Η κλιμάκωση των κυρώσεων για την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και η εμφανής -πλέον- επέκτασή τους στην Κύπρο, φαίνεται να έδωσε το έναυσμα για επιβολή αυστηρότερων μέτρων από τις κυπριακές τράπεζες.
Σύμφωνα με πληροφορίες που μεταδίδονται ευρέως τις τελευταίες 48 ώρες, Ρώσοι υπήκοοι έχουν λάβει προειδοποίηση για κλείσιμο των λογαριασμών τους στην Τράπεζα Κύπρου (και σε άλλες). Η τελευταία από την περασμένη εβδομάδα φέρεται να ενημερώνει Ρώσους πελάτες ότι μετά την πάροδο δυο μηνών θα διακοπεί η παροχή υπηρεσιών προς αυτούς.
Ασφαλής πληροφόρηση του «Φ», μάλιστα, αναφέρει ότι περί τις 4.000 Ρώσοι πελάτες που δεν διαμένουν μόνιμα στο νησί μας και διατηρούν λογαριασμούς στον εν λόγω κυπριακό χρηματοοικονομικό οργανισμό, έχουν ενημερωθεί σχετικά. Η εφημερίδα μας, αποτάθηκε σε αρμόδιο πρόσωπο της Τράπεζας Κύπρου για να ζητήσει σχετικό σχόλιο. Το ίδιο άτομο μας παρέπεμψε στην προχθεσινή δημόσια τοποθέτηση που έκανε ο Μάριος Σκανδάλης, επικεφαλής της Διεύθυνσης Συμμόρφωσης της Τράπεζας Κύπρου.
Ενδεικτικά, πάντως, της κατάστασης είναι τα ρεπορτάζ που δημοσιεύτηκαν προχθές στη ρωσική έκδοση του Forbes, αλλά και το ρωσικό ειδησεογραφικό πρακτορείο TASS. Στο τελευταίο δημοσιεύεται επιστολή που φέρεται να έλαβε Ρωσίδα πελάτισσα της Τράπεζας Κύπρου.
Στην επιστολή, υποστηρίζεται ότι, αναφέρονται τα ακόλουθα: «Θα θέλαμε να σας ευχαριστήσουμε για τη συνεργασία σας με την τράπεζά μας, για την αξιοποίηση των υπηρεσιών μας για να υποστηρίξετε τις επαγγελματικές δραστηριότητές σας. Ωστόσο, λόγω τρεχουσών αλλαγών που σχετίζονται με μέτρα δέουσας επιμέλειας (due diligence) και διαδικασίες όπως το πρόγραμμα Γνώριζε τον Πελάτη σου (σημ. Know Your Customer), όπως και μετά από ανασκόπηση του λογαριασμού σας, έχει αποφασιστεί ότι η παροχή τραπεζικών υπηρεσιών είναι εκτός της πολιτικής Σας δίδουμε δυο μηνών προειδοποίηση από την ημερομηνία αποστολής της επιστολής για να κλείσετε τον τραπεζικό σας λογαριασμό».
Στην επιστολή γίνεται επίκληση σε νόμους και διεθνείς κανονισμούς που οδηγούν στη λήψη αυτού του μέτρου, ενώ δίδεται η διαβεβαίωση στους πελάτες ότι η τράπεζα θα συνεργαστεί για την ομαλή διευθέτηση του ζητήματος.
Στα ρεπορτάζ του Forbes και του πρακτορείου TASS, σημειώνεται πως έγινε μαζική επιστολή τέτοιων επιστολών και ότι το μέτρο αγγίζει «Ρώσους πολίτες που δεν διαμένουν μόνιμα στην Κύπρο και δεν έχουν διαβατήριο άλλων ευρωπαϊκών χωρών».
Ειδικότερα το Forbes, παραθέτει δυο μαρτυρίες Ρώσων πελατών της Τράπεζας Κύπρου, προκειμένου να δώσει τη γενικότερη εικόνα για τις περιπτώσεις που επηρεάζονται απ΄ αυτό το μέτρο. Επικαλείται αναφορές συγκεκριμένου προσώπου που μέσω μηνύματος σε γνωστή διαδικτυακή πλατφόρμα υποστηρίζει πως διατηρούσε λογαριασμό μόνο για να πληρώνει τρέχοντα έξοδα, όπως λογαριασμούς ρεύματος και νερού.
Άλλο πρόσωπο υποστήριξε πως άνοιξε λογαριασμό στην κυπριακή τράπεζα για αγορά ακινήτων. Φέρεται, ωστόσο, να υποστήριξε ότι ποτέ δεν μετέφερε χρήματα από τη Ρωσία στην Κύπρο. Παρ΄ όλα αυτά έλαβε ειδοποίηση για κλείσιμο του λογαριασμού της.
Ακόμη στο Forbes σημειώνεται πως προβλήματα με το κλείσιμο λογαριασμών δεν αντιμετωπίζουν μόνο πελάτες της Τράπεζας Κύπρου, αλλά και όσοι εξυπηρετούνται στα υποκαταστήματα της Ελληνικής Τράπεζας και της Alpha Bank.
Το πρακτορείο TASS καταγράφει ότι ζήτησε σχόλιο από την Τράπεζα Κύπρου από προχθές, όμως, σύμφωνα πάντα με τα όσα σημειώνει, δεν είχε λάβει απάντηση μέχρι τη δημοσίευση του συγκεκριμένου ρεπορτάζ.
Από τα σχετικά δημοσιεύματα δεν καθίσταται σαφές κατά πόσον τα νέα αυτά μέτρα της Τράπεζας Κύπρου σχετίζονται με τις πρόσφατες κυρώσεις από ΗΠΑ και Βρετανία σε βάρος συνολικά 10 Ελληνοκυπρίων, έξι Ρώσων κατόχων κυπριακού διαβατηρίου και άλλων 18 κυπριακών εταιρειών.
Όμως, αρμόδια πηγή που δραστηριοποιείται στον τομέα και έχει καλή γνώση για την πολιτική των τραπεζών μας ανέφερε χθες, ότι η πιο πάνω εξέλιξη «διόλου άσχετη είναι με τις κυρώσεις». Σχολίασε, ακόμη, ότι τα μέτρα αυτά δεν πρέπει να προκαλούν έκπληξη. Παρέπεμψε σε μια οργανωμένη προσπάθεια από πλευράς Δημοκρατίας τα τελευταία χρόνια για να βελτιωθεί το προφίλ του κυπριακού τραπεζικού τομέα.
Εξάλλου, επίσημα στοιχεία δείχνουν ότι τα προηγούμενα έτη έχουν ληφθεί δραστικά μέτρα από τις τράπεζες με αποτέλεσμα την αναβάθμισή τους. Σύμφωνα με στατιστικά, μεταξύ των ετών 2014-2020, 85.000 λογαριασμοί 40.000 προσώπων σε κυπριακές τράπεζες έχουν κλείσει. Το μέτρο αυτό είχε ως άμεση επίπτωση, απώλειες 70 εκατ. στους ισολογισμούς κυπριακών τραπεζών.
Επιπλέον, το ίδιο χρονικό διάστημα από τους περίπου 1.700 πελάτες που ασχολούνται με την βιομηχανία επαγγελματικών υπηρεσιών (introducers) προς ξένους επενδυτές, οι τράπεζες κατέληξαν να έχουν συνεργασία με 800. «Κρίθηκε ότι οι υπόλοιποι κινούνταν περίεργα. Είτε είχαν σχέση με επιχειρηματίες στους οποίους επιβλήθηκαν κυρώσεις, είτε υπήρξαν ύποπτες κινήσεις σε κάποιους λογαριασμούς» σχολίασε πρόσωπο με καλή γνώση των δεδομένων.
Ακόμη, αναφέρθηκε, από το 2014 οι κυπριακές τράπεζες συμμορφώνονταν πλήρως με τις κυρώσεις της αρμόδιας υπηρεσίας του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ (OFAC). Αν και δεσμευτικοί για την Κυπριακή Δημοκρατία είναι μόνο οι περιορισμοί που επιβάλλονται από το Συμβούλιο των Ηνωμένων Εθνών και την Ε.Ε. (βλ. νομοθεσία), εντούτοις για τις τράπεζες είναι υποχρεωτικές, λόγω του διεθνούς μηχανισμού ελέγχου χρηματοοικονομικών οργανισμών που συναλλάσσονται και με δολάριο (βλ. ανταποκρίτριες τράπεζες). Μάλιστα, κυρώσεις επιβάλλονταν και στα συνδεδεμένα φυσικά και νομικά πρόσωπα, με τους επιχειρηματίες που περιλαμβάνονταν στις σχετικές λίστες. Το ίδιο ισχύει και για κυρώσεις που επιβάλλονται από τη Βρετανία.
Τι περιμένει να διαπιστώσει ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης
Η νέα χθεσινή σύσκεψη στο Προεδρικό Μέγαρο, υπό την προεδρία του Νίκου Χριστοδουλίδη, έγινε με στόχο να διασφαλιστεί πως η Κυπριακή Δημοκρατία θα συμμορφώνεται στη βάση της νομοθεσίας με τις διεθνείς κυρώσεις που αφορούν τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Αυτό προκύπτει και από τις χθεσινές τοποθετήσεις του κυβερνητικού εκπροσώπου Κωνσταντίνου Λετυμπιώτη, αλλά και από πληροφορίες του «Φ».
Όπως σημειώσαμε, οι κυρώσεις των ΗΠΑ και της Βρετανίας δεν είναι δεσμευτικές για την Κύπρο. Δεν ισχύει, όμως, το ίδιο για τον τραπεζικό τομέα του νησιού μας. Είναι, μάλιστα, ενδεικτικό ότι ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας, Κωνσταντίνος Ηροδότου, ενημέρωσε στη χθεσινή σύσκεψη στο Προεδρικό ότι τραπεζικά ιδρύματα προχώρησαν στην παγοποίηση των τραπεζικών λογαριασμών των φυσικών και νομικών προσώπων που ήταν στις λίστες των κυρώσεων. Είπε ακόμη ότι τα τελευταία χρόνια 43.000 εταιρείες κέλυφος έχουν κλείσει στην Κύπρο, 123.000 τραπεζικοί λογαριασμοί έχουν κλείσει και σήμερα επί του συνόλου των καταθέσεων μόνο 2,2% έχουν τελικούς δικαιούχους Ρώσους υπηκόους».
Ενδείξεις και πληροφορίες αναφέρουν πως αυτό που θέλει να διαπιστωθεί ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, είναι κατά πόσον Ελληνοκύπριοι πάροχοι υπηρεσιών ξένων επενδυτών που περιλήφθηκαν στις κυρώσεις της περασμένης εβδομάδας, δεν είχαν συμμορφωθεί με την κείμενη νομοθεσία.
Σ΄ αυτό το πλαίσιο αναμένεται να διερευνηθούν και τα όσα σημειώνονταν σε προχθεσινό ρεπορτάζ της εφημερίδας Guardian. Στο σχετικό δημοσίευμα προβλήθηκε η θέση πως η Ευρωπαϊκή Ένωση ενώ είχε επιβάλει κυρώσεις σε βάρος του Ρώσου επιχειρηματία Κονσταντίν Μαλοφέγεφ τον Ιούλιο του 2014 (βλ. Κριμαία), εντούτοις, η εταιρεία MeritServus του Δημήτρη Ιωαννίδη, ο οποίος την περασμένη εβδομάδα συμπεριλήφθηκε μαζί με την εταιρεία του στη λίστα κυρώσεων της Βρετανίας, παρείχε υπηρεσίες στον Ρώσο ολιγάρχη μέχρι και το 2017. Φέρεται να υποβοήθησε τον Μαλοφέγεφ για να έχει συναλλαγές 35 εκατομμυρίων ευρώ μέχρι την άνοιξη του 2017. Η Meritservus, πάντως, ανέφερε επίσημα στον Guardian ότι είχε ενημερώσει τον Σύνδεσμο Εγκεκριμένων Λογιστών Κύπρου (ΣΕΛΚ) κατά το 2017 όταν διαπίστωσε ότι ο Μαλοφέγεφ ήταν σε λίστα κυρώσεων και ότι ουδέποτε η εταιρεία παρανόμησε. Πάντως, η κυπριακή νομοθεσία που καθιστά υποχρεωτική τη συμμόρφωση με τις κυρώσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι σε ισχύ από το 2016.
Να σημειωθεί ότι μέχρι στιγμής δεν έχουν ληφθεί οποιαδήποτε μέτρα από κυβερνητικές υπηρεσίες στη βάση των λιστών των ΗΠΑ και της Βρετανίας που δημοσιεύτηκαν την περασμένη εβδομάδα. Τα δεδομένα θα διαφοροποιηθούν σε περίπτωση που οι κυρώσεις υιοθετηθούν από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ως παράδειγμα να αναφέρουμε ότι ο Έφορος Εταιρειών, θα βάλει άμεσα στον «πάγο» επιχειρηματικές οντότητες.
Πηγή: «ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ»