Ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν δεν κρύβει τις φιλοδοξίες του να απλώσει τα νεο-οθωμανικά του φτερά πάνω από ολόκληρα τα Βαλκάνια. Βλέπει την ΠΓΔΜ ως έναν ακόμα πιθανό δορυφόρο -κάτι το οποίο μοιάζει να υιοθετεί και η κυβέρνηση των Σκοπίων, χωρίς μία προσεκτική ανάγνωση των αρνητικών μακροπρόθεσμων επιπτώσεων.
Είναι πολύ λίγες οι αλβανικές φωνές που τολμούν να επικρίνουν δημοσίως τον Ερντογάν, καθώς φοβούνται ότι θα γίνουν στόχος της τεράστιας προπαγανδιστικής μηχανής την οποία διευθύνουν οι άνθρωποί του. Ο Ερντογάν έχει καταφέρει να επηρεάσει την πλειοψηφία των Αλβανών στη χώρα, πολλοί από τους οποίους τον θεωρούν ως τον μόνο ηγέτη που πραγματικά εμπιστεύονται.
Εδώ και πάνω από μία δεκαετία, ο Ερντογάν έχει επενδύσει μεγάλα ποσά για να διευρύνει την επιρροή του στις τάξεις της αλαβανόφωνης μειονότητας. Έχει χτίσει και τουρκικά σχολεία, έχει χρηματοδοτήσει ΜΜΕ, θρησκευτικές οργανώσεις, ακόμα και πολιτικά κόμματα που ελέγχονται απευθείας από στενούς του συνεργάτες και που έχουν αυξήσει θεαματικά την επιρροή του. Όποιος τολμήσει να επικρίνει τον Τούρκο πρόεδρο ή να αναδείξει τις φιλοδοξίες του στην ΠΓΔΜ μπαίνει στο στόχαστρο των διαδικτυακών ταξιαρχιών του, που τον κατηγορούν ως προδότη ή ισλαμοφοβικό.
«Μου επιτέθηκαν προσωπικά με αυτόν τον τρόπο δύο φορές», σημειώνει ο Τζελάλ Νεζίρι, ένας έμπειρος ερευνητικός δημοσιογράφος από την ΠΓΔΜ. «Δεν μπορούν να με σταματήσουν από το να λέω την αλήθεια, αλλά είναι γεγονός ότι πολλοί συνάδελφοί μου αποφεύγουν το θέμα αυτό, εξαιτίας των “απειλών λιντσαρίσματος”».
Η πλειοψηφία της αλβανόφωνης μειονότητας στην ΠΓΔΜ αυτοπροσδιορίζονται ως Μουσουλμάνοι αντί ως Αλβανοί. Υπάρχουν φωνές στις τάξεις των φανατικών αυτών θρησκευτικών ομάδων που λένε ότι οι Αλβανοί δεν πρέπει να αναγνωρίζουν τη Μητέρα Τερέζα (που ήταν Αλβανή από την ΠΓΔΜ) ως αγία, γιατί δεν αντιπροσωπεύει τα συμφέροντα της μουσουλμανικής κοινότητας. Αυξάνεται επίσης με ταχείς ρυθμούς ο αριθμός εκείνων που απορρίπτουν την αναγνώριση άλλων εθνικών ηρώων των Αλβανών, όπως του Γεωργίου Καστριώτη Σκεντέρμπεη (που ηγήθηκε εξέγερσης κατά των Οθωμανών κατά τον 15ο αιώνα), επειδή ήταν Χριστιανοί.
Σε σύγκριση με αλβανόφωνους πληθυσμούς σε άλλες βαλκανικές χώρες, που δεν θεωρούν τη θρησκεία κυρίαρχο παράγοντα στις ζωές τους, οι Αλβανοί της ΠΓΔΜ είναι οι πιο ένθερμοί υποστηρικτές του Ερντογάν και της ισλαμικής του ατζέντας. Η στρατηγική του Ερντογάν για την αποκατάσταση της επιρροής της Τουρκίας στα Βαλκάνια, ώστε να προσομοιάσει το Οθωμανικό παρελθόν, έχει γνωρίσει ιδιαίτερη επιτυχία εκεί.
Σχεδόν τα 2/3 του πληθυσμού της ΠΓΔΜ είναι Ορθόδοξοι Χριστιανοί Σλαβομακεδόνες, ενώ το άλλο 1/3 είναι Αλβανοί Μουσουλμάνοι. Το 2001 οι εντάσεις μεταξύ των δύο εθνοτικών ομάδων κλιμακώθηκαν με αποτέλεσμα την ένοπλη σύρραξη μεταξύ των κυβερνητικών δυνάμεων ασφαλείας και του αλβανικού Εθνικού Απελευθερωτικού Στρατού (NLA).
Η σύγκρουση διήρκεσε λίγο και έληξε με τη Συμφωνία της Οχρίδας - μία συνθήκη ειρήνης με την οποία οι διοικητές του NLA αναβαπτίσθηκαν ως νομιμόφρονες πολιτικοί, απολαμβάνοντας τα αναβαθμισμένα κοινωνικά και πολιτικά δικαιώματα που χορηγήθηκαν στους αλβανόφωνους πολίτες της ΠΓΔΜ. Παρότι οι ένοπλες εχθροπραξίες δεν έχουν επαναληφθεί από τότε, οι σχέσεις των δύο εθνοτικών ομάδων παραμένουν τεταμένες.
Το κράτος εξακολουθεί σήμερα να παραμελεί την αλβανόφωνη μειονότητα, τα μέλη της οποίας έχουν υποστεί παραβιάσεις των θεμελιωδών τους δικαιωμάτων. Η αλβανική γλώσσα αναγνωρίστηκε μόλις τον περασμένο Μάρτιο, όταν το κοινοβούλιο της ΠΓΔΜ ψήφισε σχετικό νόμο, παρά τις έντονες διαμαρτυρίες της δεξιάς αντιπολίτευσης.
Των Αλόν Μπεν-Μεϊρ - Αρμπάνα Τζάρα
Του Αλόν Μπεν-Μεϊρ, καθηγητή και senior fellow στο Center for Global Affairs του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης. Η Αρμπάνα Τζάρα είναι ερευνητική δημοσιογράφος με έδρα το Κόσοβο.
Πηγή: Καθημερινή