Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι κατηγόρησε εκ νέου σήμερα τις ρωσικές στρατιωτικές δυνάμεις ότι συνεχίζουν τις επιθέσεις παρά την κατάπαυση του πυρός για το Πάσχα που υποσχέθηκε χθες ο Βλαντίμιρ Πούτιν.
Λίγες μόνο ώρες μετά την ανακοίνωση του Ρώσου προέδρου, οι Ουκρανοί υποστηρίζουν ότι αεροπορικοί συναγερμοί επαναλήφθηκαν στην Ουκρανία.
Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι γνωστοποίησε μέσω του Facebook ότι οι ρίψεις οβίδων και οι επιθέσεις με drone συνεχίσθηκαν καθ' όλη της διάρκεια της νύκτας. «Γενικά, από το πρωί του Πάσχα, μπορούμε να πούμε ότι ο ρωσικός στρατός προσπαθεί να δημιουργήσει μια γενική εντύπωση κατάπαυσης του πυρός, όμως σε ορισμένα μέρη δεν εγκαταλείπει μεμονωμένες προσπάθειες να προωθηθεί και να επιφέρει απώλειες στην Ουκρανία», έγραψε ο πρόεδρος της Ουκρανίας επικαλούμενος αναφορά του αρχηγού του ουκρανικού στρατού Ολεξάντρ Σίρσκι.
Η Ουκρανία θα απαντήσει «συμμετρικά» σε κάθε τέτοια επίθεση, δήλωσε ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Από την πλευρά της η Μόσχα ανακοίνωσε ότι οι ρωσικές δυνάμεις «απώθησαν» ουκρανικές επιθέσεις την νύκτα. Το ρωσικό υπουργείο Αμυνας ανακοίνωσε επιθέσεις κατά των ρωσικών θέσεων σε περιοχές του Ντονέτσκ οι οποίες απωθήθηκαν.
Η κατάπαυση του πυρός ανακοινώθηκε από τον Πούτιν σε μία στιγμή κατά την οποία οι προσπάθειες της αμερικανικής κυβέρνησης για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία βρίσκεται σε αδιέξοδο.
Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι διευκρίνισε ότι η πρόταση της Ουκρανίας να παραταθεί η κατάπαυση του πυρός για 30 ημέρες μετά το Πάσχα παραμένει σε ισχύ.
Τι σημαίνει η εκεχειρία
Παρά το γεγονός ότι τόσο η Ουκρανία όσο και η Ρωσία αλληλοκατηγορούνται για παραβίαση της εκεχειρίας, το γεγονός ότι ανακοινώθηκε από τον Πούτιν και στη συνέχεια, αν και όχι αμέσως, υποστηρίχθηκε ουσιαστικά από τον Ζελένσκι , λέει πολλά.
Πρώτον, ότι ο Πούτιν δεν ενδιαφέρεται να διαταράξει τις διαπραγματεύσεις για την κατάπαυση του πυρός και να έρθει σε ρήξη με τον Τραμπ. Η χθεσινή του δήλωση ήταν μια συμβολική χειρονομία που δείχνει ότι σκοπεύει να συνεχίσει τον διάλογο με την Ουάσιγκτον, τον οποίο προφανώς θεωρεί σημαντικό. Διαφορετικά, θα μπορούσε απλώς να μην έχει κάνει τέτοιες συμβολικές χειρονομίες και να επιμένει στους δικούς του όρους. Είναι επίσης αξιοσημείωτο ότι ο Πούτιν ανακοίνωσε την κατάπαυση του πυρός αφού ο Τραμπ είπε ότι αναμένει βήματα προς την κατάπαυση του πυρός μέχρι το τέλος της εβδομάδας και κατέστησε σαφές ότι εάν δεν ληφθούν σύντομα μέτρα, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα αποχωρούσαν από τις συνομιλίες.
"Η Ρωσία φαίνεται επίσης να θέλει να κρατήσει τις Ηνωμένες Πολιτείες εμπλεκόμενες στις ειρηνευτικές συνομιλίες", δήλωσε ο Samuel Charap, ανώτερος πολιτικός επιστήμονας στην RAND Corporation.
Υπάρχει μια ευρέως διαδεδομένη άποψη στην Ουκρανία ότι όλα όσα συμβαίνουν είναι μπλόφα του Κρεμλίνου, προκειμένου να διατηρηθεί η πεποίθηση του Τραμπ ότι ο Πούτιν θέλει ειρήνη, να εμποδίσει την Ουάσιγκτον να λάβει δραστικά μέτρα κατά της Ρωσικής Ομοσπονδίας επειδή η Μόσχα αγνοεί την πρόταση για εκεχειρία 30 ημερών (παρά το γεγονός ότι το Κίεβο έχει ήδη συμφωνήσει σε αυτήν).
Από την άλλη πλευρά, εάν το Κρεμλίνο δεν πρόκειται να τερματίσει τον πόλεμο κατ' αρχήν, τότε αυτό θα γίνει ξεκάθαρο πολύ γρήγορα καθώς η Ουάσιγκτον δίνει δύο εβδομάδες για να αποφασίσει για κατάπαυση του πυρός. Και αν δεν επιτευχθεί λόγω της άρνησης της Ρωσικής Ομοσπονδίας, τότε η πασχαλινή εκεχειρία είναι απίθανο να έχει θεμελιώδη αντίκτυπο στη στάση της Ουάσιγκτον απέναντι στη Μόσχα. Και ως εκ τούτου, η δήλωση σε μια τέτοια περίπτωση θα ήταν άσκοπη.
Ως εκ τούτου, η χθεσινή δήλωση του Πούτιν μπορεί να είναι έμμεση απόδειξη ότι το Κρεμλίνο δεν αποκλείει εντελώς το ενδεχόμενο να συμφωνήσει σε κατάπαυση του πυρός. Ένα άλλο ερώτημα είναι εάν τα μέρη θα μπορέσουν να συμφωνήσουν στους όρους. Θα συμφωνήσει η Ευρώπη, για παράδειγμα, να άρει τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, η οποία, όπως γράφουν τα μέσα ενημέρωσης, αποτελεί μέρος του «ειρηνευτικού σχεδίου» του Τραμπ; Ταυτόχρονα, εάν γίνουν πιστευτές οι διαρροές μέσων ενημέρωσης, η Ουάσιγκτον είναι έτοιμη να αναγνωρίσει το ρωσικό καθεστώς της Κριμαίας, κάτι που θα άνοιγε ενδεχομένως το δρόμο για διεθνή αναγνώριση των εδαφικών κερδών της Ρωσίας στην Ουκρανία. Και αυτό θα μπορούσε να γίνει ένα επιτακτικό επιχείρημα για το Κρεμλίνο να συμφωνήσει σε μια εκεχειρία.
H κατάπαυση του πυρός δεν ισχύει για τις μάχες στις περιοχές Belgorod και Kursk
Αξιοσημείωτο είναι επίσης ότι, αν κρίνουμε από αναφορές τόσο από την ουκρανική όσο και από τη ρωσική πλευρά, η κατάπαυση του πυρός δεν ισχύει για τις μάχες στις περιοχές Belgorod και Kursk, όπου ο ρωσικός στρατός προσπαθεί να εκτοπίσει τις ουκρανικές Ένοπλες Δυνάμεις από τα μικρά προγεφυρώματα που παραμένουν εκεί. Ιδιαίτερη προσοχή έδωσε χθες ο Πούτιν στο θέμα της περιοχής του Κουρσκ σε συνομιλία με τον Αρχηγό του Γενικού Επιτελείου των Ρωσικών Ενόπλων Δυνάμεων Γερασίμοφ. Και αυτό μπορεί να υποδηλώνει ότι το Κρεμλίνο προωθεί τον έλεγχο όλων των διεθνώς αναγνωρισμένων ρωσικών εδαφών εν αναμονή της κατάπαυσης του πυρός.
Η δεύτερη ενδεικτική στιγμή σχετίζεται με την αντίδραση του Ζελένσκι. Προφανώς, η πρόταση του Πούτιν έγινε με τέτοιο τρόπο που η Ουκρανία θα την απέρριπτε – κυριολεκτικά μιάμιση ώρα πριν από την έναρξη της κατάπαυσης του πυρός, χωρίς, προφανώς, προηγούμενη συμφωνία με το Κίεβο. Και η πρώτη αντίδραση του Ζελένσκι και του ουκρανικού υπουργείου Εξωτερικών ήταν αρνητική, την οποία τα παγκόσμια μέσα ερμήνευσαν ως άρνηση των ουκρανικών αρχών να συμφωνήσουν σε πασχαλινή εκεχειρία. Μετά την οποία ο Ζελένσκι, άλλαξε απότομα θέση, συμφώνησε ουσιαστικά σε κατάπαυση του πυρός και πρότεινε αμέσως την παράτασή της για άλλες 30 ημέρες μετά το Πάσχα. Και αυτή είναι μια μεγάλη διαφορά από την κατάσταση τον Ιανουάριο του 2023, όταν το Κίεβο δεν έδωσε καθόλου σημασία στην παρόμοια πρόταση του Πούτιν για χριστουγεννιάτικη εκεχειρία. Αυτό σημαίνει ότι η διάθεση για ειρήνη στη διεθνή σκηνή (και στην Ουκρανία επίσης) δυναμώνει σταδιακά και δεν μπορεί πλέον να αγνοηθεί. Γι' αυτό και ο Ζελένσκι και ο Πούτιν «ανταγωνίζονται» τώρα στην ειρήνη και όχι στη σκληρότητα της θέσης τους απέναντι στον εχθρό.
Θα παραταθεί η κατάπαυση του πυρός μετά το Πάσχα, όπως προτείνει ο Ζελένσκι;
Υπάρχουν ελάχιστες ενδείξεις για αυτό ακόμη. Η πληθώρα των δηλώσεων των μερών για παραβίαση της εκεχειρίας δημιουργεί μάλλον λόγους τερματισμού της, κατηγορώντας τον εχθρό για «αδυναμία διαπραγμάτευσης». Επιπλέον, το Κρεμλίνο αρχικά δήλωσε ότι ήταν έτοιμο για πλήρη κατάπαυση του πυρός μόνο εάν πληρούνταν ορισμένες προϋποθέσεις (οι οποίες συζητούνται επί του παρόντος), και δεν φαίνεται ότι θα συμφωνήσει σε μια μακροπρόθεσμη κατάπαυση του πυρός «εκ των προτέρων», ακόμη και πριν εκπληρωθούν αυτοί οι όροι. Και, προφανώς, ο Ζελένσκι έκανε την πρότασή του να παραταθεί το «καθεστώς σιωπής» μετά το Πάσχα με την προσδοκία ότι ο Πούτιν θα αρνιόταν, μετά το οποίο το Κίεβο θα τον κατηγορούσε για άλλη μια φορά ότι θέλει να συνεχίσει τον πόλεμο.
Από την άλλη πλευρά, όταν ο Πούτιν ανακοίνωσε χθες την εκεχειρία του Πάσχα, πολλοί ήταν σίγουροι ότι το έκανε εν αναμονή της άρνησης του Ζελένσκι, που αρχικά φαινόταν να ήταν η πιο πιθανή απάντηση στην πρόταση του Κρεμλίνου. Ωστόσο, το Κίεβο, αν και με επιφυλάξεις, υποστήριξε ουσιαστικά την κατάπαυση του πυρός.
Έτσι, όπως μπορούμε να δούμε, εκπλήξεις συμβαίνουν στην τρέχουσα ατμόσφαιρα της αυξανόμενης προσμονής για το τέλος του πολέμου.
Ως εκ τούτου, αξίζει να περιμένουμε μέχρι το τέλος της ημέρας, όταν θα γίνει σαφές εάν η κατάπαυση του πυρός θα παραταθεί ή όχι.