«Αν υπάρχει θέμα ευθυνών που πρέπει να αναζητηθούν για τη ΔΕΗ, αυτό είναι ζήτημα της ίδιας της Δικαιοσύνης», επισημαίνει ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης.
Ο υπουργός κάνει λόγο, μιλώντας στο ΑΠΕ/ΜΠΕ, για ένα πλέγμα λανθασμένων και άστοχων επιλογών που, συνδυαστικά, οδήγησαν την εταιρεία στα πρόθυρα της χρεοκοπίας ενώ υπογραμμίζει πως εκείνο που ενδιαφέρει πρωτίστως αυτή τη στιγμή «είναι να σωθεί η ΔΕΗ, διότι αν καταρρεύσει, θα καταρρεύσει μαζί της και η χώρα».
Ο κ. Χατζηδάκης επισημαίνει ότι οι εργαζόμενοι στον ΔΕΔΔΗΕ δεν έχουν κάτι να φοβηθούν ενώ και οι τράπεζες μόνο να κερδίσουν έχουν από τη διαδικασία μερικής ιδιωτικοποίησης του Διαχειριστή, καθώς θα ενισχυθεί η θέση τόσο του ΔΕΔΔΗΕ όσο και της ΔΕΗ. Τονίζει ακόμη ότι:
-Η μείωση του ΕΤΜΕΑΡ που θα γίνει προκειμένου να αναπροσαρμοστούν τα τιμολόγια της ΔΕΗ χωρίς να αυξηθεί το κόστος για τους καταναλωτές, δεν θα δημιουργήσει πρόβλημα στις πληρωμές των παραγωγών ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές.
-Η απόσυρση ορισμένων λιγνιτικών μονάδων θα γίνει σταδιακά και με παράλληλη διασφάλιση πόρων από την ΕΕ προς αυτή την κατεύθυνση.
-Η ιδιωτικοποίηση των ΕΛΠΕ και της ΔΕΠΑ θα προσελκύσουν το ενδιαφέρον των αγορών και θα στείλουν συνολικά το μήνυμα ότι η Ελλάδα είναι μια χώρα φιλική στην επιχειρηματικότητα και στις επενδύσεις.
-Η βούληση της κυβέρνησης είναι να στηριχθεί η επένδυση στις Σκουριές, με σεβασμό όλων των αναγκαίων περιβαλλοντικών όρων.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστή Χατζηδάκη για το Αθηναϊκό - Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων:
Ερ.: Ανακοινώσετε μέτρα στήριξης και εξυγίανσης της Δ.Ε.Η. Σε πόσο χρόνο εκτιμάτε ότι μπορεί η εταιρεία να επιστρέψει στην κερδοφορία;
Απ.: Ακούστε, αυτή την ώρα είμαστε στη φάση της διάσωσης. Όταν κάποιος είναι στην εντατική δεν ρωτάμε πότε θα χορέψει. Ρωτάμε πότε θα γίνει καλά. Έχω τρεις αγωνίες με τη ΔΕΗ: Να μην γίνει μπλακ-αουτ. Να περάσουμε χωρίς πρόβλημα την 24η Σεπτεμβρίου -όταν και θα βγει η επόμενη έκθεση του ορκωτού ελεγκτή, της Ernst & Young, για τη βιωσιμότητα της επιχείρησης. Και τρίτον, να συμφωνήσουμε με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τα διαρθρωτικά μέτρα στην αγορά της ενέργειας μέχρι την 31η Οκτωβρίου. Αυτές είναι οι πρώτες μου έγνοιες. Γνωρίζετε ότι έχουμε ήδη ανακοινώσει 10 μέτρα προς την κατεύθυνση της σωτηρίας και της εξυγίανσης της επιχείρησης, όπου κρίσιμος θα είναι ο ρόλος της νέας διοίκησης της ΔΕΗ, η οποία θα κληθεί να εξειδικεύσει και να υλοποιήσει τα μέτρα.
Ερ.: Έχετε αναφερθεί κατ' επανάληψη σε ευθύνες της προηγούμενης κυβέρνησης αλλά και των θεσμών για τη συμφωνία αναφορικά με τη Δ.Ε.Η. και τις επιπτώσεις που είχε στα οικονομικά της επιχείρησης. Είπατε ακόμη ότι με τη συμφωνία αυτή ευνοήθηκαν ισχυρά οικονομικά συμφέροντα σε βάρος της Δ.Ε.Η., όπως για παράδειγμα με την υπόθεση των δημοπρασιών ΝΟΜΕ. Θα υπάρξει περαιτέρω διερεύνηση και καταλογισμός ευθυνών για τα θέματα αυτά;
Απ.: Οι κυβερνήσεις των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ οδήγησαν τη ΔΕΗ στα πρόθυρα της κατάρρευσης: Πρώτα εγκατέλειψαν το σχέδιο της «μικρής ΔΕΗ» της κυβέρνησης Σαμαρά -που προέβλεπε την ιδιωτικοποίηση του 1/3 της εταιρείας, τα χρήματα από την οποία θα ενίσχυαν την εξυγίανσή της- για να παίξουν θεατρικές παραστάσεις υπεράσπισης του δημόσιου χαρακτήρα της. Προώθησαν μια ουσιαστικά δωρεάν ιδιωτικοποίηση, με την αδιανόητη μείωση του μεριδίου της στην αγορά από το 90% στο 50%, χωρίς το παραμικρό οικονομικό αντάλλαγμα, με αποτέλεσμα η εταιρεία να δουλεύει 4 χρόνια τώρα για να χάσει πελάτες! Υιοθέτησαν τα ΝΟΜΕ, τις δημοπρασίες ηλεκτρικού ρεύματος, όπου η ΔΕΗ πουλούσε ρεύμα κάτω του κόστους προς όφελος των ανταγωνιστών της, με ζημιές που ξεπερνούν τα 600 εκατ.! Την οδήγησαν, από 90 εκατ. κέρδη το 2014, να φτάσει να έχει 900 εκατ. ζημιές το 2018 και τη μετοχή της να έχει χάσει το 83% της χρηματιστηριακής της αξίας της μέσα σε 4 χρόνια. Και πριν λίγους μήνες, η Ernst & Young, ο ορκωτός ελεγκτής, προειδοποίησε στην ετήσιά της έκθεση, ότι η εταιρεία αντιμετωπίζει άμεσα προβλήματα βιωσιμότητας. Καταλαβαίνετε ότι μιλάμε για ένα πλέγμα λανθασμένων και άστοχων επιλογών που, συνδυαστικά, οδήγησαν την εταιρεία στα πρόθυρα της χρεοκοπίας. Επομένως, εμένα αυτό που με ενδιαφέρει πρωτίστως αυτή τη στιγμή είναι να σωθεί η ΔΕΗ, διότι αν καταρρεύσει, θα καταρρεύσει μαζί της και η χώρα. Από εκεί και πέρα, η πολιτική ευθύνη για την αποτυχία του κ. Τσίπρα και των κυβερνήσεών του σε αυτό, όπως και σε μια σειρά άλλα θέματα, αποδόθηκε από τους πολίτες στις πρόσφατες εκλογές. Και αν υπάρχει θέμα ευθυνών που πρέπει να αναζητηθούν, αυτό είναι ζήτημα της ίδιας της Δικαιοσύνης.
Ερ.: Ανακοινώσατε αναπροσαρμογή των τιμολογίων της ΔΕΗ με ισοδύναμα μέτρα που θα αντισταθμίσουν την αύξηση για τους τελικούς καταναλωτές. Σε αυτά περιλαμβάνεται και η μείωση του ΕΤΜΕΑΡ. Ωστόσο φορείς της αγοράς ανανέωσιμων πηγών ενέργειας ανησυχούν για τις επιπτώσεις της μείωσης στις καθυστερήσεις πληρωμών προς τους παραγωγούς. Πώς το σχολιάζετε;
Απ.: Είχαμε πει προεκλογικά ότι οι καταναλωτές της ΔΕΗ θα συνεχίσουν να πληρώνουν όσα πλήρωναν και τηρούμε αυτή τη δέσμευσή μας. Η μείωση του ΕΤΜΕΑΡ στα τιμολόγια της ΔΕΗ είναι μία από τις δύο μειώσεις που διασφαλίζουν ότι δεν θα επιβαρυνθούν οι καταναλωτές. Από εκεί και πέρα, οι παραγωγοί δεν έχουν λόγο να ανησυχούν, καθώς έχουμε εξετάσει το ζήτημα ενδελεχώς: Οι πληρωμές τους είναι εξασφαλισμένες, καθώς ο ειδικός λογαριασμός για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) έχει πλεόνασμα. Και η εκτίμηση που υπάρχει είναι ότι το πλεόνασμα αυτό θα είναι επαρκές ώστε να μην υπάρξει κανένα πρόβλημα στην αγορά ΑΠΕ και στο μέλλον.
Ερ.: Μιλήσατε για ζημιογόνες λιγνιτικές μονάδες που θα κόστιζαν λιγότερο στη Δ.Ε.Η. αν έκλειναν, ενώ ορισμένες από τις μονάδες αυτές λειτουργούν κατά παρέκκλιση της ευρωπαϊκής περιβαλλοντικής νομοθεσίας. Έχουν προσμετρηθεί τυχόν επιπτώσεις στην ασφάλεια εφοδιασμού από την απόσυρση μονάδων όπως του Αμύνταιου και της Καρδιάς;
Απ.: Σχετικά με τις λιγνιτικές μονάδες, όλοι θυμόμαστε να τις αποκαλούν ορισμένοι «πετράδια» της ΔΕΗ. Είδαμε ωστόσο την κατάληξη της ιδιωτικοποίησης που διοργάνωσε ο ΣΥΡΙΖΑ, όπου δεν βρέθηκε αγοραστής, υπογραμμίζοντας με αυτό τον τρόπο την απαξίωσή τους. Και δεν είναι να απορεί κανείς που δεν υπήρξε κανένα ενδιαφέρον, καθώς ορισμένες από αυτές -οι παλαιότερες- μας κοστίζουν ακριβότερα παραμένοντας ανοιχτές, παρά αν ήταν κλειστές και συνεχίζαμε να πληρώνουμε κανονικά τους εργαζόμενους. Αυτό έρχεται ως συνέπεια της πολιτικής της ΕΕ για την απολιγνιτοποίηση, που επιβάλλει υψηλό κόστος σε εταιρείες όπως είναι η ΔΕΗ που έχουν υψηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Είναι λοιπόν προφανές ότι πρέπει και στην Ελλάδα να προχωρήσουμε σε σταδιακή απολιγνιτοποίηση, με την απόσυρση ορισμένων λιγνιτικών μονάδων. Λέω σταδιακή, διότι αυτό θα γίνει σε μια εύλογη μεταβατική περίοδο και με παράλληλη διασφάλιση πόρων από την ΕΕ προς αυτή την κατεύθυνση. Η μεταβατική περίοδος θα βοηθήσει να εξασφαλιστεί ο επαρκής εφοδιασμός της χώρας από άλλες πηγές ενέργειας. Για παράδειγμα τις ΑΠΕ, όπου έχουμε ως στόχο να αυξήσουμε το ποσοστό συμμετοχής τους στο ενεργειακό μίγμα της Ελλάδας αλλά και να ενθαρρύνουμε τη μετάβαση της ΔΕΗ προς αυτές. Για λόγους ασφάλειας του ενεργειακού εφοδιασμού της χώρας, περιβαλλοντικούς αλλά και στήριξης της εταιρείας. Είναι άλλωστε, και σύμφωνα με τις διεθνείς εξελίξεις, απαράδεκτο το γεγονός ότι το μερίδιο της ΔΕΗ στις ΑΠΕ είναι μόλις στο 2,9% και μάλιστα μετά από 4,5 χρόνια ΣΥΡΙΖΑ που υποδυόταν ότι είχε το μονοπώλιο της περιβαλλοντικής συνείδησης.
Ερ.: Διατυπώνονται ανησυχίες από εργαζόμενους στον ΔΕΔΔΗΕ για τις συνέπειες της μερικής ιδιωτικοποίησης στις θέσεις και τις σχέσεις εργασίας. Τι απαντάτε; Επίσης, σας έχουν μεταφερθεί ενστάσεις από την πλευρά των τραπεζών αναφορικά με το σχέδιο της μερικής ιδιωτικοποίησης;
Απ.: Σε σχέση με το ΔΕΔΔΗΕ, δεν πάμε να υλοποιήσουμε ιδέες που κατεβάσαμε από την κούτρα μας. Η μερική ιδιωτικοποίηση που προωθούμε είναι μια διαδικασία που εφαρμόζεται σε ανάλογες περιπτώσεις στην υπόλοιπη Ευρώπη. Αλλά και στην Ελλάδα, όπως έγινε πρόσφατα με την ιδιωτικοποίηση από τον ΣΥΡΙΖΑ του 49% του ΑΔΜΗΕ -του δικτύου μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος- που είναι μια περίπτωση παρόμοια με αυτήν του ΔΕΔΔΗΕ, που είναι το δίκτυο διανομής ρεύματος. Εν πάση περιπτώσει, οι εργαζόμενοι δεν έχουν κάτι να φοβηθούν. Από την άλλη πλευρά, οι τράπεζες μόνο να κερδίσουν έχουν από τη διαδικασία μερικής ιδιωτικοποίησης του ΔΕΔΔΗΕ, διότι έτσι θα μειωθεί τελικά το χρέος της ΔΕΗ. Τι θέλουν οι τράπεζες; Μια ΔΕΗ με μεγάλο χρέος; Με τη μερική ιδιωτικοποίηση -και τη μεταφορά περιουσιακών στοιχείων της ΔΕΗ που τώρα κρύβονται μέσα στη γενικά άσχημη κατάσταση της επιχείρησης- θα ενισχυθεί η θέση του ίδιου του ΔΕΔΔΗΕ αλλά και της ΔΕΗ, η ρευστότητα της οποίας θα ενισχυθεί από τα έσοδα της ιδιωτικοποίησης. Στηρίζουμε με αυτό τον τρόπο την κεφαλαιακή θέση και τη φερεγγυότητά της απέναντι στις τράπεζες, που έχουν, επομένως, κάθε λόγο να θέλουν τη διάσωση της ΔΕΗ.
Ερ.: Ποιο είναι το αποτέλεσμα των συζητήσεων που είχατε στην Κύπρο αναφορικά με την ηλεκτρική διασύνδεση Ισραήλ-Κύπρου-Ελλάδος; Υπάρχουν περιθώρια να παραμείνει το συνολικό έργο στη λίστα προγραμμάτων κοινού ενδιαφέροντος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής; Επιπλέον, οι διαγωνισμοί για την κατασκευή του τμήματος Κρήτη-Αττική έχουν ήδη προκηρυχθεί. Θα προχωρήσουν κανονικά ή υπάρχει αλλαγή στον σχεδιασμό;
Απ.: Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής μας στην Κύπρο είχα την ευκαιρία να επαναλάβω, τόσο στην κυπριακή κυβέρνηση όσο και στην ομάδα διοίκησης της EuroAsia Interconnector, ότι είναι σημαντική προτεραιότητα για εμάς το πρότζεκτ ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ. Ξεκαθάρισα παράλληλα ότι είναι ακόμη σημαντικότερη η ενεργειακή ευστάθεια της Κρήτης, πολύ περισσότερο που η λειτουργούσα σήμερα μονάδα της ΔΕΗ στη Μεγαλόνησο θα πρέπει βάσει του ενωσιακού δικαίου να αποσυρθεί. Η καθυστέρηση μάλιστα στην κατασκευή αυτού του project επιβαρύνει τις Ελληνίδες και τους Έλληνες με 300 εκατ. ετησίως που καταβάλλονται μέσω των ΥΚΩ. Η καλή θέληση της Ελλάδας είναι δεδομένη απέναντι στην Κύπρο και συνολικά στο project, αλλά και η ενεργειακή κάλυψη της Κρήτης είναι πιεστική. Όποιο μοντέλο επιλεγεί, δεν μπορεί να παραγνωρίζει αυτή την παράμετρο.
Ερ.: Στις εκκρεμότητες του ενεργειακού τομέα περιλαμβάνονται οι αποκρατικοποιήσεις της ΔΕΠΑ και των ΕΛΠΕ. Έχετε καταλήξει στο μοντέλο με το οποίο θα προχωρήσουν αυτές;
Απ.: Οι αποκρατικοποιήσεις της ΔΕΠΑ και των ΕΛΠΕ είναι μεγάλης σημασίας και προφανώς είναι θέματα που τα επεξεργαζόμαστε, ώστε να τα προχωρήσουμε μέσα σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα. Είμαστε σε επαφή με το ΤΑΙΠΕΔ και για τις δύο αυτές ιδιωτικοποιήσεις, οι οποίες, πέραν του ότι είναι μνημονιακές υποχρεώσεις, είναι κομβικής σημασίας για να στείλουμε το μήνυμα ότι το κράτος δεν παριστάνει τον επιχειρηματία στην αγορά της ενέργειας. Πιστεύω ότι τόσο η περίπτωση των ΕΛΠΕ όσο και η περίπτωση της ΔΕΠΑ θα προσελκύσουν το ενδιαφέρον των αγορών. Πράγμα που θα στείλει συνολικά το μήνυμα ότι η Ελλάδα είναι μια χώρα φιλική στην επιχειρηματικότητα και στις επενδύσεις.
Ερ.: Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας εμπλέκεται σε δύο μεγάλες επενδύσεις που εμφανίζουν προβλήματα και καθυστερήσεις τα τελευταία χρόνια: το Ελληνικό και τις Σκουριές. Υπάρχουν κάποια άμεσα μέτρα που θα ληφθούν για την επιτάχυνση της υλοποίησής τους;
Απ.: Είδα τους εκπροσώπους της Eldorado Gold και αποφασίσαμε τη σύσταση μικτής επιτροπής από ειδικούς της εταιρείας και του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Η επιτροπή θα συζητήσει σε σύντομο χρονικό διάστημα όλα τα εκκρεμή περιβαλλοντικά, οικονομικά και αναπτυξιακά θέματα. Η βούλησή μας είναι να στηριχθεί η επένδυση στις Σκουριές, με σεβασμό φυσικά όλων των αναγκαίων περιβαλλοντικών όρων, όπως έχει δεσμευθεί επανειλημμένως ο ίδιος ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης. Για το Ελληνικό, προφανώς έχουμε ενεργή εμπλοκή. Εργαζόμαστε εντατικά και προτεραιότητά μας αυτή τη στιγμή είναι να εκδοθούν σε σύντομο χρονικό διάστημα οι Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις που εκκρεμούν εδώ και 1 χρόνο.