Η επίθεση στο Μαγδεμβούργο διχάζει την πολιτική σκηνή

Στη δίνη πολιτικής αναταραχής παραμένει η Γερμανία στον απόηχο της επίθεσης στη χριστουγεννιάτικη αγορά στο Μαγδεμβούργο με το θέμα της ασφάλειας να κυριαρχεί ενόψει των πρόωρων εκλογών της 23ης Φεβρουαρίου. 

Στο στόχαστρο έχουν μπει ιδιαίτερα οι δυνάμεις ασφαλείας και οι υπηρεσίες πληροφοριών, οι οποίες κατηγορούνται ότι δεν κατάφεραν να δουν τα ανησυχητικά σημάδια, όπως φαίνεται από τις αναρτήσεις του στο διαδίκτυο, αλλά και αγνόησαν τις καταγγελίες στην αστυνομία για τον 50χρονο Σαουδάραβα γιατρό, που ζούσε στη χώρα για 18 χρόνια.

Μάλιστα η υπουργός Εσωτερικών της Γερμανίας Νάνσι Φέιζερ και οι επικεφαλής των εγχώριων και ξένων μυστικών υπηρεσιών της Γερμανίας πρόκειται να απαντήσουν σε ερωτήσεις σχετικά με την επίθεση στο Μαγδεμβούργο σε κοινοβουλευτική επιτροπή την επόμενη εβδομάδα, όπως αναφέρει η Deutsche Welle.

Ο Ντιρκ Βίσε, στέλεχος των Σοσιαλδημοκρατών (SPD) του καγκελάριου Όλαφ Σολτς, δήλωσε ότι το Ομοσπονδιακό Γραφείο Προστασίας του Συντάγματος (BfV), η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Πληροφοριών (BND) και το Γραφείο Μετανάστευσης και Προσφύγων έχουν κληθεί σε ακρόαση στις 30 Δεκεμβρίου.

Αναπάντητα ερωτήματα

Η πολύνεκρη επίθεση σε χριστουγεννιάτικη αγορά στο Μαγδεμβούργο έχει εγείρει ερωτήματα σχετικά με τη δημόσια ασφάλεια και τα κενά στις υπηρεσίες πληροφοριών στη Γερμανία.

Ο πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Εγκληματολογικής Αστυνομίας (BKA) της Γερμανίας Χόλγκερ Μουνχ δήλωσε στο δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο ZDF ότι ο άνδρας είχε απασχολήσει τις Αρχές, κατά τις οποίες προέβαινε σε προσβολές και μερικές φορές σε απειλές, αλλά δεν ήταν γνωστό ότι ήταν βίαιος. Ο Μουνχ τον χαρακτήρισε ως «άτυπο δράστη».

Το Ομοσπονδιακό Γραφείο Μετανάστευσης και Προσφύγων της Γερμανίας παραδέχθηκε επίσης την Κυριακή (23/12) ότι είχε λάβει προειδοποίηση για τον ύποπτο πέρυσι.

Από την πλευρά της η υπουργός Εσωτερικών της Γερμανίας Νάνσι Φέιζερ ζήτησε την ταχεία υιοθέτηση σχεδίων νόμων για την ενίσχυση της εσωτερικής ασφάλειας.

«Πρέπει να κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας για να προστατεύσουμε τον λαό της Γερμανίας από τέτοιες φρικτές πράξεις βίας. Οι αρχές ασφαλείας μας χρειάζονται όλες τις απαραίτητες εξουσίες και πρόσθετο προσωπικό για να το επιτύχουν αυτό», δήλωσε στο Der Spiegel.

Μετά την επίθεση με μαχαίρι στο Σόλινγκεν νωρίτερα φέτος, οι νόμοι περί όπλων αυστηροποιήθηκαν και οι εξουσίες των αρχών ασφαλείας ενισχύθηκαν.

Η Φέιζερ, ωστόσο, ανέφερε ότι οι περαιτέρω νομοθετικές αλλαγές έχουν «παγώσει» από τον πρώην εταίρο του κυβερνητικού συνασπισμού του κόμματός της, τους Ελεύθερους Δημοκράτες (FDP), και την αντιπολίτευση, τους Χριστιανοδημοκράτες (CDU) και το αδελφό κόμμα της, τη Χριστιανοκοινωνική Ένωση (CSU), γνωστή ως «Ένωση».

«Όλα αυτά τα νομοσχέδια θα μπορούσαν να ψηφιστούν αμέσως, αν η Ένωση και το FDP δεν αρνούνταν να το πράξουν», τόνισε.

Σε αυτά περιλαμβάνονται ο νέος νόμος για την ομοσπονδιακή αστυνομία, που αποσκοπεί στην ενίσχυση της ομοσπονδιακής αστυνομίας, αλλά και η εισαγωγή της βιομετρικής παρακολούθησης.

Οι εκλογές της 23ης Φεβρουαρίου

Στη Γερμανία οι πρόωρες εκλογές θα γίνουν στις 23 Φεβρουαρίου και η εσωτερική ασφάλεια είναι σχεδόν βέβαιο να αποτελέσει σημαντικό θέμα στην προεκλογική εκστρατεία.

Ο Μπερντ Μπάουμαν, κοινοβουλευτικός επικεφαλής του ακροδεξιού AfD, κάλεσε ήδη τον καγκελάριο Όλαφ Σολτζ να συγκαλέσει ειδική συνεδρίαση της Bundestag σχετικά με την κατάσταση ασφαλείας, δηλώνοντας ότι «αυτό είναι το λιγότερο που οφείλουμε στα θύματα».

Εν τω μεταξύ, η επικεφαλής του ακροαριστερού κόμματος Για την Λογική και την Δικαιοσύνη (BSW), απαίτησε από την υπουργό Εσωτερικών να εξηγήσει «γιατί αγνοήθηκαν εκ των προτέρων τόσες πολλές συμβουλές και προειδοποιήσεις».

Το CDU, και το FDP ζήτησαν να ενισχυθεί ο μηχανισμός ασφαλείας της Γερμανίας, συμπεριλαμβανομένου του καλύτερου συντονισμού μεταξύ των ομοσπονδιακών και κρατικών αρχών.

Μάλιστα το CDU ζήτησε την ενίσχυση των υπηρεσιών πληροφοριών της χώρας μετά την επίθεση στο Μαγδεμβούργο.

«Δεν μπορούμε πλέον να είμαστε ικανοποιημένοι με το γεγονός ότι οι πληροφορίες σχετικά με βίαιους εγκληματίες και τρομοκράτες προέρχονται συχνά μόνο από ξένες υπηρεσίες», δήλωσε ο νομοθέτης του CDU Γίντερ Κρινγκς στην εφημερίδα Handelsblatt.

«Γι' αυτό οι γερμανικές αρχές ασφαλείας μας χρειάζονται περισσότερες δικές τους εξουσίες, προκειμένου να αποκτήσουν περισσότερες δικές τους γνώσεις, ιδίως στον ψηφιακό τομέα».

Ένας από τους λόγους που μπόρεσε να γίνει η επίθεση στο Μαγδεμβούργο είναι ότι οι εξουσίες μοιράζονται με κάποιες αποφάσεις να λαμβάνονται από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση και άλλες από εκείνες των κρατιδίων. Επίσης πέρα από το ότι δεν υπάρχει κεντρικός ομοσπονδιακός πόλος λήψης αποφάσεων δεν υπάρχει κεντρική υπηρεσία συγκέντρωσης και εκτίμησης των πληροφοριών.

Σε κατάσταση συναγερμού

Σε αντίθεση με το Μαγδεμβούργο οι Αρχές αντέδρασαν άμεσα με την αστυνομία στη βόρεια γερμανική πόλη Μπρέμενχάβεν να προχωρεί στη σύλληψη ενός άνδρα, ο οποίος απειλούσε στο διαδίκτυο ότι θα μαχαιρώσει όλους όσους έχουν «αραβική ή νότια» εμφάνιση στην τοπική χριστουγεννιάτικη αγορά.

Το άτομο, με μακριά γκρίζα μαλλιά, γενειάδα και γυαλιά, δηλώνει επανειλημμένα ότι θα στοχοποιήσει άτομα με αραβική εμφάνιση και ότι δεν έχει τίποτα να χάσει.

«Θα πάω στη χριστουγεννιάτικη αγορά εδώ στο Μπρεμενχάβεν στις 25 του μήνα και θα μαχαιρώσω όποιον μοιάζει Άραβας ή νότιος - οποιονδήποτε. Θα πάρω μαζί μου αρκετά μαχαίρια».

Ο άνδρας αναφέρει ότι «πρέπει επιτέλους να τελειώσει εδώ στη Γερμανία».

Ένας Σαουδάραβας ακροδεξιός – Φοβόταν ισλαμοποίηση της Ευρώπης

Καταγόμενος από μια κυρίως σιιτική πόλη στην ανατολική Σαουδική Αραβία, ο Αλ-Αμπντουλμοχσέν στη Γερμανία αφιερώθηκε στο να εκστρατεύει κατά του Ισλάμ και να υποστηρίζει τις προσπάθειες άλλων, ιδίως γυναικών, να δραπετεύσουν από το σαουδαραβικό καθεστώς. Εξοργισμένος από αυτό που θεωρούσε «τυφλότητα» των γερμανικών αρχών απέναντι στους κινδύνους του ισλαμισμού, στράφηκε όλο και περισσότερο σε σύμβολα της ευρωπαϊκής ακροδεξιάς, όπως ο Γκερτ Βίλντερς, ο Τόμι Ρόμπινσον και το κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD).

Με γλώσσα παρόμοια με αυτή των εξτρεμιστικών ομάδων, ο Αλ-Αμπντουλμοχσέν είχε κάποτε πει ότι η Άνγκελα Μέρκελ, πρώην καγκελάριος της Γερμανίας, άξιζε να εκτελεστεί για το «εγκληματικό μυστικό σχέδιο της να ισλαμοποιήσει την Ευρώπη». Ήταν «προφανώς ισλαμοφοβικός», δήλωσε η Νάνσι Φέζερ, υπουργός Εσωτερικών της Γερμανίας, μετά την επίθεση.

Οι εμμονές, οι ακραίες συμπεριφορές και τα καμπανάκια

Μέχρι στιγμής, η υπόθεση αφήνει περισσότερα ερωτήματα παρά απαντήσεις. Ένα από αυτά είναι αν οι γερμανικές αρχές ήταν τελείως απροετοίμαστες, κλείνοντας τα μάτια μπροστά σε σειρά προειδοποιήσεων. Ο Αλ-Αμπντουλμοχσέν φαίνεται να έχει μακρά ιστορία ασταθούς συμπεριφοράς και αντιπαραθέσεων με την αστυνομία.

Το 2013, σε μια διαμάχη σχετικά με αποτελέσματα ιατρικών εξετάσεων, φέρεται να απείλησε τις ιατρικές αρχές με επανάληψη τρομοκρατικής επίθεσης που είχε συμβεί στη Βοστώνη λίγες μέρες νωρίτερα.

Η ολοένα και πιο εμμονική συμπεριφορά του τον αποξένωσε από ΜΚΟ και άλλους ακτιβιστές. Σύμφωνα με την εφημερίδα Die Zeit, ένας ακτιβιστής τον είχε αποκαλέσει «ψυχοπαθή». Βλέποντας τις ακραίες θέσεις του και αυτό που αποκαλούν «περίεργη και ασταθή συμπεριφορά» στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι σαουδαραβικές αρχές παρότρυναν πέρυσι τις γερμανικές μυστικές υπηρεσίες να τον συλλάβουν.

Η αδράνεια των Γερμανών μπροστά στις αναρτήσεις της οργής

Ωστόσο, οι γερμανικές αρχές μπορεί να ανησυχούσαν, όχι αδικαιολόγητα, ότι οι Σαουδάραβες μπορεί να είχαν δικούς τους λόγους να υπονομεύσουν έναν διαφωνούντα ακτιβιστή. Πέρυσι, ομοσπονδιακοί και κρατικοί ερευνητές πραγματοποίησαν εκτίμηση κινδύνου για τον Αλ-Αμπντουλμοχσέν. Κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι δεν υπήρχε λόγος να δράσουν.

Κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και σε ιδιωτικά μηνύματα, ο Αλ-Αμπντουλμοχσέν έγινε εμμονικός με την ιδέα ότι οι γερμανικές αρχές διώκουν πρόσφυγες που έχουν αποκηρύξει το Ισλάμ. Τα μηνύματά του συχνά ήταν επιθετικά και γεμάτα οργή. Σε κάποια απειλούσε ανοιχτά με τρομοκρατική επίθεση. Τον Αύγουστο για παράδειγμα έγραφε σε ανάρτησή του: «Υπάρχει τρόπος να επιτευχθεί δικαιοσύνη στη Γερμανία χωρίς να ανατινάξεις μια γερμανική πρεσβεία ή να σφαγιάσεις αδιάκριτα Γερμανούς πολίτες; … Δεν τον έχω βρει».

Εν μέσω αυτού του παράξενου μείγματος εμμονικής παράνοιας και ακροδεξιάς συνωμοσιολογίας, οι γερμανικές αρχές αποφεύγουν προς το παρόν να βγάλουν συμπεράσματα για το κίνητρο της επίθεσης, υποσχόμενες περαιτέρω έρευνα. Στις 30 Δεκεμβρίου, δύο κοινοβουλευτικές επιτροπές θα εξετάσουν αξιωματούχους των μυστικών υπηρεσιών και άλλους σχετικά με την επίθεση.

O ρόλος των social media

Το τρίτο ερώτημα αφορά τον ρόλο των κοινωνικών μέσων στη διάδοση παραπληροφόρησης. Ακόμα και όταν έγινε σαφές ότι ο Αλ-Αμπντουλμοχσέν δεν ταιριάζει στο πρότυπο ενός ισλαμιστή εξτρεμιστή, συνέχισαν να κυκλοφορούν θεωρίες συνωμοσίας, στη Γερμανία και πέρα από αυτή.

Μία από αυτές, την οποία επινόησε ένας Ιρανός-Γερμανός διοργανωτής techno, ενισχύθηκε από τον Έλον Μασκ, τον Αμερικανό μεγιστάνα και ιδιοκτήτη του X, ο οποίος φαίνεται τώρα να στρέφει την προσοχή του προς τη Γερμανία.

Λίγες ώρες πριν από την επίθεση, ο Μασκ είχε γράψει στο Twitter, «Μόνο το AfD μπορεί να σώσει τη Γερμανία». Μία μέρα αργότερα, ο Μασκ δήλωσε ότι ο Όλαφ Σολτς, ο καγκελάριος, ήταν «ανίκανος, ανόητος» που θα έπρεπε «να παραιτηθεί αμέσως» επειδή οι γερμανικές αρχές δεν είχαν ακούσει τις προειδοποιήσεις από τη Σαουδική Αραβία. (Ο δράστης εν τω μεταξύ ήταν θαυμαστής του Έλον Μασκ, αλλά αυτό απέφυγε να το σχολιάσει ο πλουσιότερος άνθρωπος του πλανήτη).

Ορισμένοι πολιτικοί στη Γερμανία και τις Βρυξέλλες ήδη σκέφτονται την επιβολή περιορισμών στη χρήση του Μασκ στην πλατφόρμα του για τη διάδοση παραπληροφόρησης. Οι προκλήσεις του, χωρίς αμφιβολία, θα ενισχύσουν τις πεποιθήσεις τους.