Η Άλις Βάιντελ, ηγέτιδα του ακροδεξιού κόμματος Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD), ισχυρίστηκε στις αρχές Φεβρουαρίου ότι το κόμμα της προσελκύει εβραϊκά μέλη σε «τετραψήφιο αριθμό», σύμφωνα με το Politico.
Το AfD είναι μια σημαντική πολιτική δύναμη και κατέχει τη δεύτερη θέση στις δημοσκοπήσεις ενόψει των εκλογών της Κυριακής στη Γερμανία, αλλά είναι πράγματι αληθινός ο ισχυρισμός της Βάιντελ για την εβραϊκή υποστήριξη;
Αν είναι έτσι, πρόκειται για μια αξιοσημείωτη εξέλιξη σε μια χώρα με το ναζιστικό παρελθόν της Γερμανίας και μια εβραϊκή κοινότητα περίπου 125.000 ατόμων.
Όπως και το κόμμα του Εθνικού Συναγερμού της Μαρίν Λεπέν στη Γαλλία, το AfD τοποθετείται ως υπερασπιστής των εβραϊκών συμφερόντων και υποστηρίζει ότι η αυξανόμενη μουσουλμανική μετανάστευση - και όχι η ίδια η ακροδεξιά - αποτελεί την πραγματική απειλή για τους Εβραίους. Το κόμμα έχει επίσης προσπαθήσει να αξιοποιήσει τις αυξανόμενες ανησυχίες για τον αντισημιτισμό για να παρουσιαστεί ως μια ελκυστική επιλογή για τους Εβραίους ψηφοφόρους.
«Στόχος μας είναι να γίνουμε το ισχυρότερο κόμμα μεταξύ των Εβραίων ψηφοφόρων στη Γερμανία», δήλωσε στο Politico η Μπέατριξ φον Στορχ, αναπληρώτρια επικεφαλής του AfD, προσθέτοντας ότι το κόμμα ελπίζει να ακολουθήσει τα βήματα του Εθνικού Συναγερμού.
Ωστόσο, ο πραγματικός αριθμός των Εβραίων που συσχετίζονται με το AfD παραμένει μικρός.
Ο Artur Abramovych, επικεφαλής της εβραϊκής πτέρυγας του AfD, απέρριψε τον ισχυρισμό της Βάιντελ, λέγοντας: «Μαθηματικά, αυτό δεν είναι εφικτό». Η ομάδα του, «Εβραίοι στο AfD», έχει μόλις 22 πλήρη μέλη.
Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους οι Εβραίοι μπορεί να αμφιβάλλουν ότι η γερμανική ακροδεξιά έχει πραγματικά αλλάξει τα αντισημιτικά της μηνύματα. Ο πρώην ηγέτης του AfD, ο Αλεξάντερ Γκόλαντ, προκάλεσε οργή το 2018 υποβαθμίζοντας την εποχή των Ναζί, αποκαλώντας την «απλή κουτσουλιά» στη χιλιόχρονη ιστορία της Γερμανίας. Ένας άλλος πρώην βουλευτής του κρατιδίου της Βάδης-Βυρτεμβέργης αποκάλεσε τους Εβραίους «εσωτερικό εχθρό» και απέρριψε το Ολοκαύτωμα.
Δεδομένης αυτής της κληρονομιάς, δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι ο Nils Lange, εκπρόσωπος του Κεντρικού Συμβουλίου, του κύριου αντιπροσωπευτικού οργάνου της εβραϊκής κοινότητας της Γερμανίας, υποβάθμισε τη σημασία της ομάδας «Εβραίοι στο AfD», υποστηρίζοντας ότι δεν έχει καμία επίδραση στην εβραϊκή κοινότητα της Γερμανίας. «Δεν νομίζω ότι θα υπάρξει μεγάλη συζήτηση για τους Εβραίους στο AfD», δήλωσε. «Το ερώτημα είναι πώς θα αντιμετωπιστεί αυτό το κόμμα και όλα όσα αντιπροσωπεύει», πρόσθεσε.
Μια συντηρητική κοινότητα
Ο Abramovych, ωστόσο, υποστήριξε ότι η πολιτική της εβραϊκής κοινότητας της Γερμανίας είναι συχνά ανεπαρκώς κατανοητή. Τόνισε ότι οι Εβραίοι ψηφοφόροι - κυρίως με ρωσικό και ουκρανικό υπόβαθρο - μπορεί να κλίνουν όλο και περισσότερο προς το AfD, δεδομένης της συντηρητικής του προοπτικής. «Η αντίληψη που έχουν οι Γερμανοί για τους Εβραίους έχει συχνά ελάχιστη σχέση με την πραγματικότητα. Σήμερα, οι Εβραίοι είναι πολύ πιο συντηρητικοί, πολύ πιο δεξιοί από ό,τι οι Γερμανοί κατά μέσο όρο», είπε.
Η μετατόπιση αυτή επιβεβαιώνεται από τον Wolfgang Fuhl, συνιδρυτή και πρώην μέλος της εβραϊκής ομάδας του AfD. «Ο γερμανικός εβραϊσμός, όπως ήταν κάποτε, δεν υπάρχει πλέον σχεδόν καθόλου και διαμορφώνεται από αυτές τις νεότερες κοινότητες. Αυτή η μεταμόρφωση θα συνεχιστεί και τα επόμενα χρόνια. Σύντομα θα δείτε αυτή τη μετατόπιση να αντανακλάται στη σύνθεση του Κεντρικού Συμβουλίου των Εβραίων της Γερμανίας», υποστήριξε.
Ωστόσο, ο Lange εκτίμησε ότι η ανάδειξη των Εβραίων μελών του AfD θα μπορούσε να είναι μια τακτική για την αποδυνάμωση της μνήμης του Ολοκαυτώματος.
Η ακροδεξιά της Γερμανίας προτρέπει εδώ και καιρό τη χώρα να ξεχάσει την ενοχή της για τον πόλεμο, και η παρουσία Εβραίων μεταξύ των μελών του AfD θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να νομιμοποιήσει μια αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο η Γερμανία αντιμετωπίζει το παρελθόν της. Ο ίδιος ο Abramovych υποστηρίζει μια τέτοια αλλαγή, λέγοντας ότι θέλει η γερμανική κοινωνία να «ασχοληθεί περισσότερο με άλλα μέρη της ιστορίας της» αντί για το Ολοκαύτωμα. «Η σημερινή κουλτούρα μνήμης δεν κάνει τίποτα για τους Εβραίους», είπε.
Ο Abramovych δήλωσε επίσης ότι η παρουσία νεοναζί και αντισημιτών στο AfD δεν πρέπει να προκαλεί ανησυχία, σημειώνοντας ότι οι Εβραίοι στη Γερμανία μετατοπίζονται όλο και περισσότερο προς τα δεξιά: «Για αυτό δεν υπάρχει στην πραγματικότητα κανένας λόγος για έναν … Εβραίο ή Σιωνιστή να ανησυχεί για μερικούς νεοναζί». Ο «πραγματικός κίνδυνος», πρόσθεσε, προέρχεται από Γερμανούς πολιτικούς της πολιτικής αριστεράς που «έχουν διασυνδέσεις με ισλαμιστικές ομάδες και τις προστατεύουν».
Ωστόσο, ο Lange και το Κεντρικό Συμβούλιο δήλωσαν στο Politico ότι δεν θα ασχοληθούν άμεσα με το AfD, λέγοντας: «Δεν έχει νόημα, επειδή η εβραϊκή ομάδα του AfD είναι απλώς ένα φύλλο συκής».
Το AfD είναι ευρέως γνωστό για τη σκληρή του στάση στο μεταναστευτικό, ένα παράδοξο γεγονός για την εβραϊκή κοινότητα της Γερμανίας, η πλειονότητα της οποίας είναι μετανάστες. Σχεδόν ο μισός εβραϊκός πληθυσμός της χώρας έχει ρίζες στην Ουκρανία, ενώ εκτιμάται ότι το 90% έχει την καταγωγή από την πρώην Σοβιετική Ένωση, σύμφωνα με τη Hanna Veiler, πρόεδρο της Γερμανικής Ένωσης Εβραίων Φοιτητών.
«Η αφήγησή τους είναι ότι «είμαστε οι μόνοι που μπορούμε να σώσουμε τους Εβραίους, επειδή ο μεγαλύτερος κίνδυνος που αντιμετωπίζουν οι Εβραίοι είναι οι μουσουλμάνοι»», δήλωσε η Veiler, ο οποίος πιστεύει ότι η «ρατσιστική ρητορική» του AfD θα βλάψει και τους Εβραίους μετανάστες.
Τόσο ο Lange όσο και η Veiler τόνισαν ότι το «Εβραίοι στο AfD» δεν αντιπροσωπεύουν τις εβραϊκές πολιτικές απόψεις στη Γερμανία. Ο αντισημιτισμός αυξάνεται στη Γερμανία, υποστήριξαν, αλλά το AfD δεν είναι η απάντηση. «Το AfD δεν θα μας σώσει. Το AfD εργαλειοποιεί τις εβραϊκές ανησυχίες. Και δυστυχώς για κάποιους ανθρώπους, αυτό λειτουργεί», δήλωσε η Veiler.
Ο Guy Katz, ισραηλινογερμανός καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Εφαρμοσμένων Επιστημών του Μονάχου, δήλωσε στο Polirico ότι γνωρίζει Εβραίους ψηφοφόρους που σκοπεύουν να ψηφίσουν το AfD για να διαμαρτυρηθούν για την αποτυχία των κυρίαρχων κομμάτων να λάβουν σαφή θέση για τη μετανάστευση.
«Το σκεπτικό τους βασίζεται κυρίως στην απογοήτευση από τις τρέχουσες μεταναστευτικές πολιτικές και την ανασφάλεια. Αντιλαμβάνονται το AfD ως το μόνο κόμμα που αντιμετωπίζει τις ανησυχίες σχετικά με την αύξηση των αντισημιτικών επιθέσεων, πολλές από τις οποίες συνδέονται με τον ισλαμικό εξτρεμισμό εντός του μεταναστευτικού πληθυσμού της Γερμανίας», δήλωσε ο Katz.
Παρά το ιστορικό αντισημιτισμού στο AfD, ο Fuhl δήλωσε ότι το κόμμα συνέβαλε καθοριστικά στην καταπολέμηση της πρόσφατης αύξησης του αντισημιτισμού στη Γερμανία.
«Οι Εβραίοι ζουν με φόβο… Και αυτό το ζήτημα θα συνεχίσει να εξαπλώνεται σαν καρκίνος με τα παλιά κόμματα. Το μόνο κόμμα που μπορεί να το σταματήσει αυτό, να αντεπιτεθεί και να αντιστρέψει αυτή την τάση είναι το AfD», ισχυρίστηκε.
Η Veiler δήλωσε ότι πιστεύει ότι δεν είναι τόσο η εβραϊκή κοινότητα που κινείται προς την πολιτική δεξιά όσο η Ευρώπη στο σύνολό της. «Πολλοί από εμάς ανησυχούμε για το πώς θα εξελιχθεί αυτό στο μέλλον, επειδή σε όλη την Ευρώπη όλοι κινούνται προς τα δεξιά, οπότε φυσικά και όλες οι εβραϊκές κοινότητες θα κινηθούν προς τα δεξιά. Κάθε τάση που επηρεάζει τον γενικό πληθυσμό επηρεάζει και εμάς», σημείωσε.