«Ο ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΕΙΣΗΛΘΕ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ». Αυτό ήταν το σύνθημα για την εκδήλωση του πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου 1974. Τη διαταγή υπογράφει ο χουντικός αξιωματικός Γεωργίτσης.
Η διαταγή με χαρακτήρα «αστραπιαίον» απευθυνόταν προς την Εθνική Φρουρά, που περιγράφεται ως ΕΛΔΥΚ 3. Το σήμα κοινοποιήθηκε και προς το αρχηγείο των Ελληνικών Ενόπλων στην Αθήνα, το οποίο έδινε τις εντολές και σχεδίασε το πραξικόπημα. Άλλωστε ο Γεωργίτσης ήταν ο πιστός άνθρωπος του Ιωαννίδη και της χούντας στην Κύπρο.
Ημερομηνία 15-7-74 ώρα 8.17 το πρωί, αριθμός πρωτοκόλλου σήματος 49.
Περαιτέρω, στο κάδρο των συνωμοτών και τα άλλα συνθηματικά, για χρήση αναλόγως της πορείας του πραξικοπήματος.
-Το «Αλέξανδρος πάει καλά» ήταν η φράση που σήμαινε καλή εξέλιξη του πραξικοπήματος.
-«Αλέξανδρος ασθενεί βαρέως» ήταν η φράση που σήμαινε κακή πορεία του πραξικοπήματος.
Με την πρώτη εντολή ξεκίνησε το πραξικόπημα, το οποίο αποδείχθηκε καταστροφικό για τον τόπο.
Οι τελευταίοι μήνες πριν από το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου χαρακτηρίζονταν από έντονη κινητικότητα. Όπως προκύπτει από εντολές που είχαν δοθεί στους χουντικούς, η απόφαση του Ιωαννίδη ήταν να δημιουργήσει πολιτική αστάθεια στην Κύπρο.
Με βάση τις εντολές «η συνεργασία με την ΕΟΚΑ Β συνίστατο εις την ανάπτυξη αλυσιδωτών επεισοδίων σε συνεργασία με ομάδες στρατιωτών ώστε να προκληθεί αναταραχή». Όλο το σκηνικό στήθηκε με στόχο όλα να γίνουν πριν την 20η Ιουλίου. Κι αυτό γιατί μέχρι τότε «η Εθνική Φρουρά θα διατηρούσε την ίδια μορφή, διάρθρωση και στελέχωσιν». Δεν ήταν, όμως, μόνο αυτό. Και τούτο επιβεβαιώθηκε στη συνέχεια.
Ως γνωστό, στις 13 Ιουλίου 1974 συγκλήθηκε στην Αθήνα σύσκεψη υπό τον Γκιζίκη για να συζητήσει «το θέμα της Κύπρου». Δεν ολοκληρώθηκε και αποφασίσθηκε, δήθεν, να συνεχισθεί τη Δευτέρα. Τη Δευτέρα έγινε το πραξικόπημα! Είχε προηγηθεί η επιστολή Μακαρίου προς Γκιζίκη για την ανάκληση των Ελλήνων αξιωματικών από την Κύπρο, λόγω του υπονομευτικού τους ρόλου. Ωστόσο, η επιστολή αυτή δεν ήταν η αιτία για το πραξικόπημα. Ούτε καν η αφορμή. Άλλωστε, όπως διαφαίνεται από τα γεγονότα, η απόφαση για το πραξικόπημα λήφθηκε πολύ πριν.
Για την ιστορία να αναφέρουμε πως η απόφαση για την πραξικοπηματική ανατροπή του Μακάριου λήφθηκε από τους ακόλουθους:
- Φαίδωνα Γκιζίκη, Πρόεδρο της Δημοκρατίας,
- Αδαμάντιο Ανδρουτσόπουλο, Πρωθυπουργό,
- Δημήτριο Ιωαννίδη, αρχηγό της χούντας,
- Γρηγόριο Μπονάνο, Αρχηγό Ενόπλων Δυνάμεων.
Διευθυντής της «ορχήστρας» και εισηγητής, σχεδιαστής ήταν ο Ιωαννίδης, ο οποίος δεν λειτουργούσε ούτε από μόνος του ούτε παρορμητικά. Ήταν ένα σχέδιο το οποίο γνώριζαν οι Αμερικανοί όπως και οι Τούρκοι.
Είχε προαποφασισθεί
Προφανώς και δεν ήταν απόφαση της τελευταίας στιγμής. Είχαν προηγηθεί επανειλημμένες διαβουλεύσεις των τεσσάρων ηγετών της χούντας, που αναφέρονται πιο πάνω, στο σπίτι του Ανδρουτσόπουλου. Σύμφωνα με την κατάθεση Μπονάνου (Εξεταστική Επιτροπή Βουλής των Ελλήνων, 16, 17.12.1986), οι διαβουλεύσεις άρχισαν το Φεβρουάριο του 1974. Επιπλέον, ανέφερε σχετικά:
«Δεν ξέρω τους λόγους που είχε ο Ιωαννίδης. Είναι όμως γεγονός ότι την ανατροπή του Μακαρίου την είχε στο μυαλό του από το Φεβρουάριο του 1974 και το είχε θέσει παρουσία Ανδρουτσόπουλου, Γκιζίκη και εμού».
Την τελική του απόφαση να συμμετάσχει στην ανατροπή του Μακαρίου την έλαβε στις 30 Ιουνίου 1974, όταν ενημερώθηκε για την επιστολή του Μακαρίου. Η επιστολή, όμως, διαβιβάσθηκε στις 3 Ιουλίου 1974 και η εντολή ανατροπής του Μακαρίου δόθηκε στη σύσκεψη της 2ας Ιουλίου 1974.
Στο Φάκελο σημειώνεται και η αναφορά Μπονάνου στο βιβλίο του “Η αλήθεια: 21η Απριλίου: 25η Νοεμβρίου: Κυπριακόν”, Αθήνα 1986. Σε αυτό αναφέρει ότι ο Ιωαννίδης είχε προμελετήσει την πραγματοποίηση της ανατρεπτικής ενέργειας πολύ πριν από την 25η Νοεμβρίου 1973 όταν ο Μακάριος θα απουσίαζε σε επίσημη επίσκεψη στην Κίνα.
Σύμφωνα δε με την κατάθεση Γκιζίκη, η απόφαση για τη διενέργεια του πραξικοπήματος λήφθηκε το μήνα Απρίλιο του 1974. Ο εξ απορρήτων του Ιωαννίδη μάρτυρας Πηλιχός τοποθετεί το χρόνο λήψης της απόφασης για το πραξικόπημα δύο έως τρεις μήνες πριν από τη 15η Ιουλίου 1974.
Η οριστική απόφαση των τεσσάρων ηγετών της χούντας λήφθηκε το δεύτερο δεκαήμερο του Ιούνη του 1974. Η διαδικασία εκτέλεσης του πραξικοπήματος άρχισε τις τελευταίες μέρες του Ιούνη του 1974, με προσδιορισμό από τους Ιωαννίδη-Μπονάνο της 15ης Ιουλίου 1974 ως ημέρας εκδήλωσης του πραξικοπήματος. Και με επιλογή από τους ιδίους των αξιωματικών της ΕΦ Μιχαήλ Γεωργίτση, διοικητή της III ΑΤΔ, και Κωνσταντίνου Κομπόκη, διοικητή των Δυνάμεων Καταδρομών, για την πραγματοποίηση του πραξικοπήματος. Οι ημερομηνίες δεν έχουν και τόση σημασία αλλά το γεγονός ότι τέθηκε ο στόχος της διενέργειας πραξικοπήματος.
Σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται στο Φάκελο της Κύπρου της Βουλής των Ελλήνων, την 1η Ιουλίου 1974 με εντολή του ΑΕΔ στρατηγού Γρ. Μπονάνου δόθηκε φύλλο πορείας, για να παρουσιασθούν στην Αθήνα οι Μιχάλης Γεωργίτσης και Παύλος Παπαδάκης, ο οποίος μέχρι και τις αρχές Ιουνίου του 1974 υπηρετούσε στη θέση του επιτελάρχη του ΓΕΕΦ.
Η εντολή προς Γεωργίτση δόθηκε απευθείας στον ίδιο με παράκαμψη του ΓΕΕΦ και του αρχηγού του αντιστράτηγου Ντενίση. Ο προγραμματισμός συνεχίσθηκε με σύσκεψη η οποία πραγματοποιήθηκε στις 2 Ιουλίου 1974, στις 7.30 μ.μ., στο γραφείο του Γρ. Μπονάνου στο ΑΕΔ, και στην οποία έλαβαν μέρος οι ακόλουθοι:
Δημήτριος Ιωαννίδης, ταξίαρχος, Γρηγόριος Μπονάνος, στρατηγός, Αρχηγός Ενόπλων Δυνάμεων, Παύλος Παπαδάκης, υποστράτηγος, διοικητής της 10ης Μεραρχίας που έδρευε στον Έβρο, Μιχαήλ Γεωργίτσης, ταξίαρχος, διοικητής της III ΑΤΔ της ΕΦ, Κωνσταντίνος Κομπόκης, συνταγματάρχης, διοικητής των Δυνάμεων Καταδρομών της ΕΦ.
Στη σύσκεψη αυτή ο Μπονάνος ενημέρωσε τους παρευρισκομένους για την απόφαση ανατροπής του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου με στρατιωτικό πραξικόπημα, που, όπως τους είπε, πάρθηκε από την κυβέρνηση και τη στρατιωτική ηγεσία.
Παράλληλα, καθόρισε ως χρόνο εκδήλωσης του πραξικοπήματος τη 15η Ιουλίου 1974 και ώρα 7.30 π.μ. και όρισε τον Γεωργίτση ως αρχηγό και τον Κομπόκη ως υπαρχηγό. Το μόνο που διαφοροποιήθηκε ήταν η ώρα εκδήλωσης του πραξικοπήματος, που έγινε στις 8.20. Ο λόγος ήταν γιατί στις 7.30 υπήρχε κίνηση στους δρόμους και θα προκαλείτο περισσότερη αιματοχυσία. Αυτή η δικαιολογία δόθηκε για την αλλαγή της ώρας.
Στόχος του πραξικοπήματος η διχοτόμηση του νησιού
Το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου είχε σχεδιασθεί και εκτελεσθεί με στόχο τη διχοτόμηση της Κύπρου. Κι αυτός ο συγκεκριμένος σχεδιασμός χρονικά τοποθετείται στη δεκαετία του ΄70.
Με την επιβολή της δικτατορίας. Η επιβολή της δικτατορίας στην Ελλάδα αποτέλεσε μέρος του παζλ. Η Χούντα δεν επιβλήθηκε γιατί υπήρχε, όπως ειπώθηκε, κομμουνιστικός κίνδυνος ή εσωτερική πολιτική ανωμαλία στη χώρα.
Η Αριστερά μετά τον εμφύλιο, την ήττα, τις φυλακίσεις, τις εξορίες, τη μετακίνηση πληθυσμών στις χώρες του λεγόμενου υπαρκτού σοσιαλισμού δεν ήταν κίνδυνος, ήταν υπό διωγμό. Η χούντα επιβλήθηκε για την Κύπρο, τη διχοτόμηση της.
- Πρέπει να σημειωθεί ότι από το 1971 στα σενάρια επί χάρτου των Αμερικανών, το ενδεχόμενο της διχοτόμησης ήταν βασικό στοιχείο. Θεωρήθηκε ως ένα σενάριο το οποίο είχε περισσότερες πιθανότητες επικράτησης. Αξιολογούσαν τις πιθανές αντιδράσεις των εμπλεκομένων πλευρών, έδιναν ωστόσο το δικό τους στίγμα και τις επιδιώξεις. Τα στρατηγικά συμφέροντα στην περιοχή των ΗΠΑ θα ικανοποιούνταν μέσω αυτών των σχεδιασμών.
- Το 1974, οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες, οι οποίες δρούσαν σε συνεννόηση με τον πάλαι ποτέ ισχυρό άνδρα του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Χένρι Κίσινγκερ, η ελληνική χούντα, η ΕΟΚΑ Β και το πολιτικοστρατιωτικό κατεστημένο στην Άγκυρα, με διαφορετικές αφετηρίες και επιδιώξεις, βρέθηκαν στο ίδιο χαράκωμα. Η ανατροπή του Προέδρου Μακαρίου στις 15 Ιουλίου 1974 και η τουρκική εισβολή πέντε ημέρες αργότερα, ήταν δύο γεγονότα του ιδίου σχεδίου.
Πολλοί είναι εκείνοι, που παρουσιάζουν το θέμα ως αποτέλεσμα του μίσους που έτρεφε ο Δημήτριος Ιωαννίδης για τον Μακάριο. Τούτο ίσχυε, αλλά δεν ήταν ο βασικός λόγος, που οδήγησε τη χούντα και των εδώ ανθρώπων της, στην πραξικοπηματική ανατροπή του Μακάριου. Οι λόγοι ήταν βαθύτεροι.
Η Κύπρος ήταν η παράπλευρη απώλεια του μαινόμενου, τότε, ψυχρού πολέμου. Ήταν η Ιφιγένεια, που έπρεπε να θυσιασθεί για να διατηρηθούν οι ισορροπίες μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας αλλά και στην περιοχή. Το πραξικόπημα έγινε για να διχοτομηθεί η Κύπρος.
Ο Μακάριος υποβάθμιζε πληροφορίες για πραξικόπημα – Η κυβέρνηση ήταν ενήμερη και λεπτομερώς για τους χουντικούς σχεδιασμούς – Δημοσιεύματα σε τρεις φιλοκυβερνητικές εφημερίδες προάγγελλαν τα γεγονότα
Το κλίμα την περίοδο πριν από το πραξικόπημα μύριζε μπαρούτι. Υπήρχαν πληροφορίες για επικείμενη κίνηση της χούντας και των εγκάθετων της, της ΕΟΚΑ Β΄, για ανατροπή του Μακάριου. Γιατί δεν λήφθηκαν μέτρα; Γιατί ο Μακάριος υποβάθμισε τις πληροφορίες; Πίστωσε τους χουντικούς με λογική;
Μια σοβαρή αποκάλυψη έγινε στις 5 Ιουλίου 1974 από την εφημερίδα «Χαραυγή», εκφραστικού οργάνου του ΑΚΕΛ. Στο δημοσίευμα της εφημερίδας, που παρουσιάσθηκε με πηχαίους τίτλους αναφέρεται στα εξής: Σχέδιο εκτροπής και αιματοχυσίας «εκτελεστέον προ της 20ης Ιουλίου» κατέστρωσαν οι επιτελείς και καθοδηγητές της ΕΟΚΑ Β’, σύμφωνα με πληροφορίες της «Χαραυγής».
Σκοπός του σχεδίου φέρεται η «διάσωσις της Εθνικής Φρουράς» και η ματαίωση των αποφασισθέντων μέτρων, εν σχέσει με τη σύντμηση της θητείας και την ανάκληση Ελλήνων αξιωματικών. Στην πραγματικότητα το σχέδιο ταυτίζεται απολύτως με τους ευρύτερους σκοπούς της εν αναπτύξει συνωμοσίας με βασική επιδίωξη την ανατροπή του Προέδρου Μακαρίου και την επιβολή καθεστώτος εσωτερικής κατοχής.
Σε εφαρμογή του ανωτέρω σχεδίου οι εγκέφαλοι της συνωμοσίας διέταξαν συγκέντρωση δυνάμεων τους ( εν ενεργεία και εφεδρικών) στις πέντε μεγάλες πόλεις και, κυρίως στη Λευκωσία- όπου κατά το σχέδιο- ‘’θα καταφερθεί το καίριον κτύπημα’’.
Ήδη κατά τις πληροφορίες μας, στολές παραλλαγής άρχισαν να διανέμονται σε όλα τα ‘’πιστά και αφοσιωμένα’’ μέλη της ΕΟΚΑ Β΄, ενώ ρυθμίσεις έχουν γίνει για την διάθεση, στην κατάλληλη στιγμή, του αναγκαίου πληθυσμού.
Εξάλλου, το ‘’καίριο πλήγμα’’, στη Λευκωσία, συνίσταται στην ανάπτυξη αλυσιδωτών ‘’επεισοδίων’’ μεταξύ εθνοφρουρών και δυνάμεων ασφαλείας, στη δολοφονία κυβερνητικών και πολιτικών προσωπικοτήτων, στην πρόκληση ευρύτερης αναταραχής, με επιστέγασμα την κατάληψη του Προεδρικού Μεγάρου, του Ραδιοσταθμού, της ΣΥΤΑ και άλλων «νευραλγικών υπηρεσιών».
Παρ’ όλον ότι τό σχέδιο προβλέπει κλιµάκωση ενεργειών οι συνωµότες – έκπονητές του καθόρισαν ότι θα πρέπει να πραγµατοποιηθεί σαφώς πρό της 20ής Ιουλίου, ενόσω, δηλαδή, ή Εθνική Φρουρά παραµένει υπό την σημερινή της σύνθεση, διάρθρωση και στελέχωση.
(Ώς γνωστόν, υπολογίζεται ότι µετά την ηµεροµηνία αύτη, θα έχουν απολυθεί, από τη σηµερινή δύναµη της Έθνικής Φρουράς, 5.000 άνδρες — τόσον αυτοί, δηλαδή, που συµπλήρωσαν διετή θητεία, όσον και οι άλλοι, που κατετάγησαν τον Ιανουάριο του 1973).
Οι ίδιοι έκπονητές του σχεδίου προσδίδουν Ιδιαίτερη βαρύτητα στό γεγονός ότι, μέχρι της 20ης Ιουλίου, θα εξακολουθούν να υπηρετούν στην Εθνική Φρουρά 650 περίπου Έλληνες αξιωματικοί. Ως εκ τούτου — λέγουν — η ‘’αξιοποίηση του εν λόγω παράγοντος’’ θα πρέπει να γίνει πριν από την εξασθένισή του».
Η Χαραυγή στο ίδιο ρεπορτάζ αναφέρει πως η Κυβέρνηση είναι ενήμερη των πληροφοριών αυτών και λαμβάνει μέτρα.
Ο «Φιλελεύθερος», το Σάββατο 6 Ιουλίου 1974, στο κύριο θέμα του αναφέρεται σε δηλώσεις του Προέδρου Μακαρίου υπό τον τίτλο «Απόπειρα προς εισαγωγήν δικτατορίας εις Κύπρο» και «δεν θα επιτραπεί η κατάλυση του κράτους και η μετατροπή της Εθνοφρουράς εις στρατόν κατοχής».
Η εφημερίδα ανέφερε πως «αι σχέσεις Αθηνών- Λευκωσίας δεν είναι αρμονικαί. Η ευθύνη δε διά τούτο βαρύνει την Ελληνική Κυβέρνησιν, εφόσον στελέχη του στρατιωτικού καθεστώτος ευρίσκονται όπισθεν της συνωμοσίας εν Κύπρω, ως αδιαψεύστως επιβεβαιούται δι΄έγγραφων τεκμηρίων.
Περί των σχέσεων Ελληνικής με την Κυπριακή Κυβέρνηση ωμίλησε χθες ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Αρχιεπίσκοπος Μακάριος, ο οποίος αναφέρθη δι΄ αποκαλυπτικών δηλώσεων αφ΄ ενός μεν τους λόγους οι οποίοι ‘’προκάλεσαν την μέχρι βαθμού σοβαράς δοκιμασίας δυσαρμονίαν σχέσεων μεταξύ Αθηνών- Λευκωσίας’’, αφετέρου δε εις την διαμορφούμενη εσωτερικήν κατάστασιν και την αποφασιστικότητα αντιμετωπίσεως οιονδήποτε ενδεχόμενου».
Ο Μακάριος απαντώντας σε ερώτηση μεταξύ άλλων είπε:
-Οι κυριώτεροι λόγοι δυσαρμονίας στις σχέσεις Αθηνών και Λευκωσίας είναι η στάση ορισμένων αξιωματικών της Εθνικής Φρουράς και η ανάμιξη στελεχών του στρατιωτικού καθεστώτος στην εγκληματική δραστηριότητα της ΕΟΚΑ Β’.
– Εξεδηλώθηκαν ανεπιθύμητες τάσεις εισαγωγής δικτατορίας στην Κύπρο και απόπειρα μετατροπής της Εθνικής Φρουράς σε στρατό εσωτερικής κατοχής.
-Εφόσον συνεχίζεται η τρομοκρατική δραστηριότητα της ΕΟΚΑ Β’, η οποία κατευθύνεται εξ Αθηνών, δυσχερής είναι η συνεργασία των δυο κυβερνήσεων.
Η εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ», εκφραστικό όργανο της ΕΔΕΚ, είχε γράψει αναφέρεται πρωτοσέλιδα στις 5 Ιουλίου για ανταρσία εις τους κόλπους της Εθνική Φρουρά και πρόκληση αιματοχυσίας κατονομάζοντας την Αθήνα πίσω από το σχέδιο αυτό. Συνδέει το σχέδιο αυτό με επεισόδια που σημειώθηκαν στη Λευκωσία, όπου Εθνοφρουροί φώναζαν ότι ανήκουν στον ελληνικό στρατό.
Στο δημοσίευμα των ΝΕΩΝ γίνεται αναφορά στον τέως Διοικητή της ΕΛΔΥΚ, συνταγματάρχης Κονδύλη, ο οποίος παρέμενε στην Κύπρο, αν και η θητεία του είχε ολοκληρωθεί. Το γιατί παρέμεινε η απάντηση δόθηκε στις 15 Ιουλίου.
Η μαρτυρία Τομπάζου
Ο τότε Προϊστάμενος της ΚΥΠ Γεώργιος Τομπάζος με οδηγίες του Προέδρου Μακαρίου στις 6 Ιουλίου 1974 έφυγε μυστικά σε τριήμερη αποστολή στο εξωτερικό για να ζητήσει βοήθεια, ώστε να αποτραπεί το επερχόμενο πραξικόπημα.
Δεν αποκάλυψε ποτέ δημόσια σε ποια χώρα είχε μεταβεί τότε. Σε συνέντευξη του στην εφημερίδα «Ο ΑΓΩΝ» ( 29.4.1979, στον δημοσιογράφο Κωστάκη Αντωνίου), αποκάλυψε ότι λίγο πριν από τον θάνατο του Γεώργιου Γρίβα η χούντα των Αθηνών, προωθούσε σχέδιο πραξικοπήματος στην Κύπρο σε συνεργασία με την ΕΟΚΑ Β.
Το σχέδιο αυτό προέβλεπε κατάληψη του Τροόδους και κήρυξη της ένωσης με την Ελλάδα.
Βλάχος και Αβέρωφ
Μια άλλη μαρτυρία είναι αυτή που αναφέρεται σε μηνύματα, που είχαν φθάσει στη Λευκωσία από τον πρέσβη Άγγελο Βλάχο μέσω του πρέσβη Νίκου Κρανιδιώτη. Ο Άγγελος Βλάχος είχε ενημερωθεί από τον Αμερικανό πρέσβη, Τάσκα. Ο Τάσκα του έδειξε δύο τηλεγραφήματα του Κίσσιγκερ, με τα οποία του έδινε εντολή να βρει τον Ιωαννίδη και να τον αποτρέψει από ενέργεια κατά του Μακαρίου.
Ακόμη, ο Ευάγγελος Αβέρωφ το πληροφορήθηκε, όπως κατέθεσε στο Φάκελο της Κύπρου, στο διάστημα μεταξύ της επίδοσης της από 2.7.74 επιστολής του Μακαρίου και της εκδήλωσης του πραξικοπήματος και συγκεκριμένα στις 10 ή 12 Ιουλίου 1974 από τον Τάσκα, ο οποίος του επέδειξε τρία τηλεγραφήματα του Κίσσιγκερ.
Την πληροφορία αυτή ο Ευάγγελος Αβέρωφ δεν τη μεταβίβασε στον Κρανιδιώτη, ενώ μια άλλη πληροφορία που είχε από ένα φίλο του γεωπόνο, όπως κατάθεσε στην Επιτροπή, τη μεταβίβασε, γεγονός που επιβεβαιώνεται και από τον Ν. Κρανιδιώτη στο βιβλίο του, με την αιτιολογία, όπως κατέθεσε ο ίδιος ο κ. Αβέρωφ ότι επρόκειτο για απόρρητα έγγραφα των ΗΠΑ.
Ο Κρανιδιώτης στο προαναφερόμενο βιβλίο του αναφέρει, ότι ο Μακάριος είχε μια δυσεξήγητη σιγουριά ότι δεν επρόκειτο να εκδηλωθεί πραξικόπημα εναντίον του.
Και μια άλλη πρόσφατη μαρτυρία, που δημοσιεύθηκε στο «Φιλελεύθερο» είναι πως ο Νίκος Κρανιδιώτης είχε ζητήσει από τον επιχειρηματία Κώστα Μαγκλή, που βρισκόταν στην Αθήνα, να μεταφέρει στον Μακάριο τις πληροφορίες του Αβέρωφ. Ο Μαγκλής μετά την άφιξη του στην Κύπρο ζήτησε και συναντήθηκε με τον Ηγούμενο Κύκκου Χρυσόστομο.
Ο τελευταίος κάλεσε στο Μετόχι τον Διευθυντή του γραφείου του Μακάριου, Χάρη Βωβίδη, με τον τελευταίο να μεταβαίνει στη συνάντηση όπου και ενημερώθηκε.
Ο Ηγούμενος είχε προσπαθήσει να επικοινωνήσει με τον Μακάριο, ο οποίος βρισκόταν στην εξοχική κατοικία στο Τρόοδος. Προφορική μαρτυρία υποστηρίζει ότι ο Χάρης Βωβίδης κάτω από την επιμονή του Ηγούμενου σήκωσε το τηλέφωνο και σχημάτισε τον αριθμό που «κτυπούσε» στο σαλονάκι της κατοικίας.
Ο Μακάριος απάντησε το τηλέφωνο. Ο Χάρης Βωβίδης του εξήγησε περί τίνος επρόκειτο και του ζήτησε να μιλήσει με τον Ηγούμενο Κύκκου. Το γεγονός ότι ο Αρχιεπίσκοπος του είπε ότι θα μπορούσε να τους συναντήσει ( τον Ηγούμενο και τον Μαγκλή) τη Δευτέρα στο προεδρικό, εξόργισε τον Ηγούμενο, που έκλεισε απότομα το τηλέφωνο.
Πηγή: Hellasjournal.com