Παρόλο που τα επιδημιολογικά δεδομένα καθιστούν απαγορευτική κάθε σκέψη για άμεση άρση των μέτρων, το κυβερνητικό επιτελείο προετοιμάζει από τώρα τα βήματα που θα ακολουθήσει όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν προκειμένου η επανεκκίνηση της οικονομία, αλλά και της κοινωνίας -ας μην ξεχνάμε τα σχολεία- να γίνει κατά το δυνατόν ομαλά και γρήγορα.
Δύο είναι τα κρίσιμα ερωτήματα σε αυτή την προοπτική. Πότε και πώς.
Στο χρονοδιάγραμμα σταδιακής εξόδου από τα περιοριστικά μέτρα αναφέρθηκαν χθες με δημόσιες τοποθετήσεις τους τόσο ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας όσο και η κυβερνητική εκπρόσωπος Αριστοτελία Πελώνη. Υπό την αίρεση της εξέλιξης της πανδημίας, το σχέδιο προβλέπει «κανονικό άνοιγμα» των καταστημάτων από τις 22 Μαρτίου, δηλαδή χωρίς click away και click inside, αλλά με κανονική είσοδο των πολιτών εντός των καταστημάτων. Το σχέδιο προβλέπει την ενεργοποίηση του 5ψήφιου αριθμού 13032, ώστε τουλάχιστον για τις πρώτες ημέρες επανέναρξης της λειτουργίας των καταστημάτων να υπάρχει χρονικός περιορισμός στις εξόδους των καταναλωτών για τις αγορές τους.
Επίσης, αν δεν έχει σημειωθεί μεγάλη μείωση των κρουσμάτων ύστερα από τρεις εβδομάδες, το άνοιγμα των καταστημάτων σχεδιάζεται να συνδυαστεί και με διατήρηση των περιορισμών στις μετακινήσεις, ώστε οι αγορές των καταναλωτών να περιοριστούν, σε πρώτη φάση, στα όρια της περιοχής κατοικίας τους και να αποφεύγονται οι μετακινήσεις από τη μια άκρη της Αττικής στην άλλη. Στόχος να αποτελέσει ο Μάρτιος τον τελευταίο μήνα ύφεσης και από τον Απρίλιο να επιστρέψει η οικονομία σε θετική τροχιά.
Η δεύτερη φάση της επιστροφής στην κανονικότητα θέλει τους μαθητές να επιστρέφουν στις αίθουσές τους αν όχι την εβδομάδα του ανοίγματος του λιανεμπορίου, τότε την επόμενη. Στόχος της κυβέρνησης είναι αυτή τη φορά να ανοίξουν αντίστροφα οι σχολικές μονάδες. Δηλαδή πρώτα τα Γυμνάσια και τα Λύκεια, τα οποία έχουν μείνει για πολύ καιρό κλειστά και στη συνέχεια τα δημοτικά. Ειδικά στα Λύκεια θα δοθεί όπως φαίνεται απαραίτητα, προτεραιότητα καθώς πλησιάζουν και οι Πανελλαδικές εξετάσεις.
Στην συνέχεια σειρά έχει ο κλάδος της εστίασης ο οποίος δεν αναμένεται να ανοίξει πριν από τις 15 Απριλίου, με επικρατέστερη ημερομηνία την 19η και όταν αυτό συμβεί, οι κανονισμοί θα είναι αυστηροί, αφού θεωρείται δεδομένο πως θα επιτρέπονται οι πελάτες μόνο στους εξωτερικούς χώρους και εκεί θα υπάρχουν επίσης περιορισμοί στους πόσους θα κάθονται σε ένα τραπέζι. Οι εν λόγω ημερομηνίες δεν επιλέχθηκαν τυχαία, αφού στην κυβέρνηση θέλουν προλάβουν τα μαγαζιά το Πάσχα, το οποίο είναι τρεις εβδομάδες μετά τη 12η Απριλίου.
Από τον σχεδιασμό δεν θα μπορούσε να λείπει και ο τουρισμός ο οποίος φαίνεται, με δεδομένη την πτώση των κρουσμάτων, τον καλό καιρό και φυσικά τον εμβολιασμό ο οποίος, όπως φαίνεται θα έχει επιταχυνθεί ήδη από τον Απρίλιο, θα μπορεί να ανοίξει στα μέσα Μαΐου. Το ακριβές πλαίσιο δεν είναι ακόμη ξεκάθαρο αφού στην εξίσωση υπάρχουν πολλοί παράγοντες, όπως η επιδημιολογική εικόνα των χωρών προέλευσης των τουριστών, το πιστοποιητικό εμβολιασμού κ.α.
Τέλος, σύμφωνα με τις πληροφορίες, τον Ιούνιο αναμένεται να ολοκληρωθεί το άνοιγμα της χώρας, αφού τότε σχεδιάζεται να «σηκώσουν» ρολά bar και γυμναστήρια.
Πονοκέφαλο προκαλεί η οικονομία
Πάντως η ζέση της κυβέρνησης για χαλάρωση του lockdown παρά την πίεση που προκαλούν τα δεδομένα της πανδημίας και η καλλιέργεια κλίματος αποκλιμάκωσης των περιοριστικών μέτρων δεν αποβλέπει μόνο στο να περάσει ένα μήνυμα αισιοδοξίας στους πολίτες οι οποίοι έχουν εμφανή σημάδια κόπωσης από την συμπλήρωση ενός έτους πανδημίας. Η οικονομία είναι αυτή που πλέον προκαλεί «πονοκέφαλο» στο κυβερνητικό στρατόπεδο.
Όπως είπε ο Χρήστος Σταϊκούρας το κλείσιμο του λιανεμπορίου κοστίζει στην οικονομία 200- 250 εκατ. ευρώ. «Οι δυο εβδομάδες που πέρασαν με lockdown κόστισαν σε δαπάνες και μείωση φόρων 1,2 δισ. και με τα 520 εκατ. να είναι στο λιανεμπόριο. Στα 3 δισ. είναι συνολικά το κόστος για έναν μήνα και 750 εκατ. περίπου εστιάζονται στο λιανεμπόριο», είπε.
Πάντως, ακόμη και αν υλοποιηθεί το σχέδιο για ανέβασμα των ρολών από τις 22 Μαρτίου, έχει ήδη αποφασιστεί ότι τα μέτρα στήριξης της αγοράς θα παραταθούν και για τον μήνα Μάρτιο. Το καλάθι του επόμενου μήνα θα περιλαμβάνει:
1. Την παράταση της αναστολής καταβολής ενοικίου και για τον Απρίλιο, καθώς κρίνεται αδιανόητο να λειτουργήσουν τα μαγαζιά στις 22 Μαρτίου και μία εβδομάδα αργότερα να ζητηθεί από τους εμπόρους να καταβάλουν ολόκληρο ενοίκιο για ολόκληρο τον Απρίλιο.
2. Τη διατήρηση του μέτρου της αναστολής των συμβάσεων εργασίας ακόμη και με πιο αυστηρά κριτήρια συγκριτικά με αυτά που εφαρμόστηκαν τον Μάρτιο (σ.σ.: θεσπίστηκε για πρώτη φορά το κριτήριο να μην υπάρχει αύξηση εσόδων τουλάχιστον για τις εταιρείες που προϋπήρχαν της 1ης/1/2018).
3. Την αναστολή των φορολογικών υποχρεώσεων ενδεχομένως και πάλι με αυστηρότερα κριτήρια.