Η διαδικασία για την καταβολή επιδόματος στους ανασφάλιστους υπερήλικες

Την έναρξη της διαδικασίας για την απονομή του επιδόματος ανασφάλιστων υπερηλίκων ανακοίνωσε το υπουργείο Εργασίας. Ήδη στο ΦΕΚ Β 2401/3-8-2016 δημοσιεύτηκε η Κοινή Υπουργική Απόφαση των Υπουργείων Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Οικονομικών με την οποία «καθορίστηκαν τα δικαιολογητικά για την καταβολή του επιδόματος που προβλέπει το άρθρο 93 του ν. 4387/2016 της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης».

Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να μπουν στην ιστοσελίδα του ΟΓΑ (www . oga . gr) στην επιλογή: Συντάξεις – Επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ανασφαλίστων Υπερηλίκων ή Εγκύκλιοι, όπου έχει αναρτηθεί η αριθ. 7/2016 σχετική εγκύκλιος ΟΓΑ προκειμένου να ενημερωθούν για τα δικαιολογητικά που πρέπει να προσκομίσουν στους Ανταποκριτές του ΟΓΑ του τόπου κατοικίας τους, ώστε από τις 22 Αυγούστου 2016, να υποβάλλουν τη σχετική αίτηση.

«Από πλευράς ΟΓΑ θα καταβληθεί κάθε δυνατή προσπάθεια για τη συντομότερη επεξεργασία των αιτήσεων», επισημαίνεται στη σχετική ανακοίνωση.

Υπενθυμίζεται πως για να πάρει κανείς το επίδομα πρέπει σωρευτικά: να έχει συμπληρώσει τα 67, να μην λαμβάνει ή να μη δικαιούται σύνταξη από το εξωτερικό ή οποιαδήποτε ασφαλιστική ή προνοιακή παροχή από την Ελλάδα μεγαλύτερη από 360 ευρώ (σε όσους παίρνουν σύνταξη μικρότερη από 360 ευρώ δίνεται μόνο η διαφορά), να διαμένει μόνιμα και νόμιμα στην Ελλάδα 15 έτη, να έχει ετήσιο ατομικό φορολογητέο εισόδημα μέχρι 4.320 ευρώ ή οικογενειακό μέχρι 8.640 ευρώ, φορολογητέα αξία ακίνητης περιουσίας κάτω από 90.000 ευρώ και τεκμήριο αντικειμενικής δαπάνης κινητής περιουσίας κάτω από 6.000 ευρώ.

Αναλυτικά η απόφαση προβλέπει:

Χρόνος υποβολής αίτησης

Το δικαίωμα υποβολής της αίτησης αρχίζει το μήνα συμπλήρωσης του 67ου έτους της ηλικίας του αιτούντα ή και αργότερα. Η ημερομηνία έναρξης καταβολής του επιδόματος είναι η 1η του επόμενου μήνα, από την υπο­βολή της αίτησης.

Υποχρέωση υποβολής δήλωσης φορολογίας εισο­δήματος

Για την υποβολή αίτησης για χορήγηση επιδόματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ανασφάλιστων Υπερηλίκων, απαιτείται η υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήμα­τος φυσικών προσώπων. Αιτήσεις που δεν συνοδεύο­νται από την απαιτούμενη φορολογική δήλωση και το αντίστοιχο εκκαθαριστικό σημείωμα δεν εξετάζονται.

Αρμόδια υπηρεσία για την εξέταση των αιτήσεων για χορήγηση του επιδόματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ανασφάλιστων Υπερηλίκων, είναι το Τμήμα Α6 Συντάξεων Επιζώντων και Ανασφάλιστων Υπερηλίκων της Κεντρικής Υπηρεσίας και το Τμήμα Ασφάλισης και Παροχών των Περιφερειακών Υποκαταστημάτων του ΟΓΑ.

Δικαιολογητικά

Τα δικαιολογητικά που απαιτούνται για την απόδει­ξη της συνδρομής των προϋποθέσεων χορήγησης του επιδόματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ανασφάλιστων Υπερηλίκων για όσους υποβάλλουν αίτηση, μετά την ισχύ των διατάξεων του άρθρου 93 του Ν. 4387/2016 (ΦΕΚ/Α' 85/12.5.2016), είναι τα ακόλουθα:

1. Αίτηση στο ειδικό έντυπο του ΟΓΑ «ΑΙΤΗΣΗ - ΔΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΕΠΙΔΟΜΑΤΟΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΑΝΑΣΦΑΛΙΣΤΩΝ ΥΠΕΡΗΛΙΚΩΝ», η οποία υποβάλλεται, ηλεκτρονικά, στον Ανταποκριτή του ΟΓΑ του τόπου κατοικίας, εκτυπώνεται, υπογράφεται και αποστέλλεται στην αρμόδια Υπηρεσία του ΟΓΑ, μαζί με όλα τα απαιτούμενα δικαιολογητικά.

2. Ταυτότητα - οικογενειακή κατάσταση

2.1 Φωτοαντίγραφο Δελτίου Αστυνομικής Ταυτότητας, Ειδικού Δελτίου Ταυτότητας Ομογενούς ή Διαβατηρίου του αιτούντα και του/της συζύγου σε περίπτωση εγγά­μων ή του συντρόφου σε περίπτωση σύναψης συμφώ­νου συμβίωσης.

2.2 Πρόσφατο πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστα­σης. Οι αλλοδαποί, που δεν έχουν οικογενειακή μερίδα στην Ελλάδα, υποβάλλουν δημόσιο έγγραφο που να αποδεικνύει την οικογενειακή τους κατάσταση ή ληξι­αρχική πράξη συμφώνου συμβίωσης στην αντίστοιχη περίπτωση.

3. Διαζευκτήριο ή διαζύγιο σε περίπτωση πολιτικού γάμου, εφόσον ο αιτών είναι διαζευγμένος ή τη λύση του συμφώνου, για όσους είχαν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης.

Ασφάλιση, συνταξιοδότηση, λήψη προνοιακών παροχών

Η ασφάλιση, η συνταξιοδότηση σε φορέα (ελλη­νικό ή ξένο) κύριας ή επικουρικής ασφάλισης ή η λήψη προνοιακής παροχής από την Ελλάδα, αποδεικνύεται με βεβαίωση του αρμόδιου φορέα. Ειδικότερα απαιτείται η υποβολή των ακόλουθων δικαιολογητικών ανά κα­τηγορία.

α) Για όσους είναι συνταξιούχοι

Βεβαίωση στην οποία πρέπει να αναφέρεται ο χρόνος έναρξης της συνταξιοδότησης και το μηνιαίο ποσό της σύνταξης που λαμβάνει κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης για τη χορήγηση του επιδόματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ανασφάλιστων Υπερηλίκων.

Οι συνταξιούχοι ελληνικών Φορέων Κοινωνικής Ασφά­λισης (ΦΚΑ) και του Δημοσίου, θα πρέπει να υποβάλλουν βεβαίωση για το αν λαμβάνουν ή δικαιούνται επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (Ε.Κ.Α.Σ.).

Σε περίπτωση που είναι έγγαμος και ο/η σύζυγος του/της είναι συνταξιούχος ασφαλιστικού φορέα ή του Δημοσίου, της Ελλάδας ή του εξωτερικού, πρόσφατο ενημερωτικό σημείωμα του φορέα από το οποίο να προ­κύπτει το ποσό της μηνιαίας σύνταξης που λαμβάνει ο/η σύζυγος. Επίσης βεβαίωση από τον αρμόδιο ελληνικό ασφαλιστικό φορέα, από την οποία να προκύπτει αν λαμ­βάνει επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (Ε.Κ.Α.Σ.).

Σε περίπτωση χηρείας, υποβάλλει βεβαίωση του αρ­μόδιου ασφαλιστικού φορέα, που ήταν ασφαλισμένος ή συνταξιούχος ο θανών σύζυγος στην οποία αναφέρεται αν ο χήρος δικαιούται σύνταξη θανάτου.

β) Για όσους είναι ασφαλισμένοι

Όσοι έχουν χρόνο ασφάλισης σε χώρα του εξωτερι­κού, απαιτείται η υποβολή πρόσφατης βεβαίωσης, του αρμόδιου ασφαλιστικού φορέα της αλλοδαπής, από την οποία να προκύπτει ο χρόνος ασφάλισής τους, καθώς και αν δικαιούνται ή λαμβάνουν σύνταξη από τη χώρα αυτή.

Οι βεβαιώσεις που εκδίδονται από αλλοδαπούς φο­ρείς, πρέπει να είναι αρμοδίως επικυρωμένες και επίση­μα μεταφρασμένες.

Η βεβαίωση ασφάλισης σε ελληνικούς φορείς και το Δημόσιο δύναται να αναζητείται αυτεπάγγελτα.

Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, που η έκδοση βεβαιώσεων ασφαλιστικών φορέων του εξωτερικού για την ασφάλιση ή τη συνταξιοδότηση, είναι ιδιαίτερα δυσχερής, λόγω έκτακτων γεγονότων ή ιδιαίτερων κοινωνικοπολιτικών συνθηκών, όπως αυτά πιστοποιούνται με βεβαίωση της αρμόδιας υπηρεσίας του Υπουργείου Εξωτερικών, τότε είναι δυνατόν να γίνεται δεκτή υπεύθυνη δήλωση σχετικά με την ασφάλιση ή τη συνταξιοδότηση από το εξωτερικό των αιτούντων και των συζύγων τους.

γ) Για όσους λαμβάνουν προνοιακά επιδόματα

Πρόσφατη βεβαίωση από την αρμόδια υπηρεσία χο­ρήγησης παροχών πρόνοιας, του οικείου Δήμου ή άλλου αρμόδιου φορέα, από την οποία να προκύπτει το είδος των επιδομάτων, το μηνιαίο ποσό και η χρονική διάρκεια χορήγησης. Σε περίπτωση εγγάμων ή συμβιούντων, τη βεβαίωση αυτή θα προσκομίζουν και οι δύο σύζυγοι.

Όσοι έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης προσκομί­ζουν τα ίδια δικαιολογητικά μετους εγγάμους

4) Απόδειξη χρόνου διαμονής στην Ελλάδα

Για τον έλεγχο της μόνιμης διαμονής στην Ελλάδα υποβάλλονται, αναλόγως, ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα δικαιολογητικά, που αποδεικνύουν τη νόμιμη και μόνιμη διαμονή στην Ελλάδα:

4.1 Βεβαίωση της αρμόδιας δημοτικής αρχής, για τη μόνιμη κατοικία, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 279 του Ν. 3463/2006 (Α' 114), το άρθρο 4 παρ. 5 του Ν. 2647/1998 (Α' 237), όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 13 παρ. 3 του Ν. 3242/2004 (Α' 102), όπως ισχύουν σήμερα.

4.2 Αντίγραφα των εντύπων Ε1 δήλωσης φορολογίας εισοδήματος ή θεωρημένα εκκαθαριστικά σημειώματα ή των εντύπων Ε9.

4.3 Φωτοαντίγραφα όλων των σελίδων του/των δι­αβατηρίου/ων, της Ελλάδας ή της αλλοδαπής, εφόσον πρόκειται για πολίτες και άλλων χωρών.

4.4 Πιστοποιητικό μετοικεσίας.

4.5 Βεβαίωση ελληνικού ασφαλιστικού φορέα από την οποία να προκύπτει αναλυτικά ο χρόνος ασφάλισής του.

4.6 Αντίγραφο βιβλιαρίου υγείας.

4.7 Μισθωτήριο συμβόλαιο, με μισθωτή το δικαιούχο ή τον/τη σύζυγό του, κατατεθειμένο στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. ή σε περίπτωση που φιλοξενείται από συγγενείς α' ή β' βαθμού, αντίγραφο αρχικής δήλωσης φορολογίας ει­σοδήματος του φιλοξενούντος, που να το αποδεικνύει.

4.8 Βεβαίωση από την αρμόδια περιφερειακή διεύθυν­ση του ΟΑΕΔ, από την οποία να προκύπτει η ημερομηνία κατάθεσης δικαιολογητικών για την καταβολή του εφ' άπαξ επιδόματος ομογενών ή επιδόματος ανεργίας.

4.9 Βεβαίωση από την αρμόδια υπηρεσία καταβολής παροχών πρόνοιας, του οικείου Δήμου, από την οποία να προκύπτει το χρονικό διάστημα επιδότησης κατά το οποίο ο αιτών τυχόν ελάμβανε ή λαμβάνει επίδομα στε­γαστικής συνδρομής.

4.10 Λογαριασμοί ΔΕΚΟ (ΔΕΗ, ΟΤΕ, ύδρευσης κλπ).

4.11 Οποιοδήποτε άλλο έγγραφο στοιχείο από το οποίο προκύπτει η μόνιμη διαμονή και εγκατάσταση στην Ελλάδα.

Υπεύθυνες δηλώσεις

Υπεύθυνη Δήλωση του Ν. 1599/1986, στην οποία να δηλώνει ότι, σε περίπτωση μεταβολής του ποσού της σύνταξης ή του επιδόματος που λαμβάνουν ή που θα τους χορηγηθεί από άλλο ασφαλιστικό φορέα ή το Δη­μόσιο, της Ελλάδας ή του εξωτερικού, θα το δηλώσουν άμεσα στον ΟΓΑ.

Σε περίπτωση μεταβολής του ποσού της σύνταξης ή του επιδόματος που λαμβάνουν ή που θα τους χορη­γηθεί οι επιδοματούχοι ανασφάλιστοι υπερήλικες από άλλο ασφαλιστικό φορέα ή το Δημόσιο, της Ελλάδας ή του εξωτερικού, οι βεβαιώσεις των αρμόδιων φορέων, που θα αναφέρουν τη μεταβολή αυτή, αρμοδίως επι­κυρωμένες και επίσημα μεταφρασμένες, θα πρέπει να κατατίθενται, στο αρμόδιο Τμήμα της Κεντρικής Υπηρε­σίας ή του Περιφερειακού Υποκαταστήματος του ΟΓΑ.

Καταθετικός λογαριασμός

Φωτοαντίγραφο πρώτης σελίδας του βιβλιαρίου κατα-θετικού λογαριασμού Τράπεζας ή ΕΛ.ΤΑ., με δικαιούχο ή συνδικαιούχο τον/ην αιτούντα/ούσα, από την οποία να προκύπτει ο αριθμός «ΙΒΑΝ».

Οποιοδήποτε άλλο έγγραφο ή δικαιολογητικό κρίνουν τα αρμόδια όργανα του ΟΓΑ ότι απαιτείται για την απόδειξη της συνδρομής των προϋποθέσεων για τη χορήγηση της παροχής.

Έλεγχος εισοδηματικού κριτηρίου

Ο έλεγχος του εισοδηματικού κριτηρίου πραγματο­ποιείται με βάση τα εισοδήματα, όπως αυτά προκύπτουν από τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του φορολο­γικού έτους, που προηγείται εκείνου που υποβάλλεται η αίτηση για χορήγηση επιδόματος Κοινωνικής Αλληλεγ­γύης Ανασφάλιστων Υπερηλίκων και το αντίστοιχο εκκα­θαριστικό σημείωμα της αρμόδιας φορολογικής αρχής.

Απαιτείται η υποβολή φωτοαντίγραφου του εντύπου ΕΙ δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώ­πων και του αντίστοιχου εκκαθαριστικού σημειώματος της αρμόδιας φορολογικής αρχής, του φορολογικού έτους, που προηγείται εκείνου που υποβάλλεται η αίτη­ση χορήγησης του επιδόματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ανασφάλιστων Υπερηλίκων.

Στο ατομικό και στο οικογενειακό εισόδημα, συνυπο­λογίζονται τα ποσά που έχει εισπράξει ή που δικαιούται να εισπράξει ο ίδιος και ο/η σύζυγος του/της για έγγα­μους και για όσους έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίω­σης, από βοηθήματα, οικονομικές ενισχύσεις ή άλλες συντάξεις ή επιδόματα, εκτός των εξαιρέσεων που ρητά αναφέρονται στην παράγραφο 2 του άρθρου 93 του Ν. 4387/2016. Ακόμα, συνυπολογίζεται κάθε άλλο ει­σόδημα και έσοδο που δεν έχει δηλωθεί, ακόμα και αν απαλλάσσεται από το φόρο ή φορολογείται με ειδικό τρόπο ή δεν υπάρχει από το νόμο υποχρέωση δήλωσής του.

Όταν ο/η σύζυγος λαμβάνει ήδη σύνταξη ανασφά­λιστου υπερήλικα ή Επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ανασφάλιστων Υπερηλίκων, οι ετήσιες συντάξεις του ή το ετήσιο επίδομα συνυπολογίζονται στο οικογενειακό εισόδημα, προκειμένου να κριθεί, αν ο άλλος σύζυγος ή το άλλο μέρος του συμφώνου συμβίωσης, θα λάβει την παροχή, δεδομένου ότι δεν περιλαμβάνεται στις εξαιρέσεις της παρ. 2 του άρθρου 93 του Ν. 4387/2016.

Το ποσό του καταβαλλόμενου επιδόματος στους ανα­σφάλιστους υπερήλικες από ίδιο δικαίωμα, δε λαμβάνε­ται υπόψη κατά την εξέταση της συνδρομής των προϋ­ποθέσεων για τη συνέχιση καταβολής του επιδόματος.

Ο έλεγχος του εισοδηματικού κριτηρίου δύναται να γίνεται από τον ΟΓΑ και με ηλεκτρονική διασταύρωση σε συνεργασία με την αρμόδια φορολογική αρχή.

Έλεγχος ακίνητης περιουσία

Για τον έλεγχο της αξίας της ακίνητης περιουσίας απαι­τείται η υποβολή του εντύπου «Δήλωση Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων - Πράξη διοικητικού προσδιορι­σμού φόρου Ν. 4223/2013 (Α 287)» (εκτύπωση εκκα­θαριστικού τελευταίας εκκαθάρισης), στο οποίο κατα­γράφεται η αντικειμενική αξία της ακίνητης περιουσίας.

Οι προϋποθέσεις που τίθενται από το άρθρο 93 του Ν. 4387/2016, πρέπει να πληρούνται σωρευτικά. Εφό­σον ο αιτών ή ο επιδοματούχος δεν πληροί μία από τις προϋποθέσεις που τίθενται από τον ανωτέρω νόμο, αποκλείεται από τη λήψη ή τη συνέχιση της καταβολής της παροχής, παρέλκει δε η αναζήτηση των λοιπών δι­καιολογητικών.

Από το μηνιαίο ποσό του επιδόματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ανασφάλιστων Υπερηλίκων, αφαιρού­νται, σύμφωνα με την παρ. 1β του άρθρου 93 του Ν. 4387/2016, και τα προνοιακά επιδόματα που δεν υπολογίζονται στο εισόδημα, σύμφωνα με την παρ. 2 του ίδιου άρθρου, δηλαδή οι οικονομικές ενισχύσεις που χορηγούνται σε άτομα με αναπηρίες λόγω της αναπηρίας τους, το διατροφικό επίδομα που χορηγεί­ται στους πάσχοντες από χρόνια νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου και στους μεταμοσχευμένους καθώς και το επίδομα ανεργίας.