Τις απόψεις του για την ευρωπαϊκή πορεία των χωρών εξέφρασε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Προκόπης Παυλόπουλος κατά τη συνάντησή του με τον Πορτογάλο ομόλογό του, Marcelo Rebelo de Sousa.
O κ. Παυλόπουλος τόνισε την ανάγκη για ομαλή πορεία της μέσα στο χρονικό γίγνεσθαι, ενώ επεσήμανε πως οι τρέχουσες εξελίξεις δε θα πρέπει να οδηγήσουν σε ολίσθηση του Ευρωπαϊκού Οικοδομήματος.
Αναλυτικά:
Με τον μεγάλο Φίλο μου, Πρόεδρο της Πορτογαλικής Δημοκρατίας, Marcelo Rebelo de Sousa, έχουμε πολλά κοινά σημεία, τα οποία αφορούν, κατ’ εξοχήν, την κοινή μας πορεία στο πεδίο τόσο της ακαδημαϊκής όσο και της πολιτικής σταδιοδρομίας. Με την επισήμανση, μάλιστα, ότι η ακαδημαϊκή μας ιδιότητα μας ακολούθησε -και μας ακολουθεί πάντα- στο πεδίο της πολιτικής εν γένει.
I. Επιλέγω σήμερα να σας πω λίγα λόγια για το, κατά την γνώμη μου πάντα, σημαντικότερο κοινό μας σημείο, ήτοι την Αγωνία μας για την εκπλήρωση της αποστολής της Ευρωπαϊκής μας Οικογένειας, της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Προσοχή: Μιλώ για «Αγωνία», όχι για «σκεπτικισμό». Και τούτο διότι ουδέποτε αμφισβητήσαμε -και ούτε πρόκειται να το πράξουμε, τώρα και στο μέλλον- έστω και κατ’ ελάχιστο, την πορεία δόμησης του Ευρωπαϊκού Οικοδομήματος. Όλως αντιθέτως, μας διακατέχει η κοινή αγωνία για την ολοκλήρωσή του, ιδίως υπό τις σημερινές προκλήσεις και τα επικίνδυνα φαινόμενα λαϊκισμού, που επιχειρούν να υπονομεύσουν τα θεμέλια του Ευρωπαϊκού Οικοδομήματος και να επιφέρουν την κατάρρευσή του.
II. Αυτός ο κοινός μας στόχος, ήτοι η υπεράσπιση, μέχρι τέλους, της ολοκλήρωσης της Ευρωπαϊκής Ενοποίησης, αναδεικνύει και ένα άλλο κοινό μας σημείο: Είμαστε, και οι δύο, θιασώτες και υπέρμαχοι του Ρομαντισμού αλλά και του Διαφωτισμού. Και για να γίνω σαφέστερος: Είμαστε θιασώτες και υπέρμαχοι του Ρομαντισμού, ως προς την σύλληψη του Ευρωπαϊκού Οράματος. Και είμαστε θιασώτες και υπέρμαχοι του Διαφωτισμού, ως προς τα μέσα και τις μεθόδους πραγμάτωσης του Οράματος αυτού. Ειδικότερα:
Α. Ως προς το «Ευρωπαϊκό Όραμα»:
Πριν απ’ όλα πρέπει να επισημάνω ότι, ιδίως σήμερα, είμαστε πίσω από τους στόχους που έθεσαν οι «Πατέρες» του Ευρωπαϊκού Οικοδομήματος, όταν το οραματίσθηκαν ως «οχυρό άμυνας» έναντι των δεινών του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου και προκειμένου η Ανθρωπότητα να μην ξαναζήσει, ποτέ πια, τους εφιάλτες τους.
1. Και τούτο διότι εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του σκληρού πυρήνα της, της Ευρωζώνης, φαίνεται να προωθούνται σήμερα, δυστυχώς, οι τάσεις εκείνες που θεωρούν επαρκή την υφιστάμενη θεσμική «πανοπλία» του Ευρωπαϊκού Οικοδομήματος, δίνοντας προτεραιότητα στην πορεία προς την οικονομική και, κυρίως, νομισματική ενοποίηση. Πρόκειται για εσφαλμένη προτεραιότητα. Και τούτο διότι, με όρους ιστορικούς και πολιτικούς, είναι προφανές ότι η οικονομική και νομισματική ενοποίηση δεν πρόκειται να εμπεδωθεί, αν δεν στηρίζεται στις ασφαλείς αντηρίδες της προηγούμενης θεσμικής ενοποίησης του Ευρωπαϊκού Οικοδομήματος, στο σύνολό του.
2. Υπό τα δεδομένα αυτά μπορώ, νομίζω, να συνοψίσω το «ρομαντικό» κοινό μας «Ευρωπαϊκό Όραμα» ως εξής: Οραματιζόμαστε την Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση ως την δημιουργία μιας ομοσπονδιακού τύπου Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία στηρίζεται στις θεσμικές και πολιτικές αντηρίδες της Αντιπροσωπευτικής Δημοκρατίας. Μόνον υπό τους όρους αυτούς η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να φέρει σε πέρας και την ιστορική αποστολή της, τόσον έναντι των Λαών της όσο και έναντι της Ανθρωπότητας. Διότι η αποστολή της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπερβαίνει τους Λαούς της και αποκτά πλανητικές διαστάσεις, όταν πρόκειται να υπερασπισθεί, παγκοσμίως, τις θεμελειώδεις αρχές της Ειρήνης, του Ανθρωπισμού, της Δημοκρατίας, της Δικαιοσύνης, κυρίως δε της Κοινωνικής Δικαιοσύνης.
Β. Ως προς τα μέσα και τις μεθόδους πραγμάτωσης του «Ευρωπαϊκού Οράματος».
Ως προς τα μέσα και τις μεθόδους πραγμάτωσης του κοινού μας Ευρωπαϊκού Οράματος, πιστεύουμε ότι πρέπει να επικεντρωθούν περισσότερο στις κύριες προτεραιότητες, τις οποίες πρέπει να θέσουμε για την επίτευξη της τελικής Ευρωπαϊκής Ενοποίησης. Κάτω δε από τις σημερινές κρίσιμες, για την Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και για την Ανθρωπότητα, συνθήκες, οι ως άνω προτεραιότητες πρέπει να κινηθούν, τουλάχιστον κατά βάση, πάνω στους εξής τρεις άξονες:
1. Ο πρώτος άξονας αφορά την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και την Πολιτική Ασφάλειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, ενόψει των συνεχώς εντεινόμενων παγκόσμιων προκλήσεων -δείγμα γραφής των οποίων αποτελούν τα τεκταινόμενα σήμερα στην Μέση Ανατολή και στην Βόρεια Αφρική- πρέπει αμέσως να ενεργοποιήσει τους μηχανισμούς διαμόρφωσης αποτελεσματικής Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας.
2. Ο δεύτερος άξονας αφορά την ανάπτυξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στην Ευρωζώνη, η οποία πρέπει να καταστεί επαρκής και βιώσιμη. Τούτο προϋποθέτει, κατά προτεραιότητα, την ενεργοποίηση των θεσμικών πυλώνων, των σχετικών με την συλλογική λειτουργία του Eurogroup, την πλήρη αξιοποίηση του ρόλου του ESM και, πρωτίστως, την θωράκιση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Έτσι ώστε αυτή αφενός να εποπτεύει καταλλήλως το σύνολο του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος και, αφετέρου, ν’ αντιμετωπίσει τα ζέοντα ζητήματα ρευστότητας και δημόσιου χρέους στο σύνολο της Ευρωζώνης.
3. Και ο τρίτος άξονας αφορά την υπεράσπιση του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Κράτους Δικαίου. Έτσι ώστε ν’ αντιμετωπισθούν, στο πλαίσιο των κρατών-μελών, η επικίνδυνη διεύρυνση των ανισοτήτων και οι κίνδυνοι ρήξης του κοινωνικού ιστού, που δυστυχώς ευνοούν την εμφάνιση λαϊκιστικών ή ακόμη και νεοναζιστικών μορφωμάτων, τα οποία έχουν ως στόχο την κατεδάφιση του Ευρωπαϊκού Οικοδομήματος.
Αγαπητέ Φίλε Marcelo, νομίζω πως στον δρόμο προς την εκπλήρωση αυτής της αποστολής, δηλαδή προς την ολοκλήρωση της Ευρωπαϊκής Ενοποίησης, πρέπει να αισθανόμαστε αισιόδοξοι και τυχεροί. Και το λέγω αυτό διότι έχουμε συμπαραστάτες πριν απ’ όλα τους δύο Λαούς μας, τους Έλληνες και τους Πορτογάλους, τους Πορτογάλους και τους Έλληνες.
Έχουμε όπως συμπαραστάτες -και αυτό δεν πρέπει να το υποτιμούμε, καθ’ οιονδήποτε τρόπο, και ορισμένους έγκριτους Ομολόγους μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η σύνθεση και δράση του Arraiolos Group το επιβεβαιώνει, με αμάχητα μάλιστα τεκμήρια.