Παρότι είναι οι Αμερικανοί που ψηφίζουν για τον νέο τους πρόεδρο, η ψήφος τους θα έχει οικουμενικές συνέπειες, επηρεάζοντας την ανθρωπότητα και καθορίζοντας τις εξελίξεις σε κάποια από τα φλέγοντα ζητήματα των καιρών.
Οι New York Times παραθέτουν τις εκτιμήσεις ανταποκριτών και αναλυτών τους για τον αντίκτυπο του αποτελέσματος της κάλπης σε πέντε κρίσιμα πεδία: το Ισραήλ και τη Μέση Ανατολή, τον πόλεμο στην Ουκρανία, την Ευρώπη και το ΝΑΤΟ, το διεθνές εμπόριο και το κλίμα.
Ισραήλ
Αν οι πολίτες του Ισραήλ είχαν τη δυνατότητα ψήφου στις αμερικανικές εκλογές, θα ψήφιζαν με μεγάλη διαφορά τον Ντόναλντ Τραμπ, σημειώνει ο Πάτρικ Κίνγκσλεϊ, επικεφαλής του γραφείου των ΝΥΤ στην Ιερουσαλήμ, απηχώντας τα αποτελέσματα κατά καιρούς δημοσκοπήσεων.
«Η ισραηλινή κοινωνία, αλλά και η κυβέρνηση, αντιτίθεται στη δημιουργία ενός παλαιστινιακού κράτους και της λύσης των δύο κρατών πιο πολύ απ’ό,τι εδώ και δεκαετίες. Κανείς Αμερικανός πρόεδρος δεν είναι πιθανό να το αλλάξει αυτό» λέει ο ίδιος, υποστηρίζοντας πως στην περίπτωση νίκης της Κάμαλα Χάρις, θα ασκείτο περισσότερο πίεση στο Ισραήλ για την επίτευξη κατάπαυσης πυρός στη Γάζα και έναρξη συνομιλιών με τους Παλαιστινίους, αν και ελάχιστα πιθανό θα ήταν να περικοπεί η στρατιωτική βοήθεια προς το Τελ Αβίβ.
Παρότι Τραμπ και Νετανιάχου συνδέονται με στενή διπλωματική σχέση, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός ίσως αξιοποιήσει καλύτερα μια διοίκηση Χάρις, που αναμένεται λιγότερο απρόβλεπτη από εκείνη του Τραμπ – Φωτ.: REUTERS/Nathan Howard/File Photo
Σύμφωνα με τον Κίνγκσλεϊ, στην περίπτωση νίκης του υποψήφιου των Ρεπουμπλικανών, ο Τραμπ εκτιμάται πως θα επιμείνει σε μια πιο επιθετική ρητορική απέναντι στο Ιράν και σε μία πιο ευνοϊκή στάση ως προς την επιστροφή των Εβραίων εποίκων στη Γάζα.
Ο ίδιος, ωστόσο, κάνει ειδική αναφορά στον «απρόβλεπτο» Τραμπ. «Λόγω αυτής της έλλειψης προβλεψιμότητας, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Μπέντζαμιν Νετανιάχου ίσως νιώθει πως μπορεί να αξιοποιήσει περισσότερο μια διοίκηση Χάρις».
Ρωσία – Ουκρανία
Η εκλογική αυτή διαδικασία έχει τεράστια σημασία για τη Ρωσία και την Ουκρανία, εκτιμά ο Αντον Τροϊανόφσκι, επικεφαλής του γραφείου των ΝΥΤ στη Μόσχα.
Ο Τραμπ έχει δηλώσει στο παρελθόν πως ευθύνεται ο πρόεδρος Ζελένσκι για την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Συνεπώς, οι Ουκρανοί έχουν λόγους να ανησυχούν πως μια νέα θητεία Τραμπ θα τους εξωθούσε σε μια «βιαστική και βρώμικη» συμφωνία που θα ευνοεί τη Μόσχα, ενώ μια νίκη της Χάρις θα εξασφάλιζε τη συνέχιση της αμερικανικής στρατιωτικής υποστήριξης στο πεδίο.
Όπως, ωστόσο, σημειώνει ο Τροϊανόφσκι, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν βλέπει πολύ λιγότερες διαφορές μεταξύ του Τραμπ και της Χάρις για την Ουκρανία απ’ ό,τι εκτιμάται ευρέως, θεωρώντας πως τόσο ο Τραμπ όσο και η Χάρις θα είναι λιγότερο αφοσιωμένοι στην Ουκρανία από ό,τι ο Μπάιντεν.
Παρότι δημοσίως ο Πούτιν έχει στηρίξει τη Χάρις, αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών πιστεύουν πως η Ρωσία θέλει στην πραγματικότητα να κερδίσει ο Τραμπ, επειδή είναι λιγότερο δεσμευμένος στην υποστήριξη της Ουκρανίας στον πόλεμο εναντίον της Ρωσίας – Φωτ.: AP Photo/Susan Walsh, File
«Ο Πούτιν θέλει μια συμφωνία, κάτι που να μπορεί να αποκαλεί νίκη» λέει ο δημοσιογράφος. «Πιστεύει ότι η Ουκρανία είναι μαριονέτα των Ηνωμένων Πολιτειών. Ετσι εκτιμά ότι μπορεί να πετύχει αυτή τη συμφωνία μόνο μέσω μιας διαπραγμάτευσης με τον πρόεδρο των ΗΠΑ. Εχει υποστηρίξει δημοσίως τη Χάρις. Και παρότι αυτό ίσως φαίνεται ανειλικρινές ή αντιφατικό (ο Σεργκέι Λαβρόφ είπε ότι πρόκειται για… χιούμορ), ο Πούτιν ίσως πιστεύει ότι μπορεί να συνεργαστεί μαζί της».
Σύμφωνα με τον Τραϊανόφσκι, ο μόνος τρόπος με τον οποίο μια νίκη Τραμπ θα ευνοούσε τον Πούτιν, θα ήταν η περιορισμένη εμπλοκή της Αμερικής στον κόσμο και ιδίως την Ευρώπη, την οποία ο Πούτιν θεωρεί ως θεμιτή σφαίρα συμφερόντων του.
Κίνα
«Οποιος και αν κερδίσει στις αμερικανικές εκλογές, θα είναι “γεράκι” απέναντι στην Κίνα» εκτιμά ο Κιθ Μπρέινσερ από το Πεκίνο.
Επικαλούμενος τους ανθρώπους με τους οποίους μιλάει στην κινεζική πρωτεύουσα, περιγράφει ένα κλίμα σύγχυσης και διαίρεσης ως προς το ποιος υποψήφιος θα είναι καλύτερος για τα συμφέροντα του Πεκίνου, εστιάζοντας σε δύο κύριους πυλώνες: τους δασμούς και την Ταϊβάν.
Οι Κινέζοι οικονομικοί αξιωματούχοι γνωρίζουν πολύ καλά ότι ο Τραμπ έχει ζητήσει την επιβολή γενικών δασμών στις κινεζικές εξαγωγές, γεγονός που θα μπορούσε να αποτελέσει σοβαρή απειλή για την οικονομία της Κίνας.
Πρόκειται για μια χώρα που εξαρτάται σε τεράστιο βαθμό από την ξένη ζήτηση, ιδίως από την Αμερική, για να διατηρήσει αλώβητη τη βιομηχανική της παραγωγή και την αγορά εργασίας.
Από την άλλη, σύμφωνα με αναλυτές, η εξωτερική πολιτική της Κίνας θα μπορούσε να ευνοηθεί από μία νέα θητεία Τραμπ στον Λευκό Οίκο. Σύμφωνα με τον Μπρέιντσερ, η Κίνα αισθάνεται όλο και πιο εγκλωβισμένη από τις προσπάθειες των ΗΠΑ, ιδίως της κυβέρνησης Μπάιντεν, να ενισχύσει τις συμμαχίες με πολλούς από τους γείτονες της Κίνας (Ιαπωνία, Νότια Κορέα, Φιλιππίνες, Ινδία και κυρίως Ταϊβάν).
Η Χάρις πιθανότατα θα συνέχιζε στο ίδιο μήκος κύματος, επιδιώκοντας ενδυνάμωση των διπλωματικών σχέσεων, ενώ ο Τραμπ θεωρείται πολύ λιγότερο αφοσιωμένος στην οικοδόμηση και διατήρηση διεθνών συμμαχιών. Επιπλέον, ο Τραμπ έχει επίσης δείξει πολύ λιγότερο ενδιαφέρον για την Ταϊβάν, κάτι που θεωρείται λίαν ευχάριστο για το Πεκίνο.
Ευρώπη και ΝΑΤΟ
«Για την Ευρώπη, αυτές οι αμερικανικές εκλογές μοιάζουν με το τέλος μιας εποχής, ανεξαρτήτως αποτελέσματος» λέει ο Στίβεν Ερλάνγκερ, επικεφαλής διπλωματικός ανταποκριτής των ΝΥΤ στην Ευρώπη.
Και εξηγεί: «Μία νίκη Τραμπ είναι είτε εφιάλτης είτε δώρο για την Ευρώπη, αναλόγως με ποιον μιλάς. Οι ολοένα και πιο ενισχυμένοι εθνικιστές της Ευρώπης -σε Ουγγαρία, Ιταλία, Γερμανία και αλλού- θεωρούν τον Τραμπ ως «ηγέτη» του κινήματός τους. Αν επιστρέψει στον Λευκό Οίκο, θα ενεργοποιήσει, αν όχι κανονικοποιήσει, τη σκληρή γραμμή τους στα ζητήματα μετανάστευσης και εθνικής ταυτότητας».
Ο Ερλάνγκερ δεν παραβλέπει, βεβαίως, τη βαθιά ανησυχία πολλών Ευρωπαίων ηγετών για το ενδεχόμενο εκλογής του Τραμπ. Οι δεσμεύσεις του πρώην προέδρου για επιβολή δασμών 20% στις αμερικανικές εισαγωγές -μεταξύ αυτών και πολλά ευρωπαϊκά προϊόντα- θα μπορούσε να οδηγήσει σε σοβαρούς κλυδωνισμούς την ευρωπαϊκή οικονομία.
Επιπλέον, ο Τραμπ έχει μιλήσει επανειλημμένως για έξοδο των ΗΠΑ από το ΝΑΤΟ. Ακόμη και αν οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν αποσυρθούν επισήμως από το ΝΑΤΟ, ο Τραμπ θα μπορούσε να υπονομεύσει σοβαρά την αξιοπιστία της Συμμαχίας – για παράδειγμα, αν αποφασίσει να αγνοήσει το Άρθρο 5 για κάποια μικρή ευρωπαϊκή χώρα.
Από την άλλη, στην περίπτωση νίκης της Χάρις, υπάρχει η αίσθηση πως και εκείνη θα ασχοληθεί περισσότερο με τα εσωτερικά και την Κίνα, αναμένοντας από την Ευρώπη πρωτοβουλίες αυτονόμησης.
«Υπάρχει διάχυτη η αίσθηση στην Ευρώπη πως ο Μπάιντεν ίσως ήταν ο τελευταίος πρόεδρος των ΗΠΑ που ήταν προσωπικά προσδεδεμένος σε μια συμμαχία που σφυρηλατήθηκε στον Ψυχρό Πόλεμο» καταλήγει ο Ερλάνγκερ.
Παγκόσμιο εμπόριο
«Ο Ντόναλντ Τραμπ υποστηρίζει πως οι δασμοί είναι η “πιο όμορφη λέξη στο λεξικό, πιο όμορφη από την αγάπη, πιο όμορφη από τον σεβασμό”. Οπότε, αυτές οι εκλογές θα είναι, μεταξύ άλλων, ένα είδος δημοψηφίσματος για το παγκόσμιο σύστημα εμπορίου» σημειώνει η Άνα Σουάνσον, συντάκτρια διεθνούς οικονομίας και εμπορίου.
Η αμερικανική ψήφος, λέει η Σουάνσον των ΝΥΤ, ουσιαστικά θα κρίνει την εύρυθμη λειτουργία του διεθνούς εμπορίου – Φωτ.: AP Photo/Richard Vogel, File
Όπως λέει, αν εκλεγεί η Χάρις, θα διατηρήσει κάποιους στοχευμένους δασμούς στα κινεζικά προϊόντα για λόγους εθνικής ασφάλειας. Ωστόσο, ο Τραμπ έχει εξαγγείλει κάτι πρωτόγνωρο, «κάτι πολύ, πολύ πιο επιθετικό, επίπεδα δασμών που δεν έχουν καταγραφεί εδώ και σχεδόν έναν αιώνα: 10 έως 20% στα περισσότερα ξένα προϊόντα και 60% και πλέον στα προϊόντα από την Κίνα».
Σύμφωνα με την Σουάνσον, αν ετίθετο σε ισχύ κάτι τέτοιο, θα έπληττε τις αμερικανικές εισαγωγές (αξίας άνω των 3 τρισεκατομμυρίων δολαρίων), πυροδοτώντας εμπορικά αντίποινα από άλλες χώρες και προκαλώντας πιθανότατα πολλαπλούς εμπορικούς πολέμους.
«Οι περισσότεροι οικονομολόγοι υποστηρίζουν πως θα καταλήγαμε με περισσότερους δασμούς, λιγότερο εμπόριο, χαμηλότερο εισόδημα και ανάπτυξη – ουσιαστικά, έναν φτωχότερο κόσμο», λέει η Σουάνσον.
Κλίμα
«Το διακύβευμα δεν θα μπορούσε να είναι υψηλότερο» σημειώνει η Σομίνι Σενγκούπτα των ΝΥΤ, για την κλιματική κρίση. «Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν περισσότερες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από οποιαδήποτε άλλη χώρα στην ιστορία και είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος παραγωγός εκπομπών αυτή τη στιγμή μετά την Κίνα. Η πολιτική που θα ακολουθήσουν, θα επηρεάσει την ικανότητα της ανθρωπότητας να αποτρέψει την ολέθρια κλιματική αλλαγή» προσθέτει.
Σύμφωνα με τη Σενγκούπτα, αν εκλεγεί η Χάρις, πιθανότατα θα προωθήσει περαιτέρω τις πολιτικές του Μπάιντεν για τη μετάβαση προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Ωστόσο, ασάφεια περιβάλλει την πολιτική της ως προς το πώς θα περιορίσει την παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου – καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες παράγουν σήμερα περισσότερο πετρέλαιο και φυσικό αέριο από κάθε άλλη χώρα.
Από την άλλη, αν εκλεγεί ο Τραμπ, παρότι ίσως να μην καταργήσει εντελώς τις πολιτικές Μπάιντεν, είναι πιθανό να άρει δεκάδες ρυθμιστικά μέτρα -που αφορούν από εκπομπές αυτοκινήτων έως σταθμών παραγωγής ενέργειας-, υπονομεύοντας ουσιαστικά τη δυνατότητα άμεσης μείωσης των εκπομπών της χώρας.
Οι ενέργειες του Τραμπ θα μπορούσαν επίσης να αφήσουν την Κίνα χωρίς σοβαρό ανταγωνισμό στην τεχνολογία ανανεώσιμων πηγών ενέργειας -όπως οι μπαταρίες και τα ηλεκτρικά οχήματα- πεδίο στο οποίο το Πεκίνο ηγείται παγκοσμίως.
«Όποιος και αν κερδίσει τις αμερικανικές εκλογές, η ενεργειακή μετάβαση βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη. Αλλά η ταχύτητα και η κλίμακα έχουν σημασία. Ο Τραμπ θα μπορούσε να επιβραδύνει σοβαρά τη μετάβαση αυτή, με δυνητικά καταστροφικές συνέπειες για το κλίμα και τον κόσμο» καταλήγει η Σενγκούπτα.
Πηγή: New York Times, μέσω kathimerini.gr