα φαντάσματα από τα τέλη του 19ου αιώνα θα έρθουν και θα μας στοιχειώσουν στον 21ο αιώνα”. Το ”έδαφος” στο οποίο ευδοκιμεί το ”Κέντρο” έχει αφυδατωθεί. Η μεσαία τάξη συρρικνώνεται ραγδαία. Η δημοκρατία είναι άκρως ελλειμματική αν όχι εικονική. Η ευπρόσδεκτη ”ήττα” Λεπέν στην Γαλλία προκάλεσε το αυτονόητο και αυθόρμητο ”Ουφ” της Μοντ. Ενδεχομένως δεν θα άλλαζε κάτι σημαντικά, όπως δεν άλλαξε και η νίκη του Τσίπρα στην Ελλάδα ή της Μελόνι στην Ιταλία. Η δυναμική του συστήματος βρίσκεται πίσω από τις κουίντες και στα παρασκήνια, όχι στην σκηνή. Γράφει ο Μητσός στα ΝΕΑ(9/7ου) ότι: ”Οι φασίστες έχουν συνεργούς: επιχειρηματίες που εξυπηρετούν τα συμφέροντά τους, δημοσιογράφους που τους ξεπλένουν, πολιτικούς που υιοθετούν και διαδίδουν τις ιδέες τους”. Σωστά, μήπως όμως θα έπρεπε να αλλάξουμε λίγο την φράση σε: ”οι ολιγάρχες έχουν συνεργούς: πολιτικούς που εξυπηρετούν τα συμφέροντά τους, δημοσιογράφους που ξεπλένουν και τους δύο αποπροσανατολίζοντας και χειραγωγώντας τους πολίτες, δημοσιολόγους που υιοθετούν και διαδίδουν τις ιδέες τους”; Ο Μητσός αναφέρεται στους Όρμπαν και Μπαρντελά, δίχως να τους κατονομάζει, κατηγορώντας τον πρώτο ότι απεργάζεται την συνθηκολόγηση της Ουκρανίας και τον δεύτερο ότι ήλπιζε να γίνει πρωθυπουργός για να ”οργανώσει, από μέσα, τη διάβρωση του δημοκρατικού συστήματος και την υπονόμευση της Ευρώπης”!
Όμως η ”διάβρωση” των δημοκρατιών της Ευρώπης έχει ήδη συντελεστεί. Το Requiem για την Ευρώπη που παρακμάζει; έχει ήδη συντεθεί με την συνεργασία της παντοδύναμης Διεθνούς των Αγορών, υπερατλαντικών ”οδηγιών” και ανεπαρκών ή εξαρτημένων Ευρωπαϊκών ”ηγεσιών”. Οι πολίτες, είτε κατανοώντας, είτε διαισθανόμενοι ότι μόνο εικονικά αποτελούν τους ”κυρίαρχους λαούς” αποσύρονται, αποποιούμενοι την ”ευθύνη να κυβερνήσουν” δια των ”αντιπροσώπων” τους. Όταν ήρθε η στιγμή οι ”πολίτες - συνιδιοκτήτες” της ”Φάρμας” να κοιτάξουν μέσα από το κλειστό παράθυρο της εξουσίας το σύνθημα ”τέσσερα πόδια καλό δύο πόδια κακό” έχασε την ισχύ του. Τι άκουσαν, τι είδαν οι ”αμνοί”; ”Δώδεκα φωνές ούρλιαζαν με μανία και ήταν όλες ίδιες. Τώρα ήταν ολοφάνερο τι είχε συμβεί στις φάτσες των γουρουνιών. Τα ζώα απ’ έξω κοιτούσαν πότε τα γουρούνια και πότε τους ανθρώπους, πότε τους ανθρώπους και πότε τα γουρούνια, ύστερα πάλι τα γουρούνια και πάλι τους ανθρώπους, αλλά ήταν αδύνατον να διακρίνουν ποιος ήταν ποιος.” (Τζωρτζ Όργουελ, ”Η Φάρμα των Ζώων”).