Επιστολή στον υπουργό Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών, Άντονι Μπλίνγκεν, θα στείλουν οι ομόλογοι του της Κυπριακής Δημοκρατίας, Ελλάδος και Ισραήλ, για την πραγματοποίηση συνόδου 3+1. Στην πρόσφατη τριμερή των υπουργών Εξωτερικών των τριών χωρών, που φιλοξένησε η Λευκωσία, διά του Κύπριου ΥΠΕΞ, Κωνσταντίνου Κόμπου, αποφασίσθηκε να σταλεί στον Αμερικανό ομόλογό τους, Άντονι Μπλίνγκεν, επιστολή για να προγραμματισθεί η σύνοδος 3+1.
Οι πληροφορίες αναφέρουν πως η επιστολή θα σταλεί μετά το Πάσχα ενώ ήδη ξεκίνησαν διεργασίες σε διπλωματικό επίπεδο. Οι Αμερικανοί γνωρίζουν την απόφαση των τριών για τη διεξαγωγή πολιτικού διαλόγου μεταξύ των χωρών και πως ακόμη, επιθυμία τους είναι όπως αυτή η σύναξη για συμβολικούς και ουσιαστικούς λόγους θα πρέπει να γίνει στην περιοχή. Να φιλοξενηθεί, δηλαδή, σε μια από τρεις χώρες. Άλλωστε ήταν στην ατζέντα και των τεσσάρων η σύναξη αυτή να γίνει εντός του έτους. Σημειώνεται συναφώς ότι ο Ισραηλινός υπουργός Εξωτερικών, κ. Eli Cohen, έχει δηλώσει από την Κύπρο όπου βρισκόταν, ότι είχε επικοινωνήσει τηλεφωνικά με τον Αμερικανό ομόλογο του και αναφέρθηκε και στην πραγματοποίηση της συνόδου αυτής, με το γνωστό σχήμα 3+1.
Υπενθυμίζεται ότι η σύνοδος του 3+1, συνιστά ένα μηχανισμό που ασχολείται με μια σειρά θεμάτων, που αφορούν τις τέσσερις χώρες ενώ καθορίζονται κοινοί στόχοι και προωθείται η υλοποίηση τους. Αρμόδια πηγή ανέφερε πως οι θεματικές, που απασχολούν το σχήμα αυτό και αναμένεται ότι θα είναι στην ατζέντα και της επόμενης σύναξης, περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, την αειφόρο οικονομία, την καθαρή ενέργεια, την κλιματική αλλαγή, την κυβερνοασφαλεια, την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών αλλά και ασφάλεια των ενεργειακών υποδομών.
Η Ενέργεια στα ψηλά
Συναφείς πληροφορίες αναφέρουν πως ο τέως πρέσβης των ΗΠΑ στην Αθήνα και νυν Βοηθός Γραμματέας για ενεργειακά θέματα, Geoffrey R. Pyatt, προωθεί την πραγματοποίηση μιας συνόδου 3+1 των υπουργών Ενέργειας. Όπως είναι γνωστό είναι και απαίτηση του αμερικανικού κογκρέσου- σε σχέση με το Eastmed Act - για να εγκαθιδρυθεί σχετικό East Med Act Energy Centre. Αυτό θα αφορά, με βάση την νομοθεσία, μόνο τις 3+1 χώρες.
Το ενεργειακό, ενόψει και του συνεχιζόμενου πολέμου στην Ουκρανία, παραμένει ζήτημα υψηλού ενδιαφέροντος για όλες τις χώρες, πρωτίστως για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σε σχέση με το ζήτημα αυτό, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Άντονι Μπλίνκεν στο πρόσφατο Συμβούλιο Ενέργειας Ε.Ε.-ΗΠΑ, απαντώντας στον Τζοζέφ Μπορέλ, ανέφερε πως πρέπει «να συνεχίσουμε τις προσπάθειες μας στην Ανατολική Μεσόγειο για να πάρουμε περισσότερο αέριο από το Ισραήλ και τελικά αέριο από τη Κύπρου, παρά τις δυσκολίες, μέσω Αιγύπτου».
Η αμερικανική οπτική γωνία συνδέεται με την προσπάθεια στρατηγικού ελέγχου της περιοχής. Η «διαδικασία» ανακατανομής ισχύος, που είχε ξεκινήσει πριν την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, έχει μερικώς αλλάξει χαρακτηριστικά, ενόψει των νέων δεδομένων, η στόχευση ωστόσο παραμένει η ίδια. Η Ουάσινγκτον, έχει ψηλά στις προτεραιότητες της τη διαμόρφωση ενός τόξου, εμπλέκοντας κράτη της περιοχής και δημιουργώντας ένα στρατηγικό βάθος, να μπορέσει να διασφαλίσει τον έλεγχο. Υπενθυμίζεται πως στα πλαίσια αυτά προέκυψε- αιφνιδιάζοντας σχεδόν τους πάντες- η συμφωνία Λιβάνου με Ισραήλ. Είναι γνωστό ότι ο καθορισμός θαλάσσιων συνόρων μεταξύ Λιβάνου και Ισραήλ επιτεύχθηκε με αμερικανική μεσολάβηση, κάτω από το βάρος των ευρύτερων γεωπολιτικών εξελίξεων και επιδιώξεων. Οι δυσκολίες, τα εμπόδια, καθιστούσε την προσπάθεια εξαρχής δύσκολη, λόγω των κακών σχέσεων τω δυο χωρών. Ωστόσο, από την μια, η αμερικανική παρέμβαση διά Ειδικού Απεσταλμένου του Λευκού οίκου Έιμος Χόκσταϊν, και από την άλλη η ανάγκη να προχωρήσουν οι χώρες αυτές, σε έρευνες και γεωτρήσεις φυσικού αερίου, σε συνάρτηση με τις ανάγκες ασφαλείας των δυο χωρών (κυρίως του Ισραήλ), οδήγησαν σε ένα συμβιβασμό από τον οποίο επωφελούνται αμφότερες. Επωφελούνται και οι γειτονικές, όπως είναι η Κύπρος. Η συμφωνία Λιβάνου- Ισραήλ προκάλεσε κινητικότητα καθώς διαμορφώνονται δεδομένα, που καλούνται να αξιοποιήσουν κι άλλα κράτη της περιοχής.
Είναι πρόδηλες οι αμερικανικές επιδιώξεις, η υλοποίηση των οποίων περνά μέσα από μια μεγάλη συνεργασία, που θα ρυθμίζεται από την Ουάσινγκτον. Οι ΗΠΑ προφανώς και θα καθορίζουν και τους όρους του παιχνιδιού, αλλά και τους ρυθμούς εφαρμογής τους.
Το επόμενο βήμα είναι, λοιπόν, η πραγματοποίηση της συνόδου 3+1, όταν συμφωνήσουν οι εμπλεκόμενοι ημερομηνία και τόπο ενώ σε σχέση με το διμερές, ΗΠΑ και Κυπριακή Δημοκρατία, οι πληροφορίες αναφέρουν πως θα υπάρξουν ανακοινώσεις προσεχώς.
Ιδέες για συμμετοχή Κύπρου στο Negev Forum
Κατά τη διάρκεια της πρόσφατης τριμερούς συνόδου ( Κύπρου, Ελλάδος, Ισραήλ), στη Λευκωσία και ειδικά στις διμερείς επαφές ( Κόμπου- Cohen) τέθηκε το θέμα για συμμετοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας στο Negev Forum. Πρόκειται για μια ιδέα, που καλοβλέπει η Λευκωσία και ο υπουργός Εξωτερικών, Κωνσταντίνος Κόμπος, το αντιμετωπίζει ζεστά καθώς με αυτόν τον τρόπο διευρύνονται οι συνεργασίες και πέραν από την περιοχή μας. Σημειώνεται συναφώς ότι στο Negev Forum συμμετέχουν εκτός από τις ΗΠΑ, η Αίγυπτος, Ισραήλ, Μπαχρέιν, Μαρόκο, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Σημειώνεται ότι στις 9-10 Ιανουαρίου 2023, πραγματοποιήθηκε σύνοδος, που φιλοξενήθηκε από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Η συμμετοχή της Κύπρου με μια ομάδα κρατών, με τις οποίες διατηρεί καλές σχέσεις, μεγαλώνει γεωγραφικά τις κοινές πρωτοβουλίες και ανοίγουν προοπτικές για τη δημιουργία μηχανισμών για τη σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή. Πρόκειται για μια ιδέα, που συζητήθηκε. Αναμένονται κι άλλες συζητήσεις, ώστε κάποια στιγμή, να μπει στο νερό στο αυλάκι.
Στο πάζλ των στρατηγικών κινήσεων των ΗΠΑ για τη δημιουργία μιας μεγάλης συνεργασίας, που θα λειτουργεί με τις δικές της ευλογίες, αναζητείται και ο ρόλος της κατοχικής Τουρκίας. Στην Ουάσινγκτον προφανώς και θέλουν την Τουρκία σε αυτό το παιχνίδι, γι αυτό και ενθαρρύνουν την βελτίωση των σχέσεων στα ελληνοτουρκικά. Γι αυτό και ενισχύουν το «καλό κλίμα», που διαμορφώνεται μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας και ζητούν από τις δυο χώρες να κάνουν κινήσεις, αν και υπάρχει η εκτίμηση πως δεν θα κρατήσουν για πολύ τα «ήρεμα νερά». Ανεξαρτήτως τούτου φαίνεται να επενδύουν στην πολιτική αυτή και κάνουν ό,τι μπορούν για να διατηρηθεί το κλίμα. Τι μπορεί να γίνει στην περιοχή για να συμμετέχει η Άγκυρα; Οι Αμερικανοί θεωρούν πως μπορεί να αξιοποιηθεί το ενεργειακό. Πώς; Με την εμπλοκή της κατοχικής δύναμης. Μια προσέγγιση, που προφανώς δεν λαμβάνει υπόψη τα δεδομένα που υπάρχουν και την εν γένει συμπεριφορά της Άγκυρας έναντι της Κυπριακής Δημοκρατίας. Γι αυτό και η Λευκωσία, που είναι γνώστης ιδεών που κινούνται στο παρασκήνιο, έχει ξεκαθαρίσει ότι με τα σημερινά δεδομένα και την Τουρκία να εξαπολύει απειλές και να επιχειρεί να επιβάλλει τετελεσμένα στο νησί, οποιαδήποτε συζήτηση δεν μπορεί να γίνει. Σπεύδει δε να επισημάνει ότι παλιά, ξαναζεσταμένα σενάρια, για την κατασκευή αγωγού για μεταφορά αερίου μέσω Τουρκίας, δεν μπορούν να βρίσκονται στην ατζέντα. Ούτε και πρόκειται να δοθούν κίνητρα στην Τουρκία στο ενεργειακό πεδίο απλά για να προσέλθει η τουρκική πλευρά στις διαπραγματεύσεις. Το ενεργειακό θα μπορούσε να λειτουργήσει ως κίνητρο για την επίτευξη συμφωνίας στο Κυπριακό και για την επόμενη ήμερα. Και όχι ως προκαταβολή προς την κατοχική δύναμη.
Οι πλείστες χώρες, όπως και οι ΗΠΑ, αναμένουν βέβαια, τις τουρκικές εκλογές. Προφανώς και οι περισσότεροι δυτικοί θέλουν τώρα να ηττηθεί ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Η νίκη της σημερινής αντιπολίτευσης, που δεν διαφέρει πολιτικά με τον Τούρκο Πρόεδρο ως προς τα θέματα που αφορούν Ελλάδα και Κύπρο, θα οδηγήσει τους δυτικούς στην υιοθέτηση μιας άλλης τακτικής. Αυτής της παροχολογίας προς την Άγκυρα, των δώρων, ώστε να υπάρξει επαναπροσέγγιση με την Τουρκία. Όπως έκαναν, δηλαδή, με τον Ερντογάν.
ΠΗΓΗ: philenews.com