Το γεγονός ότι όλοι οι προκαθήμενοι των Ορθοδόξων Εκκλησιών έσπευσαν να συγχαρούν τον νέο Πατριάρχη της Σερβίας κ. Πορφύριο δείχνει, πέραν του τυπικού, ότι πολλά εξαρτώνται από αυτή την εκλογή.
Η ενότητα της Ορθοδοξίας στα Βαλκάνια και οι σχέσεις με τη Ρωσία και το Φανάρι περνούν από τη Σερβία. Ο Διάδοχος του μακαριστού Ειρηναίου αν και θεωρείται μετριοπαθής όλα δείχνουν πως δεν θα αλλάξει τακτική και θα επιδιώξει καλύτερες σχέσεις με τη Ρωσία.
Είναι του κλίματος του μητροπολίτη Μπάτσκας Ειρηναίου και γνωρίζουν και οι δύο Ελληνικά. Ο Ειρηναίος ωστόσο όλο αυτό το διάστημα έχει επιτεθεί με δριμύτητα τόσο στην Ελλαδική Εκκλησία όσο και στο Φανάρι του οποίου πάντα αμφισβητούσε την εξουσία. Είναι Ρωσόφιλος και ο εμπνευστής της στροφής του Βελιγραδίου με τη Μόσχα. Μάλιστα για να πάει κόντρα στην Ελλάδα και το φανάρι είχε αναγνωρίσει την σχισματική Εκκλησία των Σκοπίων προκαλώντας θύελλα αντιδράσεων.
"Το θετικό είναι ότι δεν εξελέγη ο Ειρηναίος. Μια τέτοια εξέλιξη θα ήταν διαλυτική για την ενότητα της Εκκλησίας στην περιοχή μας", τόνισε μητροπολίτης της Βορείου Ελλάδας, ο οποίος χαρακτήρισε την εκλογή Ειρηναίου ως το μικρότερο κακό!
Υπέρ των Ρωσικών θέσεων στο θέμα της αυτοκεφαλίας της Ουκρανίας και πολέμιος της απόφασης του Οικουμενικού Πατριαρχείου είναι ο κ.Πορφύριος.
Ο νέος Πατριάρχης καλείται να διαχειριστεί μία πολύ σοβαρά κρίση. Αυτή που έχει να κάνει με τις Εκκλησίες του Κοσσόβου ,των Σκοπίων και του Μαυροβουνίου. Το σημαντικότερο όμως πρόβλημα είναι αυτό του Κοσσόβου όπου οι σερβική κοινότητα υφίσταται διωγμούς ενώ καταστρέφονται και ορθόδοξοι ναοί και μοναστήρια. Αίσθηση έχει προκαλέσει το γεγονός ότι στο πρώτο του μήνυμα αναφέρθηκε στους ορθοδόξους του Μαυροβουνίου και του Κοσσόβου όχι όμως σε αυτούς των Σκοπίων.
Οι φανατικοί του Κοσσόβου θέλουν να ανεξαρτητοποιηθούν από τη σερβική Εκκλησία και για το λόγο αυτό έχει ζητήσει την αυτοκεφαλία. Το ίδιο και η σχισματική Εκκλησία των Σκοπίων. Αντίθετα, και μετά την αλλαγή της πολιτικής ηγεσίας στο Μαυροβούνιο, η κατάσταση έχει καλυτερεύσει σε πολύ μεγάλο βαθμό.
Ο Πορφύριος με σύμμαχο τη Ρωσία θέλει να μην αλλάξει το καθεστώς που υπάρχει σήμερα και για τον λόγο αυτό δεν θέλει να έχει σχέσεις με το φανάρι.
Και αυτό δεν είναι νέο. Ως Μητροπολίτης Ζάγκρεμπ σε συνέντευξή του στο novosti.rs είχε δηλώσει ότι «οι αμετανόητοι Ουκρανοί σχισματικοί δεν αναγνωρίζονται ως μέλη της Εκκλησίας.
Η Σερβική Εκκλησία όχι μόνο δεν αναγνωρίζει την αποκαλούμενη «Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας» ως αυτοκέφαλη Εκκλησία, αλλά δεν θεωρείται καν κανονική Εκκλησία και οι σχισματικοί της δεν αναγνωρίζονται ως μέλη της Ιεράς Ορθόδοξης Εκκλησίας» είχε δηλώσει ο νέος Πατριάρχης Σερβίας.
Σε άλλο σημείο ανέφερε :"λυπούμαστε πραγματικά και θρηνούμε την καταστροφή της ενότητας της Αγίας Ορθόδοξης Καθολικής Εκκλησίας. Είναι απαραίτητο τώρα να αποκατασταθεί "η πρώην ευλογημένη αγάπη και ενότητα των ιερών Τοπικών Εκκλησιών του Θεού".
Στο πρώτο του μήνυμα προς τους πιστούς ο κ. Πορφύριος κινήθηκε , όπως συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις σε χαμηλούς τόνους: «Πρώτα απ’ όλα, θέλω η Ορθόδοξη Εκκλησία της Σερβίας αναπνέει ελεύθερα παντού και κάθε Ορθόδοξος Χριστιανός να ζει μέσα στην αληθινή ελευθερία...Δεν είναι καθήκον της εκκλησίας να λύσει κοινωνικά, πολιτικά και ψυχολογικά προβλήματα. Ερχόμαστε στην εκκλησία για να αγγίξουμε το μόνο πράγμα που είναι σημαντικό, για να αγγίξουμε το Σταυρό του Χριστού. Αυτό είναι το βασικό καθήκον της εκκλησίας».
Ο κ. Πορφύριος αναφέρθηκε και σε θεολογικά θέματα:
«Δεν είναι καθήκον της εκκλησίας να λύσει κοινωνικά, πολιτικά και ψυχολογικά προβλήματα. Ερχόμαστε στην εκκλησία για να αγγίξουμε το μόνο πράγμα που είναι σημαντικό, για να αγγίξουμε το Σταυρό του Χριστού. Αυτό είναι το βασικό καθήκον της εκκλησίας» είπε ο Πατριάρχης κ. Πορφύριος, υπογραμμίζοντας ότι δυστυχώς σήμερα ζούμε σε μια εποχή που η ειρήνη και η ενότητα έχουν κλονιστεί.
«Είτε συμβαίνει πολύ μακριά από εμάς, είτε στην εκκλησιαστική μας πραγματικότητα, καλούμαστε όλοι να επιδείξουμε ειρήνη και ενότητα. Η αποστολή της Εκκλησίας είναι να οικοδομήσουμε την ειρήνη. Αν έχουμε ειρήνη μέσα μας θα την έχουμε με όλους τους ανθρώπους και με τη φύση (…) Σκοπεύω να προχωρήσω έτσι» τόνισε.
Ο νέος Πατριάρχης είπε επίσης ότι οι σκέψεις και οι προσευχές του βρίσκονται κοντά στους πιστούς στο Κοσσυφοπέδιο και τα Μετόχια, στο Μαυροβούνιο και σε όλο τον κόσμο.
«Η μεγαλύτερη ανησυχία μου είναι τα δεινά μας στο Κοσσυφοπέδιο και τα Μετόχια, την πνευματική μας Ιερουσαλήμ. Όπως είχε πει ο μακαριστός Πατριάρχης Ειρηναίος το Κοσσυφοπέδιο δεν είναι απλώς ένας μύθος για εμάς, αλλά μια διαθήκη. Για εμάς, το Κοσσυφοπέδιο είναι ένα νήμα και ένας ομφάλιος λώρος που μας συνδέει με το λίκνο και την ταυτότητά μας» τόνισε μεταξύ άλλων.