Τρία χρόνια έχουν περάσει από την ημέρα που ο στρατηγός των Φρουρών της Επανάστασης Κασέμ Σουλεϊμανί σκοτώθηκε στο γειτονικό Ιράκ από αεροπορική επιδρομή μη-επανδρωμένων αεροσκαφών της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ. Ήταν στις 3 Ιανουαρίου του 2020. Στην ιρανική πρωτεύουσα Τεχεράνη ένα φρέσκο πορτρέτο του Σουλεϊμανί είναι ζωγραφισμένο σε ένα τεράστιο πανό δίπλα σε ιστορικούς αντιστασιακούς της χώρας. Από τους υποστηρικτές του καθεστώτος τιμάται ως ήρωας και μάρτυρας. Φέτος όμως όλα είναι διαφορετικά, αν και για την αυριανή επέτειο προετοιμάζονται εκδηλώσεις μνήμης.
Θεματοφύλακες της επανάστασης και αναδυόμενη οικονομική δύναμη
Το Σώμα των Φρουρών της Επανάστασης είναι η ελίτ των Ιρανικών Ενόπλων Δυνάμεων. Ιδρύθηκε από τον Αγιατολάχ Ρουχολάχ Χομεϊνί μετά την Ισλαμική Επανάσταση του 1979 με σκοπό να αποτρέψει ένα πραξικόπημα και να προστατεύει την κρατική ιδεολογία. Το IRGC έχει εκατοντάδες χιλιάδες φρουρούς στην υπηρεσία του, συμπεριλαμβανομένης της διαβόητης πολιτοφυλακής Μπασίτζ, η οποία συμμετείχε πρόσφατα στη βάναυση καταστολή των διαδηλώσεων. Ανώτατος διοικητής είναι ο θρησκευτικός ηγέτης του Ιράν Αλί Χαμενεΐ, που έχει τον τελευταίο λόγο σε όλες τις σημαντικές αποφάσεις.
Τις τελευταίες δεκαετίες όμως οι Φρουροί της Επανάστασης δεν έχουν αναβαθμιστεί μόνο στρατιωτικά. Έχουν αυξήσει και την κοινωνική και οικονομική επιρροή τους. Σήμερα οι Φρουροί της Επανάστασης θεωρούνται οικονομική δύναμη, με συμμετοχές μεταξύ άλλων σε αλυσίδες ξενοδοχείων, εταιρείες κινητής τηλεφωνίας και αεροπορικές εταιρείες. Ταυτόχρονα ελέγχουν τμήματα της πληττόμενης από διεθνείς κυρώσεις ιρανικής οικονομίας.
Από την Τεχεράνη στη Βηρυτό: Ο «Άξονας της Αντίστασης» του Ιράν
Δεν ήταν τυχαίο ότι ο στρατηγός Σουλεϊμανί σκοτώθηκε στο γειτονικό Ιράκ. Ως διοικητής των Ταξιαρχιών αλ-Κουντς, της μονάδας των Φρουρών της Επανάστασης στο εξωτερικό, ο βετεράνος αύξησε την επιρροή της Τεχεράνης στην περιοχή από τη δεκαετία του 1990. Για πολλούς Σιίτες στην περιοχή ο Σουλεϊμανί είναι «ένα μείγμα μεταξύ του Τζέιμς Μποντ, του Έρβιν Ρόμμελ και της Λέιντι Γκάγκα», έγραψε ο πρώην ειδικός της CIA Κέννευ M. Πόλακ πριν από χρόνια στο περιοδικό Times.
Είτε στο Ιράκ, είτε στη Συρία ή τον Λίβανο: Η Τεχεράνη στηρίζει τους πολιτικούς συμμάχους της με την υποστήριξη σιιτικών πολιτοφυλακών. Με αυτές η Ισλαμική Δημοκρατία εξοπλίζεται και ενάντια στον αιώνιο εχθρό Ισραήλ. Μετά το θάνατο του Σουλεϊμανί το 2020 το έθνος, όχι μόνο οι οπαδοί του καθεστώτος, πενθούσε. Αλλά η κοινωνική αγανάκτηση για την αεροπορική επίθεση με εντολή του πρώην προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ έχει σήμερα κοπάσει. Πολλοί Ιρανοί προσάπτουν τώρα ευθύνες στους ίδιους τους Φρουρούς της Επανάστασης για τα κοινωνικά προβλήματα. Οι αξιωματικοί των Φρουρών γνωρίζουν την κριτική. Αλλά η στρατιωτική ηγεσία παραμένει απτόητη. «Γνωρίζουμε για τα προβλήματα με την ισοτιμία του δολαρίου και τις τιμές στα σούπερ μάρκετ», υποστηρίζει μια πηγή από την Τεχεράνη. Από τη σκοπιά των Φρουρών της Επανάστασης όμως αυτό είναι το τίμημα για την ανεξαρτησία από τις μεγάλες δυνάμεις, και κυρίως από τις ΗΠΑ.
Πολιτικοί στη Δύση ζητούν να χαρακτηριστεί τρομοκρατική οργάνωση
Η βίαιη καταστολή των διαδηλώσεων έχει διευρύνει το κοινωνικό χάσμα, κάτι για το οποίο διαμαρτύρονται Ιρανοί διαφορετικών τάξεων. Δεδομένων των πολυάριθμων παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από το ξέσπασμα των διαδηλώσεων στα μέσα Σεπτεμβρίου, η ΕΕ επέβαλε κυρώσεις σε υψηλόβαθμους αξιωματικούς των Φρουρών της Επανάστασης. Αυτό όμως δεν αρκεί για κάποιους πολιτικούς και ακτιβιστές: ξανά και ξανά απαιτούν να χαρακτηριστούν οι Φρουροί ως τρομοκρατική οργάνωση. Οι ΗΠΑ είχαν ήδη κάνει το βήμα υπό τον Ντόναλντ Τραμπ το 2019.
Και ενώ ο Σουλεϊμανί χαρακτηρίζεται σε πορείες του καθεστώτος ως «ηγέτης της αντίστασης», οι αντίπαλοι του συστήματος δείχνουν με τη δράση τους πως απορρίπτουν τους Φρουρούς της Επανάστασης. Αφίσες και πορτρέτα του στρατηγού που τοποθετήθηκαν στους δρόμους για την επέτειο του θανάτου του, έχουν επανειλημμένα τις τελευταίες βδομάδες καλυφθεί με κόκκινο χρώμα και ένα μήνυμα από τους διαδηλωτές: «Έχετε αίμα στα χέρια σας».
Πηγή: DW