Σκληρή αντιπαράθεση με βαρείς χαρακτηρισμούς έχει προκληθεί μεταξύ της Αρχιεπισκοπής και της εφημερίδας «ΕΣΤΙΑ». Αφορμή πρωτοσέλιδο ρεπορτάζ της εφημερίδας το οποίο υποστήριζε ότι ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος δέν πήγε στην τελετή του εορτασμού της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην Τήνο, αλλά στην Ύδρα, γιά να μην συμπέσει με τον Κυριάκο Μητσοτάκη καί τον Μητροπολίτη Τήνου Δωρόθεο.
Το ρεπορτάζ της ΕΣΤΙΑΣ που ενόχλησε τον Αρχιεπίσκοπο
Το ρεπορτάζ της εφημερίδας ΕΣΤΙΑ, της 19ης Αυγούστου, που ενόχλησε ιδιαίτερα τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο, ανέφερε μεταξύ άλλων:
«Η πρώτη παρουσία τοῦ Κυριάκου Μητσοτάκη ὡς Πρωθυπουργοῦ στήν Τῆνο γιά τόν ἑορτασμό τοῦ Δεκαπενταυγούστου μπορεῖ νά ἐπισκιάσθηκε ἀπό τήν μεγάλη φωτιά στήν Εὔβοια. Ὡστόσο ἠχηρή ἦταν ἡ ἀπουσία τοῦ Ἀρχιεπισκόπου κ.κ. Ἱερωνύμου ἀπό τό «Πάσχα τοῦ καλοκαιριοῦ», σέ μιά θρησκευτική τελετή μέ ἱστορικές προεκτάσεις πού εἴθισται νά παρίσταται ὁ Προκαθήμενος τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλησίας. Πολλῶ δέ μᾶλλον πού αὐτή ἦταν ἡ πρώτη στήν ὁποία παρέστη ὁ κ. Μητσοτάκης ὡς Πρωθυπουργός.
Ἔτσι ἡ ἀπουσία τοῦ Ἀρχιεπισκόπου καί ὅσα εἶπε στήν Ὕδρα γιά νά τήν αἰτιολογήσει, πυροδότησαν σενάρια γιά τίς σχέσεις τοῦ Μεγάρου Μαξίμου μέ τήν Ἀρχιεπισκοπή.
Σέ αὐτό φυσικά συνέβαλαν τόσο οἱ δηλώσεις γεμᾶτες αἰχμές τοῦ Ἀρχιεπισκόπου κατά τῆς Κυβερνήσεως ὅσο καί ἡ ἀπόφασίς του νά ἑορτάσει μέ «ταπεινό τρόπο» ( όπως είπε ) τήν Κοίμηση τῆς Θεοτόκου στήν Ὕδρα. Ἐκεῖ εἶχε δίπλα του τόν στενό συνεργάτη του, Μητροπολίτη Ὕδρας, Σπετσῶν καί Αἰγίνης, κ.κ. Ἐφραίμ. Ὡσάν στήν Τῆνο νά μήν ἑορτάζεται «ταπεινά» ἡ Παναγία μας.
Ὁ κ.κ. Ἱερώνυμος δέν θέλησε νά μεταβεῖ στήν Τῆνο, καθώς συμφώνως πρός πληροφορίες τῆς «Ἑστίας» δέν ἐπιθυμοῦσε νά παρευρεθεῖ δίπλα στόν κ. Μητσοτάκη, στήν πρώτη ἐμφάνισή του σέ μεγάλη θρησκευτική ἑορτή (ὡς Πρωθυπουργοῦ), καθώς καί στόν Μητροπολίτη Σύρου κ.κ. Δωρόθεο. Καί ἅς τιμᾶται στίς 15 Αὐγούστου στήν Τῆνο καί ἡ μνήμη τῶν θυμάτων ἀπό τόν τορπιλλισμό τῆς Ἕλλης, τούς ὁποίους ὀφείλει νά μήν ξεχνᾶ ποτέ ἡ Πολιτεία ἀλλά καί ἡ Ἐκκλησία.
Ὑπενθυμίζεται ὅτι Πρωθυπουργός καί Ἱερώνυμος εἶχαν τήν πρώτη ἐθιμοτυπική συνάντηση δέκα ἡμέρες μετά τίς ἐκλογές. Καί μπορεῖ ἐνώπιον τῶν δημοσιογράφων νά ὑπῆρξαν χαμόγελα, ὡστόσο ἡ γλῶσσα τοῦ σώματος κατέδειξε τήν ψυχρότητα μεταξύ τῶν δύο ἀνδρῶν. Ἡ πρόθεσις τῆς Κυβερνήσεως νά ἐπανεκκινήσει τόν διάλογο γιά τήν ἀξιοποίηση τῆς ἐκκλησιαστικῆς περιουσίας δέν χαροποιεῖ τήν ἡγεσία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος.
Συμφώνως πρός πληροφορίες τῆς ἐφημερίδος, ὁ Ἀρχιεπίσκοπος φέρεται νά εἶναι ἐνοχλημένος μέ δύο θέματα. Τό πρῶτο εἶναι ὁ ἐξοστρακισμός τῆς Ἐκκλησίας ἀπό τήν ἐπιτροπή «Ἑλλάδα 2021», τά ἡνία τῆς ὁποίας ἔχει ἡ Γιάννα Ἀγγελοπούλου. Στήν ὀργάνωση τῶν ἐκδηλώσεων θά μετέχουν ἐνεργά πανεπιστημιακοί, ἐρευνητές, καλλιτέχνες κ.ἄ. Ὁ ρόλος τῆς Ἐκκλησίας ἐνδεχομένως νά εἶναι περιορισμένος, κάτι πού ἔθιξε ὁ κ.κ. Ἱερώνυμος ἀπευθυνόμενος στό ποίμνιο πού τόν ἄκουσε στόν Μητροπολιτικό Ναό τῆς Ὕδρας, ἀπαριθμώντας κάποιες θυσίες της κατά τό 1821.
Τό δεύτερο θέμα πού ἐνοχλεῖ τήν Ἐκκλησία εἶναι ἡ ἀξιοποίησις τῆς περιουσίας της, ἀφοῦ ἐπιθυμεῖ ἡ ἴδια νά τήν ἐκμεταλλευθεῖ, κυρίως δέ τά ἀποκαλούμενα «φιλέτα» σέ Βουλιαγμένη καί Πελοπόννησο. Ἀντιθέτως ἡ Κυβέρνησις θέλει νά κινηθεῖ στά πρότυπα τοῦ σχεδίου Σαμαρᾶ. Ὅπως τότε, ἔτσι καί τώρα, ἡ Κυβέρνησις Μητσοτάκη δέν θέλει τό ποιμαντορικό ἔργο τῆς Ἐκκλησίας νά μπλέκεται μέ τήν διαχείριση οἰκονομικῶν καί ἐπενδυτικῶν συμφερόντων, καθώς ἡ πνευματικότης τῆς Ἐκκλησίας πρέπει νά διατηρηθεῖ ἀλώβητη».
Η σκληρή απάντηση της Αρχιεπισκοπής
υπεύθυνος του γραφείου τύπου της Αρχιεπισκοπής, Χάρης Κονιδάρης,
Με μία ιδιαίτερα σκληρή επιστολή, με βαρείς χαρακτηρισμούς, όπως «δολίως», «σκοτεινών σκοπιμοτήτων», «ηθικά ανεπίτρεπτον», «ανενδοίαστα», «θυμηδία», «θλίψη», «κακοηθέστατα», «παρερμηνεία», «παραχάραξη», κλπ, ο απάντησε στο παραπάνω δημοσίευμα:
«Εἶναι κάτι παραπάνω ἀπό προφανές ὅτι τά δημοσιεύματα τῆς ἐφημερίδας ὄχι μόνον δέν ἀνταποκρίνονται στήν πραγματικότητα, ἀλλά τήν διαστρέφουν ἐπιμελῶς καί τήν παραχαράσσουν δολίως πρός τήν κατεύθυνση τῆς ἐξυπηρέτησης σκοτεινῶν σκοπιμοτήτων. Εἶναι πραγματικά ἠθικά ἀνεπίτρεπτο καί λυπηρό νά παρερμηνεύεται ἀνενδοίαστα τό ξεκάθαρο μήνυμα ἐθνικῆς ἑνότητας καί σύμπνοιας πού ἐξέπεμψε ὁ Προκαθήμενος τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλησίας ἀπό τόν Ἱερό Μητροπολιτικό Ναό τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου Ὕδρας, τήν παραμονή καί ἀνήμερα τοῦ ἑορτασμοῦ τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου, ὡς ἄσκηση… “αὐστηρῆς κριτικῆς καί ἀντιπολίτευσης πρός τήν Κυβέρνηση”.
Ταυτόχρονα, τά εὐφάνταστα καί κακοηθέστατα σενάρια περί “κρίσεως στίς σχέσεις τοῦ Μαξίμου μέ τήν Ἀρχιεπισκοπή” καί περί “ἠχηρῆς ἀπουσίας” τοῦ Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος κ. Ἱερωνύμου ἀπό τόν ἑορτασμό τοῦ Δεκαπενταύγουστου στήν Τῆνο, προκειμένου δῆθεν “νά μή συμπέσει” μέ τόν Πρωθυπουργό κ. Κυριάκο Μητσοτάκη καί τόν Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Σύρου κ. Δωρόθεο, μόνον βαθύτατη θλίψη καί θυμηδία προκαλοῦν, καθώς, ὅπως κάθε καλόπιστος μπορεῖ ἁρμοδίως νά πληροφορηθεῖ, ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ὕδρας, Σπετσῶν καί Αἰγίνης κ. Ἐφραίμ εἶχε ἀπευθύνει τήν σχετική πρόσκληση στόν Ἀρχιεπίσκοπο, καί ὁ Ἀρχιεπίσκοπος τήν εἶχε ἀποδεχθεῖ ἀρκετό καιρό νωρίτερα ἀπό τήν προκήρυξη τῶν ἐθνικῶν ἐκλογῶν».
Η απάντηση του διευθυντή της ΕΣΤΙΑΣ Μανώλη Κοττάκη
Στην παρπάνω σκλήρή επιστολή, απάντησε, με ανάλογο ύφος, ο διευθυντής της εφημερίδας Μανώλης Κοττάκης:
«Διακρίνουμε ἀπώλεια ψυχραιμίας.
1. Ἡ συρροή χαρακτηρισμῶν, ἐπιθέτων καί ἀξιολογήσεων ὅπως «δολίως», «σκοτεινῶν σκοπιμοτήτων», «ἠθικά ἀνεπίτρεπτον», «ἀνενδοίαστα», «θυμηδία», «θλίψη», «κακοηθέστατα», «παρερμηνεία», «παραχάραξη» δέν ἐκπέμπει ἁπλῶς ἐνόχλησιν ἀλλά πανικόν. Καί ἀπό πανικό δέν καταλαμβάνεται κάποιος ἄν γράφεται κάτι ἀνακριβές. Ὡστόσο ἐν προκειμένω ἡ ἤρεμος δύναμη Ἐκκλησία ἐμφανίζεται ὡς λαϊκός πολιτευτής σέ παραλήρημα. Ὄχι ἔναντι ἡμῶν ἀλλά ἔναντι τοῦ πληρώματός της. Εὐθύνη γι’ αὐτό ἔχει ὁ Ἀρχιεπίσκοπος καί ὄχι ὁ «εὐέλικτος» ἐκπρόσωπος Τύπου του. Μόνη παρατήρηση ἐπί τῆς ἀρχῆς. Ἡ «Ἑστία» καί κάνει κριτική ἀλλά καί δέχεται τήν κριτική. Ἀντέχουμε τά ἐπίθετα! Τά περί ἐξυπηρέτησης σκοτεινῶν σκοπιμοτήτων ὅμως μέ σκοπό νά διαταράξουμε ἐμεῖς οἱ …δόλιοι τίς σχέσεις Πρωθυπουργοῦ – Ἀρχιεπισκόπου διαψεύδονται ἀπό τήν μακρά ἀνεπίληπτη στό φῶς πατριωτική πορεία της μέσα στόν ἱστορικό χρόνο. Αὐτή πού προσφάτως τῆς ὑπαγόρευσε νά στηρίξει μέ πρωτοσέλιδα τόν Ἀρχιεπίσκοπο στήν διένεξη μέ τό Πατριαρχεῖο γιά τίς Νέες Χῶρες. Αὐτή πού τῆς ὑπαγορεύει νά ἀναδεικνύει τό θέμα γιά τό 2021 ἀλλά καί νά προβάλλει σέ πρωτοσέλιδα τό ἔργο τοῦ ἁπλοῦ μαχητοῦ ἱερέως στίς Πρέσπες, στήν Κάσο, στό Νυμφαῖο, στήν Ἀντίπαρο, μόλις προχθές. Παιγνίδια ἐμεῖς δέν παίζουμε λοιπόν. Παιγνίδια ὅμως, Μακαριώτατε, παίξατε ἐσεῖς καί οἱ συνεργάτες σας, ἀποφεύγοντας νά ἐνημερώσετε τόν Κυριάκο Μητσοτάκη γιά τήν συμφωνία πού κάνατε μέ τόν ἀγαπημένο σας κ. Τσίπρα γιά τό θέμα τῆς μισθοδοσίας τῶν ἱερέων. Ἡ λέξη «σκοτεινές» καί ἡ λέξη «δολίως» παραπέμπουν σέ αὐτή τήν περίοδο λοιπόν. Ὅταν ἀφήσατε στό σκοτάδι τόν ἀρχηγό τῆς ἀξιωματικῆς Ἀντιπολιτεύσεως τραυματίζοντας τήν σχέση σας. Οἱ λέξεις αὐτές ἀφοροῦν ἐσᾶς, ὄχι ἐμᾶς. Ἐσᾶς, πού μετά ταῦτα γνωρίσατε δεινή ἧττα στήν ἱεραρχία.
2. Ἐπί τῆς οὐσίας τώρα. Ἐμεῖς γράμματα γνωρίζουμε καί ἀνάγνωση ἐπίσης. Ἀφοῦ λοιπόν σᾶς παρερμηνεύουμε καί σᾶς ἀδικοῦμε καί ἀφοῦ εἴχατε προγραμματίσει νά μεταβεῖτε στήν Ὕδρα πρίν ἀπό τίς ἐκλογές, θά εἶχε ἐνδιαφέρον νά ἐξηγήσετε γιατί νοιώσατε τήν ἀνάγκη νά αἰτιολογήσατε τήν ἀπόφασή σας νά μεταβεῖτε στήν Ὕδρα μέ τήν φράση «ἐπέλεξα νά ἑορτάσω τήν Κοίμηση τῆς Θεοτόκου στήν Ὕδρα ταπεινά, χωρίς τυμπανοκρουσίες, πού πολλές φορές χαλᾶνε τήν οὐσία τῶν πραγμάτων καί μᾶς ἐκτρέπουν ἀπό τήν πραγματικότητα καί τήν ἀλήθεια». Τί ἐννοεῖτε, Μακαριώτατε; Πώς ὁ ἑορτασμός στήν Τῆνο ἤ στήν Σουμελᾶ συνιστᾶ ἐκτροπή; Πώς ἐκεῖ ἡ Παναγία δέν ἑορτάζεται ταπεινά;
3. Ἡ παρουσία σας στήν Τῆνο δίπλα στόν Πρωθυπουργό ἐπιβαλλόταν ἄλλωστε καί ἀπό τήν λήξη τῆς περιπέτειας τοῦ ἱδρύματος Εὐαγγελιστρίας Τήνου, πού ὁ ἀγαπημένος σας ΣΥΡΙΖΑ ἐπεχείρησε νά ἀποσπάσει ἀπό τήν Ἐκκλησία, κρατικοποιώντας το περίπου. Θά μπορούσατε νά τιμήσετε ἄλλωστε τόν ἄξιο ἱεράρχη Ὕδρας Ἐφραίμ πού σᾶς «ἔβαλε πλάτη» πράγματι σέ δύσκολες στιγμές (ἄν ἦταν αὐτό τό νόημα τῆς ἐπισκέψεώς σας πρώτη φορά σέ αὐτή τήν Μητρόπολη), μέ τήν παρουσία σας στόν ἑορτασμό τοῦ Ἁγίου Νεκταρίου στίς 9 Νοεμβρίου.
4. Πέραν αὐτῶν τῶν ἀποκαλυπτικῶν διατυπώσεών σας, ἡ ἄποψίς μας, ὅτι θελήσατε νά ἀποφύγετε τόν Πρωθυπουργό, ἐνισχύεται ἀπό τό γεγονός πώς θά μεταβεῖτε στήν Σῦρο στίς 14 Σεπτεμβρίου γιά νά ἑορτάσετε μαζί μέ τόν Πρόεδρο τῆς Δημοκρατίας καί τόν Μητροπολίτη Σύρου Δωρόθεο (πού ἀδικήσαμε) τήν ἑορτή τοῦ Σταυροῦ.
5. Ἡ δήλωση δέν λέει τίποτε γιά τήν ταμπακιέρα (2021-περιουσία), καί κατά τοῦτο μᾶς δικαιώνει. Ὅσα ἄλλωστε ἀνεφέρθησαν στήν ὁμιλία σας στήν Ὕδρα μέ ἀναφορές στήν ἐθνική ἑνότητα, ἐκεῖ κατατείνουν. Ἄν δέν εἶναι αἰχμές οἱ φράσεις «ἡ Ἑλλάδα ἀνήκει σέ ὅλους καί δέν μοιράζεται» καί ἄν δέν ἀπευθύνονται στήν Κυβέρνηση φράσεις τοῦ τύπου «τά τάλαντα πού ἔχουμε νά τά αὐξήσουμε γιά τό κοινό καλό καί ὄχι γιά τόν ἑαυτό μας» καί «νά μή βρεθοῦν κάποιοι προοδευτικοί πού θά ποῦν αὐτό εἶναι ἐκκλησιαστικό καί αὐτό κρατικό», τότε σέ ποιούς τά λέγατε, Μακαριώτατε;
6. Κλείνοντας, μία ἐπισήμανσις: ἡ κριτική τῆς ἐφημερίδος μας εἶναι πάντοτε θεσμική καί ὄχι προσωπική. Τήν τελευταία δεκαετία, ὅπως δείχνουν ὅλες οἱ μετρήσεις, ἡ ἀπήχησις τῆς Ἐκκλησίας στήν κοινωνία συρρικνώθηκε. Ἀσχέτως ἄν τό κοινωνικό ἔργο της παραμένει μεγάλο. Θεωροῦμε τήν Ἐκκλησία ἕναν ἀπό τούς βασικούς πυλῶνες τοῦ Ἔθνους, ἀνεξαρτήτως ἡγεσιῶν. Γι’ αὐτό καί ὅταν διαπιστώνουμε λάθη θά τά καταγράφουμε καλόπιστα, ἀδιαφορώντας γιά τίς ἀντιδράσεις τῶν ἱπποκόμων πού σᾶς παρασύρουν. Κατά βάθος ξέρετε πώς γράψαμε τήν ἀλήθεια. Καπνός χωρίς φωτιά δέν ὑπάρχει. Οἱ σχέσεις σας μέ τήν πολιτεία δέν εἶναι ἄριστες. Πρέπει ὅμως νά γίνουν. Χωρίς τερτίπια καί σκηνές ὅμως, πού ὁ νέος Πρωθυπουργός οὕτως ἤ ἄλλως δέν παρακολουθεῖ!».