Η κοινή παρουσία του Κυριάκου Μητσοτάκη και του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σε ένα ακόμα διεθνές forum, όπως η Σύνοδος του ΝΑΤΟ που ξεκινά σήμερα στην Ουάσιγκτον, προσφέρει την ευκαιρία για μια ακόμη συνάντηση των δύο ηγετών.
Μια συνάντηση (περί τις 23:00 ώρα Ελλάδος) που «επισφραγίζει» την παράταση του άτυπου ελληνοτουρκικού μορατόριουμ για ένα ικανό διάστημα, ενώ παράλληλα προσφέρει μια ευκαιρία συζήτησης ενόψει της συνύπαρξης των ηγετών επί του εδάφους της Κύπρου σε λίγες μέρες από τώρα, με την αφορμή της 50ης «μαύρης» επετείου του Ατίλλα.
Όπως έχει γίνει γνωστό, ανήμερα της 20ης Ιουλίου ο κ. Μητσοτάκης θα βρίσκεται στη Λευκωσία, προσκεκλημένος του Κύπριου προέδρου Νίκου Χριστοδουλίδη θα μιλήσει στην εκδήλωση μνήμης που θα διοργανωθεί στο Προεδρικό Μέγαρο. Ο κ. Μητσοτάκης είναι ο πρώτος Έλληνας πρωθυπουργός που θα βρεθεί στη Μεγαλόνησο με την αφορμή αυτής της θλιβερής επετείου και αναμφίβολα η παρουσία του εκπέμπει έναν ισχυρό συμβολισμό.
Την ίδια ώρα, βεβαίως, ο Ταγίπ Ερντογάν θα βρίσκεται στα Κατεχόμενα, παρακολουθώντας την παρέλαση που διοργανώνεται, όπως κάθε χρόνο, ενώ προβαίνει σε όλο και πιο προκλητικές δηλώσεις, σε μια προσπάθεια παγίωσης της προοπτικής της λύσης δύο κρατών. Είναι προφανές ότι οι δύο ηγέτες θα συνομιλήσουν για το συγκεκριμένο ζήτημα, έστω επ’ ολίγον.
Η σύνθεση και τα επόμενα βήματα
Οι δύο ηγέτες, όπως και σε άλλα ραντεβού, θα συνοδεύονται από τους δύο διπλωματικούς τους συμβούλους, Άννα Μαρία Μπούρα και Ακίφ Τσαγατάι Κιλίτς, αλλά και τους δύο υπουργούς Εξωτερικών, Γιώργο Γεραπετρίτη και Χακάν Φιντάν. Η συνάντηση δεν αναμένεται να είναι ιδιαιτέρως μακρά, δεν θα είναι, όμως, και…ξεπέτα, ενώ οι δύο υπουργοί Εξωτερικών ίσως μείνουν για λίγο και μετά το πέρας της συζήτησης των ηγετών, προκειμένου να συζητήσουν πρακτικές λεπτομέρειες του εν εξελίξει ελληνοτουρκικού διαλόγου.
Η πορεία προς τα βαθιά αποδεικνύεται ιδιαίτερα δύσκολη, ενώ όπως αναφέρουν και καλά γνωρίζοντες τα παρασκήνια, αυτή την περίοδο δεν υπάρχει και στην Ελλάδα το πολιτικό momentum της προηγούμενης περιόδου. Αυτό, πάντως, δεν αποτρέπει τη συστηματοποίηση των επαφών σε όλα τα επίπεδα και την πρόοδο ειδικά της «θετικής ατζέντας». Σε κάθε περίπτωση, εκκρεμεί ένας προγραμματισμός που θα αφορά τις επαφές για τον πολιτικό διάλογο το φθινόπωρο, με δεδομένο και τον ορισμό των νέων υφυπουργών Εξωτερικών της γείτονος πριν από μερικές εβδομάδες.
«Τον τελευταίο ενάμιση χρόνο, τα πράγματα έχουν βελτιωθεί σημαντικά και πρέπει να το αναγνωρίσουμε, ενώ ταυτόχρονα αναγνωρίζουμε ότι ορισμένες από τις θεμελιώδεις τουρκικές θέσεις όσον αφορά στην κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο δεν έχουν αλλάξει ριζικά. Αλλά το γεγονός ότι είχαμε δεκαέξι μήνες ησυχίας, όσον αφορά στο να μην έχουμε παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου, ότι συνεργαζόμαστε καλύτερα σε θέματα μετανάστευσης, ότι στην πραγματικότητα έχουμε κάνει μια συμφωνία που επιτρέπει στους Τούρκους πολίτες να ταξιδεύουν στην νησιά του Αιγαίου και να πάρουν τη βίζα τους πολύ γρήγορα, όλα αυτά είναι μερικά θετικά βήματα», υπογράμμισε χθες για τα ελληνοτουρκικά ο Κυριάκος Μητσοτάκης, συνομιλώντας με τον άλλοτε πρέσβη των ΗΠΑ στην Ελλάδα Ντάνιελ Σπέκχαρντ στο Council on Foreign Relations.
Μήνυμα στα Σκόπια
Δίνοντας μια πρόγευση της τοποθέτησης του και εντός της Συνόδου του ΝΑΤΟ, πάντως, ο κ. Μητσοτάκης απηύθυνε νέες προειδοποιήσεις προς τα Σκόπια, κατηγορώντας τη νέα κυβέρνηση της γείτονος ότι δεν τηρεί τη Συμφωνία των Πρεσπών. «Ένα από τα θεμελιώδη, αν όχι τα πιο θεμελιώδη δόγματα, πτυχές αυτής της συμφωνίας είχε να κάνει με το όνομα Βόρεια Μακεδονία που χρησιμοποιείται erga omnes. Και αυτό είναι κάτι που είναι πολύ ξεκάθαρο και δεν είναι διαπραγματεύσιμο για την Ελλάδα. Όταν ακούω ότι η νέα κυβέρνηση αναφέρεται στη χώρα ως Δημοκρατία της Μακεδονίας εντός της χώρας, έχω σοβαρές ανησυχίες. Και αυτό είναι ένα θέμα που σκοπεύω να θίξω. Δεν είναι εποικοδομητικό και δεν βοηθά τον ευρωπαϊκό δρόμο της Βόρειας Μακεδονίας», είπε με νόημα ο κ. Μητσοτάκης, ο οποίος έχει ξεκαθαρίσει ότι θα αναφερθεί πιο αναλυτικά στο θέμα. Στην κυβέρνηση, πάντως, εκτιμούν ότι αυτές τις μέρες, σε συζητήσεις που θα γίνουν στους διαδρόμους της Συνόδου, θα σταλεί και από τους Συμμάχους ένα ευκρινές μήνυμα στα Σκόπια για την ανάγκη να αποστούν προκλητικών ενεργειών το επόμενο διάστημα.
Η «παγωμάρα» μεταξύ Αθήνας και Σκοπίων, βεβαίως, παραμένει, αν και ο κ. Μητσοτάκης και ο κ. Μίτσκοσκι θα βρεθούν στον ίδιο χώρο. Διμερής συνάντηση δεν προβλέπεται, μένει να φανεί, όμως, αν οι δύο άνδρες θα έχουν ένα σύντομο «πηγαδάκι». Υπενθυμίζεται ότι ο κ. Μητσοτάκης δεν έχει τηλεφωνήσει για να συγχαρεί τον κ. Μίτσκοσκι για την εκλογική του νίκη, με δεδομένες τις προκλητικές αναφορές του.