Είναι ιδιαίτερα απογοητευτικό για την ποιότητα της Δημοκρατίας(;) μας αυτό που αναλύει σε πρωτοσέλιδο της ΕΣΤΙΑΣ. Στο άρθρο του –πάντα έγκυρου και σοβαρού- Μ. Κοττάκη, ο δημοσιογράφος κάνει την «αυτοκριτική» του επειδή διαψεύσθηκε στην πρόβλεψη που είχε διατυπώσει πριν ένα χρόνο στο Συνέδριο των Ευρωπαίων Δημοσιογράφων ότι: «εντός πενταετίας θα οδηγηθούμε στην «διαπλοκή του ενός».
Όπως δηλώνει έκανε λάθος «ως προς την ταχύτητα των εξελίξεων» αφού «ήδη ανατέλλει η εποχή της διαπλοκής του ενός». Διαπιστώνει ότι: «οδεύουμε ταχέως» σε μια κατάσταση όπου στα χέρια ενός συγκεντρώνονται πολλά και ποικίλα -καθοριστικά για την ποιότητα της Δημοκρατίας- μονοπώλια στα οποία συμπεριλαμβάνεται και το «μονοπώλιο ακόμη και σε ορισμένα κέντρα εξουσίας»!
Επισημαίνοντας ότι η υπερβολική δύναμη –και η αίσθηση του ακατάβλητου- οδηγεί στο σημείο στο οποίο «βρισκόμαστε σήμερα», δηλαδή στην «μέθη της εξουσίας», μιας εξουσίας που «καταδέχεται να της υποβάλλουν τα σέβη της σε ρεστωράν και καφέ οι «Γκαρσόν» της πολιτικής και οι «Πατρόν» του κρατικού μηχανισμού». Το σημείο όμως αυτό είναι πέρα από τα όρια του στοιχειώδους μέτρου αγγίζοντας την Ύβρη η οποία αναπόδραστα ακολουθείται από την Νέμεση.
Ιδιαίτερα το τελευταίο που –υπαινικτικά αλλά σαφώς- καταγγέλλεται με τους απόλυτα απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς «γκαρσόν» της πολιτικής» και ««πατρόν» του κρατικού μηχανισμού» δικαιώνει αυτό που πριν από 19 χρόνια έγραφα σε άρθρο μου: «Η δημιουργία μιας εικονικής πραγματικότητας, η οποία οικοδομείται με συνέπεια από το εκμαυλισμένο και υποταγμένο (συνειδητά ή ασυνείδητα), στη συντριπτική πλειοψηφία του, σε άλλες σκοπιμότητες σύστημα ενημέρωσης, δεν αλλοιώνει απλώς τους κανόνες της πολιτικής αντιπαράθεσης αλλά καθορίζει τις πολιτικές εξελίξεις και μέσω αυτών τις κοινωνικές και οικονομικές, μετατρέποντας σε τυπικής σημασίας την έκφραση της πολιτικής βούλησης του λαού»(«Είναι Δημοκρατία ή ηλεκτρονική μπανανία;», ΑΔ. ΤΥΠΟΣ, 14/02/2000). Η κατάσταση έκτοτε όχι μόνον δεν βελτιώθηκε αλλά αντίθετα επιδεινούμενη ραγδαία δείχνει ότι τελικά θα δικαιωθεί ο τίτλος του άρθρου μου.
Ασφαλώς δεν είμαστε ούτε η πρώτη ούτε η τελευταία χώρα που τα διάφορα συμφέροντα παρεμβαίνουν στις πολιτικές εξελίξεις και αποφάσεις. Η διαφορά έγκειται στην ένταση και την ποιότητα των παρεμβάσεων αλλά και στον βαθμό του επηρεασμού. Μια δεύτερη διαφορά είναι ο βαθμός της διαφάνειας υπό την οποία επιχειρούνται αυτές οι παρεμβάσεις. Στις Η.Π.Α. το lobbying είναι νόμιμο και διεξάγεται υπό το φως της δημοσιότητας. Εδώ πρέπει να αναρωτιόμαστε για το ποια είναι τα «Γκαρσόν» και σε ποιές ομάδες ανήκουν. Αλλά η βασικότερη διαφορά μας με τις προηγμένες Δημοκρατίες είναι ότι εκεί λειτουργούν αποτελεσματικότερα τα θεσμικά αντίβαρα(Checks and Balances), στα οποία ασφαλώς συμπεριλαμβάνεται η ανεξαρτησία και η πολυφωνία του τύπου.
Αυτή η ανεξαρτησία και η πολυφωνία του τύπου –σύμφωνα με όσα επισημαίνει το άρθρο της ΕΣΤΙΑΣ- στραγγαλίζεται. Το φαινόμενο δεν οφείλεται αποκλειστικά στη «νέα εποχή» ούτε στα «Νέα Τζάκια». Αν οι πανίσχυροι παλαιοί επιχειρηματίες (Ωνάσης, Νιάρχος, Μποδοσάκης, Αγγελόπουλος, κ.λπ.) δεν επεχείρησαν να υπερκεράσουν και να χειραγωγήσουν την πολιτική εξουσία –μέσω του ελέγχου του τύπου- είναι γιατί γνώριζαν ότι οι πολιτικοί της εποχής δεν επρόκειτο να τους το επιτρέψουν.
Η πλειοψηφία των πολιτικών των τελευταίων τριών δεκαετιών έχει τεράστια ευθύνη όχι μόνο γιατί ανέχθηκε, αλλά και γιατί πολλές φορές βοήθησε να γιγαντωθεί το φαινόμενο επειδή εξυπηρετούσε συγκυριακά προσωπικά και κομματικά πολιτικά συμφέροντα. Λειτουργώντας ανεύθυνα όχι μόνο έγιναν «συνένοχοι» στο πολιτικό «έγκλημα» της κατάλυσης του καθαρτήριου ρόλου των Μ.Μ.Ε. στην λειτουργία της Δημοκρατίας και των θεσμών αλλά εκχώρησαν -άτυπα αλλά ορατά- σε μη θεσμικούς παράγοντες και τα δικαιώματα της εντολής που τους δίδουν οι πολίτες μέσω της ψήφου. Όπως θα έλεγε και ο Αλεξανδρινός ποιητής δεν πρόσεξαν και «ανεπαισθήτως τους έκλεισαν έξω από τα τείχη» της δημοκρατικής νομιμοποίησης που είναι αποκλειστικά δική τους.
Οι «λαφυραγωγοί» της πολιτικής εξουσίας έχουν πλέον βγει στα ανοιχτά και «αρμενίζουν πλησίστιοι» υποδεικνύοντας (ή μήπως υπαγορεύοντας) πολιτικές αποφάσεις. Υποδεικνύουν πολιτικές αλλά και πρόσωπα μερικά εκ των οποίων οι ίδιοι τα έχουν ανασύρει από την αφάνεια δίνοντας τους βήμα προβολής. Δεν θα διακινδυνεύαμε ιδιαίτερα να διαψευσθούμε με την πρόβλεψη ότι σε λίγα χρόνια ή «δημοσιογραφία»(ή κάθε είδους «Τήλε-ειδικός» αναλυτής) θα είναι το «αγροτικό» για την πλειοψηφία των βουλευτών. Είναι χαρακτηριστικό επί του θέματος ότι στην τελευταία εκλογική αναμέτρηση, σε μεγάλη περιφέρεια, μεταξύ των δέκα πρώτων σε ψήφους υποψήφιων ενός κόμματος οι έξη ανήκουν σε αυτήν την κατηγορία.
Είναι στο χέρι του συνόλου της πολιτικής ηγεσίας της χώρας, αλλά κυρίως της κυβέρνησης και της αξιωματικής αντιπολίτευσης, να αποτρέψουν τον ολισθηρό για την δημοκρατία κατήφορο. Η πολιτική εξουσία οφείλει να είναι –στα πλαίσια που ορίζει το Σύνταγμα- η αδιαμφισβήτητη εξουσία του τόπου. Το ίδιο ασφαλώς οφείλει να πράξει και η Δικαιοσύνη. Το μήνυμα ότι δεν θα γίνουν ανεκτές στο μέλλον προσπάθειες παρεμβάσεων.
Παρεμβάσεις επιχειρήθηκαν για την επιλογή του νέου Επιτρόπου της χώρας στην Ε.Ε.. Ο Πρωθυπουργός ως όφειλε τις αγνόησε αλλά ορισμένοι αποδεικνύοντας ότι δεν μπορούν να κατανοήσουν ότι οι καιροί άλλαξαν, δείχνουν τα δόντια τους και βάζουν τα φερέφωνά τους να «αλυχτούν» απειλητικά. Παρεμβάσεις επιχειρούνται και στο θέμα της επιλογής του Π.τ.Δ.. Το γεγονός αυτό ασφαλώς θα ήταν θεμιτό αρκεί αυτοί που το επιχειρούν τεκμηριωμένα -και όχι με υπαινιγμούς, «πληροφορίες», και χαριτωμένες «αναλύσεις»- να επιχειρηματολογούσαν επί του θέματος.
Για παράδειγμα ποιά είναι τα πρόσωπα που «έχουν μπει ξανά στο κάδρο της προεδρικής εκλογής την τελευταία δεκαετία» και τα οποία έχουν «πορεία και λόγο στα δρώμενα της χώρας» και τι σημαίνει το «Τυπικώς(;) ο Ευριπίδης Στυλιανίδης την πρόταση για την εκλογή διαδόχου του Προκόπη Παυλόπουλου στην Προεδρία της Δημοκρατίας» και γιατί «για τους μυημένους, έχει κι αυτό μια μακιαβελική διάσταση»(ΤΑ ΝΕΑ, 21/9); Είναι «μακιαβελική» πρακτική -δηλαδή ενδεικτική της πυγμής της ηγεσίας- ότι έβαλε έναν «Καραμανλικό […] να εισηγηθεί τυπικώς» το σύστημα διαδοχής ενός άλλου Καραμανλικού; Τόσος σεβασμός στη Δημοκρατία και τους Συνταγματικούς θεσμούς στον καιρό της πολιτικής νεωτερικότητας; Μάλλον κάπου υπάρχει λάθος, ή στις στοχεύσεις της εφημερίδας και των συντακτών της, ή στους πληροφοριοδότες τους.
Επειδή τα κείμενα διανθίζουν και ονόματα συνεργατών του Πρωθυπουργού είναι ευκταίο να μην είναι πραγματικά στην δική τους σκέψη αυτό που στην εφημερίδα παρουσιάζεται ως: «Ο προσανατολισμός της κυβέρνησης είναι στην περίπτωση που δεν επιτυγχάνεται ούτε πλειοψηφία 151 να προβλέπεται ανάδειξη Προέδρου της Δημοκρατίας σε μια καταληκτική ψηφοφορία και τη σχετική πλειοψηφία των παρόντων στη Βουλή» »(ΤΑ ΝΕΑ, 21/9)! Έστω και ως μπλόφα σε «παρτίδα πολιτικού πόκερ» η απειλή –απευθυνόμενη σε εχθρούς και φίλους- ότι μπορεί να εκλεγεί Π.τ.Δ. με τη «σχετική πλειοψηφία των παρόντων» είναι απαράδεκτη. Η αλαζονεία της εξουσίας που γιγαντώνεται εξελισσόμενη σε Ύβρη -η οποία με τη σειρά της επιφέρει την Νέμεση- δεν αφορά μόνο «νταβατζήδες», αφορά και πολιτικούς, ιδιαίτερα μάλιστα τους «διορισμένους».