Με μόνο τα τυπικά να απομένουν για την ολοκλήρωση της συμφωνίας για τα Rafale, σειρά παίρνει το πολύ κρίσιμο θέμα της επιλογής των νέων φρεγατών του Πολεμικού Ναυτικού, που θα αποτελέσουν την ραχοκοκαλιά του ελληνικού στόλου τουλάχιστον για τα επόμενα 30 χρόνια.
Παρά την παλαιότητα των κύριων μονάδων επιφανείας του ΠΝ, μερικές έχουν φτάσει τα 30 χρόνια υπηρεσίας, τα έμπειρα πληρώματα τους, κατά την πρόσφατη κρίση με το Όρουτς Ρέις, έδειξαν για ακόμα μια φορά την αξία τους και τον επαγγελματισμό τους καταφέρνοντας να υπερασπιστούν τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας, στέλνοντας παράλληλα ισχυρό μήνυμα αποτροπής προς την Τουρκία.
Δεν μπορούμε όμως να βασιζόμαστε συνεχώς στο φιλότιμο και στην ικανότητα των στελεχών του ΠΝ, και φυσικά και των άλλων κλάδων των ΕΔ, αλλά πρέπει η πολιτεία να τους παρέχει και τα απαραίτητα μέσα έτσι ώστε να μπορούν να συνεχίσουν να φέρνουν εις πέρας με επιτυχία την αποστολή τους, όπως κάνουν μέχρι σήμερα.
Η ανάγκη για ανανέωση του στόλου του ΠΝ είναι αδήριτη και είναι κάτι που έχει αργήσει τουλάχιστον μια δεκαετία, με κυριότερη αιτία, αλλά όχι μοναδική, την οικονομική κρίση που πέρασε η χώρα μας.
Πλέον όμως τα χρονικά περιθώρια έχουν στενέψει κάτι που γνωρίζουν στην κυβέρνηση και το θέμα του ΠΝ είναι στην πρώτη θέση της ατζέντας του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας όπως δήλωσε και ο αρμόδιος υπουργός πριν από μια εβδομάδα στην Βουλή.
«Οι μεγάλες αποφάσεις που θα κληθούμε να λάβουμε μέσα στο τρέχον έτος, θα αφορούν στη βασική προμήθεια των τεσσάρων κυρίων μονάδων επιφάνειας - μονάδων κρούσης, των φρεγατών του Πολεμικού Ναυτικού. Ασφαλώς και τον εκσυγχρονισμό των τεσσάρων MEKO και φυσικά έπεται συνέχεια» τόνισε ο ΥΕΘΑ.
Για το ναυπηγικό πρόγραμμα του ΠΝ έχουν εμφανιστεί αρκετοί υποψήφιοι, αλλά ακόμα όπως έχει δηλώσει επανειλημμένως ο κ. Παναγιωτόπουλος το θέμα είναι ανοικτό.
Οι Γάλλοι με τις
H Γαλλία μέχρι και τον περασμένο Ιούλιο ήταν φαβορί, για να μην πούμε η μοναδική υποψήφια για να κερδίσει το συμβόλαιο για τις νέες φρεγάτες του ΠΝ. Η Ελλάδα, όμως, έκανε πίσω όμως και στην συνέχεια εμφανίστηκαν και άλλοι μνηστήρες για το ΠΝ.
Τον τελευταίο καιρό όμως η γαλλική πλευρά έχει επανέλθει δριμύτερη και με την κεκτημένη ταχύτητα και αισιοδοξία που υπάρχει μετά την συμφωνία για τα Rafale επιχειρεί την αντεπίθεση της. Πολλά θα κριθούν από την συνάντηση που θα έχουν για το θέμα ο κ. Παναγιωτόπουλος με την γαλλίδα ομόλογο του, Φλωράνς Παρλί, στο περιθώριο της υπογραφής της σύμβασης για τα Rafale.
Σύμφωνα με πληροφορίες η Γαλλία φαίνεται να έχει ρίξει τις οικονομικές απαιτήσεις της και προσφέρει τέσσερεις φρεγάτες belharra, οι δυο στην γαλλική διαμόρφωση και οι άλλες δύο με την διαμόρφωση που έχει ζητήσει το Γενικό Επιτελείο Ναυτικού. Η πρόταση αυτή κοστολογείται στα περίπου 3,5 δις ευρώ, στα οποία δεν συμπεριλαμβάνονται το κόστος των όπλων που είναι στα περίπου 1,5 δις ευρώ.
Επιπρόσθετα το Παρίσι φαίνεται να συμφωνεί σε ακόμα μια απαίτηση της ελληνικής πλευράς, την κατασκευή μιας εκ των νέων φρεγατών σε ελληνικό ναυπηγείο, προκειμένου να υπάρχει τόσο οικονομικό όφελος για την χώρα μας όσο και μεταφορά πολύτιμης τεχνογνωσίας.
Επιπλέον, η Γαλλία μπορεί να αναλάβει και τον εκσυγχρονισμό μέσης ζωής των φρεγατών τύπου ΜΕΚΟ-200ΗΝ του ΠΝ.
Το «αγκάθι» στην γαλλική πρόταση είναι τα πλοία ενδιάμεσης λύσης που προσφέρουν οι Γάλλοι. Ειδικότερα έχουν προτείνει την παραχώρηση δύο φρεγατών La Fayette, οι οποίες, μάλιστα, θα έχουν πρώτα εκσυγχρονιστεί, ενώ το ΥΠΕΘΑ ζητά την παραχώρηση φρεγατών τύπου Fremm. Αναμένεται να δούμε αν η Γαλλία θα συμφωνήσει για τις Fremm ή κρύβει κάποιον άλλο άσσο στο μανίκι της.
Η αμερικανική πρόταση με τις MMSC και η «καψούρα» του ΠΝ με τα Arleigh Burke
Μετά το καλοκαιρινό «ναυάγιο» με τις Belharra φαινόταν ότι ισχυρό προβάδισμα είχαν οι ΗΠΑ για να αναλάβουν αυτές το ναυπηγικό πρόγραμμα του ΠΝ, αλλά παρά τις φήμες δεν έχει κλείσει τίποτα.
Οι ΗΠΑ φέρονται ότι πρότειναν στην Ελλάδα, αφού επίσημη πρόταση ουσιαστικά δεν υπάρχει, μια δελεαστική λύση πακέτο. Δηλαδή τέσσερεις φρεγάτες Μάχης Πολλαπλών Αποστολών (MMSC), με την προοπτική τρείς από αυτές να κατασκευαστούν σε ελληνικά ναυπηγεία, καθώς και τον εκσυγχρονισμό των φρεγατών τύπου ΜΕΚΟ, εξ΄ολοκλήρου σε ελληνικά ναυπηγεία.
Μάλιστα οι ΗΠΑ προσφέρει συμφωνία G to G (δλδ government to government), που σημαίνει πολύ πιο γρήγορη διαδικασία υλοποίησης, ενώ προσφέρει και ελκυστική χρηματοδότηση μέσω της διαδικασία Foreign Military Sales (FMS). Η αμερικανική πρόταση κοστολογείται περίπου στα 5 δις ευρώ.
Αν και έχουν ακουστεί πολλά αρνητικά για τις δυνατότητες και την ποιότητα κατασκευής των φρεγατών MMSC, σημαντικό πρόβλημα και σε αυτή την περίπτωση αποτελούν τα πλοία ενδιάμεσης λύσης που μπορούν να προσφέρουν οι ΗΠΑ.
Διακαή πόθο του ΓΕΝ αποτελούν τα πανίσχυρα αντιτορπιλικά τύπου «Arleigh Burke», αλλά το αμερικανικό ναυτικό έχει ξεκαθαρίσει ότι τα πλοία αυτά είναι απολύτως αναγκαία για τις επιχειρήσεις του και δεν παραχωρούνται.
Η αμερικανική πλευρά φέρεται να αντιπροτείνει τα καταδρομικά κλάσης «Ticonderoga», τα οποία όμως είναι μεγάλης ηλικίας και χρειάζονται πολυπληθές πλήρωμα. Αναμένεται να δούμε με την αλλαγή προέδρου στις ΗΠΑ αν θα έχουμε αλλαγή στάσης στο θέμα των «Arleigh Burke».
Η δυνατή «σφήνα» των Ολλανδών με τις φρεγάτες SIGMA
Πολύ δυνατή είναι και η υποψηφιότητα της Ολλανδίας. Αν και εισήλθαν αργά στο παιχνίδι οι Ολλανδοί έχουν μπει δυναμικά και δεν αποκλείεται να κάνουν την έκπληξη και να βγουν αυτοί νικητές στην κούρσα για τις νέες φρεγάτες του ΠΝ.
Οι Ολλανδοί προτείνουν την απόκτηση 4 φρεγατών τύπου SIGMA, τον εκσυγχρονισμό μέσης ζωής των 4 φρεγατών ΜΕΚΟ και την παραχώρηση δύο φρεγατών «Μ» από το Ολλανδικό Ναυτικό ως ενδιάμεση λύση.
Τα πλεονεκτήματα της ολλανδικής πρότασης είναι η τιμή τους, καθώς κάθε μια φρεγάτα Sigma κοστολογείται μαζί με τα όπλα της και την τεχνική υποστήριξη περίπου στα 700 εκατομμύρια ευρώ, καθώς και ότι μπορούν τοποθετώντας το Τακτικό Σύστημα Μάχης TACTICOS στο κέντρο πληροφοριών μάχης των φρεγατών να επιτύχουν ομοιοτυπία με τις υπόλοιπες φρεγάτες του ΠΝ. Υπέρ των Ολλανδών είναι και το γεγονός και η πολύ καλή φήμη που έχουν αποκτήσει στους κόλπους του ΠΝ λόγω της ποιότητας κατασκευής των φρεγατών S που διαθέτουμε.
Γερμανία και οι ΜΕΚΟ-Α200
Άκρως αξιόλογη είναι και η πρόταση που έχει καταθέσει και η Γερμανία, αν και υπάρχουν αρκετές ενστάσεις κατά τις πρότασης κυρίως όμως λόγω της μεροληπτικής στάσης απέναντι στην Τουρκία και όχι λόγω της ποιότητας των πλοίων της.
Συγκεκριμένα η Γερμανία προσφέρει 4 φρεγάτες κλάσης ΜΕΚΟ Α-200 και φυσικά μπορεί να αναλάβει και τον εκσυγχρονισμό των φρεγατών ΜΕΚΟ 200ΗΝ, που είναι δικής της κατασκευής, και έτσι να υπάρχει και σε αυτή την περίπτωση ομοιοτυπία.
Τα δύο σημαντικότερα πλεονεκτήματα των MEKO A200, τα οποία είναι ελκυστικά για το ΠΝ είναι το κόστος και η διαμόρφωση-ποσότητα οπλισμού που μπορούν να ενσωματώσουν.
Αναφορικά με το κόστος αυτό είναι περίπου στα 400 εκατομμύρια ευρώ ανά πλοίο μαζί με τα όπλα του. Στο θέμα του οπλισμού μπορεί το ΠΝ να επιλέξει τα όπλα που θέλει να έχει το πλοίο καθώς και τον συνδυασμό τους και γενικότερα να το διαμορφώσει έτσι ώστε να ανταποκρίνεται όσο κοντινότερα γίνεται στις απαιτήσεις του.
Η Αγγλία και οι φρεγάτες Type 31
Η πρόταση της Αγγλίας για το ΠΝ αφορά τέσσερις φρεγάτες Type-31 και δύο φρεγάτες Type-23 ως ενδιάμεση λύση. Η αγγλική πρόταση, τουλάχιστον από όσα έχουν διαρρεύσει, είναι πολύ ενδιαφέρουσα, καθώς η Type-31 είναι μια φρεγάτα με μεγάλη ευελιξία στην διαμόρφωση της και με μεγάλη αυτονομία.
Επίσης, αρκετά συστήματα που χρησιμοποιεί είναι ήδη γνωστά στα Π.Ν., ενώ κατασκευάζονται τμηματικά, δηλαδή μέρη αυτών δημιουργούνται σε διάφορα ναυπηγεία και όλα συγκεντρώνονται σε ένα τελικό ναυπηγείο για συναρμολόγηση και ολοκλήρωση του πλοίου.
Σημαντικό πλεονέκτημα της σχεδίασης αυτής είναι η δυνατότητα, λόγω μεγάλου σχετικά μεγέθους, να ενσωματώσουν στο μέλλον περισσότερα όπλα και συστήματα. Οι Άγγλοι φαίνεται να διαθέτουν την Type-31 και σε πολύ καλή τιμή, αφού σύμφωνα με πληροφορίες κάθε πλοίο κοστολογείται στα 500 εκατομμύρια ευρώ μαζί με τα όπλα της και υποστήριξη εν συνεχεία.
Θετικά βλέπουν και στο ΓΕΝ και τα πλοία ενδιάμεσης λύσης που προσφέρει η Αγγλία καθώς αν και έχουν αρκετά υπηρεσιακά χρόνια στην πλάτη τους, (σ.σ. έχουν μέσο όρο γύρω στα 25 έτη), τους έχει γίνει εκτενής εκσυγχρονισμός. Στα συν είναι το γεγονός μπορεί η συμφωνία να γίνει G to G.
Όπως και να έχει οι επόμενοι τρεις μήνες είναι πολύ κρίσιμοι αφού θα πρέπει η πολιτική και η στρατιωτική ηγεσία του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας να εξετάσει όλες τις επιλογές και να καταλήξει σε μια σύντομα αφού ο χρόνος δεν είναι υπέρ μας.
Σε αυτό το σημείο πρέπει να σημειωθεί ότι όπου και να «κάτσει η μπίλια» το νωρίτερο που θα χρειαστεί για να ναυπηγηθεί η νέα φρεγάτα του ΠΝ είναι τουλάχιστον 3 χρόνια.
Για το λόγο αυτό το ΓΕΝ θέλει απεγνωσμένα να αποφευχθεί το, υπαρκτό, ενδεχόμενο ενός διεθνούς διαγωνισμού καθώς αυτό θα σημαίνει μια επιπρόσθετη καθυστέρηση τουλάχιστον 18 μηνών.