Εορτολόγιο-Βίοι αγίων: Σήμερα 6 Φεβρουαρίου η Εκκλησία μας τιμά τη μνήμη:
Όσιος Βουκόλος Επίσκοπος Σμύρνης, Άγιος Φώτιος ο Μέγας Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, Άγιος Ιουλιανός ὁ ἐν Ἐμέσῃ, Άγιοι Φαύστα, Ευϊλάσιος και Μάξιμος, Άγιοι Φαύστος, Βασίλειος και Σιλουανός, Όσιοι Βαρσανούφιος και Ιωάννης ο μαθητής του ο επικαλούμενος Προφήτης, Όσιος Ιωάννης ὁ ἐν Λυκῷ, Όσιος Ιάκωβος, Όσιος Μακάριος, Άγιοι Δωροθέα και Θεόφιλος οι Μάρτυρες εν Καισαρεία, Άγιος Άμανδος Επίσκοπος Μάαστριχτ, Άγιος Δαμασκηνός ο Ιερομάρτυρας ο Σιναΐτης, Άγιος Αρτέμιος ο Ιερομάρτυρας ο Σιναΐτης, Όσιος Αρσένιος ο εκ Γεωργίας, Άγιοι Θεόφιλος, Σατουρνίνος και Ρεβοκάτος.
Γιορτάζουν όσοι Φώτηδες και Φωτεινές οι οποίοι δεν επέλεξαν να γιορτάζουν των Φώτων.
Ο Μέγας Φώτιος
Ο Μέγας Φώτιος ή Άγιος Φώτιος (Κωνσταντινούπολη, 820 – 6 Φεβρουαρίου 893) διετέλεσε Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως από το 858 έως το 867 και από το 877 έως το 886. Θεωρείται ως μία από τις σημαντικότερες μορφές της εν γένει ιστορίας του Βυζαντίου και του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως.
Καθοριστικότατη υπήρξε και η εμπλοκή του στις πολιτικές υποθέσεις της αυτοκρατορίας, δεδομένου ότι συνέβαλε στη διαμόρφωση των σχέσεων της αυτοκρατορίας με ξένους λαούς δια του ιεραποστολικού έργου του (π.χ. με τον εκχριστιανισμό των Βουλγάρων) αλλά και άφησε έντονο το αποτύπωμά του στην πολιτική θεωρία των Βυζαντινών.
Λίγα είναι γνωστά για την καταγωγή ή την οικογένειά του. Σε νεαρή ηλικία ο Φώτιος φαίνεται ότι είχε αρχίσει να διδάσκει γραμματική, ρητορική και φιλοσοφία σε ένα κύκλο μαθητών.
Το 858 ο παντοδύναμος καίσαρας Βάρδας, παραδυναστεύων του ανεψιού του Μιχαήλ Γ΄, εκθρόνισε τον πατριάρχη Ιγνάτιο.
Ο Φώτιος, λαϊκός ως τις 20 Δεκεμβρίου 858 και επικεφαλής του ανώτερου αυτοκρατορικού δικαστηρίου, είχε καρεί μοναχός την ημέρα εκείνη, την επομένη έγινε αναγνώστης, την άλλη υποδιάκονος, την επομένη χειροτονήθηκε διάκονος, και την πέμπτη μέρα, στις 24 Δεκεμβρίου πρεσβύτερος. Στις 25 δεκεμβρίου ο Φώτιος επιλέχτηκε για τη θέση του πατριάρχη.
Η εκλογή του Φωτίου έπασχε τυπικώς γιατί ο Ιγνάτιος αρνούνταν επίμονα να παραιτηθεί. Για να θεραπευθεί η ανωμαλία ο Φώτιος συγκάλεσε σύνοδο και ζήτησε από τον έχοντα τα εκκλησιαστικά πρωτεία Πάπα να στείλει τοποτηρητές. Ο Πάπας Νικόλαος Α΄ έστειλε δύο επισκόπους ως τοποτηρητές για να εξετάσουν και να κρίνουν, και έγραψε συγχρόνως στον Μιχαήλ υπαινισσόμενος ότι θα επικύρωνε την ενθρόνιση του Φωτίου αν του αποδίδονταν η δικαιοδοσία στις ελληνικές χώρες και τα κτήματα της Καλαβρίας, όλα δηλαδή όσα είχαν αφαιρεθεί από τους πάπες από τον Λέοντα Γ΄.
Η σύνοδος συνήλθε στις αρχές Μαΐου του 861 στον ναό των Αγίων Αποστόλων. Συμμετείχαν 348 επίσκοποι και προήδρευαν οι τοποτηρητές του πάπα. Ο Ιγνάτιος προσήχθη, αρνήθηκε και πάλι να παραιτηθεί, δικάστηκε, καταδικάστηκε και καθαιρέθηκε ενώ οι τοποτηρητές αναφώνησαν κι αυτοί «ανάξιος».
Τον Αύγουστο της ίδιας χρονιάς σεισμοί συντάραξαν την Κωνσταντινούπολη επί σαράντα μέρες. Ο λαός τους απέδωσε στη θεία οργή για τον διωγμό του Ιγνάτιου, τον οποίον οι φίλοι του είχαν κατορθώσει να φυγαδεύσουν.
Ο Πάπας Νικόλαος ενημερώθηκε για τις αποφάσεις της συνόδου από τους τοποτηρητές του (όπως τον ενημέρωσαν) και από τα πρακτικά που του έστειλαν μαζί με επιστολές τους ο Μιχαήλ και ο Φώτιος.
'Επειτα από έντονες διαμαρτυρίες ο Πάπας απέσυρε τη στηριξή του στον Φώριο. απάντηση από την Κωνσταντινούπολη ήταν μια περιφρονητική επιστολή, που αποκαλούσε τον Πάπα βάρβαρο εν μέσω βαρβάρων .
Τον Σεπτέμβριο του 867 ο Φώτιος, που καθαιρέθηκε και επανήλθε στον πατριαρχικό θρόνο ο Ιγνάτιος.
Ο Φώτιος εξορίστηκε στη μονή της Σκέπης στον Βόσπορο, όπου παρέμεινε ήσυχος όσο κράτησε η εξορία του παρ’ όλο που οι οπαδοί του είχαν συγκροτήσει εκκλησίαν εν εκκλησία με χωριστή ιεραρχία, ιεροτελεστίες και πιστούς. Στα τέλη του 876 ανακλήθηκε από την εξορία και του ανατέθηκε η ανατροφή των τεσσάρων γιων του Βασιλείου, ο οποίος σε όλο το διάστημα της εξορίας δεν έπαυσε να τον τιμά και να τον βοηθά.
Το 877 ο Ιγνάτιος πέθανε και σε τρεις μέρες ο Φώτιος ανέβηκε και πάλι στον πατριαρχικό θρόνο της Κωνσταντινούπολης.
. Η επάνοδός του επικυρώθηκε θριαμβευτικά και τα εγκώμια της συνόδου προς αυτόν υπήρξαν αποθεωτικά. Οι τοποτηρητές του Πάπα, μολονότι τα εγκώμια αυτά αναγόρευαν τον Φώτιο πνευματικό οδηγό όλης της Χριστιανοσύνης, συμφώνησαν κατά πάντα και υπερθεμάτισαν. Τέλος απαγορεύτηκε ρητά κάθε προσθήκη στο Σύμβολο της Πίστεως, δηλ. το Filioque.
Όταν έγινε αυτοκράτορας ο Λέων ΣΤ' καθαίρεσε και εξόρισε τον Φώτιο πιθανόν σε μονή της Αρμενίας, και τα ίχνη του χάνονται. Πιθανολογείται ότι απεβίωσε την 6 Φεβρουαρίου του 893.