Στην ανατολική οροσειρά των Αγράφων, σε υψόμετρο 800 μέτρων, είναι κτισμένη η Ιερά Κοινοβιακή Μονή Παναγίας Κορώνης (ή Κορώνας), αφιερωμένη στη Γέννηση της Θεοτόκου.
Το ιστορικό αυτό μοναστήρι πήρε πιθανότατα την ονομασία του από την τοποθεσία που βρίσκεται, σαν Κορώνα δηλαδή του κάμπου. Βρίσκεται δίπλα στη λίμνη Πλαστήρα, στην ανατολική πλευρά της.
Η ιστορία της Ιεράς Μονής Κορώνης αρχίζει τον 12ο αιώνα και συγκεκριμένα το 1123, όταν βρέθηκε με θαυμαστό τρόπο η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Κορώνης. Ιδρύθηκε επί Αυτοκράτορος Ιωάννου Β' του Κομνηνού, ως Σταυροπηγιακή, Πατριαρχική και Βασιλική Μονή. Η πρώτη επωνυμία της ήταν «Μονή της Κρυεράς Πηγής».
Μετά από καταστροφή που υπέστη, ξανακτίσθηκε στις αρχές του 1500 από τον Ανδρέα Μπούνο, πλούσιο άνδρα των Αγράφων.Ακόμη και σήμερα θυμίζει φρουριακό συγκρότημα, στα πρότυπα των μονών του Αγίου Όρους.
Το Καθολικό είναι μεγάλος ναός αφιερωμένος στο Γενέσιο της Θεοτόκου, τρίκογχος, σταυροειδής με τρούλο και νάρθηκα και ανήκει στον αθωνικό τύπο, ενώ στη βόρεια πλευρά της λιτής βρίσκεται το παρεκκλήσιο του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου.
Ο ναός αγιογραφήθηκε το 1587 από τον μοναχό Δανιήλ, μαθητή του Θεοφάνους του Κρητός. Εντυπωσιακές είναι οι τοιχογραφίες του «Ενταφιασμού της Θεοτόκου», του «Κτίτορος» και της «Επισκέψεως».
Ιδιαίτερα σημαντική είναι η θαυματουργός εικόνα της Παναγίας Οδηγήτριας.Κατά την Τουρκοκρατία, η Ιερά Μονή Κορώνης συνέβαλε στην πνευματική και μορφωτική υποστήριξη του Έθνους. Εκεί κατά την παράδοση λειτουργούσε κρυφό σχολείο, σε καιρούς μεγάλης τουρκικής πίεσης.
Το Δεκέμβριο του 1943 πυρπολήθηκε, με αποτέλεσμα να καταστραφούν σπάνια χειρόγραφα και πλούτος κειμηλίων. Θαυματουργικώς διασώθηκε η εικόνα της Παναγίας της Παμμακαρίστου του τέμπλου.
Στη μονή έζησαν αρκετοί και σπουδαίοι ιεράρχες. Κατά τα τέλη του 16ου αιώνα εκάρη και μόνασε στο μοναστήρι ο Ιερομάρτυς Άγιος Σεραφείμ, Αρχιεπίσκοπος Φαναρίου και Νεοχωρίου, όπου σήμερα φυλάσσεται στη μονή η Τιμία του Κάρα.
Ο Άγιος Σεραφείμ γεννήθηκε στην Πεζούλα Καρδίτσας περί τα μέσα του 16ου αιώνα από γονείς ευσεβείς και ενάρετους, τον Σωφρόνιο και τη Μαρία. Από μικρό παιδί διακρινόταν για τον καλό του χαρακτήρα, την αγάπη του προς την Εκκλησία και τις φιλομοναχικές του τάσεις, γι' αυτό και πήγε να μονάσει πολύ νωρίς στην Ιερά Μονή της Κυρίας Θεοτόκου της Κρυεράς Πηγής, της σημερινής Κορώνης.
Εκεί στο μοναστήρι, φάνηκαν οι πολλές του αρετές και νωρίς χειροτονήθηκε πρεσβύτερος και κατόπιν ανέλαβε και ηγούμενος της μονής. Αργότερα, νέος ακόμη στην ηλικία, έγινε αρχιεπίσκοπος Φαναριού και Νεοχωρίου, γεγονός που του έδωσε τη δυνατότητα να προσφέρει πολλές υπηρεσίες στην Εκκλησία και το υπόδουλο γένος και πολύ να στηρίζει με τα κηρύγματα του και τις πε-ριοδείες του στα Άγραφα τους ραγιάδες, που στέναζαν κάτω από τον Τουρκικό ζυγό.
Για τη δράση του λοιπόν τόσο ως ηγούμενος όσο και ως επίσκοπος προκάλεσε εναντίον του το μίσος των αγάδων Τούρκων της περιοχής, (με αφορμή το κίνημα του 1601 που έκανε ο Μητροπολίτης Λαρίσης - Τρίκκης Διονύσιος ο Φιλόσοφος ) και ο άγιος Σεραφείμ ως συνεργός της επανάστασης.
Και επειδή με θάρρος και τόλμη αρνήθηκε να αλλαξοπιστήσει και να προδώσει την πίστη του, καταδικάστηκε σε θάνατο δια αποκεφαλισμού, αφού προηγουμένως υπέστη φοβερά μαρτύρια και βασανιστήρια, μέχρι που τον έγδαραν ζωντανό στο σημερινό περίβολο του Ιερού Ναού του Αγίου Σεραφείμ στο Φανάρι.
Έτσι, στις 4 Δεκεμβρίου 1601 ο Άγιος Σεραφείμ αποκεφαλίστηκε και παρέδωσε την αγία του ψυχή στον Χριστό.Η Εκκλησία τον κατέταξε στη χορεία των αγίων και η μνήμη του τιμάται στις 4 Δεκεμβρίου.
Η μονή πανηγυρίζει στις 8 Σεπτεμβρίου, του Γενεσίου της Θεοτόκου και στις 4 Δεκεμβρίου, του Αγίου Ιερομάρτυρος Σεραφείμ. Συγκεντρώνει πλήθος προσκυνητών από όλη την Ελλάδα, καθ' όλη τη διάρκεια του έτους. Βρίσκεται σε απόσταση 7 χλμ. από το χωριό Μεσενικόλας Καρδίτσας, κοντά στη λίμνη Πλαστήρα. Η πρόσβαση είναι εύκολη.
Στην κατοχή της έχει δεκάδες λείψανα γνωστών αγίων. Η μονή Κορώνης έχει επίσης στην ευθύνη της 6 μετόχια στο νομό Καρδίτσας, μεταξύ των οποίων και την Ιερά Μονή Πέτρας Καταφυγίου.