Η Ιερά Μονή Μακαριωτίσσης ιδρύθηκε τον 12ο αιώνα. Σημαντικές ανακαινίσεις έγιναν τον 17ο αιώνα (1609) και τον 19ο αιώνα (1802). Εκτός από πνευματικό κέντρο έπαιξε και σπουδαίο εθνικό ρόλο. Κατά την Τουρκοκρατία έβρισκαν σ’ αυτήν καταφύγιο οι κλέφτες και οι αρματολοί που δρούσαν στην οροσειρά του Ελικώνα. Κατά την επανάσταση του 1821 ενίσχυσε τον Καραϊσκάκη στη μάχη της Δομβραίνας και για τούτο κάηκε από τους Τούρκους στις 4 Νοεμβρίου 1826.
Στον Μακεδονικό αγώνα πρόσφερε θυσία τον ιερομόναχό της π. Χρυσόστομο Καπετανόπουλο, ενώ γνώρισε και την θηριωδία των Ναζί στην Κατοχή, που κατέστρεψαν μεγάλο μέρος της Μονής φονεύοντας τον μοναχό της π. Αγαθάγγελο Αγγέλου.
Η Μονή επανδρώθηκε με νέα Αδελφότητα το 1992 και σήμερα λειτουργεί ως οργανωμένο Κοινόβιο με 20 μοναχούς περίπου.
Στη Μονή μπορεί να μεταβεί κανείς μέσω του επαρχιακού δρόμου Θηβών-Λιβαδειάς ακολουθώντας τις πινακίδες με την ένδειξη «Δομβραίνα». Φτάνοντας στη Δομβραίνα υπάρχει πινακίδα με την ένδειξη «Ιερά Μονή Μακαριωτίσσης». Ο δρόμος από εκεί και μετά είναι ανηφορικός (μισός άσφαλτος και μισός χωματόδρομος). Η Μονή βρίσκεται σε υψόμετρο 700 μέτρων. Απέχει από τη Δομβραίνα 7 περίπου χιλιόμετρα και από τη Θήβα 40 χιλιόμετρα (45 λεπτά με το αυτοκίνητο).
Η Μονή επανδρώθηκε με νέα Αδελφότητα το 1992 και σήμερα λειτουργεί ως οργανωμένο Κοινόβιο με 20 μοναχούς περίπου.
Παραδοσιακά προϊόντα μονής
Η αγάπη στο Θεό και στον συνάνθρωπο και στη μάνα γη, καθώς και οι ανάγκες της Μονής, οδήγησαν τους Πατέρες της Μονής να ασχοληθούν με όλη τους τη δύναμη βάζοντας κόπο και προσωπική εργασία στη δημιουργία φρέσκων, αγνών και παραδοσιακών προϊόντων, στις ιδιόκτητες εγκαταστάσεις της Μονής, με συνδυασμό τη σύγχρονη τεχνολογία και τον παραδοσιακό τρόπο παρασκευής. (Γάλα, γιαούρτια, επιδόρπιο, ξινόγαλο βούτυρο).
Το γάλα για την παρασκευή των προϊόντων προέρχεται από ζώα που σιτίζονται με αυστηρά ελεγχόμενες ζωοτροφές από τους ίδιους Πατέρες της Μονής στις σταυλικές τους εγκαταστάσεις. Στην ποιότητα των προϊόντων συμβάλλει και το υψόμετρο της Μονής που είναι 700 μέτρα μαζί με το καθαρό περιβάλλον.