Ο ηγετικός ρόλος που διαδραματίζει η ελληνική εξωτερική πολιτική στην προώθηση της περιφερειακής συνεργασίας και την ενίσχυση της σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή, βρέθηκε στο επίκεντρο της συνάντησης που είχε ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς με τον Αμερικανό ομόλογο του, Μάικ Πομπέο, το μεσημέρι της Δευτέρας στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Η αμερικανική πλευρά εξέφρασε την ικανοποίησή της, κάνοντας μάλιστα ειδική αναφορά στα διάφορα τριμερή σχήματα συνεργασίας που έχει προωθήσει η Ελλάδα.
Η συζήτηση διεξήχθη σε πολύ καλό και φιλικό κλίμα, εστιάζοντας σε όλο το φάσμα του στρατηγικού διαλόγου Ελλάδας-ΗΠΑ, ενώ συζητήθηκαν ιδιαίτερα λεπτομερώς οι τομείς της ασφάλειας, της ενέργειας και της τεχνολογίας. Ειδικότερα, για το θέμα της ενέργειας συζητήθηκαν οι προοπτικές που διανοίγονται λόγω της εξεύρεσης κοιτασμάτων στην Ανατολική Μεσόγειο και πως αυτές θα συμβάλουν στην ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας της περιοχής.
Από την πλευρά του, ο Έλληνας ΥΠΕΞ υπογράμμισε την ανάγκη να διασφαλιστεί η ασφάλεια και η σταθερότητα στην περιοχή και αναφέρθηκε αναλυτικά στην παραβατικότητα της Τουρκίας, δίνοντας μάλιστα ιδιαίτερη έμφαση στα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας.
«Νομίζω ότι η σχέση των δύο κρατών βρίσκεται σε θετική πορεία. Υπογράμμισα την ανάγκη να διασφαλιστεί η ασφάλεια και η σταθερότητα στην περιοχή και αναφέρθηκα και αναλυτικότερα στην συμπεριφορά της Τουρκίας και στην ανάγκη στήριξης της Κυπριακής Δημοκρατίας, στα δικαιώματα που έχει διεθνώς και ότι η Κύπρος δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται απλώς ως ένα πρόβλημα σε εισαγωγικά του ΟΗΕ, αλλά ως ένα κυρίαρχο κράτος με συγκεκριμένους ρόλους και δυνατότητες στην περιοχή».
Ο κ. Πομπέο άκουσε με προσοχή την ανάλυση του Έλληνα υπουργού, ο οποίος διαπίστωσε ότι η αμερικανική πλευρά διακατέχεται από έναν σκεπτικισμό για την πολιτική συμπεριφορά της Τουρκίας. Μάλιστα ο κ. Κοτζιάς ρωτήθηκε και για τις εξελίξεις στο θέμα των δύο Ελλήνων στρατιωτικών που εξακολουθούν να κρατούνται στις φυλακές της γειτονικής χώρας.
«Είναι και εκείνοι σκεπτικοί (για την Τουρκία). Ερωτηθήκαμε και είπαμε ότι είναι απαράδεκτο ένα κράτος μέλος του ΝΑΤΟ να κρατάει δύο αξιωματικούς του ελληνικού στρατού, αλλά όπως ξέρετε η Τουρκία κρατάει στις φυλακές σειρά και σειρά από πολίτες των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής».
Παρόλο που το ζήτημα του δεν συζητήθηκε στο τετ α τετ των δύο ανδρών, ο κ. Κοτζιάς είπε πως το συγκεκριμένο θέμα απασχόλησε στη συνάντηση που προηγήθηκε με τον υφυπουργό Εξωτερικών Γουές Μίτσελ, τονίζοντας παράλληλα πως δεν ασκείται καμία πίεση στη Ελλάδα, καθώς η χώρα μας διαθέτει την πρωτοβουλία των κινήσεων.
«Όπως είναι φανερό στο ονοματολογικό εμείς υποστηρίζουμε την ανάγκη να υιοθετήσουμε μια από τις ονομασίες που έχει προτείνει ο κ. Νίμιτς και να προχωρήσουμε στην υλοποίηση ενός στρατηγικού σχεδίου φιλικής συνεργασίας στο μέλλον με αυτή την χώρα με το νέο της όνομα. Κανένας δεν μας προτρέπει για τίποτα διότι η Ελλάδα έχει την πρωτοβουλία των κινήσεων σε αυτό το θέμα και όλοι παρακολουθούν με θετικό τρόπο πως μια χώρα με ενεργή εξωτερική πολιτική προωθεί τις λύσεις».
Σύμφωνα με την ανακοίνωση που εξέδωσε η εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, «οι δύο υπουργοί συζήτησαν το άριστο επίπεδο των διμερών σχέσεων και συμφώνησαν να εδραιώσουν τον στρατηγικό διάλογο ΗΠΑ- Ελλάδας σε σημαντικούς τομείς συνεργασίας. Ο κ Πομπέο συνεχάρη την Ελλάδα για τον ηγετικό της ρόλο στην περιοχή, συμπεριλαμβανομένων και των προσπαθειών αντιμετώπισης των προκλήσεων στα Βαλκάνια και την Ανατολική Μεσόγειο. Ο Αμερικανός ΥΠΕΞ επίσης πρόσφερε την συνεχιζόμενη στήριξη του στην οικονομική ανάκαμψη της Ελλάδος και υπογράμμισε την σημασία που αποδίδουν οι ΗΠΑ στον ρόλο τους ως τιμώμενη χώρα στην ΔΕΘ του 2018. Οι δύο άντρες συμφώνησαν να παραμείνουν σε στενή επαφή για όλα αυτά και για άλλα διμερή, περιφερειακά και διεθνή ζητήματα κοινού ενδιαφέροντος και να συνεργαστούν στενά τις επόμενες ημέρες για να διασφαλίσουν την σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο».
Σύμφωνα με την ιστοσελίδα , που επικαλείται ανώτερη διπλωματική πηγή, που έχει γνώση των συζητήσεων μεταξύ του επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και του κ. Κοτζιά, ο Έλληνας υπουργός έθεσε το θέμα του εξοπλισμού της Τουρκίας από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Γερμανία και τόνισε ότι ο αμερικανικός και γερμανικός οπλισμός θα χρησιμοποιηθεί εναντίον της Ελλάδας, της Κύπρου και άλλων γειτονικών χωρών. Η συζήτηση για τη στρατηγική συνεργασία θα συνεχιστεί σήμερα με τον σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας του Λευκού Οίκου, Τζον Μπόλτον, ο οποίος θεωρείται πλέον ότι βρίσκεται απέναντι στην Τουρκία και τον ισλαμιστή πρόεδρο της Ταγίπ Ερντογάν. Η πηγή δήλωσε ότι η ελληνοαμερικανική συνεργασία θα συμπεριλάβει και άλλους τομείς, όπως η αναβάθμιση της στρατιωτικής συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών.