Οι Ιρανοί ηγέτες, που βρίσκονται υπό οικονομική πίεση στο εσωτερικό και νιώθουν το βάρος της αυξανόμενης αστάθειας στην περιοχή, προσπαθούν να προβάλουν δύναμη στην αρχή μιας χρονιάς που απειλεί με νέες προκλήσεις.
Το Ιράν ξεκίνησε την περασμένη εβδομάδα τις πιο εκτεταμένες στρατιωτικές ασκήσεις του εδώ και δεκαετίες, πετώντας χιλιάδες drones, επιδεικνύοντας εκτοξευτές πυραύλων και βαλλιστικούς πυραύλους και αποκρούοντας μια προσομοίωση επίθεσης σε πυρηνική εγκατάσταση που περιλάμβανε «πλήθος απειλών από αέρος», σύμφωνα με την κρατική τηλεόραση.
Οι ασκήσεις πραγματοποιήθηκαν ως απάντηση σε «νέες απειλές για την ασφάλεια», δήλωσε ο στρατηγός Αλί Μοχάμαντ Ναϊνί, εκπρόσωπος του Σώματος των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης του Ιράν. «Το Ιράν δεν έχει σταματήσει να παράγει πυραύλους ούτε για μία ημέρα και τα αμυντικά του συστήματα είναι πλήρως ενεργά και, σε πολλές περιπτώσεις, αναβαθμισμένα».
Αλλά οι δημόσιες δηλώσεις δεν μπορούν να καλύψουν εντελώς το κλίμα ανησυχίας στην ιρανική κοινωνία. Ο εκλεγμένος πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ έχει υποσχεθεί σκληρότερη στάση απέναντι στο Ιράν, συμπεριλαμβανομένων αυστηρότερων κυρώσεων, ενώ ένα όλο και πιο ενθαρρυμένο Ισραήλ φέρεται να εξετάζει το ενδεχόμενο στρατιωτικού πλήγματος στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν.
Το Ιράν βρίσκεται σε θέση άμυνας εδώ και μήνες, αντιμετωπίζοντας άμεσες επιθέσεις από το Ισραήλ και υπομένοντας απώλειες στο Λίβανο και τη Συρία. Οι νέες αμερικανικές κυρώσεις αναμένεται να στοχεύσουν τις ιρανικές πωλήσεις πετρελαίου στην Κίνα, λένε οι αναλυτές, συμπιέζοντας περαιτέρω την οικονομία που αγκομαχά.
Κατά τη διάρκεια των στρατιωτικών ασκήσεων, οι διοικητές ανέδειξαν τη νέα αεράμυνα του Ιράν περισσότερο από δύο μήνες μετά την ισραηλινή επίθεση που προκάλεσε ζημιές ή κατέστρεψε στοιχεία των εξελιγμένων συστημάτων της χώρας, σύμφωνα με ανάλυση δορυφορικών εικόνων από την Washington Post.
Ο Ναϊνί απέρριψε τις αναφορές για τις ζημιές ως προσπάθειες των «εχθρών» να παρουσιάσουν το Ιράν ως «αδύναμο». «Μετά την επίθεση του σιωνιστικού καθεστώτος στο Ιράν τον Οκτώβριο, είπαν ότι το Ιράν δεν έχει αεράμυνα».
Αλλά οι στρατιωτικές άμυνες που παρουσιάστηκαν αυτή την εβδομάδα είναι χαμηλότερης ποιότητας από εκείνες που φέρεται να χτυπήθηκαν τον Οκτώβριο, και τα περισσότερα από τα επιθετικά συστήματα που παρουσιάστηκαν ήταν όπλα που το Ιράν έχει ήδη χρησιμοποιήσει, σε μεγάλο βαθμό αναποτελεσματικά, σε επιθέσεις εναντίον του Ισραήλ τον Απρίλιο και τον Οκτώβριο.
«Το Ιράν έδειξε κατά κάποιον τρόπο όλα τα χαρτιά του», δήλωσε ο Afshon Ostovar, καθηγητής θεμάτων εθνικής ασφάλειας στη Σχολή Μεταπτυχιακών Σπουδών του Ναυτικού στην Καλιφόρνια. «Η σύγκρουση του περασμένου έτους αποκάλυψε τα καλύτερα χαρτιά του Ιράν και έδειξε ότι η Τεχεράνη δεν έχει πραγματικά τόσα πολλά όσα φοβόταν ο κόσμος ότι θα μπορούσε να έχει. Και αυτό έχει αποδυναμώσει σημαντικά το Ιράν».
Ενώ οι ηγέτες της χώρας προσπαθούν να πουλήσουν το αφήγημα ότι «το Ιράν επέστρεψε», δήλωσε ο Ostovar, αντ' αυτού έχουν αναδείξει τα όρια του οπλοστασίου της χώρας. «Η ισχύς και η δύναμη του Ιράν ήταν στο απόγειό της όταν όλες οι απειλές τους ήταν θεωρητικές», είπε.
Μια άλλη συνέπεια των 15 μηνών αμείλικτης περιφερειακής σύγκρουσης ήταν η περαιτέρω επιδείνωση της οικονομίας. Το νόμισμα του Ιράν έχασε το 65% της αξίας του πέρυσι- η ενεργειακή κρίση έκλεισε επιχειρήσεις, σχολεία και κυβερνητικά κτίρια- και η ανεργία παραμένει υψηλή.
Οι εργαζόμενοι στο κεντρικό παζάρι της Τεχεράνης πραγματοποίησαν την περασμένη εβδομάδα μια σπάνια απεργία για να διαμαρτυρηθούν για τον υψηλό πληθωρισμό.
Οι στρατιωτικές ασκήσεις αυτή την εβδομάδα φαίνεται να αντανακλούν τις ανησυχίες του καθεστώτος για το ενδεχόμενο αυξανόμενης εσωτερικής αστάθειας. Η Τεχεράνη φιλοξένησε την Παρασκευή ελιγμούς που πραγματοποίησε το Basij, μια παραστρατιωτική δύναμη επιφορτισμένη με τη διατήρηση της εσωτερικής ασφάλειας που έχει χρησιμοποιηθεί για την καταστολή διαδηλώσεων.
«Πρόκειται για μια δήλωση της συνολικής ετοιμότητας του Basij να αντιμετωπίσει οποιαδήποτε απειλή», δήλωσε ο ταξίαρχος Hasan Hassanzadeh, διοικητής των Φρουρών της Επανάστασης.
Οι περιφερειακοί σύμμαχοι του Ιράν προετοιμάζονται επίσης για την επιστροφή του Τραμπ. Το Ιράκ, έχοντας παρακολουθήσει την συντριβή της Χεζμπολάχ από το ισραήλ στον Λίβανο και την πτώση του Μπασάρ αλ Άσαντ στη Συρία, έχει περιορίσει τις επιχειρήσεις των πολιτοφυλακών που πρόσκεινται στο Ιράν στο εσωτερικό της επικράτειάς του.
Οι ομάδες που υποστηρίζονται από το Ιράν έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην αναχαίτιση της προέλασης της μαχητικής οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος στο Ιράκ το 2014 και έκτοτε έχουν ενσωματωθεί επίσημα στις δυνάμεις ασφαλείας της χώρας.
Οι Ιρακινοί αξιωματούχοι φοβούνται τώρα ότι το Ισραήλ και οι ΗΠΑ μπορεί να εντείνουν τις επιθέσεις εναντίον των συμμάχων της Τεχεράνης στο Ιράκ, όπως έκαναν με τους Χούθι στην Υεμένη.
Ο Ιρακινός πρωθυπουργός Μοχάμεντ Σία αλ-Σουντανί επισκέφθηκε την Τεχεράνη αυτή την εβδομάδα για να συζητήσει τον περιορισμό των επιχειρήσεων των δυνάμεων που υποστηρίζονται από το Ιράν στο Ιράκ, σύμφωνα με υψηλόβαθμο Ιρακινό αξιωματούχο. Ο αξιωματούχος, ο οποίος ενημερώθηκε για τις συνομιλίες, μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας.
Η κυβέρνηση Σουντανί προσπάθησε να εξισορροπήσει τα συχνά ανταγωνιστικά συμφέροντα των δύο βασικών συμμάχων της, του Ιράν και των ΗΠΑ, δήλωσε ο Ihsan al-Shammari, πολιτικός αναλυτής στο Πανεπιστήμιο της Βαγδάτης.
Μετά την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023, το Ιράκ τάχθηκε στο πλευρό του Ιράν. Αλλά καθώς ο πόλεμος τραβούσε, είπε ο Shammari, η Βαγδάτη άρχισε να κάνει στροφή.
«Με την «ήττα» του Ιράν στον Λίβανο και τη Συρία, τα πράγματα άλλαξαν», είπε. Δεν είναι σαφές πώς ακριβώς το Ιράκ σχεδιάζει να περιορίσει την ιρανική επιρροή στο έδαφός του, αλλά ο Shammari προέβλεψε ότι μια αποδυναμωμένη Τεχεράνη είναι πιθανό να αποδεχθεί έναν μειωμένο ρόλο.
Ένας ανώτερος Ιρακινός αξιωματούχος με δεσμούς με τους υποστηριζόμενους από το Ιράν μαχητές δήλωσε ότι οι ομάδες ασκούν αυτοσυγκράτηση προς το παρόν, αλλά αυτό δεν σηματοδοτεί σε καμία περίπτωση το τέλος της επιρροής του Ιράν στο Ιράκ.
Μόλις η Χεζμπολάχ και το Ισραήλ συμφώνησαν σε κατάπαυση του πυρός, είπε, οι υποστηριζόμενες από το Ιράν ομάδες αποφάσισαν ότι η εξαπόλυση επιθέσεων κατά του Ισραήλ και των δυνάμεων των ΗΠΑ στην περιοχή «δεν θα τους ωφελήσει και θα έχει μεγαλύτερες συνέπειες από ό,τι οφέλη».
Πηγή: The Washington Post, μέσω skai.gr