Με το νέο έτος ξεκινάει η υλοποίηση του πρώτου κοινού ευρωπαϊκού προγράμματος για την αμυντική βιομηχανία. Στο πλαίσιο αυτό το Ευρωκοινοβούλιο ενέκρινε αρχική χρηματοδότηση 500 εκ. ευρώ.
Είναι μία αρχή, έστω και συμβολική. Αλλά ακόμη και αυτή η αρχή ήταν «αδιανόητη» πριν λίγα χρόνια, επισημαίνει η εισηγήτρια του Κοινοβουλίου για το πρόγραμμα, Φρανσουάζ Γκροστέτ. Στόχος της ΕΕ είναι να προωθήσει την καινοτομία, αλλά και τη διακρατική συνεργασία στην άμυνα. Βασική προϋπόθεση για χρηματοδότηση από το νέο ταμείο είναι μία κοινή πρόταση από τρεις δημόσιες ή ιδιωτικές επιχειρήσεις σε τρεις διαφορετικές χώρες. Κατ΄αυτόν τον τρόπο η Ευρώπη θα γίνει πιο «ανεξάρτητη» στον τομέα της άμυνας. «Ανεξάρτητη από ποιόν;» διερωτώνται κάποιοι και υποψιάζονται ότι οι Ευρωπαίοι δημιουργούν εναλλακτικό μηχανισμό ή και «αντίπαλο δέος» στο ΝΑΤΟ.
Οι βρετανικές αντιρρήσεις αγνοούνται βέβαια μετά την απόφαση για Brexit. Πάντως η Επίτροπος Βιομηχανίας, Ελζμπιέτα Μπιενκόφσκα, μιλώντας στην Ολομέλεια του Στρασβούργου, καθησυχάζει τους σκεπτικιστές. «Δεν υπάρχει αντίφαση ανάμεσα σε όσα κάνουμε εμείς για την ευρωπαϊκή άμυνα και στο ΝΑΤΟ», επισημαίνει. «Συνεργαζόμαστε πολύ καλά με την Ατλαντική Συμμαχία και μάλιστα, όπως έχω ξαναπεί, όσο πιο ισχυρή ειναι η ευρωπαϊκή άμυνα, τόσο πιο ισχυρό θα είναι και το ίδιο το ΝΑΤΟ».
Ευκαιρίες για την ελληνική αμυντική βιομηχανία;
Τον Ιούλιο του 2016 ΝΑΤΟ και ΕΕ είχαν υπογράψει κοινή δήλωση για να ενισχύσουν τη συνεργασία τους σε στρατηγικούς τομείς, όπως η έρευνα, η θαλάσσια πολιτική και η ασφάλεια στον κυβερνοχώρο. Προτεραιότητα για το νέο ταμείο θα είναι η χρηματοδότηση μικρών και νεοφυών επιχειρήσεων. Σε αυτό το πλαίσιο θα μπορούσαν να υπάρξουν ευκαιρίες και για τις ελληνικές επιχειρήσεις του κλάδου, παρά τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν, εκτιμά η ευρωβουλευτής της Ν.Δ. Μαρία Σπυράκη. «Είναι απαραίτητο να δοθεί έμφαση στην ένταξη στην αλυσίδα παραγωγής της αμυντικής βιομηχανίας μικρομεσαίων επιχειρήσεων στα κράτη-μέλη», τονίζει. «Στην Ελλάδα έχουμε τα Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα, την Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία, την Ελληνική Βιομηχανία Οχημάτων. Χωρίς να παραβλέπουμε την απαραίτητη εξυγίανσή τους, μπορούμε να συμβάλουμε με τεχνογνωσία. Με την ένταξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων της ευρωπαϊκής βιομηχανίας διατηρούμε και δημιουργούμε θέσεις εργασίας».
Υπάρχει όμως και ο αντίλογος. Που λέει ότι, πρώτον, η ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία είναι ήδη αρκετά ισχυρή για να στηρίζεται με ευρωπαϊκούς πόρους και, δεύτερον, ότι για να συγκεντρωθούν χρήματα για το νέο ταμείο γίνονται αναδιανομές κονδυλίων κατά βούληση, με αποτέλεσμα να έχουν λείψει από αλλού τα χρήματα αυτά. Χαρακτηριστική η άποψη του γερμανού ευρωβουλευτή των σοσιαλδημοκρατών Όιγκεν Φρόιντ: «Δεν μπορεί να ενισχύουμε ακόμη περισσότερο την ήδη ισχυρή αμυντική βιομηχανία. Μόνο από το πρόγραμμα Connecting Europe αφαιρούμε 116 εκ. ευρώ. Είναι απαραίτητο αυτό; Έτσι θα γίνουμε παγκόσμιος παίκτης; Πού είναι η κοινή εξωτερική πολιτική, η οποία όντως θα ενίσχυε την Ευρώπη;»
Κατηγορίες για «στρατιωτικοποίηση» της ΕΕ
Δεν λείπουν όμως και οι αντιρρήσεις ιδεολογικού χαρακτήρα: σύμφωνα με την ευρωπαϊκή Αριστερά το υπό ίδρυση ταμείο αποτελεί ένδειξη για τη «στρατιωτικοποίηση» της Ευρώπης, όταν μάλιστα αφαιρούνται χρήματα ακόμη και από αναπτυξιακά προγράμματα. Όπως τονίζει ο κύπριος ευρωβουλευτής Νεοκλής Συλικιώτης από το ΑΚΕΛ: «Το διαθέσιμο κονδύλι πρέπει να δοθεί για τις πραγματικές ανάγκες των ανθρώπων, οι οποίοι λόγω της οικονομικής κρίσης πλήττονται από την ανεργία και τη φτώχεια. Γι αυτό ζητάμε επιτακτικά να πάψει η χρηματοδότηση της πολεμικής βιομηχανίας και των πολέμων. Να δοθούν χρήματα για την ειρήνη και την αλληλεγγύη, την επαναβιομηχανοποίηση του Νότου, τη δημιουργία ποιοτικών νέων, θέσεων εργασίας και τη προώθηση της έρευνας για εξυπηρέτηση των πραγματικών αναγκών της κοινωνίας».
ΠΗΓΗ: DW