Στις 13ης Οκτωβρίου 1944 οι Γερμανοί έχουν ήδη αποχωρήσει από τις συνοικίες της Αθήνας και ο λαός συνεχίζει το πανηγύρι για την απελευθέρωση από τους ναζί. Την ίδια ώρα στον Πειραιά ο ΕΛΑΣ έδινε μάχες για τη σωτηρία των λιμενικών εγκαταστάσεων, της Ηλεκτρικής Εταιρίας (ΠΑΟΥΕΡ) και όλων των εργοστασίων.
Στο Κερατσίνι οι μαχητές του ΕΛΑΣ παρέμεναν σε ετοιμότητα. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι Γερμανοί αποχωρώντας είχαν την εντολή να καταστρέψουν όλες τις μεγάλες - και όχι μόνο - βιομηχανικές μονάδες σε όλο το μήκος της βιομηχανικής ζώνης, καθώς και τις λιμενικές εγκαταστάσεις. Ήδη από το πρωί της 12ης Οκτωβρίου ο Πειραιάς, ο οποίος ήταν από άκρη σε άκρη υπονομευμένος, συνταράχτηκε από τις απανωτές εκρήξεις των ανατινάξεων των κτηρίων του Τελωνείου, του Λιμεναρχείου, των εγκαταστάσεων του ΟΛΠ κ.ά., ενώ οι μαχητές του ΕΛΑΣ έδιναν σκληρές μάχες με τους αποχωρούντες Γερμανούς.
Αν οι Ναζί επιτύγχαναν να υλοποιήσουν τα σχέδια τους, θα ανατίναζαν το εργοστάσιο της Ηλεκτρικής, που ήταν το μόνο που παρήγαγε ηλεκτρική ενέργεια. Τότε η Αθήνα και ο Πειραιάς για πολλούς μήνες θα βυθίζονταν στο σκοτάδι, ενώ θα έπαυε να λειτουργεί το λιμάνι και ο Ηλεκτρικός Σιδηρόδρομος, αλλά και τα τραμ που εκτελούσαν τη γραμμή Αθήνας - Πειραιά.
Στην διάρκεια της Κατοχής οι Γερμανοί είχαν εγκαταστήσει ισχυρές φρουρές, τόσο στο λιμάνι όσο και στο εργοστάσιο της ηλεκτρικής, που βρισκόταν στην Δραπετσώνα. Είχαν επίσης τοποθετήσει ισχυρές εκρηκτικές ύλες και στα κυριότερα κτίρια του Πειραιά με τέτοιο τρόπο ώστε με το πάτημα ενός κουμπιού να ανατινάζονταν όλα, με ανυπολόγιστες ζημιές και θύματα. Μάλιστα τα καλώδια ξεκινούσαν από ένα οχυρωμένο φυλάκιο των κατακτητών που βρισκόταν στην οδό Οδυσσέως, στην Καστέλλα.
Όμως ειδικές δυνάμεις του ΕΛΑΣ κατάφεραν να αποκόψουν τα καλώδια στην οδό 2ας Μεραρχίας αλλά και σε άλλα σημεία.
Εν τω μεταξύ από το πρωί της 12ης Οκτωβρίου η γερμανική φρουρά του εργοστασίου της «Ηλεκτρικής», η οποία αποτελείτο από σαράντα άνδρες, είχε απομονώσει όλους τους εργαζομένους της προηγούμενης βάρδιας (περίπου 300 άτομα) στους θαλάμους και είχε υπονομεύσει με καλωδιώσεις ανατίναξης τις τεράστιες ποσότητες εκρηκτικών που υπήρχαν στο εργοστάσιο δύο-τρεις μήνες πριν, τοποθετημένα κάτω από τις τουρμπίνες ηλεκτροπαραγωγής. Την ίδια στιγμή έξω από το εργοστάσιο μια ομάδα Γερμανών συνέλαβε μερικούς μαχητές του ΕΛΑΣ και τους οδήγησε μέσα, μαζί με τους εγκλωβισμένους εργάτες. Δύο ηλεκτροτεχνίτες που ήταν οργανωμένοι στο ΕΑΜ, ο Γεώργιος Σταματόπουλος και ο Θωμάς Κανελλόπουλος, κατάφεραν να ειδοποιήσουν τον Αλέκο Βαρυτιμήδη, διοικητή του 1ου τάγματος του εφεδρικού ΕΛΑΣ.
Αμέσως κινητοποιήθηκαν δυνάμεις του 1ου τάγματος του ΕΛΑΣ και κατέλαβαν θέσεις μάχης γύρω από την «Ηλεκτρική». Επικοινώνησαν με το Νίκανδρο Κεπέση, καπετάνιο του 6ου Ανεξάρτητου Συντάγματος, και το διοικητή Σωτήρη Κύβελο, και ζήτησαν οδηγίες. Ο Βαρυτιμίδης άρχισε διαπραγματεύσεις μέσω μιας εργαζόμενης στο εργοστάσιο με το διοικητή της φρουράς, εγγυώμενος την ασφαλή αποχώρηση των Γερμανών, εφόσον δεν ανατίναζαν τις εγκαταστάσεις και εφόσον βέβαια απελευθέρωναν τους αιχμαλώτους. Και ενώ οι διαβουλεύσεις συνεχίζονταν, ξαφνικά εμφανίστηκε μια ομάδα τριάντα περίπου Γερμανών ποδηλατιστών, προερχόμενων από το εργοστάσιο ΚΟΠΗ -που μόλις είχε καταληφθεί από τον ΕΛΑΣ- οι οποίοι πυροβολώντας κατευθύνονταν από την οδό Αναπαύσεως προς την «Ηλεκτρική». Ο ΕΛΑΣ απάντησε στα πυρά και η συμπλοκή γενικεύτηκε. Οι ποδηλατιστές καθηλώθηκαν, και προκειμένου να λήξει το περιστατικό και να διασώσουν τους συμπολεμιστές τους, οι άνδρες της γερμανικής φρουράς αναγκάστηκαν να αποδεχθούν τους όρους του ΕΛΑΣ και να ελευθερώσουν τους εργαζόμενους, ώστε να αποχωρήσουν οι ίδιοι με ασφάλεια.
Όμως για λόγους πρόνοιας οι αξιωματικοί του ΕΛΑΣ διέταξαν όχι μόνο να παραμείνει φρουρά 15 ανδρών του Ε.Λ.Α.Σ. στο εργοστάσιο, αλλά να τοποθετηθεί κι άλλη στο λόφο με την εκκλησία του Αγ. Γεωργίου.
Αυτή η απόφαση απέβη σωτήρια, γιατί οι Γερμανοί αφού τα χαράματα τις 13ης Οκτωβρίου οι Γερμανοί ανατίναξαν τις εγκαταστάσεις της ΣΕΛΛ ξεκίνησαν για να ανατινάξουν το ηλεκτρικό εργοστάσιο. Μόλις πλησίασαν, κατέβηκαν από τα φορτηγά και κατευθύνθηκαν προς το μαντρότοιχο και την είσοδο του εργοστασίου.
Εκείνη τη στιγμή δέχτηκαν πυρά μέσα από το εργοστάσιο και στη συνέχεια από τα γύρω σημεία. Η μάχη ήταν σκληρή και κράτησε περίπου δυόμισι ώρες. Η έκβασή της ήταν νικηφόρα για τα τμήματα του ΕΛΑΣ που όμως πλήρωσαν βαρύ φόρο αίματος. Έντεκα ΕΛΑΣίτες σκοτώθηκαν ενώ από την πλευρά των Γερμανών έπεσαν 9 στρατιώτες. Άλλοι 45 Γερμανοί στρατιώτες παραδόθηκαν στον ΕΛΑΣ.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
ΚΑΙΡΟΣ 13/0/2016: Αίθριος καιρός για σήμερα
Σύρος ύποπτος για βομβιστική ενέργεια αυτοκτόνησε ενώ κρατούνταν από τη γερμανική αστυνομία
Βόμβα Χριστοδουλάκη: Συμφωνία για το χρέος με συμμετοχή ΔΝΤ θα φέρει νέο μνημόνιο
Ξεκινά το 2ο Συνέδριο ΣΥΡΙΖΑ με τις τάσεις να διαγκωνίζονται για την ενίσχυση της επιρροής τους