Παρά το γεγονός ότι η Ευρώπη αντιμετωπίζει τις δικές της εσωτερικές δυσκολίες - ιδίως στις κορυφαίες χώρες της ΕΕ, τη Γερμανία και τη Γαλλία - το επίκεντρο της βρίσκεται πολύ στον Τραμπ από τότε που κέρδισε τις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ τον Νοέμβριο.
Όπως αναφέρει δημοσίευμά του το BBC, πολλοί φοβούνται ότι το Trump 2.0 θα μπορούσε να είναι πολύ χειρότερο από την πρώτη θητεία του. Την ίδια ώρα, οι παραδοσιακές δυνάμεις της Ευρώπης ήδη παλεύουν με τα δικά τους προβλήματα. Η Γαλλία και η Γερμανία βυθίζονται σε πολιτικά και οικονομικά δεινά, η ΕΕ στο σύνολό της υστερεί έναντι της Κίνας και των ΗΠΑ όσον αφορά την ανταγωνιστικότητα, ενώ στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι δημόσιες υπηρεσίες βρίσκονται σε άθλια κατάσταση.
Επομένως, «είναι προετοιμασμένη η Ευρώπη για τον Ντόναλντ Τραμπ ή την έχουν πιάσει στον ύπνο (πάλι);», διερωτάται η συντάκτρια της ανάλυσης του BBC.
Ένας επιχειρηματίας γυρνάει την πλάτη στις συμμαχίες
Σε ό,τι αφορά το εμπόριο και την άμυνα, ο Τραμπ λειτουργεί περισσότερο σαν επιχειρηματίας που κάνει συναλλαγές, παρά σαν πολιτικός των ΗΠΑ που εκτιμά τις διατλαντικές συμμαχίες οι οποίες χρονολογούνται από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.
«Απλώς δεν πιστεύει σε συνεργασίες αμοιβαίου κέρδους», είπε η πρώην καγκελάριος της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ. Έζησε τον Τραμπ την τελευταία φορά που ήταν στην εξουσία και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι βλέπει τον κόσμο μέσα από το πρίσμα των νικητών και των ηττημένων.
Είναι πεπεισμένος ότι η Ευρώπη έχει εκμεταλλευτεί τις ΗΠΑ εδώ και χρόνια και ότι αυτό πρέπει να σταματήσει.
Οι ηγέτες στην Ευρώπη παρακολούθησαν με το στόμα ανοιχτό αυτές τις τελευταίες εβδομάδες, από τότε που ο Τραμπ κέρδισε τις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ, για δεύτερη φορά. Έχει επιλέξει να επικρίνει δημόσια τους συμμάχους στην Ευρώπη και τον Καναδά, αντί να εστιάζει την οργή του σε αυτούς που αναγνωρίζει ως στρατηγική απειλή, όπως η Κίνα.
Ο Τραμπ υπάρχει πιθανότητα να εγκαταλείψει το ΝΑΤΟ - τη διατλαντική στρατιωτική συμμαχία στην οποία η Ευρώπη βασίζεται για την ασφάλειά της εδώ και δεκαετίες. Είπε ότι θα «ενθάρρυνε» τη Ρωσία να κάνει «ό,τι διάολο θέλει» με τους ευρωπαίους συμμάχους, εάν «δεν πληρώσουν» περισσότερα για να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες.
Όσον αφορά το εμπόριο, ο Τραμπ είναι ξεκάθαρα τόσο αγχωμένος με την ΕΕ τώρα όσο ήταν κατά την πρώτη του θητεία. Το μπλοκ πουλάει πολύ περισσότερα στις Ηνωμένες Πολιτείες από όσα εισάγει από τις ΗΠΑ. Τον Ιανουάριο του 2022, το εμπορικό πλεόνασμα ήταν 15,4 δισ. ευρώ (13 δισ. £).
Η απάντηση του Ντόναλντ Τραμπ; Λέει ότι θα επιβάλει γενικούς δασμούς σε όλες τις ξένες εισαγωγές 10-20%, με ακόμη υψηλότερους δασμούς σε ορισμένα αγαθά όπως τα αυτοκίνητα.
Αυτό είναι ένα καταστροφικό σενάριο για τη Γερμανία, η οποία βασίζεται στις εξαγωγές και ειδικότερα στην αυτοκινητοβιομηχανία. Η οικονομία της ήδη «αιμορραγεί» - πέρυσι συρρικνώθηκε κατά 0,2%.
Ως η μεγαλύτερη οικονομία στην ευρωζώνη, οι οικονομικές δυσκολίες στη Γερμανία κινδυνεύουν να επηρεάσουν τις συναλλαγές συνολικά.
Η Γερμανία βρίσκεται στην κορυφή της λίστας του Τραμπ
Ο Ian Bond, ο αναπληρωτής διευθυντής του Κέντρου για τις Ευρωπαϊκές Μεταρρυθμίσεις, πιστεύει ότι η χώρα θα παραμείνει «στην κορυφή της (ευρωπαϊκής) λίστας του Τραμπ».
«Αυτό που είπε στο παρελθόν είναι πράγματα όπως, δεν θέλει να δει καμία Mercedes-Benz στους δρόμους της Νέας Υόρκης. Τώρα, αυτό είναι κάπως τρελό, γιατί, στην πραγματικότητα, το μεγαλύτερο μέρος της Mercedes-Benz που βλέπετε στους δρόμους της Νέας Υόρκης κατασκευάζονται στην Αλαμπάμα, όπου η Mercedes έχει ένα μεγάλο εργοστάσιο. Συχνά ήταν πιο εχθρικός προς τη Γερμανία από οποιαδήποτε άλλη χώρα στην Ευρώπη».
Το Ηνωμένο Βασίλειο επίσης ελπίζει να αποφύγει τους δασμούς Τραμπ.
Πόσο προετοιμασμένη είναι πραγματικά η Ευρώπη
Το στυλ του Τραμπ δεν αποτελεί έκπληξη για τους συμμάχους μετά την πρώτη του θητεία στον Λευκό Οίκο. Ο πραγματικός γρίφος για την Ευρώπη τώρα είναι η απρόβλεπτη φύση του.
Ο Ian Lesser,, αντιπρόεδρος στο think tank German Marshall Fund των Ηνωμένων Πολιτειών, πιστεύει ότι οι απειλές του Τραμπ για τους δασμούς είναι πραγματικές και ότι η Ευρώπη απέχει πολύ από το να είναι έτοιμη.
«Δεν είναι προετοιμασμένοι, κανείς δεν είναι πραγματικά. Αυτή η πολύ διαφορετική προσέγγιση στο παγκόσμιο εμπόριο ανατρέπει πολλούς ακρογωνιαίους λίθους της διεθνούς οικονομίας, η οποία έχει εξελιχθεί εδώ και δεκαετίες.»
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ισχυρίζεται ότι είναι έτοιμη για οποιεσδήποτε κινήσεις του Τραμπ όταν επιστρέψει στον Λευκό Οίκο. Είναι μια τεράστια εμπορική δύναμη στην παγκόσμια σκηνή. Αλλά ο κ. Lesser, λέει ότι μεγαλύτερος αντίκτυπος στην Ευρώπη θα μπορούσε να υπάρξει εάν ο Τραμπ ξεκινήσει έναν επιθετικό εμπορικό πόλεμο κατά της Κίνας. Αυτό θα μπορούσε να δημιουργήσει θέματα στην εφοδιαστική αλυσίδα για την Ευρώπη και το Πεκίνο.
Εμπόριο, άμυνα και παράγοντας Μασκ
Αυτό που περιπλέκει περαιτέρω τα πράγματα είναι ότι το εμπόριο και η άμυνα δεν είναι ξεχωριστά ζητήματα για τον Τραμπ και την κυβέρνησή του. Αρνήθηκε πρόσφατα να αποκλείσει την οικονομική ή και στρατιωτική δράση κατά της Δανίας, μέλος της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, εάν δεν παραδώσει την αυτόνομη επικράτεια της Γροιλανδίας στις ΗΠΑ.
Και ο επερχόμενος αντιπρόεδρος του Τραμπ, JD Vance προειδοποίησε ότι οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να αποσύρουν την υποστήριξή τους στο ΝΑΤΟ εάν η ΕΕ συνεχίσει μια μακροχρόνια έρευνα για την πλατφόρμα X, το οποίο ανήκει στο «χρυσό αγόρι» του Τραμπ, Έλον Μασκ.
Πρόσφατα, ο κ. Μασκ επέδειξε επίσης μια όρεξη να πάρει θέση στην ευρωπαϊκή πολιτική. Εξαπέλυσε επανειλημμένες διαδικτυακές επιθέσεις εναντίον των κεντροαριστερών Ευρωπαίων ηγετών, του Κιρ Στάρμερ στο Ηνωμένο Βασίλειο και του απερχόμενου Γερμανού καγκελαρίου Όλαφ Σολτς. Ο Μασκ δημοσίευσε στην πλατφορμα X ότι το ακραίο αντιμεταναστευτικό κόμμα AfD ήταν η μόνη ελπίδα της Γερμανίας.
Αυτό σόκαρε πολλούς στην Ευρώπη, αλλά οι δημοσκόποι δηλώνουν ότι οι αμφιλεγόμενες αναρτήσεις του Μασκ έχουν μικρή πραγματική επιρροή στην ευρωπαϊκή κοινή γνώμη.
Ο Τραμπ και ο Μασκ αντιμετωπίζουν ευρέως δυσπιστία στην Ευρώπη, όπως φαίνεται ξεκάθαρα σε μια νέα δημοσκόπηση που έγινε για λογαριασμό του Ευρωπαϊκού Συμβουλίοτ Εξωτερικών Σχέσεων, με τίτλο «Η ΕΕ και η παγκόσμια κοινή γνώμη μετά τις εκλογές στις ΗΠΑ.»
Οι αντιδράσεις
Στο τέλος, διαφορετικοί ευρωπαίοι ηγέτες έχουν διαφορετικές προσεγγίσεις για την «εξημέρωση του Τραμπ», όπως αναφέρεται στο δημοσίευμα του BBC.
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν είναι ο ειδικός σε αυτό. Ήταν ένας από τους πρώτους παγκόσμιους ηγέτες που συνεχάρη τον Τραμπ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μετά την επανεκλογή του τον Νοέμβριο και τον κάλεσε να παρευρεθεί στην τελετή της επαναλειτουργίας του καθεδρικού ναού της Παναγίας των Παρισίων.
Το Ηνωμένο Βασίλειο, εν τω μεταξύ, γνωρίζει ότι ο Τραμπ έχει αδυναμία στη Σκωτία, από την οποία κατάγεται η μητέρα του, και για τη βρετανική βασιλική οικογένεια. Φάνηκε να το απολαμβάνει όταν συμμετείχε σε ένα κρατικό συμπόσιο με την αείμνηστη πλέον βασίλισσα Ελισάβετ Β' το 2019.
Η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), Κριστίν Λαγκάρντ, συμβούλεψε τους ηγέτες της Ευρώπης να διαπραγματευτούν με τον Τραμπ αντί να ανταπαντήσουν σχετικά με τους δασμούς που προτείνει.
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, μιλά για αγορά περισσότερο (ακριβού) υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) από τις ΗΠΑ ως μέρος της προσπάθειας της Ευρώπης να διαφοροποιήσει τον ενεργειακό της εφοδιασμό. Έχει απογαλακτιστεί από την εξάρτηση της από το φθηνό ρωσικό αέριο από τότε που το Κρεμλίνο ξεκίνησε την εισβολή του στην Ουκρανία.
Πηγές στην Επιτροπή κάνουν λόγο επίσης για πιθανή αγορά περισσότερων αγροτικών προϊόντων και όπλων των ΗΠΑ.
Πρέπει η Ευρώπη να είναι πιο αυτάρκης;
Ο Μακρόν, εν τω μεταξύ, έχει υποστηρίξει εδώ και καιρό αυτό που αποκαλεί «στρατηγική αυτονομία» - ουσιαστικά η Ευρώπη να μάθει να είναι πιο αυτάρκης, προκειμένου να επιβιώσει.
«Η Ευρώπη... μπορεί να πεθάνει και αυτό εξαρτάται αποκλειστικά από τις επιλογές μας», είπε την άνοιξη.
Ο Covid έδειξε στην Ευρώπη πόσο εξαρτημένη ήταν από τις κινεζικές εισαγωγές, όπως τα φάρμακα. Η εισβολή του Βλαντιμίρ Πούτιν στην Ουκρανία αποκάλυψε την υπερβολική εξάρτηση της Ευρώπης από τη ρωσική ενέργεια.
Ο Μακρόν κρούει τώρα τον κώδωνα του κινδύνου για τις ΗΠΑ: «Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν δύο προτεραιότητες. Οι ΗΠΑ πρώτα, και αυτό είναι θεμιτό, και επίσης το ζήτημα της Κίνας. Και το ευρωπαϊκό ζήτημα δεν είναι γεωπολιτική προτεραιότητα για τα επόμενα χρόνια και δεκαετίες».
Η επιστροφή του Τραμπ στον Λευκό Οίκο κάνει τους Ευρωπαίους ηγέτες να σκεφτούν τις αδυναμίες της ηπείρου, τονίζεται στην ανάλυση του BBC.
Το μεγάλο ερώτημα σε σχέση με την άμυνα
Όσον αφορά την άμυνα, η επιμονή του Τραμπ να ξοδεύει περισσότερα η Ευρώπη είναι γενικά αποδεκτή (αν και πόσο περισσότερο είναι ένα θέμα συζήτησης). Αλλά εκεί που ο Τραμπ μιλάει για την αύξηση των δαπανών του ΑΕΠ, οι Ευρωπαίοι συζητούν πώς να ξοδέψουν τους αμυντικούς προϋπολογισμούς τους πιο συνετά και με πιο συνεκτικό τρόπο για να ενισχύσουν την ασφάλεια στην ηπειρωτική χώρα.
Ο Εμανουέλ Μακρόν θέλει μια πολιτική βιομηχανικής άμυνας σε ολόκληρη την ΕΕ. Λέει ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία απέδειξε ότι «ο κατακερματισμός μας είναι μια αδυναμία... Έχουμε ανακαλύψει μερικές φορές οι ίδιοι, ως Ευρωπαίοι, ότι τα όπλα μας δεν ήταν του ίδιου διαμετρήματος».
Η Ευρώπη εκνευρίζεται που ο Τραμπ δεν θα θέλει να συνεχίσει να είναι ο κύριος χορηγός της στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία, όπως συνέβαινε στην περίπτωση της κυβέρνησης Μπάιντεν.
Τον επόμενο μήνα, οι ηγέτες της ΕΕ κάλεσαν το Ηνωμένο Βασίλειο - μια από τις δύο μεγάλες στρατιωτικές δυνάμεις της Ευρώπης - σε μια άτυπη σύνοδο κορυφής για να συζητήσουν σχετικά με μία καλύτερη συνεργασία για την ασφάλεια και την άμυνα.
Η επικεφαλής Άμυνας της ΕΕ και πρώην πρωθυπουργός της Εσθονίας, Κάγια Κάλλας, πιστεύει ότι απαιτείται ευρωπαϊκή ενότητα. «Πρέπει να δράσουμε με ενωμένο τρόπο. Τότε, είμαστε δυνατοί. Τότε, είμαστε επίσης σοβαροί στην παγκόσμια σκηνή.»
Πηγή: skai.gr