Την ξεκάθαρη θέση της ελλάδας πως «δεν μπορεί να υπάρξει λύση για την Ουκρανία, χωρίς την Ουκρανία και χωρίς την Ευρώπη στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων» υπογράμμισε Έλληνας μόνιμος αντιπρόσωπος στον ΟΗΕ, πρέσβης Ευάγγελος Σέκερης, στην παρέμβασή του στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.
Το Συμβούλιο Ασφαλείας συνεδρίασε κατόπιν αιτήματος της Ρωσίας με αφορμή τη δέκατη επέτειο από την υιοθέτηση του Ψηφίσματος 2202 της 17ης Φεβρουαρίου 2015, με την οποία εγκρίθηκε η «Δέσμη μέτρων για την εφαρμογή των Συμφωνιών του Μινσκ», που υπογράφηκε στις 12 Φεβρουαρίου 2015.
Ο Ευάγγελος Σέκερης επισήμανε τη στήριξη της Ελλάδας στις Συμφωνίες του Μινσκ και την Ομάδα Επαφής της Νορμανδίας ως μέσα για την αποκλιμάκωση της έντασης. Η Ελλάδα, τόνισε, συμμετείχε ενεργά στην Ειδική Αποστολή Παρακολούθησης στην Ουκρανία, παρέχοντας έμπειρους παρατηρητές και οικονομική συνεισφορά.
Ωστόσο, η αρχική αισιοδοξία για τις Συμφωνίες του Μινσκ διαψεύστηκε, ανέφερε, καθώς η Ρωσία αναγνώρισε τις αυτοαποκαλούμενες δημοκρατίες του Ντονέτσκ και του Λουχάνσκ, εξαπέλυσε την πλήρους κλίμακας εισβολή της και προσάρτησε παράνομα, ουκρανικά εδάφη. «Με αυτές τις ενέργειες, η Ρωσία παραβίασε τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, την Τελική Πράξη του Ελσίνκι και το Μνημόνιο της Βουδαπέστης» ανέφερε ο κ. Σέκερης.
Η Ελλάδα καταδίκασε τη συνεχιζόμενη επιθετικότητα της Ρωσίας, τονίζοντας ότι, παρά τα επανειλημμένα Ψηφίσματα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ που απαιτούν απόσυρση των ρωσικών δυνάμεων, η Ρωσία έχει κλιμακώσει τις επιθέσεις της με βαρέα όπλα, μη επανδρωμένα αεροσκάφη και βαλλιστικούς πυραύλους. Η Ελλάδα τόνισε ότι οι απώλειες αμάχων μόνο τον Ιανουάριο αυξήθηκαν σχεδόν κατά 40%, με 22 νεκρά παιδιά. Η χώρα μας ζήτησε «λογοδοσία για όλες τις παραβιάσεις κατά των παιδιών» και καταδίκασε σφοδρά τις επιθέσεις στην πολιτιστική κληρονομιά της Ουκρανίας, όπως η πυραυλική επίθεση στην Οδησσό που προκάλεσε ζημιές σε περισσότερα από 15 κτίρια προστατευόμενα από την UNESCO.
Δίκαιη και διαρκή ειρήνη
Ενόψει της ψηφοφορίας στη Γενική Συνέλευση στις 24 Φεβρουαρίου, η Ελλάδα στηρίζει πλήρως το ψήφισμα που ζητεί «μια συνολική, δίκαιη και διαρκή ειρήνη στην Ουκρανία».
Ο κ. Σέκερης ολοκλήρωσε την τοποθέτηση του επαναλαμβάνοντας την αταλάντευτη υποστήριξη της Ελλάδας στην «κυριαρχία, πολιτική ανεξαρτησία και εδαφική ακεραιότητα» της Ουκρανίας, τονίζοντας ότι κάθε λύση πρέπει να περιλαμβάνει την Ουκρανία και την Ευρώπη.
Ενημέρωση από Μίροσλαβ Γέντζια
Από την πλευρά του ο βοηθός γενικός γραμματέας του ΟΗΕ για την Ευρώπη, την Κεντρική Ασία και την Αμερική, κ. Μίροσλαβ Γέντζια ενημέρωσε για την κατάσταση στην Ουκρανία, ενόψει της τρίτης επετείου από τη ρωσική εισβολή.
Ο κ. Γέντζια περιέγραψε την εισβολή ως μια αδικαιολόγητη κλιμάκωση της σύγκρουσης που ξεκίνησε το 2014 με την «απόπειρα παράνομης προσάρτησης» της Κριμαίας από τη Ρωσία και πυροδότησε στη συνέχεια την έναρξη συγκρούσεων στο Ντονέτσκ και το Λουχάνσκ.
Αναφερόμενος στη δέκατη επέτειο του Ψηφίσματος 2202 του Συμβουλίου Ασφαλείας, που στήριζε τις πλέον ανενεργές Συμφωνίες του Μινσκ, ο κ. Γέντζια τόνισε τη σημασία των διπλωματικών προσπαθειών του παρελθόντος και προειδοποίησε για τις συνέπειες «όταν η ειρηνευτική διαδικασία αποτυγχάνει». Επανέλαβε τη δέσμευση του ΟΗΕ για την κυριαρχία, την ανεξαρτησία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας, εντός των διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων της.
Ο κ. Γεντζια επισήμανε τον ρόλο του ΟΗΕ στη στήριξη διπλωματικών προσπαθειών υπό την ηγεσία της Oμάδας Επαφής της Νορμανδίας και του ΟΑΣΕ (Οργανισμός για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη) υπογραμμίζοντας τη σημαντική συμβολή της Ειδικής Αποστολής Παρακολούθησης (SMM) του ΟΑΣΕ, η οποία για οκτώ χρόνια παρακολουθούσε τις παραβιάσεις της εκεχειρίας και διευκόλυνε τον διάλογο. Εξήρε το έργο τους, αναφέροντας ότι «βοήθησαν στη διατήρηση του διαλόγου για τη μείωση της έντασης και την αποτροπή της κλιμάκωσης».
Υπογράμμισε τα διδάγματα της τελευταίας δεκαετίας, τονίζοντας ότι η βιώσιμη ειρήνη απαιτεί περισσότερα από μια απλή εκεχειρία ή μια συμφωνία στα χαρτιά. «Η διασφάλιση ότι η σύγκρουση δεν θα επαναληφθεί και δεν θα κλιμακωθεί απαιτεί πολιτική βούληση», ανέφερε.
Κλείνοντας, ο κ. Γέντζια τόνισε ότι κάθε πιθανή επίλυση πρέπει να σέβεται την κυριαρχία της Ουκρανίας και το διεθνές δίκαιο και επισήμανε ότι ο ΟΗΕ είναι έτοιμος να διευκολύνει τις ειρηνευτικές προσπάθειες. «ίμαστε έτοιμοι να χρησιμοποιήσουμε τις Καλές μας Υπηρεσίες (UN Good Offices) και να διαθέσουμε όλα μας τα εργαλεία και την εμπειρία μας προς υποστήριξη αυτών των προσπαθειών».
ΗΠΑ: H επιστροφή στα ουκρανικά σύνορα πριν από το 2014 δεν είναι ρεαλιστικός στόχος
Η αμερικανική αντιπροσωπεία επανέλαβε ότι στόχος των Συμφωνιών του Μινσκ ήταν η λήξη των εχθροπραξιών και η αποκατάσταση του ελέγχου της Ουκρανίας στα εδάφη της εντός των διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων της. Οι ΗΠΑ τόνισαν ότι «η Ρωσία υπέγραψε αυτές τις συμφωνίες αλλά δεν εφάρμοσε καμία από τις δεσμεύσεις της. Ούτε μία». Αυτές περιλάμβαναν την εκεχειρία, την απόσυρση ξένων στρατιωτικών δυνάμεων, τη διάλυση παράνομων ένοπλων ομάδων που υποστηρίζονταν από τη Ρωσία και την επιστροφή του ελέγχου των συνόρων στην Ουκρανία-όλα όσα η Ρωσία δεν τήρησε.
Αντίθετα, ανέφερε η αμερικανική αντιπροσωπεία, η Ρωσία [επιδίωξε να υπονομεύσει τον θεμελιώδη σκοπό των Συμφωνιών του Μινσκ», κλιμάκωσε τη σύγκρουση και παρεμπόδισε τις διεθνείς προσπάθειες παρακολούθησης.
Οι ΗΠΑ αναγνώρισαν ότι «η επιστροφή στα πριν το 2014 σύνορα της Ουκρανίας είναι ένας μη ρεαλιστικός στόχος». «Όπως δήλωσε ο Υπουργός 'Αμυνας μας την περασμένη εβδομάδα στην Ουκρανική Ομάδα Επαφής για την 'Αμυνα, θέλουμε μια κυρίαρχη και ευημερούσα Ουκρανία. Αλλά πρέπει να ξεκινήσουμε αναγνωρίζοντας ότι η επιστροφή στα σύνορα της Ουκρανίας πριν από το 2014 δεν είναι ρεαλιστικός στόχος» ανέφερε ο εκπρόσωπος των ΗΠΑ.
Οι ΗΠΑ τόνισαν ότι η διαρκής ειρήνη πρέπει να περιλαμβάνει ισχυρές εγγυήσεις ασφαλείας ώστε να αποφευχθεί η επανέναρξη της σύγκρουσης, απορρίπτοντας την ιδέα μιας ακόμη αποτυχημένης συμφωνίας. Ο εκπρόσωπος των ΗΠΑ χαρακτήρισε τη ρωσική ρητορική περί των Συμφωνιών του Μινσκ ως «παραπλανητική και αποπροσανατολιστική από τα θεμελιώδη και αναμφισβήτητα γεγονότα». «Η Ρωσία πρέπει άμεσα να τερματίσει τον πόλεμο εναντίον της Ουκρανίας» ανέφεραν οι ΗΠΑ και προειδοποίησαν πως, εάν η Ρωσία συνεχίσει τον πόλεμο, θα αντιμετωπίσει όλο και μεγαλύτερο οικονομικό κόστος και απώλειες στο πεδίο της μάχης.
Οι ΗΠΑ επανέλαβαν τη δέσμευση τους τονίζοντας ότι «όπως έχει καταστήσει σαφές ο πρόεδρος Τραμπ, οι ΗΠΑ, δεσμεύονται να τερματίσουν αυτή τη σφαγή και να αποκαταστήσουν τη σταθερότητα στην Ευρώπη», ενώ κάλεσε όλα τα κράτη-μέλη του ΟΗΕ να στηρίξουν τις προσπάθειες των ΗΠΑ για τον τερματισμό της σύγκρουσης.
Ρωσία: Να γίνει ένα αποστρατιωτικοποιημένο και ουδέτερο κράτος
Η ρωσική αντιπροσωπεία τόνισε ότι η επέτειος της υιοθέτησης του Ψηφίσματος 2202 του Συμβουλίου Ασφαλείας, το οποίο ενέκρινε τα μέτρα εφαρμογής των Συμφωνιών του Μινσκ, αποτελεί ευκαιρία για αποτίμηση του γιατί οι ειρηνευτικές προσπάθειες απέτυχαν. Σύμφωνα με τη ρωσική πλευρά, οι Συμφωνίες του Μινσκ έχουν γίνει πλέον «διπλωματικός ευφημισμός που αντικαθιστά τις λέξεις αποτυχία ή ψέμα».
Η Ρωσία κατηγόρησε την ουκρανική ηγεσία ότι δεν είχε ποτέ την πρόθεση να εφαρμόσει τις Συμφωνίες του Μινσκ και ότι το «εθνικιστικό καθεστώς του Κιέβου» κατέλαβε την εξουσία μετά το [αντισυνταγματικό πραξικόπημα του 2014».
Ο Ρώσος Μόνιμος Αντιπρόσωπος στον ΟΗΕ, πρέσβης Βασίλη Νεμπένζια υποστήριξε ότι «η Ουκρανία υπονόμευσε τις διαπραγματεύσεις από την αρχή, ενώ δυτικές κυβερνήσεις αγνόησαν τις ρωσικές προειδοποιήσεις και αντί να πιέσουν το Κίεβο να συμμορφωθεί, προσπάθησαν να μεταθέσουν την ευθύνη στη Ρωσία».
Η Ρωσία υποστήριξε ότι «οι δυτικές χώρες είχαν τη δυνατότητα να εγγυηθούν μια ειρηνική λύση», αλλά αντίθετα «ενίσχυσαν τον ουκρανικό εθνικισμό και τη ρωσοφοβία, δημιουργώντας τις συνθήκες για τη σύγκρουση». Κατηγόρησε επίσης το Κίεβο ότι απώλεσε την ευκαιρία να διαμορφώσει «ένα πολιτισμένο κράτος που θα σεβόταν τα δικαιώματα όλων των πολιτών χωρίς διακρίσεις».
Ο κ. Νεμπένζια τόνισε ότι «η Ουκρανία έχει πλέον χάσει όχι μόνο την Κριμαία αλλά και τις περιοχές του Ντονέτσκ, του Λουγκάνσκ, της Χερσώνας και της Ζαπορίζια, οι οποίες έχουν ενσωματωθεί στη Ρωσική Ομοσπονδία».
Η Ρωσία υποστήριξε ότι «η μόνη βιώσιμη λύση για την Ουκρανία είναι να γίνει ένα αποστρατιωτικοποιημένο και ουδέτερο κράτος, εκτός στρατιωτικών συνασπισμών, καθώς η προοπτική ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ ήταν αυτή που προκάλεσε την κρίση». Ο κ. Νεμπένζια κατέληξε με την προειδοποίηση ότι «εάν η Δύση συνεχίσει να υποστηρίζει το καθεστώς Ζελένσκι και να το ενθαρρύνει να συνεχίσει τον πόλεμο, οι συνέπειες θα είναι καταστροφικές για την Ουκρανία».
Ουκρανία: Η Ρωσία θα παραβιάσει οποιαδήποτε μελλοντική συμφωνία
H εκπρόσωπος της Ουκρανίας τόνισε ότι η «συγκέντρωση στρατευμάτων στα σύνορα με την Ουκρανία και η αναγνώριση των αυτοαποκαλούμενων Λαϊκών Δημοκρατιών του Ντονέτσκ και του Λουχάνσ» το 2022 ήταν ξεκάθαρες ενδείξεις της πρόθεσης της Ρωσίας να κλιμακώσει την επιθετικότητά της σε έναν πόλεμο πλήρους κλίμακας.
Υπενθύμισε ότι στις 21 Φεβρουαρίου 2022, η Ρωσία αναγνώρισε την υποτιθέμενη ανεξαρτησία του Ντονέτσκ και του Λουχάνσκ, και μόλις τρεις ημέρες αργότερα, στις 24 Φεβρουαρίου 2022, εισέβαλε στην Ουκρανία. Τονίστηκε δε, ότι οι Συμφωνίες του Μινσκ είχαν ως στόχο να διασφαλίσουν την ασφάλεια και την αποχώρηση ξένων στρατιωτικών δυνάμεων, ωστόσο, «η Ρωσία δεν εφάρμοσε καμία από αυτές τις υποχρεώσεις».
Η Ουκρανία κατηγόρησε τη Ρωσία ότι παρεμπόδισε τις ειρηνευτικές διαδικασίες με διάφορα προσχήματα, ενώ ταυτόχρονα κατηγορούσε την Ουκρανία για τη στασιμότητα των διαπραγματεύσεων. Το Κρεμλίνο «δεν δίστασε να διαστρεβλώσει και να διαδώσει προπαγάνδα για να δικαιολογήσει την εισβολή του» ανέφερε.
Ηνωμένο Βασίλειο: Η φωνή της Ουκρανίας στο επίκεντρο οποιασδήποτε ειρηνευτικής διαπραγμάτευσης
To Ην. Βασίλειο καταδίκασε σθεναρά τη συνεχιζόμενη επιθετικότητα της Ρωσίας στην Ουκρανία, κατηγορώντας τη Μόσχα ότι διαστρεβλώνει την αλήθεια πίσω από τον παράνομο πόλεμό της.
Το Ηνωμένο Βασίλειο δήλωσε επίσης ότι θα συνεχίσει να διαδραματίζει ενεργό ρόλο, παρέχοντας συγκεκριμένη στήριξη στην αυτοάμυνα και την ασφάλεια της Ουκρανίας για όσο διάστημα χρειαστεί και κατέστησε σαφές ότι η φωνή της Ουκρανίας πρέπει να βρίσκεται στο επίκεντρο οποιασδήποτε ειρηνευτικής διαπραγμάτευσης.
Η Μόνιμη Αντιπρόσωπος του Ην. Βασιλείου πρέσβης Μπάρμπαρα Γούντγουορντ ολοκλήρωσε την τοποθέτηση της υπενθυμίζοντας στη Ρωσία ότι τα δεινά των Ουκρανών πολιτών σήμερα δεν θα υπήρχαν αν η Ρωσία τηρούσε τη βασική της υποχρέωση ως μέλος των Ηνωμένων Εθνών: να σεβαστεί τις αρχές του Χάρτη του ΟΗΕ.
Γερμανία: Να επαναλάβουμε την ακλόνητη δέσμευση μας στον Χάρτη του ΟΗΕ
Η Μόνιμη Αντιπρόσωπος της Γερμανίας, πρέσβης Αντί Λίντερτσε που συμμετείχε έπειτα από πρόσκληση του Συμβουλίου Ασφαλείας, καθώς τα συμφέροντα της Γερμανίας επηρεάζονται από το θέμα της συνεδρίασης, ανέφερε ότι η Γαλλία και η Γερμανία εργάστηκαν σκληρά και με καλή πίστη για να συνεχίσουν τις συζητήσεις με τα δύο μέρη για την εφαρμογή των Συμφωνιών του Μινσκ, πριν η Ρωσία ξεκινήσει την πλήρους κλίμακας στρατιωτική εισβολή της το 2022.
«Η Ρωσία παρεμπόδισε την εφαρμογή των συμφωνιών του Μινσκ και επέλεξε να ακολουθήσει μια ατζέντα επεκτατικής κατάκτησης. Θέλω να τονίσω ότι οι Συμφωνίες του Μινσκ ήταν μια διπλωματική πρωτοβουλία που αποσκοπούσε στην αποτροπή περαιτέρω αιματοχυσίας και στην καθιέρωση μιας πολιτικής οδού προς την ειρήνη στην Ουκρανία, με πλήρη σεβασμό του διεθνούς δικαίου».
Η κ. Λίντερτσε ανέφερε ότι η Γερμανία - και πολύ περισσότερο η Ουκρανία - επιθυμεί διακαώς μια συνολική, δίκαιη και διαρκή ειρήνη.
«Ενόψει της τρίτης θλιβερής επετείου της πλήρους εισβολής της Ρωσίας, ζητώ από όλα τα κράτη μέλη του ΟΗΕ να ενωθούν πίσω από το σχέδιο ψηφίσματος της Γενικής Συνέλευσης για την προώθηση της ειρήνης στην Ουκρανία. Αν θέλουμε η διπλωματία να έχει μια ουσιαστική ευκαιρία, πρέπει να επαναλάβουμε την ακλόνητη δέσμευση μας στον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών. Αυτό δεν είναι σημαντικό μόνο για την Ουκρανία, αλλά θα ωφελήσει όλους», σημείωσε.