18 Μαρτίου 1936: Πεθαίνει αυτοεξόριστος στο Παρίσι ο Ελευθέριος Βενιζέλος

 
eleftherios venizelos

Ενημερώθηκε: 18/03/25 - 21:39

Του Λεωνίδα Σ. Μπλαβέρη

Στις 18 Μαρτίου 1936 πεθαίνει αυτοεξόριστος στο Παρίσι ο Ελευθέριος Βενιζέλος, πολλάκις πρωθυπουργός της χώρας, αλλά και «πνευματικός πατήρ» (τουλάχιστον) αρκετών αποτυχημένων πραξικοπημάτων που επιχείρησαν ανεπιτυχώς βενιζελικοί αξιωματικοί, συνυπεύθυνος του Εθνικού Διχασμού που ταλάνισε την Ελλάδα και τους Έλληνες για πολλές δεκαετίες μετά και εμπνευστής των άφρονων εκλογών που διενεργήθησαν εν μέσω της Μικρασιατικής εκστρατείας, που τις έχασε και αποχώρησε – προσωρινώς – από την πολιτική σκηνή του τόπου.

Για το θέμα του Ελευθερίου Βενιζέλου ο γνωστός Δικηγόρος Πειραιώς και ερευνητής της Ιστορίας, Γρηγόρης Μπλαβέρης, γράφει τα εξής:

«Στις 18 Μαρτίου 1936 ο για πολλούς σημαντικότερος Έλληνας πολιτικός, πεθαίνει στο Παρίσι, όπου βρίσκεται αυτοεξόριστος μετά το αποτυχημένο στρατιωτικό κίνημα του 1935. Ο δημιουργός της Ελλάδας των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών αλλά κι ο συμπρωταγωνιστής του Εθνικού Διχασμού που θα προκαλέσει για δεκαετίες βαθύτατο ρήγμα στην Ελληνική κοινωνία. Επιγραμματικά τα σημαντικότερα γεγονότα της πολυτάραχης πολιτικά ζωής του.

Δικηγόρος στην ιδιαίτερη πατρίδα του, την υπόδουλη Κρήτη, θα λάβει ενεργά μέρος στην Επανάσταση του Ακρωτηρίου (1897). Στην περίοδο της αυτονομίας θα διατελέσει πρωθυπουργός της Κρητικής Πολιτείας και αρχηγός της Επανάστασης της Θερίσσου.

Μετά το κίνημα στο Γουδί, το 1910, ο Στρατιωτικός Σύνδεσμος τον καλεί να αναλάβει την πρωθυπουργία στην Ελλάδα.

Το 1911 επιβάλλει οι εκλογές να είναι για Αναθεωρητική και όχι για Συντακτική Βουλή, αποφεύγοντας έτσι ευφυώς τη δημιουργία πολιτειακού ζητήματος.

Ιδρύει το Κόμμα των Φιλελευθέρων και μετά τις εκλογές αναλαμβάνει την πρωθυπουργία (7 φορές συνολικά στο διάστημα 1910-1932, όχι όμως πάντα κατόπιν εκλογών). Λαμβάνει μεταρρυθμιστικά μέτρα που βελτιώνουν τις συνθήκες εργασίας, δίνει γη στους ακτήμονες της Θεσσαλίας αλλά κυρίως αναδιοργανώνει το Στρατό και το Βασιλικό Ναυτικό, θέτοντας τις βάσεις για τη νίκη στους Βαλκανικούς πολέμους που διπλασιάζουν την Ελλάδα. Ο ρόλος του θα είναι καθοριστικός στην κατάληψη της Θεσσαλονίκης όταν η διορατικότητα του θα αλλάξει τα στρατηγικά σχέδια και ο στρατός θα κινηθεί προς αυτήν κι όχι προς το Μοναστήρι, όπως αρχικά προβλέπετο.

Στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο τάσσεται με το μέρος της «Αντάντ» και έρχεται σε ρήξη με τον βασιλιά Κωνσταντίνο που επιθυμεί την ουδετερότητα, συμπρωταγωνιστώντας με αυτόν σε μια από τις πιο ζοφερές περιόδους της Ελλάδος, τον Εθνικό Διχασμό.

Το 1915 παραιτείται από πρωθυπουργός όταν ο Κωνσταντίνος αγνοεί την απόφαση της Βουλής σχετικά με την εξωτερική πολιτική της χώρας. Οι δυνάμεις της «Αντάντ» εισβάλλουν στην Θεσσαλονίκη, όπου ο Βενιζέλος εγκαθιστά την κυβέρνηση Εθνικής Αμύνης, η Ελλάδα χωρίζεται στα δύο.

Μετά από αποκλεισμό και εισβολή της «Αντάντ» στην Αθήνα ο βασιλιάς Κωνσταντίνος υποχρεώνεται σε παραίτηση, τοποθετείται ξένος Αρμοστής και επαναφέρεται ως πρωθυπουργός ο Βενιζέλος. Το ενιαίο ελληνικό κράτος, υπό τον Βενιζέλο, εισέρχεται στον πόλεμο στο πλευρό της «Αντάντ» και η λήξη του θα βρει την Ελλάδα στις νικήτριες δυνάμεις. Με τη Συνθήκη των Σεβρών το 1920 γίνεται ο δημιουργός της Ελλάδας των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών.

Προβλήματα σε σχέση με την εφαρμογή της συνθήκης (η οποία τελικά δεν θα κυρωθεί από κανένα κράτος) αναγκάζουν την Ελλάδα – με προτροπή των Αγγλογάλλων – να αρχίσει την Μικρασιατική εκστρατεία, χωρίς να λάβει από αυτούς (την πολιτική των οποίων εξυπηρετούσε) έμπρακτες εγγυήσεις για στρατιωτική και οικονομική βοήθεια.

Στη διάρκεια του πολέμου ο Βενιζέλος λαμβάνει την αδιανόητη απόφαση να προκηρύξει εκλογές. Οι εκλογές θα διεξαχθούν το Νοέμβριο 1920, το κόμμα Φιλελευθέρων ηττάται, ο βασιλιάς Κωνσταντίνος επανέρχεται στο θρόνο και το γεγονός θα αποτελέσει την αφορμή (για κάποιους προσχηματική) οι Μεγάλες Δυνάμεις να αλλάξουν απέναντι στην Ελλάδα στάση, με αποτέλεσμα να οδηγηθούμε στη Μικρασιατική καταστροφή.

Ο Βενιζέλος θα συμβάλει αποφασιστικά στην απορρόφηση των κραδασμών της ήττας, στην ενσωμάτωση του τεράστιου αριθμού προσφύγων και ανταλλαξίμων και στην οικονομική ανάπτυξη.

Για τελευταία φορά θα κυβερνήσει την 4ετια 1928-32. Θα ιδρύσει το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ), θα λάβει φιλεργατικά μέτρα, θα ψηφίσει το ιδιώνυμο αδίκημα (προστασίας του κοινωνικού καθεστώτος) κατά των κομμουνιστών και θα αποκαταστήσει τις σχέσεις με την Τουρκία. Θα χάσει όμως τις εκλογές του 1932 και υπό τις ευλογίες του θα ξεσπάσουν το 1933 και το 1935 δύο στρατιωτικά κινήματα, τα οποία θα αποτύχουν.

Οι Κρήτες και οι πρόσφυγες θα τον λατρέψουν όμως άλλες περιοχές (πχ Βόρειος Ήπειρος) θα νοιώσουν προδομένες από τις αποφάσεις του.

Ενδεικτικό του διχασμού και του εκατέρωθεν μίσους είναι ότι σε βάρος του θα γίνουν δύο απόπειρες δολοφονίας (η μία αμέσως μετά την υπογραφή της συνθήκης των Σεβρών, στις οποίες θα τραυματιστεί) ενώ οι αντίπαλοι του αποδίδουν ευθύνες στη δολοφονία του Ίωνα Δραγούμη και στην μη αποτροπή της Εκτέλεσης των έξι.

Στην περίοδο του Εθνικού διχασμού (1916) θα αναθεματιστεί από την Εκκλησία της Ελλάδος.

Στην ιστορική μνήμη έχει τιμηθεί από το ελληνικό Κράτος όσο ελάχιστοι.»

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ ΣΤΟ GOOGLE NEWS ΚΑΝΟΝΤΑΣ ΚΛΙΚ ΕΔΩ