Η Τουρκία παραμένει στην κατηγορία των «μη ελεύθερων» χωρών στην έκθεση «Ελευθερία στον κόσμο 2023» που δημοσιεύθηκε από του παρατηρητηρίου Freedom House που εδρεύει στην Ουάσιγκτον, ανέφερε η ανεξάρτητη ειδησεογραφική ιστοσελίδα Turkish Minute με έδρα στη Γερμανία κι η οποία εκδίδεται από αυτοεξόριστους αντικαθεστωτικούς Τούρκους δημοσιογράφους .
Η Τουρκία βαθμολογείται ως «μη ελεύθερη» με βαθμολογία 32/100 , στην ίδια κατηγορία με τη Ρωσία, την Κίνα και το Ιράν, σύμφωνα με την ετήσια αξιολόγηση ανά χώρα όσον αφορά τα πολιτικά δικαιώματα και τις πολιτικές ελευθερίες.
«Στην Τουρκία, η αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος του 2016 έχει ρίξει μια βαριά σκιά στα πολιτικά δικαιώματα και τις πολιτικές ελευθερίες. Ο Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) χρησιμοποίησαν το επεισόδιο αυτό για να δικαιολογήσουν την άρση των βασικών δημοκρατικών ελέγχων και ισορροπιών και την εξάλειψη των πολιτικών αντιπάλων», αναφέρεται στην έκθεση.
«Αυτή η διαδικασία συνεχίστηκε το 2022, καθώς η Τουρκία προετοιμάζεται για κρίσιμες προεδρικές εκλογές το πρώτο εξάμηνο του 2023. Προεκλογικά, η κυβέρνηση ενέκρινε έναν νέο νόμο για τον έλεγχο της επιλογής των δικαστών που θα εξετάσουν τις ενστάσεις των εκλογικών αποτελεσμάτων και έναν νόμο περί «παραπληροφόρησης» που θα μπορούσε να καταπνίξει περαιτέρω τις εκστρατείες της αντιπολίτευσης και τα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης», προστίθεται στην έκθεση.
Ο νόμος για την παραπληροφόρηση, ο οποίος εγκρίθηκε στο κοινοβούλιο και υπεγράφη από τον Ερντογάν τον Οκτώβριο, έχει προκαλέσει εκτεταμένη κριτική από οργανώσεις για τα δικαιώματα και από την αντιπολίτευση η οποία καταγγέλλει ότι θα ακρωτηριάσει περαιτέρω την ελευθερία του λόγου στην Τουρκία.
Ο νόμος καθιστά τη «διάδοση ψευδών πληροφοριών» ποινικό αδίκημα, με ποινές φυλάκισης μεταξύ ενός και τριών ετών. Εάν ένα άτομο αποκρύπτει την ταυτότητά του ενώ διαδίδει παραπληροφόρηση, αυτές οι ποινές μπορούν να αυξηθούν κατά το ήμισυ, λέει ο νόμος, αν και δεν ορίζει συγκεκριμένα τι ορίζεται ως ψευδής πληροφορία
.Η Freedom House υποβάθμισε το καθεστώς της Τουρκίας από «εν μέρει ελεύθερη» σε «μη ελεύθερη» στην έκθεσή της για το 2018.
«Από το 2018, όταν ξεκίνησε η εφαρμογή του λεγόμενου συστήματος προεδρικής διακυβέρνησης, η Τουρκία έχει υποβιβαστεί από το καθεστώς της εν μέρει ελεύθερης χώρας σε καθεστώς μη ελεύθερης . Αυτό σημαίνει ότι η Τουρκία δεν είναι μια δημοκρατική χώρα», έγραψε ο βετεράνος δημοσιογράφος Cengiz Çandar για τον ειδησεογραφικό ιστότοπο T24, επισημαίνοντας μια συσχέτιση μεταξύ του προεδρικού συστήματος που εισήγαγε ο Ερντογάν και των κακών επιδόσεων της χώρας σε θέματα δικαιωμάτων και ελευθεριών.
Ολόκληρη η έκθεση «Ελευθερία στον κόσμο 2023» για την Τουρκία δεν είναι ακόμη διαθέσιμη.
Σύμφωνα με τα βασικά ευρήματα της έκθεσης, η παγκόσμια ελευθερία μειώνεται για 17η συνεχή χρονιά, με την επιθετικότητα της Μόσχας στην Ουκρανία και τις προσπάθειες να υπονομεύσει αντιπροσωπευτικές κυβερνήσεις σε διάφορες χώρες να συμβάλλουν στην αρνητική τάση.
Η έκθεση αξιολογεί τις χώρες με βάση 10 πολιτικά δικαιώματα και 15 δείκτες πολιτικών ελευθεριών, συμπεριλαμβανομένου του πολιτικού πλουραλισμού και συμμετοχής, της ελευθερίας της έκφρασης και των πεποιθήσεων, του κράτους δικαίου και των ατομικών δικαιωμάτων.
Μια βαθμολογία συνήθως αλλάζει μόνο εάν έχει υπάρξει μια πραγματική εξέλιξη κατά τη διάρκεια του έτους που δικαιολογεί πτώση ή βελτίωση (π.χ. καταστολή των μέσων ενημέρωσης, οι πρώτες ελεύθερες και δίκαιες εκλογές της χώρας), αν και σταδιακές αλλαγές στις συνθήκες καταγράφονται περιστασιακά στις βαθμολογίες.