Στην ηλικία περίπου των οκτώ ετών -το πολύ εννέα- τα παιδιά σταματούν να πιστεύουν ότι είναι αληθινή η μαγευτική ιστορία του Άγιου Βασίλη που φέρνει τα δώρα, σύμφωνα με μια νέα έρευνα, η οποία έγινε μεταξύ γονιών από διάφορες χώρες (και από την Ελλάδα).
Η μελέτη, με επικεφαλής τον καθηγητή ψυχολογίας Κρις Μπόιλ του βρετανικού Πανεπιστημίου του Έξετερ, αποκαλύπτει επίσης ότι ένας στους τρεις ενήλικες (το 34%) εύχονται να μπορούσαν να πιστεύουν ακόμη στον Άγιο Βασίλη. Μερικοί (το 15%) δηλώνουν ότι ένιωσαν προδομένοι από τους δικούς τους γονείς, όταν ανακάλυψαν την πεζή αλήθεια, ενώ ένας στους δέκα (10%) εξοργίστηκε μαζί τους.
Πολλά παιδιά «ψυλλιάζονται» ότι κάτι δεν πάει καλά με την όλη ιστορία, όταν οι γονείς τους «τα μασάνε» στις επίμονες ερωτήσεις τους για τον 'Αγιο Βασίλη. Ακόμη, δύο στα τρία παιδιά (το 65%) προσποιούνται ότι συνεχίζουν να πιστεύουν σε αυτόν, ακόμη κι όταν έχουν πια καταλάβει ότι δεν θα κατέβει από την καμινάδα.
Το 34% των γονιών δήλωσαν ότι η πίστη στον Άγιο Βασίλη είχε βελτιώσει τη συμπεριφορά τους ως παιδιά, ενώ το 47% όχι. Το 30% ανέφεραν ότι η εμπιστοσύνη τους στους γονείς τους κλονίστηκε, όταν έμαθαν την αλήθεια, ενώ το 56% δεν είχε τέτοιο πρόβλημα.
Το 31% των γονιών, όταν ερωτώνται από τα παιδιά τους, αρνούνται ότι ο Άγιος Βασίλης δεν υπάρχει, ενώ το 40% παραδέχονται την αλήθεια. Σχεδόν τρεις στους τέσσερις γονείς (το 72%) χαίρονται να λένε ιστορίες για τον Άγιο Βασίλη στα παιδιά τους, ενώ οι υπόλοιποι γονείς αποφεύγουν να το κάνουν για να μην καλλιεργούν μύθους στα παιδιά τους ή γιατί δεν ξέρουν να λένε ωραίες ιστορίες (ή απλώς βαριούνται...).
Μερικές φορές, σύμφωνα με τη μελέτη, τα παιδιά υποψιάζονται την αλήθεια μόνα τους, εξαιτίας κάποιου λάθους των γονιών, όταν π.χ. το παιδί βρίσκει εκ των προτέρων κρυμμένο το δώρο που αργότερα θα «του φέρει» ο Άγιος Βασίλης. Ή κάποιο άλλο παιδί μπορεί να ανακαλύψει ότι όλως τυχαίως ο μπαμπάς του και ο Άγιος Βασίλης έχουν τον ίδιο γραφικό χαρακτήρα στα γράμματά τους! Ή μπορεί ο Άγιος Βασίλης να έχει ξεχάσει πάνω σε κάποιο δώρο την αυτοκόλλητη ετικέτα του καταστήματος με την τιμή.
Άλλες φορές για την απομυθοποίηση ευθύνεται κάποιος φίλος ή κάποιος δάσκαλος στο σχολείο που έχει τη φαεινή ιδέα να ρωτήσει στην τάξη πόσα παιδιά πιστεύουν ότι ο 'Άγιος Βασίλης είναι αληθινός ή στο μάθημα Γεωγραφίας να τους διαβεβαιώσει ότι στο Βόρειο Πόλο δεν ζει κανένας, οπότε τους βάζει ιδέες.
Δεν λείπουν και τα έξυπνα παιδιά που μπορεί μόνα τους να αναρωτηθούν γιατί δεν βλέπουν στην τηλεόραση τον Άγιο Βασίλη να πηγαίνει δώρα στα παιδάκια των φτωχών χωρών του πλανήτη, πώς είναι δυνατό ένας χοντρός τύπος με ολόκληρο έλκηθρο να χωράει μέσα από καμινάδες (και να μην καίγεται με το τζάκι ανοιχτό) και, βέβαια, πώς γίνεται μόνος του να πηγαίνει παντού σε χρόνο ρεκόρ.