Τουλάχιστον δύο άνθρωποι σκοτώθηκαν στη διάρκεια συγκρούσεων με τον ισραηλινό στρατό χθες Παρασκευή, όταν χιλιάδες Παλαιστίνιοι διαδήλωσαν κατά της απόφασης του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να αναγνωρίσει την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ.
Σε όλο τον αραβικό και μουσουλμανικό κόσμο πραγματοποιήθηκαν δεκάδες διαδηλώσεις μετά την προσευχή της Παρασκευής σε ένδειξη υποστήριξης προς τους Παλαιστίνιους.
Ο ΟΗΕ, κατά την έκτακτη σύνοδο του Συμβουλίου Ασφαλείας, εξέφρασε «την ιδιαίτερη ανησυχία του για τον κίνδυνο βίαιης κλιμάκωσης» της έντασης, όπως δήλωσε ο Νικολάι Μλαντένοφ ειδικός συντονιστής για την ειρηνευτική διαδικασία στη Μέση Ανατολή.
Οι Ισραηλινοί στρατιώτες σκότωσαν έναν Παλαιστίνιο κοντά στα σύνορα με τη Λωρίδα της Γάζας, ενώ δεκάδες ακόμη τραυματίστηκαν στη διάρκεια της χθεσινής «ημέρας οργής». Ένας δεύτερος Παλαιστίνιος υπέκυψε αργότερα στα τραύματά του.
Παράλληλα ο ισραηλινός στρατός ανακοίνωσε χθες το βράδυ ότι αναχαίτισε μια ρουκέτα που εκτοξεύθηκε από τη Γάζα. Σε απάντηση έπληξε στρατιωτικές θέσεις της Χαμάς στον παλαιστινιακό θύλακα. Σύμφωνα με το παλαιστινιακό υπουργείο Υγείας, τουλάχιστον 25 άνθρωποι, μεταξύ των οποίων και έξι παιδιά, τραυματίστηκαν από τα πλήγματα αυτά.
Ο στρατός διευκρίνισε ότι έπληξε ένα στρατόπεδο εκπαίδευσης και μια αποθήκη όπλων. Οι αυτόπτες μάρτυρες επεσήμαναν ότι οι περισσότεροι τραυματίες διέμεναν σε ένα κτίριο δίπλα από το στρατόπεδο.
Αργότερα ο ισραηλινός στρατός πρόσθεσε ότι μια ρουκέτα από τη Γάζα έπεσε στην ισραηλινή πόλη Σιντερότ, χωρίς να διευκρινίσει αν προκάλεσε θύματα.
Περισσότεροι από 80 Παλαιστίνιοι τραυματίστηκαν στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη και τη Γάζα από τα πραγματικά πυρά και τις πλαστικές σφαίρες των Ισραηλινών στρατιωτών, σύμφωνα με την υπηρεσία διακομιδής της Ερυθράς Ημισελήνου. Δεκάδες ακόμη υπέφεραν από την εισπνοή δακρυγόνων. Τριάντα ένας τραυματίστηκαν την Πέμπτη.
Μετά το τέλος της προσευχής της Παρασκευής στο τέμενος Αλ Άκσα της Ιερουσαλήμ, οι πιστοί κατευθύνθηκαν προς τις πύλες της Παλιάς Πόλης φωνάζοντας: «Η Ιερουσαλήμ είναι η πρωτεύουσά μας» και «Δεν θέλουμε κενά λόγια, θέλουμε πέτρες και καλάσνικοφ».
Συγκρούσεις ξέσπασαν μεταξύ της αστυνομίας και των διαδηλωτών.
Στη Χεβρόνα, τη Βηθλεέμ και τη Ναμπλούς δεκάδες Παλαιστίνιοι πέταξαν πέτρες εναντίον Ισραηλινών στρατιωτών που απάντησαν κάνοντας χρήση δακρυγόνων.
Στη Γάζα, η Χαμάς, που ελέγχει τον θύλακα και έχει ζητήσει να κηρυχθεί μια Τρίτη ιντιφάντα, κάλεσε τους πιστούς να διαδηλώσουν.
«Όποιος μεταφέρει την πρεσβεία του στην κατεχόμενη Ιερουσαλήμ θα γίνει εχθρός των Παλαιστίνιων και στόχος των οργανώσεών τους», τόνισε ο Φάτι Χάμαντ, ηγέτης της Χαμάς την ώρα που διαδηλωτές στη Γάζα έκαιγαν αφίσες του Τραμπ.
«Κηρύσσουμε ιντιφάντα μέχρι την απελευθέρωση της Ιερουσαλήμ και όλης της Παλαιστίνης», πρόσθεσε.
Οι διαδηλώσεις περιορίστηκαν καθώς έπεφτε η νύχτα.
Έκτακτη σύγκλιση του Συμβουλίου Ασφαλείας
Στο μεταξύ στον ΟΗΕ η πρεσβευτής των ΗΠΑ Νίκι Χέιλι δήλωσε ότι η Ουάσινγκτον διατηρεί την αξιοπιστίας της ως μεσολαβητής για την επίλυση του Μεσανατολικού.
«Οι ΗΠΑ έχουν αξιοπιστία και από τις δύο πλευρές. Το Ισραήλ ποτέ δεν θα εξαναγκαστεί –και δεν θα έπρεπε να εξαναγκαστεί– σε μια συμφωνία από τα Ηνωμένα Έθνη ή από μια ομάδα χωρών που έχουν αποδείξει ότι περιφρονούν την ασφάλειά του», είπε.
Η Χέιλι επέμεινε ότι ο Αμερικανός πρόεδρος είναι δεσμευμένος στην ειρηνευτική διαδικασία και ότι οι ΗΠΑ δεν έχουν πάρει θέση σε ό,τι αφορά τα όρια της Ιερουσαλήμ ή τα σύνορα. «Οι πράξεις μας έχουν σκοπό να βοηθήσουν την προώθηση της ειρήνης. Πιστεύουμε ότι ίσως να βρισκόμαστε πιο κοντά από ποτέ στον στόχο αυτόν», υποστήριξε.
Ωστόσο ο Παλαιστίνιος πρόεδρος Μαχμούντ Αμπάς εμφανίστηκε αδιάλλακτος: «Απορρίπτουμε την αμερικανική απόφαση για την Ιερουσαλήμ. Με αυτή τη θέση οι ΗΠΑ δεν μπορούν πλέον θα θεωρηθούν μεσολαβητές της ειρηνευτικής διαδικασίας», τόνισε σε ανακοίνωσή του.
Η Γαλλία, η Ιταλία, η Γερμανία, η Βρετανία και η Σουηδία κάλεσαν τις ΗΠΑ «να παρουσιάσουν λεπτομερείς προτάσεις για μια συμφωνία μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων».
«Οι αποφάσεις αυτές δεν εξυπηρετούν την προοπτική της ειρήνης στην περιοχή», σχολίασε ο πρεσβευτής της Βρετανίας στα Ηνωμένα Έθνη Μάθιου Ράικροφτ, κατά τη συζήτηση στο Συμβούλιο Ασφαλείας.
«Ενθαρρύνουμε σθεναρά την αμερικανική κυβέρνηση να παρουσιάσει λεπτομερείς προτάσεις για μια διευθέτηση μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων. Το Ηνωμένο Βασίλειο θα κάνει επίσης ό,τι μπορεί για να στηρίξει την πρόοδο και το όραμα μιας βιώσιμης ειρήνης», συνέχισε ο Βρετανός διπλωμάτης.
Ο πρεσβευτής της Αιγύπτου Αμρ Αμπουλάτα είπε ότι η απόφαση των ΗΠΑ θα έχει «σοβαρές, αρνητικές επιπτώσεις» στην ειρηνευτική διαδικασία.
Από την πλευρά του ο Αμερικανός πρόεδρος υπερασπίστηκε την απόφασή του επισημαίνοντας ότι εκπλήρωσε μια προεκλογική του υπόσχεση και επικρίνοντας τους προκατόχους του ότι δεν έπραξαν το ίδιο.
«Εγώ τήρησα την προεκλογική υπόσχεσή μου, οι άλλοι όχι!», έγραψε χθες στον λογαριασμό του στο Twitter ο Τραμπ.
Με αυτό τον τρόπο κατηγόρησε τους τρεις προκατόχους του, τον Μπιλ Κλίντον, τον Τζορτζ Ου. Μπους και τον Μπαράκ Ομπάμα, ότι δεν τήρησαν τις δεσμεύσεις τους σε ό,τι αφορά το θέμα της Ιερουσαλήμ.
Αποδεικνύοντας τα λεγόμενά του με ένα βίντεο, ο Αμερικανός πρόεδρος υπενθύμισε τις υποσχέσεις που είχαν δώσει οι προηγούμενοι πρόεδροι, οι οποίοι στη συνέχεια υπαναχώρησαν.
Η ανακοίνωση του Τραμπ την Τετάρτη έχει εξοργίσει τον αραβικό κόσμο και έχει αναστατώσει τους δυτικούς συμμάχους της Ουάσινγκτον. Το καθεστώς της Ιερουσαλήμ αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδιο στην επίτευξη μιας ειρηνευτικής συμφωνίας μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστίνιων.
Το Ισραήλ τη θεωρεί πρωτεύουσά του, όμως οι Παλαιστίνιοι θέλουν για πρωτεύουσα του μελλοντικού τους, ανεξάρτητου κράτους την Ανατολική Ιερουσαλήμ.
Οι περισσότερες χώρες θεωρούν την Ανατολική Ιερουσαλήμ, την οποία προσάρτησε το Ισραήλ το 1967, κατεχόμενη. Επί δεκαετίες η Ουάσινγκτον απέφευγε να αναγνωρίσει την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ.
«Θάνατος στον διάβολο»
Στη Ραμάλα ο σύμβουλος θρησκευτικών θεμάτων του Αμπάς δήλωσε ότι η απόφαση του Τραμπ αποτελεί όνειδος για το ισλάμ και τον χριστιανισμό.
«Η Αμερική αποφάσισε να εκλέξει έναν πρόεδρο που έχει προκάλεσε εχθρότητα με όλους τους μουσουλμάνους και τους χριστιανούς», δήλωσε ο Μαχμούντ αλ Χάμπας.
Στο Ιράν, που δεν έχει αναγνωρίσει ποτέ το Ισραήλ, διαδηλωτές έκαψαν φωτογραφίες του Τραμπ και του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου φωνάζοντας «Θάνατος στον διάβολο».
Στο Κάιρο, πρωτεύουσα της Αιγύπτου που είναι σύμμαχος των ΗΠΑ και έχει υπογράψει ειρηνευτική συμφωνία με το Ισραήλ, εκατοντάδες διαδηλωτές που είχαν συγκεντρωθεί στο τέμενος αλ Άζχαρ και στον περίβολό του φώναξαν: «Η Ιερουσαλήμ είναι αραβική! Τραμπ, παράφρονα, οι Άραβες είναι παντού!».
Ο μεγάλος ιμάμης του Αλ Άζχαρ ματαίωσε τη συνάντηση που επρόκειτο να έχει με τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ Μάικ Πενς, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την απόφαση της Ουάσινγκτον να αναγνωρίσει την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ.
Μεγάλες διαδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν στην Ιορδανία, την Τυνησία, τη Σομαλία, την Υεμένη, τη Μαλαισία, την Ινδονησία, ενώ εκατοντάδες διαμαρτυρήθηκαν έξω από την αμερικανική πρεσβεία στο Βερολίνο.