Η Ουκρανία φαίνεται ότι χάνει τη μάχη στο μέτωπο, ενώ πολλοί στρατιώτες της είναι εξαντλημένοι έπειτα από τρία χρόνια συγκρούσεων.
Το BBC και ο δημοσιογράφος του Τζοναθαν Μπιλ συναντήθηκαν με μια ομάδα στρατιωτών στο μέτωπο του πολέμου, κοντά στο Κουράκοβε, όπου καταγράφονται αυτή την περίοδο οι πιο σκληρές μάχες με τις ρωσικές δυνάμεις.
Το ερώτημα που θέτει ο δημοσιογράφος είναι το εξής: Μπορεί η Ουκρανία να αντέξει άλλον έναν χρόνο πολέμου;
Συνομίλησε την ομάδα Black Pack, που χειρίζεται μονάδα εκτόξευσης όλμων σε ένα ασφαλές σπίτι όπου ξεκουράζεται από τη μάχη και ενώ γνωρίζουν ότι οι ρωσικές δυνάμεις πλησιάζουν από τρεις πλευρές.
Σίγουρα δεν είναι συνηθισμένοι στρατιώτες. Η ομάδα αποτελείται από έναν vegan σεφ, έναν μηχανικό, έναν προγραμματιστή ιστού και έναν καλλιτέχνη, όλοι φίλοι. Εχουν αντικομφορμιστικές απόψεις, κάποιοι αυτοχαρακτηρίζονται αναρχικοί. Αλλά όλοι πήγαν στον πόλεμο ως εθελοντές.
Ο Σουρτ, ο 31χρονος διοικητής τους, κατατάχθηκε αμέσως μετά τη ρωσική εισβολή. Λέει ότι στην αρχή πίστευε πως ο πόλεμος θα διαρκούσε τρία χρόνια. Τώρα προετοιμάζεται ψυχολογικά για ακόμη δέκα χρόνια μαχών.
Γνωρίζουν ότι ο Ντόναλντ Τραμπ θέλει να βάλει τέλος στον πόλεμο και πως τόσο ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι όσο και ο Βλαντιμίρ Πούτιν έχουν δηλώσει ότι είναι προετοιμασμένοι για συνομιλίες. Αλλά κανείς δεν μπορεί να φανταστεί σε τι είδους συμφωνία, η οποία θα είναι και εφαρμόσιμη, μπορεί να καταλήξουν.
Ο Σουρτ δεν απορρίπτει τον στόχο του Τραμπ: «Είναι αρκετά φιλόδοξος και νομίζω ότι θα προσπαθήσει να το κάνει», λέει, αν και ανησυχεί για το αποτέλεσμα οποιωνδήποτε διαπραγματεύσεων. «Είμαστε ρεαλιστές, καταλαβαίνουμε ότι δεν θα υπάρξει δικαιοσύνη για την Ουκρανία. Πολλοί θα πρέπει να καταπιούν το γεγονός ότι τα σπίτια τους καταστρέφονται από ρουκέτες και οβίδες, ότι τα αγαπημένα τους πρόσωπα σκοτώθηκαν και αυτό θα είναι δύσκολο».
«Συνέχισε να παλεύεις»
Στην ερώτηση αν προτιμά να διαπραγματευτεί ή να συνεχίσει να πολεμάει, απαντά χωρίς δεύτερη σκέψη: «Συνέχισε να παλεύεις».
Αυτή την άποψη εκφράζουν και τα άλλα μέλη της ομάδας. Ο Σέρχιι, ο vegan σεφ, πιστεύει ότι οι διαπραγματεύσεις θα παγώσουν προσωρινά τον πόλεμο «και η σύγκρουση θα επιστρέψει σε ένα ή δύο χρόνια».
Αν και παραδέχεται ότι η τρέχουσα κατάσταση δεν είναι «καλή» για την Ουκρανία, λέει πως είναι έτοιμος να συνεχίσει τον αγώνα. Το να σκοτωθείς, λέει, «αποτελεί απλώς επαγγελματικό κίνδυνο».
Ο Ντάβιντ, ο καλλιτέχνης, πιστεύει ότι ο Τραμπ είναι ανησυχητικά απρόβλεπτος. «Θα μπορούσε να είναι είτε πολύ καλός είτε πολύ κακός για την Ουκρανία», λέει.
Στην ομάδα προστέθηκε πρόσφατα ο Ντένις, ο οποίος έφυγε οικειοθελώς από την ασφάλεια του σπιτιού του στη Γερμανία.
Ουκρανοί στρατιώτες τιμούν τους πεσόντες συναδέλφους τους / AP Photo/Evgeniy Maloletka
«Εκανα στον εαυτό μου την ερώτηση: θα μπορούσα να ζήσω σε έναν κόσμο όπου η Ουκρανία δεν υπάρχει;» λέει. Παραδέχεται απρόθυμα ότι η Ουκρανία τώρα φαίνεται να χάνει, αλλά προσθέτει: «Αν δεν προσπαθήσεις, τότε σίγουρα θα χάσεις. Τουλάχιστον θα πεθάνω προσπαθώντας να κερδίσω αντί περιμένω κάτι ξαπλωμένος στον καναπέ».
Παρ’ όλα αυτά, κατά τη γνώμη του η Ουκρανία θα πρέπει τουλάχιστον να εξετάσει την κατάπαυση πυρός, διότι θεωρεί ότι οι απώλειες για την Ουκρανία είναι μεγαλύτερες από αυτές που επισήμως αναγνωρίζουν οι αρχές: περισσότεροι από 400.000 νεκροί και τραυματίες. Και δεν πιστεύει ότι η κινητοποίηση μεγαλύτερου μέρους του πληθυσμού μπορεί να λύσει το πρόβλημα.
«Απλώς πιστεύω ότι πολλοί από τους στρατιώτες που πολεμούσαν με κίνητρα είτε έχουν χαθεί είτε είναι αρκετά εξαντλημένοι. Και έτσι για μένα δεν είναι ότι θέλουμε κατάπαυση πυρός, αλλά δεν μπορούμε να συνεχίσουμε για πολλά ακόμη χρόνια», λέει.
Προσπάθεια να βρουν «κανονικότητα»
Στο Ντνίπρο, την τρίτη μεγαλύτερη πόλη της Ουκρανίας, αντανακλάται αυτή η αίσθηση πολεμικής κόπωσης. Δέχεται τακτικά επιθέσεις με ρωσικούς πυραύλους και drones, ενώ σειρήνες ακούγονται κατά διαστήματα, μέρα και νύχτα. Στο μεσοδιάστημα, οι κάτοικοι προσπαθούν να βρουν κάποια αίσθηση κανονικότητας. Κάποιοι πάνε και στο θέατρο.
Στην απογευματινή παράσταση ενός χιουμοριστικού έργου υπό τον τίτλο «Η Οικογένεια Καϊντάς», κάποιοι από τους θεατές εκφράζουν την ελπίδα για κατάπαυση πυρός.
«Δυστυχώς είμαστε λιγότεροι. Παίρνουμε κάποια βοήθεια, αλλά δεν είναι αρκετή. Γι’ αυτό πρέπει να καθίσουμε και να διαπραγματευτούμε», λέει η Λουντμίλα. Ενώ η Ξένια εξηγεί ότι «δεν υπάρχει εύκολη απάντηση. Πολλοί στρατιώτες μας έχουν σκοτωθεί. Πολέμησαν για κάτι, για τα εδάφη μας. Αλλά θέλω να τελειώσει ο πόλεμος».
Αυξανόμενη υποστήριξη σε διαπραγματεύσεις δείχνουν και οι δημοσκοπήσεις.
Κάποιες από τις πιο δυνατές εκκλήσεις για κατάπαυση πυρός προέρχονται από εκείνους που έχουν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους. Σε ένα καταφύγιο κοντά στο θέατρο, σε μια πρώην φοιτητική εστία, μια ομάδα ηλικιωμένων γυναικών αναπολούν τα σπίτια τους.
Η 87χρονη Βαλεντίνα λέει ότι έφυγαν χωρίς τίποτα, αλλά τους έχουν παρασχεθεί παπούτσια, ρούχα και φαγητό και πως τους φέρονται καλά. «Είναι καλό να είσαι φιλοξενούμενος, αλλά είναι καλύτερο να είσαι σπίτι σου», εξηγεί. Το σπίτι της βρίσκεται πλέον σε περιοχή που κατέλαβαν τα ρωσικά στρατεύματα. Και οι τέσσερις γυναίκες θέλουν διαπραγματεύσεις για να τελειώσει ο πόλεμος.
Η Μαρία, 89 ετών, λέει ότι δεν ξέρει πώς θα μπορέσουν οι δύο πλευρές «να κοιτάξει η μία την άλλη στα μάτια μετά την απόλυτη κόλαση που έχουν διαπράξει. Είναι ήδη σαφές ότι κανείς δεν θα κερδίσει στρατιωτικά, γι’ αυτό χρειαζόμαστε διαπραγματεύσεις».
Αυτές οι τέσσερις γυναίκες, εάν γίνουν διαπραγματεύσεις, ίσως να είναι αυτές που θα χάσουν τα περισσότερα, γιατί η Ουκρανία μπορεί να χρειαστεί να θυσιάσει γη για να κερδίσει την ειρήνη.
Πηγή: BBC