Στις 28 Νοεμβρίου 1943 ξεκίνησε η διάσκεψη των ηγετών των τριών «Μεγάλων» Συμμάχων, δηλαδή του Προέδρου των ΗΠΑ Φράνκλιν Ντελάνο Ρούζβελτ, του Πρωθυπουργού της Βρετανίας Ουίνστων Τσώρτσιλ και του Γενικού Γραμματέως της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ενώσεως Ιωσήφ Στάλιν στην πρωτεύουσα του Ιράν Τεχεράνη, που διήρκεσε ως της 1 Δεκεμβρίου 1943.
Κυριότερη από καθαρώς επιχειρησιακής πλευράς, απόφαση της οποίας ήταν η επικύρωση της διενέργειας της επιχειρήσεως “Overlord” (=Επικυρίαρχος), δηλαδή η απόβαση των δυτικών Συμμάχων στις γαλλικές ακτές και η δημιουργία ενός δεύτερου μετώπου προκειμένου έτσι να μειωθεί δραστικώς η γερμανική πίεση εναντίον της Σοβιετικής Ενώσεως στο Ανατολικό Μέτωπο, αφού πλέον η Γερμανία θα αναγκαζόταν σε διμέτωπο αγώνα και επομένως κατάτμηση δυνάμεων και μέσων/πόρων στα δύο!
Η διάσκεψη αυτή, της οποίας η επιλογή του τόπου έγινε μετά από εντονότατο παρασκήνιο μεταξύ όλων των εμπλεκομένων, καθώς ο Στάλιν φοβόταν τα αεροπορικά ταξίδια – κάτι που δεν ήθελε να ομολογήσει – και έτσι εύρισκε άλλες προφάσεις για να απορρίπτει τις προτεινόμενες από τους δυτικούς τοποθεσίες, ήταν η πρώτη που συναντήθηκαν και οι τρεις ηγέτες των τριών πιο σημαντικών Συμμάχων του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, οι οποίοι και σήκωναν το κύριο βάρος της διεξαγωγής των πολεμικών επιχειρήσεων σε όλα τα στρατιωτικά Μέτωπα!
Χρονολογικώς, η διάσκεψη της Τεχεράνης ακολούθησε την προηγηθείσα διάσκεψη του Καΐρου, η οποία έληξε στις 27 Νοεμβρίου 1943, και διεξήχθη χωρίς τη φυσική παρουσία του Στάλιν, για το λόγο που προαναφέραμε, αλλά με αυτή του ηγέτη της Κίνας Τσανγκ Κάϊ Σεκ.
Οι αποφάσεις που ελήφθησαν κατά τη διάσκεψη της Τεχεράνης αποτελούσαν το προοίμιο των αποφάσεων, οι οποίες επικυρώθηκαν στη Διάσκεψη της Γιάλτας, το 1945, και εξ επόψεως ταύτης θεωρείται ως μια από τις πιο σημαντικές διασκέψεις του Β’ΠΠ.
Μεταξύ των αποφάσεων που ελήφθησαν ήταν οι ακόλουθες, όπως αυτές διατυπώθηκαν στην κοινή ανακοίνωση των τριών ηγετών, που ακολούθησε μετά το τέλος των συναντήσεών τους:
«--- Εκφράζουμε την αποφασιστικότητά μας ότι τα έθνη μας πρέπει να συνεργαστούν τόσο στον Πόλεμο όσο και στην ειρήνη που θα ακολουθήσει.
--- Τα επιτελεία μας παρέστησαν στις συναντήσεις στρογγυλής τραπέζης και καταστρώσαμε τα σχέδια για την καταστροφή των γερμανικών δυνάμεων.
--- Καταλήξαμε σε πλήρη συμφωνία τόσο ως προς τους σκοπούς όσο και ως προς το συγχρονισμό των επιχειρήσεων που θα αναληφθούν από την ανατολή, τη δύση και το νότο.
--- Η αλληλοκατανόηση την οποία επιτύχαμε εγγυάται ότι η νίκη θα είναι δική μας.
--- Ως προς τη μεταπολεμική ειρήνη είμαστε βέβαιοι ότι η ομόνοιά μας θα εξασφαλίσει μια ειρήνη με διάρκεια. Αναγνωρίζουμε πλήρως την υπέρτατη ευθύνη που επωμιζόμαστε εμείς και τα Ηνωμένα Έθνη για την εγκαθίδρυση μιας ειρήνης που θα δεσπόζει της καλής θέλησης των λαϊκών μαζών του κόσμου και θα εξοβελίσει την οδύνη και τον τρόμο του πολέμου για πολλές γενεές.
--- Μέσω των Διπλωματικών μας συμβούλων ερευνήσαμε τα προβλήματα του μέλλοντος. Θα αναζητήσουμε τη συνεργασία και την ενεργή συμμετοχή όλων των εθνών, μικρών ή μεγάλων, των οποίων οι λαοί, όπως οι δικοί μας, έχουν ψυχή τε και σώματι αφιερωθεί στην εξάλειψη της σκλαβιάς και της τυραννίας, της καταπίεσης και της καταδυνάστευσης. Θα τους καλωσορίσουμε, όποτε αποφασίσουν να συμμετάσχουν, σε μια παγκόσμια οικογένεια δημοκρατικών εθνών.
--- Καμία δύναμη στον κόσμο δε μπορεί να μας εμποδίσει να καταστρέψουμε τις γερμανικές στρατιές από ξηράς, τα U-boote από θαλάσσης και τα πολεμικά εργοστάσια από αέρος. Η επίθεσή μας θα είναι αμείλικτη και επαυξανόμενη...»
Σε καθαρώς στρατιωτικό επίπεδο οι τρεις Σύμμαχοι ηγέτες, κατά τη διάσκεψη της Τεχεράνης, αποφάσισαν τα εξής:
--- Η Γιουγκοσλαβία και οι αντάρτες της θα υποστηριχτούν με εφόδια και εξοπλισμό στο μέγιστο δυνατό βαθμό καθώς και από επιχειρήσεις κομάντος
--- Κρίθηκε σκόπιμο, όπως από στρατιωτικής απόψεως, είναι καλύτερο η ουδέτερη ως τότε (και για αρκετό καιρό μετά ως την άνοιξη του 1945) Τουρκία να προσχωρήσει στο πλευρό των Συμμάχων και να εμπλακεί στον πόλεμο, ει δυνατόν πριν από το τέλος του έτους 1943. Αυτό φυσικά δεν έγινε και η Τουρκία εισήλθε στον πόλεμο το 1945, λίγους μήνες πριν από τη λήξη του και φυσικά τελείως τυπικώς, αφού δεν απέστειλε στρατό να πολεμήσει, σε κάποιο μέτωπο, εναντίον των Γερμανών.
--- Εγκρίθηκε η πρόταση του Στάλιν πως αν η Τουρκία εμπλακεί σε πόλεμο με τη Γερμανία και η Βουλγαρία ως τότε σύμμαχος του Άξονα της κηρύξει πόλεμο ή της επιτεθεί, τότε αυτομάτως η Σοβιετική Ένωση θα κηρύξει τον πόλεμο στη Βουλγαρία. --- Η διάσκεψη, ως προελέχθη, ενέκρινε την έναρξη της επιχειρήσεως “Overlord”, για το Μάιο του 1944 (τελικώς έγινε στις 6 Ιουνίου), σε συνδυασμό με επιχείρηση στη νότια Γαλλία, που έγινε τον Αύγουστο του 1944.
--- Υπήρξε η δέσμευση του Στάλιν ότι το ίδιο διάστημα της αποβάσεως στη Γαλλία, οι Σοβιετικοί θα εξαπολύσουν αντεπίθεση, ώστε να αποτραπεί η μεταφορά γερμανικών δυνάμεων από το ανατολικό στο δυτικό μέτωπο.
--- Συμφωνήθηκε τα στρατιωτικά επιτελεία των τριών Συμμάχων να παραμείνουν «εν συνεργασία» για τον καλύτερο συντονισμό των επιχειρήσεων στην Ευρώπη, να συνεργαστούν για να τηρηθεί απόλυτη μυστικότητα επί του συγκεκριμένου σχεδίου και να εκπονήσουν ένα σχέδιο παραπλανήσεως των Γερμανών.