«Φρένο» στην ανάπτυξη του τζίρου των σούπερ μάρκετ από την εντός σπιτιού κατανάλωση έβαλε η επανεκκίνηση της εστίασης από τις 3 Μαΐου.
Η εξάπλωση της πανδημίας και τα lockdown στο κανάλι της εστίασης κατά την περυσινή χρονιά ευνόησαν την οργανωμένη λιανική αγορά των τροφίμων, παρουσιάζοντας αύξηση πωλήσεων περίπου 9,7%. Ωστόσο, το άνοιγμα των οικονομικών δραστηριοτήτων άλλαξε τα δεδομένα και εκτιμάται ότι θα επιφέρει μετατόπιση του τζίρου από τα σούπερ μάρκετ στα εξειδικευμένα καταστήματα τροφίμων και στην εστίαση. Όπως ανέφερε πρόσφατα ο Κωνσταντίνος Μαχαίρας, πρόεδρος του ΙΕΛΚΑ, στο πλαίσιο του 11ου συνεδρίου σελφ σερβις - Food Retail Forum, η επιστροφή στην κανονικότητα θα έχει ως συνέπεια ένα τμήμα, περίπου το 50% από τα 900 εκατ. ευρώ, ήτοι 450 εκατ. ευρώ, που κέρδισε ο κλάδος των σούπερ μάρκετ το 2020 να κατευθυνθεί στον κλάδο της εστίασης και του υπόλοιπου λιανεμπορίου
Τη δυναμική του πορεία αναμένεται να συνεχίσει το ηλεκτρονικό σούπερ μάρκετ. Το πρώτο τρίμηνο του 2021 η Convert Group κατέγραψε αύξηση 282% στις πωλήσεις των ηλεκτρονικών σούπερ μάρκετ. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι πωλήσεις του online καναλιού των σούπερ μάρκετ ξεπέρασαν το 2020, σύμφωνα με την Convert Group, τα 100 εκατ. ευρώ, δηλαδή ήταν υπερδιπλάσιες συγκριτικά με τις ηλεκτρονικές πωλήσεις που πραγματοποιήθηκαν το 2019, οι οποίες είχαν διαμορφωθεί στα 46,7 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, έρευνα καταναλωτών του ΙΕΛΚΑ καταγράφει ότι το κοινό που αγοράζει τρόφιμα και γενικά είδη σούπερ μάρκετ online έχει φτάσει πλέον στο 25% έναντι ενός πολύ μικρού ποσοστού 1-2% το 2019. Επίσης, 4 στους 10 χρήστες διαδικτύου παραγγέλνουν online την κατηγορία food-delivery, η οποία έχει ξεπεράσει συνολικά ως αγορά τα 500 εκατ. ευρώ το 2020.
Την ίδια στιγμή μια σειρά από συνήθειες που υιοθετήθηκαν λόγω της εμφάνισης της πανδημίας του κορονοϊού αναμένεται να διατηρηθούν από μεγάλες ομάδες των καταναλωτών και μετά το 2021. Όπως προκύπτει από την έρευνα του ΙΕΛΚΑ, μόλις το 6% έχει σταματήσει να φοράει μάσκα στα καταστήματα, το 19% θα σταματήσει άμεσα και το 23% μέσα στο 2021. Το υπόλοιπο 52% φαίνεται ότι θα συνεχίσει να φοράει μάσκα και μετά το 2021. Αξιοσημείωτο είναι ότι 3 στους 10 θα διατηρήσουν την τάση της αποφυγής εξόδου από το σπίτι ακόμα και το επόμενο έτος, ενδεικτικό της αίσθησης κινδύνου που υπάρχει ακόμα και σήμερα. Μεγάλη διείσδυση στην καθημερινότητα καταγράφεται για τα αντισηπτικά με το 25% του κοινού να δηλώνει ότι δεν θα σταματήσει ποτέ να έχει μαζί του αντισηπτικά.
Η έρευνα του ΙΕΛΚΑ εξετάζει μια σειρά από συνήθειες των καταναλωτών που είχαν παύσει λόγω των μέτρων περιορισμού κυκλοφορίας αντιμετώπισης της πανδημίας και την συμπεριφορά των καταναλωτών όταν αυτές επανεκκινήσουν. Συγκεκριμένα, όσον αφορά στις υπηρεσίες παράδοσης στο σπίτι είτε για έτοιμο φαγητό είτε για καφέ, φαίνεται ότι πρακτικά δεν επηρεάζονται πλέον από την πανδημία με το 53% των καταναλωτών να αγοράζει ήδη καφέ απ' έξω και το 56% να παραγγέλνει έτοιμο φαγητό με τα ποσοστά που δεν υιοθετούν και δεν θα υιοθετήσουν ποτέ αυτές τις συνήθειες να είναι 31% και 29% αντίστοιχα. Ποσοστό 34% των καταναλωτών (1 στους 3) θα ξεκινήσει άμεσα (μέσα στο επόμενο δίμηνο) τη συνήθεια του φαγητού σε εστιατόριο-ταβέρνα, ενώ 30% αργότερα μέσα στον χρόνο. Ένας στους τρεις (33%) όμως δεν θα επιστρέψει στην οργανωμένη εστίαση μέσα στο 2021. Όσον αφορά την αγορά της λιανικής, η οποία άνοιξε με αυστηρά μέτρα την προηγούμενη Δευτέρα (την ημέρα που ολοκληρώθηκε η συλλογή των ερωτηματολογίων), το 21% αγοράζει ήδη προϊόντα στα καταστήματα (κυρίως στις περιοχές που τα καταστήματα είναι ανοιχτά), αλλά η πλειοψηφία του κοινού σε ποσοστό 41% θα τα επισκεφθεί άμεσα (μέσα στο πρώτο δίμηνο) και το 24% αργότερα μέσα στο 2021.
Παρότι η πρόθεση για επίσκεψη της αγοράς της εστίασης το επόμενο δίμηνο έχει μικρότερη πληθυσμιακή διείσδυση, συγκριτικά με την διείσδυση του λιανεμπορίου, είναι αυτή που παρουσιάζει την μεγαλύτερη πρόθεση ποσοστιαίας αύξησης της δαπάνης. Η αιτία είναι ότι συγκριτικά ξεκινάει με πολύ χαμηλότερη βάση η δαπάνη, ενώ αντίθετα η δαπάνη του λιανεμπορίου διατηρείται σε ένα βαθμό λόγω του ηλεκτρονικού εμπορίου. Παρόλα αυτά, τη μεγαλύτερη προσδοκώμενη αύξηση της δαπάνης παρουσιάζουν οι δαπάνες που έχουν να κάνουν με την διασκέδαση. Η εστίαση κατά 50%, οι αγορές διασκέδασης (π.χ. συναυλίες) κατά 42% και τα ταξίδια κατά 39%. Ακολουθούν οι αγορές του λιανεμπορίου με τις αγορές ρούχων και παπουτσιών με αύξηση 35%, τις αγορές ειδών οικιακής βελτίωσης κατά 26%, τις αγορές παιχνιδιών και ειδών δώρου κατά 21%, τις αγορές τροφίμων και ποτών κατά 13%, τις αγορές ειδών γραφείου κατά 9% και τις αγορές ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών ειδών κατά 7%. Είναι χαρακτηριστική η διαφορά ανάμεσα στους κλάδους που εξυπηρετούνται επαρκών μέσω ηλεκτρονικού εμπορίου (είδη γραφείου, ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά ειδή) ή είναι ανοιχτοί (αγορά τροφίμων) και στους κλάδους που δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο.
Αναφορικά με τις προβλέψεις των καταναλωτών σε σχέση με τις διακοπές, η έρευνα έδειξε ότι ένας στους τρεις καταναλωτές (30%) θα κάνει διακοπές όπως έκανε κάθε χρόνο. Ποσοστό 20% θα κάνει διακοπές, αλλά πιο περιορισμένα σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια ενώ ποσοστό 24% δεν θα κάνει διακοπές φέτος. Ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό 27% (ένας στους τρεις) δεν γνωρίζει ακόμα τι θα κάνει. Η πλειοψηφία σε ποσοστό 31% εκτιμά ότι θα έχει τη δυνατότητα να κάνει διακοπές τον Αύγουστο, το 20% νωρίτερα από τον Ιούλιο και το 14% μετά το καλοκαίρι. Το 19% θεωρεί ότι δεν θα μπορέσει φέτος να κάνει διακοπές, ενώ ένα 11% θεωρεί ότι δεν μπορέσει κάνει διακοπές ούτε το 2022.