"Η Αριστερά που δεν διστάζει να αναλάβει το ιστορικό καθήκον, να σηκώσει στους ώμους της την ευθύνη για την έξοδο από την κρίση με την κοινωνία όρθια. Και αυτόν τον αγώνα έχουμε υποχρέωση να μη τον παρατήσουμε. Αυτόν τον αγώνα έχουμε υποχρέωση να τον κερδίσουμε. Είναι ιστορική υποχρέωση. Και θα τον κερδίσουμε". Με αυτά τα λόγια ξεκίνησε την ομιλία του στο 2ο Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ ο Πρωθυπουργός και πρόεδρος του κόμματος, Αλέξης Τσίπρας.
Τα κρίσιμα ερωτήματα του συνεδρίου
1. Αποτελεί σήμερα αριστερή, ριζοσπαστική και προοδευτική πρόταση η έξοδος από την ευρωζώνη;
«Η έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ δεν ήταν και δεν είναι ένα προοδευτικό σχέδιο. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι έχει βάση η κριτική που και εμείς ασκήσαμε στην απόφαση εισόδου της Ελλάδας στο ευρώ. Η έξοδος, όμως, ιδιαίτερα μετά από πέντε χρόνια λεηλασίας του ενός τετάρτου του Εθνικού μας πλούτου με στόχο τη παραμονή στο ευρώ, θα σήμαινε επιπρόσθετη ισόποση λεηλασία και μάλιστα ακαριαία. Και ταυτόχρονα θα σήμαινε και την απώλεια των καταθέσεων των λαϊκών στρωμάτων στις τράπεζες. Με αυτό το ενδεχόμενο βρεθήκαμε αντιμέτωποι. Και αυτό σύντροφοι, παρά το γεγονός ότι αποτελούσε επίμονη επιλογή μιας μειοψηφίας μέσα στο κόμμα μας, που λειτουργούσε ως κόμμα μέσα στο κόμμα, δεν ήταν αριστερό σχέδιο. Ούτε ριζοσπαστικό. Ήταν το Σχέδιο του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, του υπουργού οικονομικών της Γερμανίας. Και μην έχετε καμία αμφιβολία. Τις συνέπειες μιας εθνικής αναδίπλωσης και της πιθανής εξόδου από το κοινό νόμισμα δεν θα της χρεωνόταν ούτε η Ευρώπη, ούτε οι θεσμοί, ούτε το παλιό πολιτικό σύστημα της χώρας. Θα της χρεωνόταν η ίδια η Αριστερά και όχι μόνο η ελληνική. Και αυτό θα αποτελούσε ιστορικού χαρακτήρα στρατηγική ήττα».
2. Έχει νόημα η αριστερά να επιλέγει, να διεκδικεί τη διακυβέρνηση σε μη ευνοϊκές συνθήκες και ιδιαίτερα σε συνθήκες χρεοκοπίας και δημοσιονομικής ασφυξίας;
«Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τη συγκυρία δεν την επιλέγεις εσύ. Αυτή σε επιλέγει. Και ο ΣΥΡΙΖΑ είναι σε μεγάλο βαθμό τέκνο της ανάγκης και της οργής για την απαξίωση του πολιτικού κατεστημένου στη χώρας μας αλλά και για τη λεηλασία του εθνικού πλούτου που οι επιλογές του επέφερε. Προφανώς και θα ήταν καλύτερα αν η πρώτη φορά Αριστερά ερχόταν σε άλλη συγκυρία. Όχι χρεοκοπίας και ασφυξίας, αλλά υψηλών ρυθμών ανάπτυξης τόσο της διεθνούς όσο και της Ελληνικής οικονομίας. Ωστόσο, δεν είναι τυχαίο πως σχεδόν ποτέ η ιστορία δε θυμάται την αριστερά σε τέτοιες στιγμές. Τη θυμάται στα δύσκολα για να προστατεύσει τους πιο αδύναμους για να σταματήσει τη καταστροφή».
3. Είναι ρεαλιστικό και εφικτό ένα σχέδιο εξόδου με κοινωνική προστασία και παραγωγική ανασυγκρότηση ενόσω υποχρεούσαι να βρίσκεσαι εντός προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής;
«Η απάντηση δεν είναι απλή αλλά έχω την βαθειά πεποίθηση ότι είναι καταφατική. Και βεβαίως είναι άλλο η θεωρητική δυνατότητα και άλλο η πρακτική εφαρμογή, η μετατροπή αυτής της δυνατότητας σε ενεργεία πολιτική. Όμως, οφείλουμε να σκεφτούμε τι έχουμε ήδη καταφέρει μέσα στους 20 μήνες της διακυβέρνησης μας. Και μάλιστα τι έχουμε πετύχει με δεδομένη την ιστορικού χαρακτήρα αναδιανομή πλούτου και εξουσίας υπέρ του κεφαλαίου που συντελέστηκε κατά τη διάρκεια της καταστροφικής πενταετίας 2010-2014 όταν η δημοσιονομική προσαρμογή έφτασε τα 65 περίπου δις. ευρώ, το ΑΕΠ μειώθηκε κατά 25%, η ανεργία εκτοξεύτηκε στο ασύλληπτο 27%, οι μισθοί μειώθηκαν δραματικά και η αγορά εργασίας απορυθμίστηκε πλήρως υπό την πίεση που ασκεί αντικειμενικά στην εργασία ο εφεδρικός στρατός των ανέργων, το κοινωνικό κράτος κατεδαφίστηκε και η κοινωνική προστασία εκμηδενίστηκε.
Μέσα σε αυτές τις τραγικές συνθήκες οικονομικής καταστροφής και κοινωνικής ερήμωσης έχουμε αρχίσει να υλοποιούμε μια πολιτική ανακατανομής των βαρών υπέρ των εργαζόμενων τάξεων αλλά και μια πολιτική περιορισμού των ανισοτήτων:
- Έχουμε ήδη ψηφίσει, υλοποιούμε και διευρύνουμε διαρκώς το πρόγραμμα για την ανθρωπιστική κρίση το οποίο έχει περιορίσει τις επιπτώσεις της απόλυτης φτώχειας σε περισσότερους από μισό εκατομμύριο συμπολίτες μας
- Υλοποιούμε ένα πρόγραμμα αντιμετώπισης της ανεργίας που δίνει το κύριο βάρος στην τήρηση των εργασιακών δικαιωμάτων και έχει δημιουργήσει χιλιάδες θέσεις εργασίας οχτάμηνης διάρκειας με αναδιανομή των πόρων υπέρ των ωφελούμενων και όχι των Κέντρων Επαγγελματικής Κατάρτισης
- Έχουμε αντιμετωπίσει το πρόβλημα των 2,5 εκατομμυρίων ανασφάλιστων νομοθετώντας την δωρεάν πρόσβαση τους στο Εθνικό Σύστημα Υγείας
- Έχουμε αποκαταστήσει χιλιάδες αντισυνταγματικά απολυμένους του δημόσιου τομέα
- Έχουμε για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες επιτύχει το άνοιγμα όλων των σχολείων ομαλά και την διανομή όλων των βιβλίων στην ώρα τους
- Έχουμε καταφέρει να υπερασπιστούμε το δημόσιο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης εξασφαλίζοντας τον αναδιανεμητικό χαρακτήρα του σε σύγκρουση με τις θέσεις τόσο των θεσμών όσο και της αντιπολίτευσης που ήθελαν την εφαρμογή της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος στις συντάξεις αλλά και την μετατροπή του συστήματος σε κεφαλαιοποιητικό.
- Ταυτόχρονα, αντιμετωπίζουμε με όσα μέσα διαθέτουμε τις αδικίες που δημιούργησε η κατάργηση του ΕΚΑΣ που δεν καταφέραμε να αποσοβήσουμε.
- Ψηφίσαμε την ρύθμιση για τις 100 δόσεις που έδωσε ανάσα σε εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενους αλλά και ελεύθερους επαγγελματίες που έδιναν καθημερινή μάχη υπό το βάρος των συσσωρευμένων χρεών
- Και τέλος έχουμε αρχίσει να αντιμετωπίζουμε το πρόβλημα της εκτεταμένης μεγάλης και μεσαίας φοροδιαφυγής γεγονός που γίνεται σαφές από την υπεραπόδοση των εσόδων τόσο το 2015 όσο και το 2016.
Αυτές οι πολιτικές παρεμβάσεις δεν έχουν όμως απλώς και μόνο κοινωνικό χαρακτήρα. Αντιθέτως δημιουργούν είτε με άμεσο είτε με έμμεσο τρόπο προϋποθέσεις στήριξης και ενίσχυσης της ιδιωτικής κατανάλωσης και της αγοραστικής δύναμης των ασθενέστερων στρωμάτων και οδηγούν την οικονομία σε τροχιά ανάκαμψης. Είναι ακριβώς και αυτές οι πολιτικές που συνέτειναν στην αποκλιμάκωση της ανεργίας κατά 4 μονάδες την περίοδο της διακυβέρνησης μας. Ακριβώς σε αυτό το σημείο βρίσκεται και η διαχωριστική γραμμή μεταξύ μιας αριστερής πολιτικής ανακατανομής βαρών και μιας νεοφιλελεύθερης πολιτικής που θέλει την ανάπτυξη πάνω στα συντρίμμια της κοινωνίας και της εργασίας».
4. Με ποιούς θα πάμε; Υπάρχει τελικά περιθώριο συμμαχιών και πεδίο σύγκλησης για την Αριστερά με τις δυνάμεις της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας και της Πράσινης αριστεράς;
«Πρέπει να κατανοήσουμε ότι στο φόντο της οικονομικής κρίσης, του προσφυγικού αλλά και της κρίσης ασφάλειας που μαστίζουν την ήπειρό μας, διεξάγεται μια πολυεπίπεδη και περίπλοκη πολιτική σύγκρουση σε όλα τα μέτωπα. Μια σύγκρουση που παίρνει διαφορετικές μορφές και διαρκώς αναδιατάσσει τις δυνάμεις. Είναι η σύγκρουση Βορρά - Νότου, Κέντρου - Περιφέρειας, αλλά και η σύγκρουση που την υπερπροσδιορίζει. Η εσωτερική μάχη στο εσωτερικό κάθε χώρας μεταξύ των δυνάμεων που θέλουν μια Ευρώπη της κοινωνικής συνοχής, της ισότητας και της αλληλεγγύης και των δυνάμεων που είτε επιλέγουν ανοιχτά τον διχασμό και το κλείσιμο της Ευρώπης, είτε τρέφουν τον διχασμό με την φανατική υποστήριξη του ακραίου νεοφιλελευθερισμού και της λιτότητας. Εδώ τα μέτωπα είναι ρευστά και οι διαχωριστικές γραμμές δεν είναι πάντοτε σαφείς και βέβαιες εκ των προτέρων. Αυτό που είναι σαφές και βέβαιο, όμως, είναι ότι η έκβαση αυτής της πολυεπίπεδης σύγκρουσης θα είναι καθοριστική για την πορεία της Ευρώπης στον 21ο αιώνα. Θα εξελιχθεί η Ευρώπη σε μια Ένωση-φρούριο, με εθνικές αναδιπλώσεις και βάθεμα του χάσματος μεταξύ Βορρά και Νότου ή σε μια ανοιχτή Ένωση οικονομικής συνεργασίας, δημοκρατίας και σύγκλισης των οικονομιών της.
Η Ελλάδα και ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να παίξουν και παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτή τη μάχη, ως πρωτοπόρα πολιτική δύναμη. Τόσο στη συγκρότηση ενός μετώπου του Ευρωπαϊκού Νότου που θα θέσει με ένταση το θέμα της οικονομικής σύγκλισης και των περιφερειακών ανισοτήτων στην Ευρώπη, όσο και στην συγκρότηση ενός παράλληλου μετώπου των αριστερών και προοδευτικών δυνάμεων στο σύνολο της Ηπείρου μας. Ενός μετώπου που θα θέσει ως κύριους στόχους :
- Την αντιμετώπιση και την ανατροπή της πολιτικής της λιτότητας
- Την αντιμετώπιση της ανόδου της ακροδεξιάς
- Την αποφυγή των εθνικών αναδιπλώσεων
- Την αποφυγή της μετατροπής της Ευρώπης σε Ένωση-Φρούριο
- Την επίλυση της προσφυγικής κρίσης με όρους αλληλεγγύης και φιλοξενίας
- Την ειρηνική επίλυση των διαφορών στην ευρύτερη περιοχή της μέσης ανατολής που έχει μετατραπεί σε πραγματική πυριτιδαποθήκη από τις ιμπεριαλιστικές παρεμβάσεις και την άνοδο της ισλαμικής τρομοκρατίας.
Γνωρίζουμε καλά ότι δεν πρόκειται για εύκολους στόχους. Γνωρίζουμε καλά ότι για την επίτευξη και των δύο προϋποτίθεται να συμμαχήσουμε με πολιτικές δυνάμεις διαφορετικής καταγωγής και παράδοσης. Αλλά δεν μπορεί ο ΣΥΡΙΖΑ που αποτελεί το μοναδικό κυβερνητικό κόμμα της ριζοσπαστικής Αριστεράς στην Ευρώπη να περιοριστεί σε ρόλο κομπάρσου και παρακολουθητή των εξελίξεων. Οφείλουμε με το πολιτικό και θεωρητικό οπλοστάσιο της Αριστεράς να επιδιώξουμε προσεγγίσεις και συγκλήσεις και με την Ευρωπαϊκή Σοσιαλδημοκρατία αλλά και με τους Πράσινους, έχοντας πάντα κατά νου τα όρια αυτών των συγκλήσεων αλλά και τους κινδύνους που ενέχονται σε ένα τέτοιο εγχείρημα».
Για τα εργασιακά
Στη δεύτερη αξιολόγηση «προσερχόμαστε με το ισχυρότερο και μη διαπραγματεύσιμο όπλο που είναι το ίδιο το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Αλλά προσερχόμαστε και με θετικές διεκδικήσεις. Για να υπερασπιστούμε τον θεσμό των συλλογικών διαπραγματεύσεων και να αγωνιστούμε για μέτρα προστασίας και ενίσχυσης της διαπραγματευτικής δύναμης των εργαζόμενων».
Μήνυμα προς δανειστές
- «Η Συμφωνία του Ιούλη είναι σαφής. Και όπως εμείς τη τηρούμε αψηφώντας το κόστος, έτσι αναμένουμε και απαιτούμε να τηρηθεί και από τους εταίρους μας. Pacta sunt servanda, όπως θα έλεγαν και οι Γερμανοί φίλοι μας. Η καθυστέρηση συγκεκριμενοποίησης των απαραίτητων μέτρων για την ελάφρυνση χρέους καθώς και της ένταξης και της Ελλάδας στη ποσοτική χαλάρωση, της χώρας που το έχει ανάγκη περισσότερο από κάθε άλλη, δεν έχει καμιά δικαιολογία. Η Ελληνική οικονομία βρίσκεται εδώ και λίγους μήνες σε τροχιά ανάκαμψης. Αρκεί ένα και μόνο νεύμα προς τη διεθνή επενδυτική κοινότητα, ώστε αυτή η ανάκαμψη να μετατραπεί σε απογείωση. Και το νεύμα που δίνεται από τη διαρκή σύγκρουση και διαμάχη μεταξύ των θεσμών, είναι το ακριβώς αντίθετο από αυτό που χρειαζόμαστε. Και αυτό δε μπορεί να συνεχιστεί. Είναι άδικο να συνεχιστεί. Και όχι μόνο για την Ελλάδα. Η Ελληνική κρίση πρέπει να επιτέλους να τελειώσει και να τελειώσει οριστικά. Η Ευρώπη δεν αντέχει άλλους κλυδωνισμούς και αναταράξεις και μάλιστα πριν από κρίσιμες εκλογικές αναμετρήσεις, στη Γαλλία, στην Ολλανδία, στη Γερμανία, πριν από το δημοψήφισμα στην Ιταλία. Η Συμφωνία οφείλει να τηρηθεί από όλους. Ο Ελληνικός λαός έχει υποφέρει. Δικαιούται ανταμοιβή και δικαίωση.
- Και θέλω να το καταστήσω σαφές: Η αόριστη προτροπή "κάντε εσείς τα μαθήματά σας και βλέπουμε.." δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή. Εμείς τη Συμφωνία τη τηρήσαμε στο ακέραιο και θα συνεχίσουμε να την τηρούμε. Και η δεύτερη αξιολόγηση θα κλείσει στην ώρα της και θα είναι λιγότερο δύσκολη από τη πρώτη. Αλλά ταυτόχρονα θα κλείσουν και τα μέτρα για την απομείωση του χρέους. Ταυτόχρονα, θα μπούμε στη ποσοτική χαλάρωση. Δεν υπάρχει θα δούμε. Ταυτόχρονα».
- Και θέλω να σας διαβεβαιώσω, δεν αισθανόμαστε καθόλου απομονωμένοι σε αυτή μας τη προσπάθεια. Άλλοι θα πρέπει να αισθάνονται απομονωμένοι. Το αίτημά μας για υλοποίηση των συμφωνηθέντων για άμεσα μέτρα για το χρέος, το συμμερίζονται πλέον οι περισσότεροι εκ των συνομιλητών μας. Τόσο στη διεθνή κοινότητα όσο και στην Ευρωπαϊκή. Ακόμη και εντός του ίδιου του Γερμανικού Κοινοβουλίου. Γιατί ούτε στο Γερμανικό Κοινοβούλιο είναι σήμερα πλειοψηφικές οι δυνάμεις εκείνες που θέλουν την παραπομπή του ελληνικού ζητήματος στις καλένδες. Αλλά αντίθετα είναι πλειοψηφικές οι δυνάμεις που υποστηρίζουν την ανάγκη της άμεσης επίλυσης του προβλήματος. Οι δυνάμεις των Σοσιαλδημοκρατών, της Γερμανικής Αριστεράς και των Γερμανών Πρασίνων. Και αυτό πρέπει να γίνει άμεσα κατανοητό από την σημερινή Γερμανική κυβέρνηση».
Για την κοινωνία
- Η σωτηρία των κοινωνικά αδυνάμων από μια πρωτόγνωρης έντασης λεηλασία και καταστροφή, είναι προϋπόθεση για κάθε σχέδιο που θέλει να έχει ως ορίζοντα το κοινωνικό μετασχηματισμό. Και για μας αυτός παραμένει ο στρατηγικός μας ορίζοντας.
- Ο σοσιαλισμός του 21ου αιώνα, που είναι το όραμα και ο στρατηγικός μας ορίζοντας, δε μπορεί να έρθει πιο κοντά σε συνθήκες ολικής καταστροφής των λαϊκών στρωμάτων.
- Σε συνθήκες παγκοσμιοποιημένης οικονομίας, οφείλουμε να παλέψουμε βήμα-βήμα για την αλλαγή των συσχετισμών. Και στην Ελλάδα και στην Ευρώπη. Και αυτό είναι το σχέδιό μας. Συγκροτούμε συμμαχίες και αλλάζουμε σιγά, αλλά σταθερά, τους συσχετισμούς στην Ευρώπη.
- Εμβάθυνση της απαξιωμένης δημοκρατίας, επιβολή της νομιμότητας σε όλους ανεξαιρέτως, καθώς και καταπολέμηση των φαινομένων διαφθοράς και κακοδιοίκησης.
- Νόμος του κράτους η μεγάλη δέσμευση και πάγια διεκδίκηση της Αριστεράς για νομοθέτηση της απλής αναλογικής.
- Νόμος η ψήφος στα 17.
- Ελληνική ιθαγένεια στα παιδιά όλων των μεταναστών που γεννιούνται στην Ελλάδα και χαίρουν της ελληνικής παιδείας.
- Σύμφωνο Συμβίωσης για τα ομόφυλα ζευγάρια.
- Ξεκίνησε ο μεγάλος κοινωνικός διάλογος για την αναγκαία Συνταγματική μεταρρύθμιση, τον εκδημοκρατισμό του συνόλου των κρατικών θεσμών και την προώθηση μορφών άμεσης δημοκρατίας.
- Για πρώτη φορά, μετά από 30 χρόνια, κατά τη διάρκεια των οποίων θέριεψε η διαπλοκή, μπήκε τάξη στο αρρύθμιστο τηλεοπτικό τοπίο. Ο διαγωνισμός για τις άδειες μετά από 27 χρόνια εσκεμμένης ασυδοσίας, είναι πια μια πραγματικότητα. Θέσαμε τις βάσεις για τη νομιμότητα και τη ρύθμιση του τηλεοπτικού τοπίου. Αποδείξαμε ότι εμείς δε λογαριάζουμε από ονόματα και δε μας φοβίζουν οι εκβιασμοί. Και το κυριότερο εξασφαλίσαμε 258 εκατομμύρια για το δημόσιοι ταμείο, εκ των οποίων τα 80 έχουν ήδη κατατεθεί στα κρατικά ταμεία και κατευθύνονται ήδη, στο σύνολο τους, σε δράσεις κοινωνικής προστασίας. Για την στήριξη των παιδικών σταθμών και των δημόσιων νοσοκομείων.
Για την αριστερά
- Αποδείξαμε ότι εκτός από την αριστερά του διαρκούς απολογισμού των αιτιών της ήττας, εκτός από την αριστερά της απόδρασης και του εθνικού απομονωτισμού, υπάρχει και η αριστερά που δεν φοβάται να μπει στην ίδια τη φωτιά, να μπει στον αγώνα για την προάσπιση των λαϊκών συμφερόντων.
- Η Αριστερά που δεν διστάζει να αναλάβει το ιστορικό καθήκον, να σηκώσει στους ώμους της την ευθύνη για την έξοδο από την κρίση με την κοινωνία όρθια.
Για το κόμμα – κυβέρνηση
- Το κόμμα πρέπει να ελέγχει τη κυβέρνηση αλλά και τα μέλη του κόμματος το ίδιο το κόμμα και την ηγεσία του.
- Δε μπορεί να χαράζεται στρατηγική για τη κυβερνητική πολιτική κάπου έξω από το κόμμα, χωρίς το κόμμα. Όπως και δεν μπορεί να χαράζεται στρατηγική σε ορισμένα υπουργεία αγνοώντας τις επεξεργασίες των αντίστοιχων τμημάτων και των ΕΠΕΚΕ.
- Φυσική παρουσία της πολιτικής ηγεσίας και των στελεχών στα όργανα του κόμματος.
- Το κόμμα χρειάζεται ένα ενιαίο πολιτικό κέντρο, μια Κεντρική Επιτροπή που θα εκλεγεί στη βάση των πραγματικών αναγκών του κόμματος και μιας πολιτικής Γραμματείας που θα είναι το μοναδικό πολιτικό κέντρο και θα λειτουργεί με αίσθηση ευθύνης και με πολιτική αλληλεγγύη.
- Όλοι να κατανοήσουν ότι είναι πιο σημαντικό για ένα μέλος του κόμματος να είναι εκλεγμένο μέλος της ΠΓ, δηλαδή της ηγεσίας, παρά να είναι υπουργός.
- Οι υπουργικοί θώκοι δεν έχουν εκχωρηθεί ούτε παραχωρηθεί σε κανέναν με κριτήρια μονιμότητας.
- Το κόμμα όχι μόνο να στηρίζει την κυβέρνηση αλλά και να κρίνει την κυβέρνηση.
- Να θέσουμε ξανά τις βάσεις για ένα μεγάλο άνοιγμα του κόμματος στον ελληνικό λαό. Και κυρίως στις κοινωνικές ομάδες, τα συμφέροντα των οποίων εκπροσωπούμε.
- Δεν θέλουμε απλώς και μόνο ένα μαζικό κόμμα, αλλά ένα μαζικό κόμμα της Αριστεράς. Τη συγκρότηση της μεγάλης παράταξης της Αριστεράς. Όπου τα μέλη και τα στελέχη της δεν θα αντλούν κύρος από το ΣΥΡΙΖΑ. Αλλά ο ΣΥΡΙΖΑ θα αντλεί κύρος από τα μέλη και τα στελέχη του.
Δείτε Live το συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ