Την αυτοδίκαιη κατάργηση των ΝΠΔΔ και των κοινωφελών επιχειρήσεων των δήμων προβλέπει σχέδιο νόμου του υπουργείου Εσωτερικών με τίτλο «Αναμόρφωση του συστήματος διακυβέρνησης Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης α' και β' βαθμού, κατάργηση νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου δήμων, παρακολούθηση επιδόσεων τοπικής αυτοδιοίκησης και άλλες διατάξεις», που αναρτήθηκε στο opengov.gr για δημόσια διαβούλευση.
Η κατάργηση των πάνω από 500 δημοτικών ΝΠΔΔ και των κοινωφελών επιχειρήσεων των δήμων προβλέπεται για τις 31 Δεκεμβρίου 2023, δηλαδή την τελευταία ημέρα της τρέχουσας δημοτικής περιόδου. Στην αιτιολογική έκθεση αναφέρεται ότι το μέτρο αποσκοπεί στην αντιμετώπιση δυσλειτουργιών που παρουσιάζουν τα νομικά πρόσωπα των δήμων, λόγω ελλιπούς στελέχωσης και διάσπασης των τοπικών υποθέσεων μεταξύ αυτών και του κεντρικού δήμου.
Το προσωπικό των καταργούμενων φορέων μεταφέρεται στον δήμο και παρέχει τις υπηρεσίες του με την ίδια σχέση εργασίας ή έμμισθης εντολής. Το μόνιμο προσωπικό κατατάσσεται σε αντίστοιχες με τα προσόντα του οργανικές θέσεις ανά κατηγορία και κλάδο/ειδικότητα, το δε προσωπικό με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου κατατάσσεται σε προσωρινές προσωποπαγείς θέσεις αντίστοιχης κατηγορίας και κλάδου/ειδικότητας, οι οποίες συστήνονται στον οργανισμό εσωτερικής υπηρεσίας του δήμου και καταργούνται κατά την με οποιονδήποτε τρόπο αποχώρηση του υπαλλήλου.
Προβλέπεται επίσης ότι από την 30η Ιουνίου 2024 παύει η λειτουργία των περισσότερων από 600 σχολικών επιτροπών και των δημοτικών επιτροπών και οι αρμοδιότητες τους μεταφέρονται στους οικείους δήμους.
Η μεταφορά του προσωπικού, των πόρων και των αρμοδιοτήτων τους στον κεντρικό πυρήνα των δήμων θα διασφαλίσει καλύτερη διαχείριση πόρων, βελτίωση της κατανομή αρμοδιοτήτων στο προσωπικό και οικονομίες κλίμακας από την ενοποίηση προμηθειών και υπηρεσιών, τονίζεται στην αιτιολογική έκθεση.
Για την άσκηση των αρμοδιοτήτων των καταργούμενων νομικών προσώπων οι δήμοι μπορούν να συστήσουν επιτροπές, ενώ για θέματα των σχολικών επιτροπών θα πρέπει να συσταθούν υποχρεωτικά έως δύο επιτροπές, στις οποίες μετέχει τουλάχιστον ένας εκπρόσωπος σχολικών μονάδων ή συλλόγου γονέων και κηδεμόνων του οικείου δήμου.
Για κάθε ένα νομικό πρόσωπο που καταργείται αυξάνεται ο αριθμός των αντιδημάρχων κατά έναν, εφόσον ο μέσος όρος του προϋπολογισμού του καταργούμενου νομικού προσώπου των πέντε τελευταίων ετών είναι μεγαλύτερος του ενός εκατομμυρίου ευρώ.