Λιγότερο από ένα μήνα πριν τα Χριστούγεννα, ολόκληρη η Ευρώπη ετοιμάζεται να ζήσει ίσως τις πιο δύσκολες γιορτές από το τέλος του Β` Παγκοσμίου Πολέμου εδώ και 75 χρόνια. Τα Χριστούγεννα του κορονοϊού. Με όλες τις χώρες να προσπαθούν εναγωνίως να παντρέψουν την επιλογή μεταξύ της μεγαλύτερης ελευθερίας και της αποφυγής ενός τρίτου κύματος της πανδημίας με το νέο έτος. Να το παίξουν ξέγνοιαστοι όπως ο Αγιος Βασίλης ή αυστηρά και κυνικά όπως ο Γκρίντς, το μοχθηρό πράσινο πλάσμα με την υπερφυσική δύναμη που «έκλεψε τα Χριστούγεννα» σύμφωνα με το βιβλίο του dr Seuss.
Ποιος είναι ο Χριστουγεννιάτικος χάρτης στις κυριότερες ευρωπαϊκές χώρες;
Η Γερμανία επεκτείνει το «lockdown lite» που είχε αρχικά προγραμματιστεί να λήξει στις 30 Νοεμβρίου έως τις 23 Δεκεμβρίου και είναι πολύ πιθανό οι περιορισμοί να συνεχιστούν και τη νέα χρονιά.
Οι Γάλλοι, πιο «ξέγνοιαστοι», μειώνουν τους περιορισμούς του lockdown σε τρεις φάσεις: Από σήμερα,οι μικρές επιχειρήσεις θα ανοίξουν ξανά και η περίμετρος των καθημερινών εκδρομών θα διευρυνθεί από ένα χιλιόμετρο σε 20 χιλιόμετρα. Οι χώροι λατρείας θα επιτρέπεται να φιλοξενούν έως και 30 άτομα. Σε μια δεύτερη φάση, ξεκινώντας από τα μέσα Δεκεμβρίου και υπό τον όρο ότι τα ποσοστά μόλυνσης θα παραμείνουν κάτω από ορισμένα όρια, θα επιτρέπεται στους ανθρώπους να ταξιδεύουν για να επανενωθούν με τις οικογένειές τους και θα επιτρέπεται η πρόσβαση σε μουσεία, κινηματογράφους και θέατρα. Από τις
20 Ιανουαρίου, θα ανοίξουν και πάλι μπαρ, εστιατόρια και γυμναστήρια.
Στη Βρετανία, οι πολίτες θα απολαύσουν μια πενθήμερη «περίοδο χάριτος» μεταξύ 23 και 27 Δεκεμβρίου. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, τρία διαφορετικά νοικοκυριά θα επιτρέπεται να συνυπάρχουν σε σπίτια, χώρους λατρείας και σε πάρκα, αλλά όχι σε δομές φιλοξενίας ή διασκέδασης.
Στην Ιταλία, η κυβέρνηση θα υιοθετήσει νέα μέτρα και πιθανότατα θα περιοριστούν οι εορτασμοί των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς στην άμεση οικογένεια (το πολύ πέντε έως έξι άτομα) και θα απαγορευθούν όλες οι μεγάλες συγκεντρώσεις.
Στο Βέλγιο, που δέχεται το μεγαλύτερο πλήγμα στη διάρκεια του δεύτερου κύματος της πανδημίας, τα απαγορευτικά μέτρα λήγουν στις 13 Δεκεμβρίου και η χώρα δεν έχει ακόμη καταλήξει σε νέες αποφάσεις.
Η Πολωνία αποφάσισε να ξανανοίξουν εμπορικά κέντρα και καταστήματα, ωστόσο οι πολίτες θα μπορούν να γιορτάσουν τα Χριστούγεννα μόνο με την άμεση οικογένεια και θα απαγορεύονται τα ταξίδια .
Τον δρόμο όμως τον δείχνει η Αυστρία, η οποία βρίσκεται υπό αυστηρό lockdown έως τις 6 Δεκεμβρίου και η κυβέρνηση σκοπεύει να πραγματοποιήσει μαζικά τεστ σχεδόν σε ολόκληρο τον πληθυσμό τις επόμενες εβδομάδες για να σπάσει τις αλυσίδες λοίμωξης και να επιτρέψει μια πιο φυσιολογική εορταστική ατμόσφαιρα.
«Με τα μαζικά τεστ ανοίγουμε ένα νέο κεφάλαιο στη μάχη κατά της πανδημίας» τόνισε ο καγκελάριος Κούρτς,προσθέτοντας ότι «αυτό το έργο απαιτεί μεγάλη υλικοτεχνική προσπάθεια, αλλά θα έχει τεράστια πλεονεκτήματα. Μπορούμε να εντοπίσουμε γρήγορα έναν μεγάλο αριθμό μολυσμένων ατόμων και, συνεπώς, να σπάσουμε τις αλυσίδες λοίμωξης ακόμα πιο εκτεταμένα».
Τι γίνεται όμως με την οικονομία;
Το πόσο εορταστικό θα είναι όμως για υγειονομικούς λόγους το κλίμα, είναι το ένα θέμα, αλλά και το πως θα επιβιώσουν οικονομικά εκατομμύρια άνθρωποι, είναι ένα εξ` ίσου τεράστιο ζήτημα. Ιδιαίτερα, όταν για έναν πολύ μεγάλο αριθμό μικρών επιχειρήσεων κυρίως, η περίοδος των Χριστουγέννων είναι από τους μεγαλύτερους καθοριστικούς παράγοντες για το αν θα επιβιώσουν ολόκληρη τη χρονιά…
Στη Μασσαλία,για παράδειγμα, χιλιάδες ιδιοκτήτες εστιατορίων, καφέ ακόμη και νυχτερινών κέντρων από όλη τη Νότια Γαλλία συγκεντρώθηκαν στη Μασσαλία και διαδήλωσαν ενάντια στο συνεχιζόμενο κλείσιμο των καταστημάτων τους, μετά από έκκληση της Ενωσης Εμπορίου και Ξενοδοχειακών Μονάδων (Umih).
«Μας μεταχειρίζονται σαν θύματα πανούκλας» έγραφε ένα από τα πλακάτ των διαδηλωτών. «Ελευθερία, ελευθερία να εργαστούμε» ήταν το σύνθημα που κυριάρχησε στη διαδήλωση. Μακάβριο μεν, αλλά οι διαδηλωτές κουβαλούσαν δύο φέρετρα που είχαν τοποθετήσει υαλικά και μαχαιροπήρουνα για να συμβολίσουν τους εστιάτορες, που έχουν πληγεί περισσότερο από όλους από το lockdown.
«Εγκαταλείψαμε τις μικρές μας επιχειρήσεις ενώ γνωρίζουμε ότι χωρίς αυτές, θα ξεκινήσει η κοινωνική ερήμωση, ο οικονομικός και κοινωνικός θάνατος» γράφει στην Le Figaro, η Ιζαμπέλ Σαπορτά, συγγραφέας του βιβλίου «Rendez-nous la France! Βάλτε τέλος στην κάστα που παραλύει τη χώρα» (Fayard, 2020).
«Σβήσαμε τους εστιάτορες με ένα στυλό, χωρίς να προσπαθήσουμε να καταλάβουμε τι αντιπροσωπεύουν στη συλλογική μας συνείδηση. Χωρίς μια φορά, να σκεφτούμε τα επαγγέλματα που συνδέονται με αυτούς: αμπελουργούς, κτηνοτρόφους, γεωργούς, ψαράδες… Οσο εξαφανίζονται όλοι αυτοί, τόσο αυξάνεται η παραβατικότητα και ο φόβος» λέει η Ιζαμπέλ Σαπορτά.
«Η κρίση του κορονοϊού αποκαλύπτει τις αποτυχίες και την καταστροφή που έχει προκαλέσει η τεχνοκρατία που μας κυβερνά. Ευφυής και καλλιεργημένη μεν η τεχνοκρατία, δεν πιστεύει όμως ότι έχει κάτι να μάθει από τις κατώτερες τάξεις… Αντί να διαχειριστεί καλά την κατάσταση από τον Αύγουστο, φτάσαμε στο σημείο ώστε μόνο μία λύση, η χειρότερη, το δεύτερο lockdown, να είναι απαραίτητο. Ωστόσο, γνωρίζουμε ότι αυτός ο περιορισμός κατέστρεψε τη νεολαία μας, οδήγησε πολλούς σε κατάθλιψη και προκάλεσε εκατοντάδες χιλιάδες οικονομικές τραγωδίες»…
Αυτοί είναι που μας κλέβουν τα Χριστούγεννα...Μας στερούν τη χαρά της μεγαλύτερης γιορτής.
Στη Βρετανία ως αποτέλεσμα της πανδημίας, η ύφεση αναμένεται να σπάσει όλα τα ρεκόρ και να είναι η χειρότερη των τελευταίων… 300 ετών και οι άνεργοι να ξεπεράσουν τα 2,6 εκατομμύρια, όπως προειδοποίησε ο υπουργός Οικονομικών, Ρίσι Σούνακ.
Στη Φρανκφούρτη, η ηγεσία της Ευρωπαικής Κεντρικής Τράπεζας «ανησυχεί για τις εταιρικές χρεοκοπίες, την ευθραυστότητα των τραπεζών και
φοβάται σοβαρή οικονομική επιδείνωση το επόμενο έτος» γράφει η γαλλική Les Echos. Στην εξαμηνιαία έκθεσή της για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, η ΕΚΤ εξέφρασε την ανησυχία της για τις χρηματοοικονομικές φούσκες που διογκώθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας και τη μελλοντική αστάθεια των εταιρειών και των τραπεζών. Εκφράζει φόβους για ένα χειρότερο σενάριο, με επιτάχυνση των εταιρικών πτωχεύσεων, η οποία με τη σειρά της θα εξασθενίσει τις τράπεζες.
"Αποφύγαμε μια κρίση ρευστότητας, αλλά ο κίνδυνος είναι ότι αυτό θα μετατραπεί σε κρίση φερεγγυότητας", προειδοποιεί ο αντιπρόεδρος της ΕΚΤ, Λουίς ντε Γκίντος. Το δημόσιο χρέος των χωρών της ΕΕ έχει κάνει ένα ιστορικό άλμα. Από τον Ιανουάριο έως τον Σεπτέμβριο, οι κυβερνήσεις των χωρών της ΕΕ εξέδωσαν ομόλογα ύψους ενός τρισεκατομμυρίου ευρώ, ξεπερνώντας σε μεγάλο βαθμό όλα τα ιστορικά προηγούμενα. Ταυτόχρονα, οι ιδιωτικές εταιρείες έχουν αναλάβει επίσης μεγάλο χρέος, περίπου 500 δισεκατομμύρια ευρώ.
«Αυτό το διπλό χρέος κρατών και εταιρειών είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό σε πέντε χώρες», γράφει η Les Echos. «Η Ελλάδα και η Ιταλία εκτίθενται σε δημόσιο χρέος, το επίπεδο των οποίων ξεπερνά το 150% και το 200% του ΑΕΠ, αντίστοιχα. Η Πορτογαλία, η Γαλλία και το Βέλγιο επηρεάζονται (λίγο) λιγότερο από το δημόσιο χρέος (περίπου 120%), αλλά το ιδιωτικό εταιρικό χρέος κυμαίνεται μεταξύ 150% και 200% του ΑΕΠ». Προς το παρόν, κράτη και εταιρείες μπορούν να συνεχίσουν να χρηματοδοτούνται εύκολα, χάρη στη μαζική παρέμβαση της ΕΚΤ.
Οι Ιταλοί διεκδικούν πάντως να διαγράψουν το χρέος που οφείλεται στον Covid, καθώς η χώρα τους αναδεικνύεται όλο και περισσότερο σε «ένα εργαστήριο υψηλού κινδύνου για το ευρωπαϊκό σχέδιο ανάκαμψης», όπως αναφέρει η La Repubblica.
Ερευνα του European Council on Foreign Relations στον ευρωπαϊκό Βορρά αποκάλυψε μάλιστα ότι, σε αντίθεση με τα στερεότυπα, οι πολίτες στις λεγόμενες «φειδωλές χώρες» δεν μετράνε τα… φασόλια, αλλά στην πραγματικότητα είναι υπέρ της δαπάνης χρημάτων με κάθε τρόπο για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Σχεδόν οκτώ στους 10 ερωτηθέντες απέρριψαν τον ισχυρισμό ότι «η ΕΕ ξοδεύει πάρα πολλά χρήματα».
Και στον Βορρά, οι ανησυχίες των πολιτών αυτών των χωρών βρίσκονται αλλού, όσον αφορά τη χρηματοδότηση της ΕΕ, βλέπουν την Ευρώπη ως κρίσιμο εργαλείο για την προετοιμασία της χώρας τους για έναν πιο επικίνδυνο κόσμο.
Η Λαγκάρντ και ο … Μαραντόνα
Μπροστά σε αυτήν την κατάσταση,είναι μάλλον ευτύχημα που υπάρχει στην ηγεσία της ΕΚΤ, η Κριστίν Λαγκάρντ και δεν φοβάται να ανοίξει το πουγκί όταν χρειάζεται για να σώσει την κατάσταση. Σε αντίθεση με τα «καβούρια» που έχουν στην τσέπη τους οι Γερμανοί και οι ηγέτες των λεγόμενων «φειδωλών χωρών» του Βορρά.
Το 2005, ο τότε διοικητής της Τράπεζας της Αγγλίας, Λόρδος Μέρβιν Κινγκ είχε πει ότι ο μεγάλος Ντιέγκο Μαραντόνα λειτουργούσε στο γήπεδο όπως η κεντρική τράπεζα: με το τεράστιο ταλέντο του έδινε την κατεύθυνση που ήθελε στην ομάδα του αλλά και στους αντιπάλους του, όπως ακριβώς πρέπει να κάνει η νομισματική πολιτική απέναντι στις χρηματοπιστωτικές αγορές.
Και με τα κόλπα του ο Μαραντόνα –με κυρίαρχο το γκολ που πέτυχε κατά της Αγγλίας στο Μουντιάλ και που έμεινε στην ιστορία ως "το χέρι του Θεού "- έδωσε μια ώθηση στο "απροσδόκητο και τη μη τήρηση των κανόνων". Ετσι ακριβώς πρέπει να κάνει και μια κεντρική τράπεζα όταν πρέπει να αλλάξει τις συνθήκες για να σώσει μια οικονομία σε κρίση. «Και ίσως ο παραλληλισμός της ευφυούς τακτικής του “θεού της μπάλας” με την νομισματική πολιτική στη ζώνη του ευρώ είναι πιο επίκαιρος από ποτέ” γράφει το γαλλικό περιοδικό Marianne, ζητώντας -όπως και η Ιταλία- «την ακύρωση των κρατικών χρεών που προκάλεσε η πανδημία και που κατέχει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, συμπεριλαμβανομένων περίπου 485 δισεκατομμυρίων ευρώ της Γαλλίας».
Οσο και αν αντιδρά το Βερολίνο, η ιδέα κερδίζει έδαφος μεταξύ πολλών οικονομολόγων και πολιτικών στη Νότια Ευρώπη. Θα πρέπει επίσης οι Γερμανοί να θυμηθούν επίσης ότι το κράτος που δανείζεται με τα χαμηλότερα επιτόκια στην Ευρώπη είναι η Γερμανία... στην οποία οι σύμμαχοι διέγραψαν το χρέος της μεταπολεμικά με τη συμφωνία του Λονδίνου το 1953, προκειμένου να χρηματοδοτήσει την ανοικοδόμησή της. Για να μην ξεχνιόμαστε δηλαδή…
«Η συλλογιστική των σημερινών υπέρμαχων της διαγραφής του χρέους είναι απλή: η αναγκαία αύξηση του δημόσιου χρέους κατά τη διάρκεια της υγειονομικής κρίσης υγείας καταστρέφει όλα τα περιθώρια ελιγμών για τα επόμενα χρόνια. Επομένως, η μόνη λύση για μια ανάκαμψη που να αξίζει το όνομά της είναι η ακύρωση του χρέους που κατέχει η ΕΚΤ σε αντάλλαγμα για μαζική επανεπένδυση στην οικονομία, την οικολογία και την κοινωνία» γράφει το γαλλικό περιοδικό. Εν συντομία, «ένα μεγάλο δωρεάν σχέδιο επενδύσεων, το οποίο επιτρέπει στο κράτος να δανείζεται για να επενδύει και όχι να δανείζεται για να εξοφλήσει το χρέος του», λέει ο Νικολά Ντιφρέν, διευθυντής του Ινστιτούτου Rousseau.
Και έτσι θα ανακάμψει η οικονομία… Αλλωστε, τόσο ο πρώην πρόεδρος της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι καθώς και η σημερινή επικεφαλής, Κριστίν Λαγκάρντ «αναγνωρίζουν ότι μια κεντρική τράπεζα δεν θα μπορούσε ποτέ να έχει έλλειψη χρημάτων». Αρα, μια συμφωνία με την ΕΚΤ μετά την υγειονομική κρίση για την εξάλειψη του δημόσιου χρέους, δεν θα είχε αρνητικό οικονομικό αντίκτυπο.
«Οι επενδυτές στις αγορές είναι όλο και περισσότερο ανοιχτοί στην ακύρωση του δημόσιου χρέους», διαβεβαιώνει ο Νικολά Ντιφρέν. Αλλωστε και ο ίδιος ο Ιμπέρ Ρονταρί, πρόεδρος της Γαλλικής Ενωσης Θεσμικών Επενδυτών (Af2i), του οποίου τα μέλη ενδιαφέρονται πολύ για τον γαλλικό καπιταλισμό, έγραψε πρόσφατα ένα βιβλίο με τον εξής «προκλητικό» για άνθρωπο της αγοράς, τίτλο: «Διαγραφή δημόσιων χρεών - είναι δυνατόν και είναι απαραίτητο»…
Με την πανδημία να θερίζει άγνωστο για πόσο ακόμη, καθώς το όπλο των εμβολίων και του εμβολιασμού έχει ακόμη πολλές άγνωστες μεταβλητές, οι Ευρωπαίοι ηγέτες -αν θέλουν να τιμούν τον τίτλο τους- θα πρέπει να βρεθούν στην πρώτη γραμμή για να ανακαλύψουν εκ νέου την Ευρώπη.
Να προστατεύσουν πραγματικα και όχι ευκαιριακά πολίτες τους, αντί να σέρνουν τα πόδια τους όταν πρόκειται για τις δαπάνες της Ευρωπαικής Ενωσης για τους πολίτες...
ΠΗΓΗ: Εφημερίδα «Δημοκρατία»