«Ψιλά γράμματα», κόφτες και αιφνιδιαστικοί περιορισμοί μειώνουν δραματικά ή και μηδενίζουν την έκπτωση φόρου εισοδήματος έως 16.000 ευρώ για όσους πραγματοποίησαν δαπάνες αναβάθμισης ακινήτων το 2024.
Παρά την προσπάθεια των δικαιούχων να συγκεντρώσουν τα παραστατικά που απαιτούνταν για να μειώσουν τη φετινή φορολογική τους επιβάρυνση, η έκδοση της κοινής υπουργικής απόφασης (ΚΥΑ) λίγο πριν την εκπνοή του έτους πρόσθεσε νέους περιορισμούς, αφήνοντας πολλούς εκτός ρύθμισης.
Υπάρχει δε και μια άλλη «γκρίζα ζώνη»: Αν και η ρύθμιση εξαγγέλθηκε ως μόνιμο μέτρο, η ΚΥΑ περιορίζεται μόνο στο φορολογικό έτος 2024. Ειδικότερα, στην παράγραφο 3 της ρύθμισης αναφέρεται ότι οι προϋποθέσεις, οι όροι και η διαδικασία εφαρμογής καθορίζονται μέσω ΚΥΑ, χωρίς να διασφαλίζεται η σταθερότητα αυτών των όρων για τα επόμενα έτη. Αυτό αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο διαφοροποίησης των προϋποθέσεων και πιθανής μείωσης των ωφελημάτων στο μέλλον.
Ειδικότερα, η κοινή υπουργική απόφαση υπ’ αριθμόν Α.1197/2024, που εκδόθηκε μόλις λίγες ώρες πριν την Πρωτοχρονιά, αιφνιδίασε τους φορολογούμενους, προσθέτοντας νέες προϋποθέσεις για την εφαρμογή της έκπτωσης.
Οι πιο σημαντικές είναι:
1. Επιμερισμός στους συνιδιοκτήτες: Η έκπτωση επιμερίζεται ανάλογα με τα ποσοστά ιδιοκτησίας. Σε περιπτώσεις συνιδιοκτητών, όπως συζύγων, όπου ένας από τους δύο δεν έχει εισόδημα ή έχει χαμηλό εισόδημα κάτω από το αφορολόγητο όριο, το αντίστοιχο μερίδιο της έκπτωσης χάνεται, αφού δεν υπάρχει φόρος για να αφαιρεθεί. Για παράδειγμα, ένα ζευγάρι που έχει από 50% ιδιοκτησία σε ακίνητο πραγματοποίησε εργασίες ανακαίνισης ύψους 10.000 ευρώ. Ο σύζυγος με χαμηλό εισόδημα δεν μπορεί να εκμεταλλευτεί την έκπτωση για το μερίδιό του, με αποτέλεσμα να χαθεί το 50% της προβλεπόμενης μείωσης φόρου.
2. Υποχρέωση ξεχωριστών παραστατικών: Οι επαγγελματίες που εκτέλεσαν τις εργασίες θα έπρεπε να είχαν εκδώσει ξεχωριστά παραστατικά για κάθε συνιδιοκτήτη, αναγράφοντας το αναλογούν ποσό της δαπάνης. Ωστόσο, επειδή η απόφαση εκδόθηκε καθυστερημένα, κάτι τέτοιο δεν ήταν γνωστό το 2024, με αποτέλεσμα να εκδοθούν παραστατικά συνολικά. Αυτό αφήνει πολλούς συνιδιοκτήτες εκτός έκπτωσης, ακόμη κι αν συμμετείχαν στις δαπάνες. Για παραδειγμα, ένας ιδιοκτήτης και οι δύο συνιδιοκτήτες του πραγματοποίησαν κοινές δαπάνες αναβάθμισης ύψους 12.000 ευρώ. Οι επαγγελματίες εξέδωσαν ένα ενιαίο παραστατικό, χωρίς να αναφέρονται τα ποσοστά ιδιοκτησίας. Οι συνιδιοκτήτες δεν μπορούν πλέον να διεκδικήσουν την έκπτωση που τους αναλογεί.
3. Διαχωρισμός ψιλής κυριότητας και επικαρπίας: Σε περιπτώσεις όπου υπάρχουν ψιλός κύριος και επικαρπωτής στο ακίνητο, οι επαγγελματίες θα έπρεπε να εκδώσουν ξεχωριστά παραστατικά για τον καθένα, βάσει των ποσοστών ιδιοκτησίας τους. Επειδή η σχετική διευκρίνιση έγινε γνωστή μόλις στο τέλος του έτους, πολλοί φορολογούμενοι δεν μπόρεσαν να συμμορφωθούν. Για παραδειγμα, σε ένα ακίνητο όπου υπάρχει ψιλός κύριος και επικαρπωτής, οι επαγγελματίες εξέδωσαν παραστατικά μόνο στο όνομα του επικαρπωτή, αφήνοντας τον ψιλό κύριο εκτός φορολογικής ελάφρυνσης.
4. Υποχρεωτική σύνδεση εργασιών και υλικών: Δεν είναι σαφές αν οι δαπάνες για εργασίες μπορούν να επωφεληθούν ανεξάρτητα από την αγορά υλικών.
Οι εξαγγελίες για έκπτωση φόρου έως 16.000 ευρώ σε δαπάνες ανακαίνισης ακινήτων το 2024 δημιούργησαν αρχικά προσδοκίες για ουσιαστική φοροελάφρυνση. Ωστόσο, η καθυστερημένη έκδοση της υπουργικής απόφασης, μόλις στις 27 Δεκεμβρίου 2024, και η έλλειψη έγκαιρων διευκρινίσεων έφεραν προ εκπλήξεως πολλούς φορολογούμενους.
Πολίτες που είχαν βασιστεί στις αρχικές ανακοινώσεις προχώρησαν σε δαπάνες χωρίς να γνωρίζουν τις τελικές προϋποθέσεις. Η υποχρέωση ειδικών παραστατικών για εργασίες και υλικά, καθώς και ο επιμερισμός της έκπτωσης σε περιπτώσεις συνιδιοκτησίας, αιφνιδίασαν τους περισσότερους. Επιπλέον, όσοι είχαν προηγουμένως επωφεληθεί από το παλαιό καθεστώς της έκπτωσης 40% βρέθηκαν σε αδιέξοδο, καθώς δεν υπήρξαν σαφείς οδηγίες για τον συνδυασμό των δύο μέτρων. Δεν ήταν σαφές αν οι δαπάνες που είχαν ήδη επωφεληθεί από την έκπτωση 40% μπορούσαν να συνδυαστούν με το νέο μέτρο. Η απουσία οδηγιών δημιούργησε σύγχυση για το πώς υπολογίζονται τα ανώτατα όρια των εκπτώσεων.
Πηγή: protothema.gr