Στα πρώτα χριστιανικά χρόνια η εορτή του Δωδεκαημέρου ήταν μόνο τα Θεοφάνεια.
Από τον 4ο αιώνα αρχίζουν να γιορτάζονται σε διαφορετικές ημερομηνίες τα Χριστούγεννα και τα Θεοφάνεια, σύμφωνα με τον Μέγα Βασίλειο και με τον Γρηγόριο τον Θεολόγο.
Σημαντικοί χριστιανοί συγγραφείς του 2ου και 3ου αναφέρουν οτι με την κοινή εορτή Χριστουγέννων και Θεοφανείων καλύπτονταν τρεις γιορτές που είναι η φανέρωση του Θεού ως βρέφους στους ανθρώπους γενικά, η φανέρωση του Θεού στους Μάγους ειδικά και η φανέρωση της Αγίας Τριάδος στον Ιορδάνη.
Στη Ρώμη είχε αρχίσει από τις πρώτες δεκαετίες του 4ου αιώνα (περί το 330-340) ο εορτασμός των Χριστουγέννων ως απάντηση στα ειδωλολατρικά Βρουμάλια ή Σατουρνάλια, που ήταν η λατρεία του αναγεννώμενου Ηλίου.
Κατά τον 4ο αιώνα η εορτή των Θεοφανείων γιορτάζεται πλέον με λαμπρότητα σε όλη την ανατολική Εκκλησία ως εορτή του φωτισμού της ανθρωπότητας δια του Αγίου Βαπτίσματος.
Στη Δύση τα Θεοφάνεια απαντώνται στα μέσα του 4ου αιώνα, αλλά από της εποχής αυτής φαίνεται στη Ρωμαϊκή Εκκλησία και άλλη μια εορτή αφιερωμένη στη κατά σάρκα Γέννηση του Ιησού στις 25 Δεκεμβρίου.
Όταν πλέον καθιερώθηκε αυτή η ημερομηνία για τα Χριστούγεννα σε όλο τον Χριστιανικό κόσμο έγινε και ο διαχωρισμός της εορτής των Φώτων στις 6 Ιανουαρίου, στα μέσα του 6ου αιώνα.