Αποκαλύψεις για τις διαπραγματεύσεις που έγιναν στο Κράν Μοντανά για το Kυπριακό, έκανε ο Νίκος Αναστασιάδης.
Ο πρώην Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, μίλησε στην παρουσίαση του βιβλίου «Νέος Ρεαλισμός - Το Κυπριακό 50 χρόνια από την τουρκική εισβολή» του πρώην υπουργού οικονομικών της Κύπρου, Χάρη Γεωργιάδη.
Ο κ. Αναστασιάδης ανέφερε ότι ο συγγραφέας, στις 180 σελίδες του βιβλίου αποτυπώνει όσα συνθέτουν τη σύγχρονη ιστορία του κυπριακού κράτους».
«Δεν καταλήγει μόνο σε ορθές διαπιστώσεις, αλλά προχωρά σε τολμηρές εισηγήσεις που μπορεί να αποτελέσουν τροφή για σκέψη» υπογράμμισε, και στη συνέχεια προχώρησε για πρώτη φορά σε προσωπική μαρτυρία για όσα, όπως είπε, οδήγησαν σε ναυάγιο τις διαπραγματεύσεις στο Γκραν Μοντανά.
Μεταξύ άλλων ανέφερε ότι η αξίωση της τουρκικής πλευράς ήταν πέραν του δικαιώματος βέτο: κάθε απόφαση να υποστηρίζεται και από μια θετική ψήφο ενός από τους τέσσερις Τουρκοκύπριους υπουργούς ή αξιωματούχους στο ενδεκαμελές συμβούλιο. Εξήγησε ότι έτσι, οι ελεγχόμενοι από την 'Αγκυρα, θα είχαν τη δυνατότητα να παραλύσουν εντελώς το κράτος, και η μετεξέλιξη θα ήταν, είτε η κατάργηση της Κυπριακής Δημοκρατίας, είτε η δημιουργία ανεξάρτητου τουρκοκυπριακού κράτους.
«Στην ουσία η λειτουργικότητα θα εξαρτάτο απόλυτα από την Τουρκία. Θεωρώ καθήκον μου να παραθέσω κάποια πρόσθετα στοιχεία για τα αίτια που οδήγησαν την πιο ελπιδοφόρα προσπάθεια επίλυσης σε καταστροφικό ναυάγιο», τόνισε ο Νίκος Αναστασιάδης, ο οποίος μίλησε θετικά για τον τότε ηγέτη τον τουρκοκυπρίων, Μουσταφά Ακιντζί. Συγκεκριμένα είπε ότι είχε ευαισθησίες να μην παραγνωρίζει τις ανησυχίες των Ελληνοκυπρίων.
«Αν μας άφηναν να προχωρήσουμε στην επίλυση, το Κυπριακό θα ήταν λυμένο. Δυστυχώς δεν ήταν σε θέση να εφαρμόσει ή να επιβάλει αυτά που πρέσβευε. Όταν έγινε εφικτή η ταυτόχρονη ανταλλαγή χαρτών, ο Ερντογάν δεν υποδεχόταν στην 'Αγκυρα για έξι μήνες τον Ακιντζί», σημείωσε.
Ο πρώην Πρόεδρος της Κύπρου ξεκαθάρισε πως εκείνο που απέτρεψε την επίτευξη συμφωνίας, ήταν η άκαμπτη στάση της Τουρκίας στη διατήρηση των εγγυήσεων και στη μόνιμη παρουσία στρατευμάτων. Επ' αυτού διάβασε αποσπάσματα από απόρρητα πρακτικά του ΟΗΕ με όσα καταγράφηκαν στις συναντήσεις του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ με τον κ. Τσαβούσογλου. «Ηταν κόκκινη γραμμή για την Τουρκία η άποψη 'μηδέν στρατεύματα, μηδέν εγγυήσεις'. Δεν ήταν θέση εκκίνησης», επισήμανε ο Ν. Αναστασιάδης.
«Ο κ. Τσαβούσογλου είπε ότι η Τουρκία θα μπορούσε να δεχθεί τη μετονομασία της συνθήκης εγγύησης σε συνθήκη εφαρμογής, με 4 συμβαλλόμενα μέρη με δικαίωμα μονομερούς δράσης. Κάποιοι παρουσίασαν ως μεγάλη υποχώρηση της Τουρκίας την αλλαγή απλώς του ονόματος» σημείωσε ο κ. Αναστασιάδης, ενώ, αναφερόμενος στα πρακτικά της δεύτερης συνάντησης του γ.γ. του ΟΗΕ με τον Μ. Τσαβούσογλου, είπε ότι στο ερώτημα αν η Τουρκία θα αποδεχόταν μείωση των στρατευμάτων, ο τότε Τούρκος υπουργός Εξωτερικών απάντησε αρνητικά, λέγοντας πως «οι καιροί αλλάζουν, ο αριθμός των στρατιωτών πρέπει να είναι μεγαλύτερος από 650 και πρέπει να υπάρχει και τουρκική βάση».
Ο Νίκος Αναστασιάδης είπε ότι δεν θα κάνει αναφορά σε όσα ειπώθηκαν στη δική του συνάντηση με τον γενικό γραμματέα και τι εκείνος του μετέφερε. «Το πράττω προς αποφυγή δυσμενών σχολίων εις βάρος του γενικού γραμματέα, χάριν του γενικού καλού. Κάποια στιγμή θα βγει βιβλίο και εκεί θα αποκαλύπτονται πολλά περισσότερα», συμπλήρωσε.
Ο πρώην Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας τόνισε πως η τουρκική πολιτική είναι αναλλοίωτη μετά την εισβολή, με πάγια επιδίωξη, είτε τη διχοτόμηση, είτε τη διζωνική ομοσπονδία με πρόνοιες που θα καθιστούσαν τη λειτουργικότητα αδύνατη και τη μειοψηφούσα κοινότητα στην ουσία κυβερνώσα.
«Η απάντηση μου σε αυτούς που με κατηγόρησαν για προδοσία, είναι ότι προτιμώ τις ύβρεις παρά την περιφρόνηση της Ιστορίας», υπογράμμισε ο κ. Αναστασιάδης.
Ο συγγραφέας και πρώην υπουργός Χάρης Γεωργιάδης, απαντώντας στον καθηγητή και πρώην υπουργό Ανδρέα Λοβέρδο που είχε μιλήσει νωρίτερα, ανέφερε πως θα αποδεχόταν μια διζωνική, δικοινοτική, ομοσπονδία, όπως την έχει περιγράψει, που να βασίζεται στο ευρωπαϊκό κεκτημένο, να είναι λειτουργική, με αποχώρηση του τουρκικού στρατού, χωρίς εγγυήσεις και με επιστροφή κάποιων εδαφών.
«Εδώ και μισό αιώνα λόγω της τουρκικής πολιτικής μια τέτοια, έστω συμβιβαστική λύση, δεν έχει καταστεί εφικτή. Πέραν από την αναπόφευκτη επίδραση του χρόνου που καθιστά τα δεδομένα της κατοχής και της διχοτόμησης πιο εδραιωμένα, αυτό που είναι εξίσου ή περισσότερο σημαντικό, είναι οι μεγάλες αλλαγές στην Τουρκία τα τελευταία 10-15 χρόνια» συνέχισε, ενώ σημείωσε ότι αυτή την περίοδο, όλα τα ευρωπαϊκά κράτη, αμήχανα, προσπαθούν να αφυπνίσουν και να επενδύσουν περισσότερο στην εθνική τους ασφάλεια, καθώς πράγματα που θεωρούσαν δεδομένα, δεν είναι και τόσο δεδομένα.
«Το ερώτημα είναι, η Πολωνία αντιμετωπίζει μεγαλύτερους κινδύνους για την εθνική της ασφάλεια από την Κύπρο ή την Ελλάδα; Μήπως για τον Ελληνισμό, οι κίνδυνοι λόγω της σημερινής Τουρκίας είναι πολλαπλάσιοι; Έχουμε μια Τουρκία στην οποία έχει επικυριαρχήσει ένα επικίνδυνο κράμα ισλαμισμού και εθνικισμού. Με αυτή τη χώρα καλούμαστε να διαπραγματευτούμε. Δυστυχώς η προοπτική ειρηνικής επίλυσης των διαφορών μας απέχει. Πρέπει Κύπρος και Ελλάδα, αποφασιστικά και μεθοδικά, να ισχυροποιήσουμε τη θέση μας. Κύπρος και Ελλάδα χρειαζόμαστε ισχυρή οικονομία ως εθνική υπόθεση. Θα μας επιτρέψει να έχουμε ισχυρή αποτρεπτική δυνατότητα και πρέπει να συνδυαστεί με αξιόπιστη εξωτερική πολιτική. Κύπρος και Ελλάδα να αποτελέσουν πυλώνες ασφαλείας και προπύργιο της Δύσης στην περιοχή της νοτιοανατολικής Μεσογείου. Από θέση μέγιστης δυνατής ισχύος, να διασφαλίσουμε την εθνική μας υπόσταση και πιθανώς, με αυτόν τον τρόπο και μόνο, όταν η Τουρκία διαισθανθεί ότι Κύπρος και Ελλάδα στέκονται με αυτοπεποίθηση στα πόδια τους, να διαφοροποιήσει τις θέσεις της. Κύπρος και Ελλάδα ανήκουν σε ενιαίο γεωπολιτικό σύνολο, αντιμετωπίζουν κοινή εθνική απειλή. Είναι πλάνη να θεωρούν κάποιοι, ότι μπορούν να επιλυθούν οι ελληνοτουρκικες διαφορές χωρίς την Κύπρο, και ότι στην Κύπρο μπορεί να χαράζεται εθνική πολιτική χωρίς στενή συνεννόηση Αθηνών και Λευκωσίας», τόνισε.
«Τέτοια βιβλία προβληματισμού σπανίζουν στις μέρες μας», σημείωσε ο καθηγητής και πρώην υφυπουργός Εξωτερικών, Γιάννης Βαληνάκης, επισημαίνοντας πως «δεν μπορεί να υπάρχει εξομάλυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων χωρίς να περιλαμβάνει την Κύπρο».
Ο κ. Βαληνάκης, μεταξύ άλλων ανέφερε πως οι αμυντικές δαπάνες δεν πρέπει να θεωρούνται πεταμένα λεφτά, και ότι η μη συμμετοχή της Κύπρου στο ΝΑΤΟ είναι επιζήμιος αναχρονισμός και πρέπει να δηλώσει ενδιαφέρον για ένταξη.
Για το Κυπριακό, ο κ. Βαληνάκης μίλησε για σημαντικές επιμέρους συμφωνίες που θα οικοδομούσαν σταδιακά σχέσεις εμπιστοσύνης.
«Θα μπορούσε να υπάρξει αναγνώριση δύο κρατών έναντι γεωγραφικών ή άλλων ανταλλαγμάτων; Είναι κάτι που ξεπερνά τα όρια και τις αντοχές κάθε πολιτικής ηγεσίας. Επίσης απειλείται και η υπόλοιπη Κύπρος» επισήμανε, ενώ είπε πως θα ήταν ασυγχώρητο για την Ελλάδα να αδιαφορεί για την τύχη ενός εκατομμυρίου Ελληνοκυπρίων.
Ο πρώην υπουργός ανέφερε επίσης, ότι το γνωστό σχέδιο της «γαλάζιας πατρίδας» αφορά άμεσα και τις δύο πατρίδες του Ελληνισμού. «Αποτυπώνονται τα σχέδια επέκτασης των τουρκικών διεκδικήσεων. Η τακτική του αναβλητικού στρουθοκαμηλισμού συνιστά επιλογή διπλωματικής και όχι μόνο ήττας. Σε αντίθεση με τους ισχυρισμούς μας, η αποτρεπτική στρατηγική που ακολουθούμε απέτυχε. Οι αξιώσεις της Τουρκίας διευρύνθηκαν θεαματικά τα τελευταία χρόνια» πρόσθεσε, επισημαίνοντας ότι έχουμε και σημαντικές επιτυχίες, όπως η συμφωνία αμυντικής συνεργασίας με τη Γαλλία και η προμήθεια των Rafale και Behlarra.
«Το βιβλίο μας προσφέρει δρόμο προβληματισμού για το τι πρέπει να κάνουμε» ανέφερε, ενώ είπε πως με τη λυση των δύο κρατών όπου προβάλλει η Τουρκία, επιδιώκει μέσω του ΟΗΕ να υποχρεώσει τους Ελληνοκύπριους σε μια δικέφαλη ομοσπονδία, στην οποία θα συνενώνονται τα κατεχόμενα ως έχουν.
«Πραγματικός στόχος της 'Αγκυρας είναι η απόλυτη κυριαρχία στον εκτουρκισμένο βορρά και να συγκυριαρχεί στο ελεύθερο τμήμα. Το ερώτημα είναι αν έχουμε συνειδητοποιήσει τι συνεπάγεται μια τέτοια λύση», υπογράμμισε ο κ. Βαληνάκης, ο οποίος τόνισε πως πρέπει να σχεδιαστεί οδικός χάρτης παράλληλων δράσεων.
«Το άκρως σημαντικό βιβλίο υπογραμμίζει την εθνική ανάγκη για νέο ρεαλισμό στο Κυπριακό και ευρύτερα στα ελληνοτουρκικα θέματα. Δεν διαθέτουμε άλλα περιθώρια εφησυχασμού ή αναβολών», είπε ο πρώην υφυπουργός Εξωτερικών.
«Ο πατριωτισμός πιστεύω, είναι ένας, ενιαίος και αδιαίρετος. Δεν υπάρχουν είδη πατριωτισμού», σημείωσε στη δική του ομιλία ο Ανδρέας Λοβέρδος, ο οποίος είπε πως «διαλυτικές λύσεις που προϋποθέτουν πολιτειακές κρίσεις, πρέπει να είναι αποφευκτέες.
«Τι εξασφαλίζει την κυβερνητική σταθερότητα; Η λειτουργία των θεσμών να υπόσχεται σταθερότητα της εκτελεστικής εξουσίας. Κάθε λύση τύπου Ντέιτον, πρέπει να είναι αποκρουσταία. Κάθε λύση πρέπει να παρακολουθεί τα δεδομένα του ενωσιακού κεκτημένου», σημείωσε.
Τον συντονισμό της εκδήλωσης για την παρουσίαση του βιβλίου έκανε η δημοσιογράφος Στέλλα Στυλιανού, η οποία μεταξύ άλλων ξεχώρισε την αναφορά του συγγραφέα για το Κυπριακό, πως «όλα τα δεδομένα των τελευταίων 50 χρόνων πρέπει να αξιολογηθούν στη βάση ενός νέου ρεαλισμού, με μια νηφάλια και αποφασιστική πολιτική».
Παρόντες ήταν, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας Κωστής Χατζηδάκης, ο υφυπουργός Εθνικής 'Αμυνας Γιάννης Κεφαλογιάννης, ο υπουργός Μεταφορών και Υποδομών Χρήστος Σταϊκούρας, ο υφυπουργός Υγείας Μάριος Θεμιστοκλεους και οι βουλευτές και πρώην υπουργοί Νότης Μηταράκης και Γιάννης Πλακιωτάκης.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ