Ο στρατάρχης Χαλίφα Χάφταρ, πράγματι έφυγε από τη Μόσχα χωρίς να υπογράψει τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός με την Κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας (ΚΕΣ) του πρωθυπουργού Φάγεζ ας Σάρατζ που πρότειναν η Ρωσία και η Τουρκία, επιβεβαίωσε η ρωσική διπλωματία.
Ο στρατάρχης δεν υπέγραψε το κείμενο που είχε ήδη μονογράψει ο Σάρατζ, είπε ο ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ.
Η εκπρόσωπος του ΥΠΕΞ Μαρία Ζαχάροβα υπενθύμισε ότι ο Χάφταρ ζήτησε το βράδυ της Δευτέρας να του δοθεί περισσότερος χρόνος για να μελετήσει το κείμενο αλλά τελικά εγκατέλειψε τη Μόσχα χωρίς να το υπογράψει.
Τα στρατεύματα των δύο πλευρών εμπλέκονται σε φονικές μάχες προ των πυλών της Τρίπολης τους τελευταίους εννέα μήνες, αφότου ο Χάφταρ, ο ισχυρός άνδρας της ανατολικής Λιβύης, διέταξε τους άνδρες του να αρχίσουν επιχείρηση για να κυριεύσουν την Τρίπολη, πρωτεύουσα της χώρας και έδρα της διεθνώς αναγνωρισμένης κυβέρνησης.
Το τηλεοπτικό δίκτυο Αλ Αραμπίγια μετέδωσε ότι οι εχθροπραξίες ξανάρχισαν τις πρώτες πρωινές ώρες σήμερα νότια της Τρίπολης. Παράλληλα το πρακτορείο ειδήσεων Ρόιτερς μετέδωσε ότι ο ΛΕΣ διατράνωσε μέσω Facebook πως είναι «έτοιμος και αποφασισμένος» να επιτύχει τη «νίκη» στην αναμέτρηση με τις παραστρατιωτικές οργανώσεις που δηλώνουν πίστη στην ΚΕΣ. Την Κυριακή και χθες Δευτέρα τα αντίπαλα μέρη τήρησαν πάντως σε γενικές γραμμές την κατάπαυση του πυρός που αποφάσισαν την 8η Ιανουαρίου να κηρυχθεί ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν και ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Το γεγονός ερμηνεύθηκε ως ένδειξη της επιρροής τους στη Λιβύη, την ώρα που δυτικές κυβερνήσεις μοιάζουν ανίσχυρες να παρέμβουν για να τερματιστεί το χάος που βασιλεύει στη χώρα από το 2011 και επιδεινώθηκε μετά τον Απρίλιο.
Η Άγκυρα υποστηρίζει ανοικτά τον Σάρατζ και έχει αναπτύξει ήδη κάποια στελέχη των ένοπλων δυνάμεών της, ενώ η Μόσχα, παρά τις διαψεύσεις της, φέρεται να υποστηρίζει τον στρατάρχη Χάφταρ με όπλα, χρήματα και μισθοφόρους.
Ας καταγραφεί ότι ο Ερντογάν είχε συνάντηση με τον Φαγιέζ αλ Σάρατζ, με τον οποίο συζήτησε για πάνω από 2,5 ώρες κεκλεισμένων των θυρών, στο προεδρικό μέγαρο Ντολμαμπαχτσέ, στην Αγκυρα, προφανώς «προετοιμάζοντας» και τις χτεσινές επαφές στη Μόσχα.
Η αποχώρηση του Χάφταρ από τη Μόσχα θέτει υπό αμφισβήτηση τη διεθνή σύνοδο για τη Λιβύη υπό την αιγίδα του ΟΗΕ στο Βερολίνο, που η γερμανική κυβέρνηση ήλπιζε να οργανώσει εντός του Ιανουαρίου. Η καγκελάριος Άγγελα Μέρκελ πήγε στη Μόσχα το Σάββατο για να εξασφαλίσει την υποστήριξη του Πούτιν.
Η αντιπροσωπεία της ΚΕΣ επίσης αποχώρησε από τη Μόσχα και βρίσκεται «στην Τουρκία», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών της Μοχάμεντ Τάχερ Σιάλα.
Το ρωσικό ΥΠΕΞ διαβεβαίωσε το πρακτορείο ειδήσεων TASS πως η Μόσχα συνεχίζει να συνεργάζεται με τα αντιμαχόμενα μέρη στη Λιβύη για τη «διευθέτηση» της κρίσης.
Τα παζάρια και το ναυάγιο
Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, αναφερόμενος χτες στις διαβουλεύσεις, δήλωσε πως ο ίδιος μαζί με τον Τούρκο ομόλογό του Μεβλούτ Τσαβούσογλου και τους υπουργούς Αμυνας των δύο χωρών, Σεργκέι Σόιγκου και Χουλούσι Ακάρ, συζήτησαν με τους Λίβυους αξιωματούχους «το κείμενο της συμφωνίας για τη διευθέτηση της κατάστασης στη Λιβύη».
Πληροφορίες του ρωσικού δικτύου «Σπούτνικ», που επικαλέστηκε το προσχέδιο της συμφωνίας εκεχειρίας, ανέφεραν ότι οι δύο εμπόλεμες πλευρές αποφασίζουν «να τερματίσουν όλες τις επιθετικές επιχειρήσεις» και να ξεκινήσουν την αποκλιμάκωση των στρατιωτικών επιχειρήσεων «προς πάσα κατεύθυνση».
Το αραβικό δίκτυο «Αλ Αραμπίγια», επικαλούμενο άλλες διπλωματικές πηγές ανέφερε ότι στο σχέδιο συμφωνίας αναφέρεται η «αμοιβαία δίχως όρους» αποχώρηση των στρατευμάτων των δύο εμπόλεμων πλευρών από την Τρίπολη, κάτι που διέψευσε η πλευρά του Χάφταρ, καθώς επέμεινε πως δεν θα υποχωρήσει «ούτε βήμα» από τα προάστια της Τρίπολης, που κατέλαβε έπειτα από σκληρές μάχες εννιά μηνών. Αυτό φαίνεται πως είναι και η αιτία του «ναυαγίου» των διαβουλέυσεων.
Ο Λίβυος στρατάρχης ξεκαθάρισε πως ο στρατός του βρίσκεται σε πλεονεκτική θέση, όπως πράγματι συμβαίνει. Εξήγησε ότι αν και είχε ανταποκριθεί θετικά στην κατάπαυση πυρός δεν προτίθεται να αποσύρει τα στρατεύματα του. Ζήτησε περισσότερο χρόνο για να εξετάσει τις παραμέτρους της ειρηνευτικής πρότασης. Επέκρινε, μάλιστα, την Τουρκία για την εμπλοκή της στα εσωτερικά της χώρας του και για την υποστήριξη που παρέχει στην κυβέρνηση του Φαγιέζ Αλ Σαράτζ, χωρίς την οποία θα είχε ήδη ανατραπεί. Υπενθυμίζουμε ότι την Τρίπολη υπερασπίζονται τζιχαντιστές που πολέμησαν στη Συρία.
Ο Φαγιέζ Αλ Σαράτζ με την στήριξη Ερντογαν συνέχισε να απαιτεί την άμεση αποχώρηση των αντιπάλων δυνάμεων, γεγονός που οδήγησε τις συνομιλίες σε αδιέξοδο.
Το σαουδαραβικό δίκτυο μετέδωσε επίσης ότι προβλέπεται ο «Λιβυκός Εθνικός Στρατός» να είναι αρμόδιος για την «εξασφάλιση» των εγκαταστάσεων πετρελαίου και φυσικού αερίου όλης της Λιβύης και να περάσει υπό την εποπτεία του ΟΗΕ και της Ρωσίας η φύλαξη λιμανιών και αεροδρομίων της χώρας. Αναφέρεται επίσης ότι θα γίνει αναδιανομή εξουσιών και αρμοδιοτήτων ανάμεσα στην «κυβέρνηση εθνικής συμφωνίας» του Σάρατζ και το εκλεγμένο Κοινοβούλιο που εδρεύει στο Τομπρούκ (και υποστηρίζει τον Χάφταρ), καθώς και ότι ο «Λιβυκός Εθνικός Στρατός» θα αναλάβει τον αφοπλισμό κάποιων ένοπλων ισλαμικών ομάδων και τρομοκρατικών οργανώσεων και ότι θα σταματήσει η περαιτέρω ανάπτυξη άλλων τουρκικών στρατευμάτων στη Λιβύη.
Τα σκληρά παζάρια για την «επόμενη μέρα» στη Λιβύη θα συνεχιστούν την επόμενη Κυριακή, 19 Ιανουαρίου, στο Βερολίνο, όπου σχεδιάζεται συνάντηση κορυφής ανάμεσα στην καγκελάριο Αγκελα Μέρκελ, τον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, τον Ιταλό πρωθυπουργό Τζουζέπε Κόντε και τον Τούρκο Πρόεδρο Ρ. Τ. Ερντογάν. Επιχειρείται την ίδια μέρα, ή λίγο αργότερα, να πραγματοποιηθεί η περιβόητη «Διεθνής Διάσκεψη» του Βερολίνου για τη Λιβύη. Με στόχο την πραγματοποίησή της μετέβη χτες στην Τύνιδα ο Ιταλός υπουργός Εξωτερικών Λουίτζι ντι Μάγιο, που συναντήθηκε με τον Τυνήσιο Πρόεδρο Καΐς Σαΐντ και κατά δήλωσή του είχαν «εγκάρδια και παραγωγική συζήτηση».
Ο Γερμανός κυβερνητικός εκπρόσωπος δεν απάντησε σε ερωτήσεις σχετικά με το εάν η Ελλάδα θα λάβει μέρος στην Διάσκεψη ή όχι. Είναι κοινό μυστικό, πάντως, πως πρόθεση του Βερολίνου ήταν να την αποκλείσει.
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν, προσπαθώντας να μην «μείνει στην απέξω», προχώρησε στη δική του παρέμβαση. Και αυτός επέμεινε στην ανάγκη η κατάπαυση του πυρός στη Λιβύη να είναι «αξιόπιστη, βιώσιμη και ελέγξιμη», αναφέρεται σε ανακοίνωση που εκδόθηκε σήμερα από το προεδρικό μέγαρο των Ηλυσίων. Ο αρχηγός του γαλλικού κράτους εξέφρασε τη θέση αυτή και στη διάρκεια τηλεφωνικής συνομιλίας με τον Ρώσο ομόλογό του Βλαντιμίρ Πούτιν.
Όπως πλέον εξελίσσονται τα πράγματα, ο Χαλίφα Χαφτάρ αποφάσισε να μην χάσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων όσα έχει κερδίσει στο πεδίο των μαχών και βέβαια την σχεδόν βεβαιότητα ότι σε λίγο χρόνο μπορεί να δώσει με στρατιωτικά μέσα ένα θετικό γι’ αυτόν τέλος στην κρίση της Λιβύης, καταλαμβάνοντας την Τρίπολη και βγάζοντας από τον πολιτικό χάρτη την κυβέρνηση του Φαγιέζ Αλ Σαράτζ.