Ας ξεκαθαρίσουμε τα πράγματα για να μην μπερδευόμαστε. Δεν υπάρχουν ιδιωτικοποιήσεις κι ο όρος που χρησιμοποιείται είναι λανθασμένος και μόνο προβλήματα προκαλεί. Άλλοτε ηθελημένα κι άλλοτε αθέλητα. Τι είναι ιδιωτικοποίηση; Η υιοθέτηση από το δημόσιο τομέα μεθόδων και πρακτικών της ιδιωτικής οικονομίας και του ιδιωτικού δικαίου. Εδώ και δεκαετίες το μεγαλύτερο μέρος των υπηρεσιών που προσφέρονται από τον ευρύτερο δημόσιο τομέα είναι ιδιωτικοποιημένο, αφού αυτός λειτουργεί υπό μορφή ΔΕΚΟ, ήτοι υπό μορφή ανωνύμων εταιρειών.
Τι είναι αυτό που λένε οι πολιτικοί «ιδιωτικοποίηση»; Πρόκειται για παραχώρηση δημοσίων υπηρεσιών υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις και για ορισμένο χρονικό διάστημα, έναντι τιμήματος που καταβάλλεται στο δημόσιο από τον ιδιώτη-ανάδοχο ή ρυθμιζόμενης προσόδου που λαμβάνει ο ανάδοχος από την εκμετάλλευση της υπηρεσίας.
Πότε μπορεί να γίνεται αυτή η παραχώρηση; Όταν π.χ. η διοίκηση κι η διαχείριση από το λεγόμενο δημόσιο μάνατζμεντ, δεν ανταποκρίνεται στην εκπλήρωση του σκοπού αυτών των εταιρειών. Αν το δημόσιο δεν μπορεί να αντεπεξέλθει στις δαπάνες για την λειτουργία κάποιας δημόσιας υπηρεσίας. Αν τελικά όλα τα σπασμένα τα πληρώνει ο φορολογούμενος και επομένως, για να σταματήσει αυτή η αιμορραγία, το δημόσιο παραχωρεί τη συγκεκριμένη υπηρεσία σ' έναν ιδιώτη που την ασκεί και αναλαμβάνει και τον επιχειρηματικό κίνδυνο. Με άλλα λόγια, η παραχώρηση της δημόσιας υπηρεσίας δεν είναι αυτοσκοπός. Εξυπηρετεί συγκεκριμένες ανάγκες. Τίποτε δεν πουλιέται ή ξεπουλιέται. Το δημόσιο διατηρεί εσαεί τα δικαιώματα.
Οι περισσότερες δημόσιες υπηρεσίες μπορεί να παραχωρηθούν σε ιδιώτες, υπό τις προϋποθέσεις που αναφέρθηκαν. Κάποιες, ωστόσο, δεν χρειάζεται να παραχωρηθούν. Δεν είναι αναγκαίο, όχι επειδή το επιβάλλει κάποια ιδεολογική προσέγγιση, αλλά επειδή απλά δεν χρειάζεται. Η εμμονή να παραχωρούνται τα πάντα είναι το ίδιο με την εμμονή να μην παραχωρείται τίποτε. Κάνουν την ίδια ακριβώς ζημιά στην οικονομία και την κοινωνία. Για παράδειγμα, η πώληση της Ολυμπιακής ήταν επιβεβλημένη, αφού τα χρέη της τα πληρώναμε όλοι μας. Σημειωτέον ότι, τα χρέη δημιουργήθηκαν από τις απαράδεκτες πολιτικές των κυβερνήσεων. Η παραχώρηση της λειτουργίας των αεροδρομίων ήταν επίσης επιβεβλημένη. Η κατάσταση των αεροδρομίων αυτών επ΄ ουδενί αρμόζει σε μια τουριστική χώρα, αλλά και σε μας τους Έλληνες που πληρώνουμε τόσους φόρους. Η παραχώρηση ορισμένων υπηρεσιών του λιμανιού του Πειραιά ήταν ορθή ενέργεια. Η παραχώρηση, όμως, του ΔΕΣΦΑ είναι αχρείαστη και ήδη έχει αναφυεί σωρεία προβλημάτων που δύσκολα θα λυθούν. Το ίδιο αχρείαστη είναι κι η παραχώρηση του ΑΔΜΗΕ. Ωστόσο, κάποια μεταρρύθμιση πρέπει οπωσδήποτε να γίνει στη ΔΕΗ. Όταν το Κράτος θέλει να έχει έσοδα από τις παραχωρήσεις, πρέπει να τις κάνει στο σωστό χρόνο και με το κατάλληλο αντάλλαγμα. Οι παραχωρήσεις του ΟΤΕ και του λιμανιού του Πειραιά είναι τέτοια παραδείγματα. Το Κράτος ούτε που θα μπορούσε να επιφέρει τις βελτιώσεις που απαιτούνται στις υποδομές και υπηρεσίες. Αν θα τόκανε θα επιβάρυνε τους καταναλωτές ή τους χρήστες αυτών των υποδομών υπέρμετρα. Γιαυτό κι η εκμετάλλευσή τους εκχωρείται σε ιδιώτες.
Συμπερασματικά, οι παραχωρήσεις πρέπει να γίνονται με αντικειμενικά και τεχνοκρατικά κριτήρια και όχι να υπαγορεύονται από πολιτικά κίνητρα. Οι παραχωρήσεις ανήκουν σ' αυτό που λέγεται κυβερνητική πολιτική και πρέπει να γίνονται μετά από απόφαση των κυβερνήσεων που είναι οι αποκλειστικά αρμόδιες να εξετάζουν, αν συντρέχουν οι προϋποθέσεις που πρέπει να εκχωρούνται οι δημόσιες υπηρεσίες (και ποιές) στους ιδιώτες. Υπό το φως των ανωτέρω, η μεταφορά στο υπερ-ταμείο όλων των δημοσίων επιχειρήσεων είναι αρκούντως προβληματική και ενδεχομένως αντισυνταγματική. Ίσως απαιτείτο περισσότερη σκέψη.